Archieołahi znajšli śviedčańnie kantaktaŭ Homo sapiens ź nieandertalcami
U piačory Bača Kira ŭ centry Bałharyi paleantołahi znajšli pareštki Homo sapiens, jakija žyli prykładna 47 tys. hadoŭ tamu. Heta samyja staražytnyja ź viadomych navucy pradstaŭniki našaha vidu ŭ Jeŭropie. Vyniki ich pracy apublikavaŭ navukovy časopis Nature Ecology & Evolution.
«Analiz struktury zuboŭ i mitachandryjalnaj DNK, vydzielenaj z astankaŭ, dazvalaje adnaznačna źviazać ich z Homo sapiens. Heta adkryćcio kaža ab tym, što pieršyja pradstaŭniki našaha vidu patrapili va ŭmierany klimatyčny pojas Jeŭrazii jak minimum 45 tys. hadoŭ nazad», — pišuć navukoŭcy.
Navukoŭcy ličać, što pieršyja pradstaŭniki našaha rodu, nieandertalcy, źjavilisia ŭ Jeŭropie prykładna 300-400 tys. hadoŭ tamu. Pieršyja pradstaŭniki našaha vidu, Homo sapiens, apynulisia tam značna paźniej, kala 40 tys. hadoŭ tamu. Na heta pakazvajuć najstaražytniejšyja astanki Homo sapiens i charakternyja dla ich pryłady pracy, jakija navukoŭcy znajšli na miažy stahodździaŭ u piačorach Rumynii i Italii.
U apošnija hady, paśla taho jak navukoŭcy znajšli ślady nieandertalskaj DNK u hienomie čałavieka, a taksama vyjavili niečakana poźnija stajanki nieandertalcaŭ u Ispanii i Charvatyi, navukoŭcy pačali cikavicca tym, kali mienavita kramańjoncy trapili na terytoryju Jeŭropy. Adkaz na hetaje pytańnie moža padkazać antrapołaham, jak mienavita Homo sapiens i Homo neanderthalensis kantaktavali pamiž saboj, a taksama daviedacca, jak mienavita nieandertalcy źnikli.
Dziakujučy znachodkam z bałharskaj piačory Bača Kira paleantołahi i paleahienietyki pad kiraŭnictvam prafiesara Instytuta evalucyjnaj antrapałohii ŭ Lejpcyhu (Hiermanija) Žan-Žaka Jubłana značna adsunuli ŭ minułaje momant, kali kramańjoncy patrapili ŭ Jeŭropu.
Hetaja piačora — adna z samych viadomych stajanak staražytnych ludziej u Jeŭropie. Navukoŭcy zasiarodzilisia na paŭdniovych i ŭschodnich kutkach piačory, jakija ich papiaredniki nie vyvučali. U vyniku ŭ hruncie na dnie piačory jany znajšli mnostva frahmientaŭ kostak i zuboŭ.
Za vyklučeńniem adnaho čałaviečaha zuba, jaki vidavočna naležaŭ Homo sapiens, navukoŭcy nie zmahli vyznačyć vidavuju prynaležnaść hetych pareštkaŭ tolki pa ich formie. Tamu jany dastali abryŭki DNK i białkoŭ z kostak, a taksama vymierali ich uzrost z dapamohaj paskaralnika čaścic.
Jak akazałasia, častka hetych abłomkaŭ, sapraŭdy, naležała čałavieku, tady jak astatnija, miarkujučy pa malunku drapin i struktury białkoŭ, adnosilisia da žyvioł, miasa jakich jeli nasielniki piačory. Siarod ich byli bizony, vysakarodnyja aleni, roznyja pradstaŭniki rodu kazinych, a taksama piačornyja miadźviedzi, z zuboŭ jakich piačornyja žychary rabili karali.
Uzrost mnohich hetych pareštkaŭ, u tym liku zuboŭ i kostak Homo sapiens, akazaŭsia niečakana vialikim — u niekatorych vypadkach jon dasiahaŭ 47 tys. hadoŭ. Heta robić i hetyja kostki staražytnych Homo sapiens, i źviazanyja ź imi pryłady pracy pakul samymi staražytnymi śladami pradstaŭnikoŭ našaha vidu ŭ Jeŭropie.
Heta adkryćcio, jak adznačajuć Jubłan i jaho kalehi, kaža pra toje, što nieandertalcy i kramańjoncy dastatkova doŭha kantaktavali adzin z adnym da taho, jak pieršyja całkam vymierli. Na karyść hetaha, u pryvatnaści, kažuć karali z zuboŭ miadźviedzia, anałahi jakich zvyčajna znachodziać na stajankach nieandertalcaŭ. Jak mienavita prachodzili padobnyja «mižkulturnyja» ŭzajemadziejańni, antrapołaham jašče treba vyśvietlić, padsumoŭvajuć aŭtary artykuła.
Kamientary