Były palitviazień Andrej Bandarenka: Uspaminy błohiera Łapšyna — paklop na Vaładarku
Heta, napeŭna, pieršy vypadak, kali «Płatforma» zastupajecca za ajčynnuju pienitencyjarnuju sistemu, abviarhajučy adkryty paklop viadomaha błohiera.
Mnie składana skazać, ź jakoj pryčyny Alaksandru Łapšynu spatrebilisia heta chłuśnia, ale kali ŭžo ja nie vytrymaŭ, to možna ŭjavić, čaho jon tam panapisvaŭ.
Toje, što bytavyja ŭmovy SIZA-1 zastajucca niezdavalniajučymi, — užo daŭno nie sakret. I heta, pa sutnaści, adzinaje, što aŭtar adlustravaŭ bolš-mienš realistyčna, kali adkinuć usio «fašystoŭskija» prajavy (čaho ja ni razu nie čuŭ u SIZA-1). U astatnim — poŭnaja biazhłuździca.
1. Jak vyśvietliłasia, amal usie sukamierniki siadziać užo daŭno ŭ čakańni suda, niekatoryja pa 2 hady (!), i da ich jašče navat nie prychodziŭ śledčy.
— Navat składana heta niejak prakamientavać, pakolki śledčyja źjaŭlajucca z zajzdrosnaj rehularnaściu, a da terminu ŭtrymańnia pad vartaj SIZA nie maje nijakaha dačynieńnia.
2. Pra śniadanak. Vyhladaje heta tak: rasčyniajecca akienca i razdajecca kryk «Kaaaaaša».
— Charčavańnie razdajuć pa časie i nichto nie kryčyć. U hetym niama sensu, mieniu na kožny dzień źniavolenyja viedajuć.
3. U nas kamiera elitnaja, možna talerku pamyć u rakavinie, ale ŭ inšych kamierach rakaviny paprostu niama.
— Va ŭsich kamierach jość rakaviny i tualet.
4. U turmie dafiha chvorych na tubierkuloz, pryčym pa pryčynie pierapoŭnienaści kamier mnohija ź ich siadziać razam sa zdarovymi.
— Chvorych na suchoty vielmi mała i siadzić jany asobna.
5. Kali vam nie prynosiać pieradačy rodnyja — vy chutka pačniacie chvareć i ŭ vyniku zahiniecie. Na ščaście, biełaruskija siadzielcy škadujuć zamiežnikaŭ i dzielacca ź imi svaimi chatnimi pieradačami.
— Charčavańnie ŭ SIZA-1 całkam jadomaje, ale i jaho biaruć tolki dla harniru da 30 kh pieradač, jakija dazvoleny na miesiac.
6. Spatkańnie ź siamjoj raz na miesiac na paŭhadziny praz škło, pryčym načalstva čaściej za ŭsio nijakich spatkańniaŭ nie dazvalaje biez tłumačeńniaŭ pryčyn.
— Spatkańni abvinavačanym nie dazvolili naohuł, tolki z dazvołu śledčaha.
7. Jašče nie dazvalajecca čytać knihi! Heta nie žart.
— Kožny tydzień knihi razdajucca miascovaj biblijatekaj, a ŭ listach i pieradačach ich možna pieradavać kolki zaŭhodna. Z peŭnymi, jasnaja sprava, abmiežavańniami.
8. Pa sakrecie sukamierniki dzialilisia, što kali z voli praz «adnaho čałaviečka» pieradać hrošy, to i spatkańnie ź siamjoj dazvolać čaściejšyja i kamiery mohuć dać lepšyja. Jašče za chabar možna damovicca, kab vam u kamieru pastavili televizar, heta vam abydziecca prykładna ŭ 500 jeŭra chabaru. Pieravod u lepšuju kamieru kaštuje 1000—1500 jeŭra na miesiac. Lehčy ŭ špital — jašče kala 2000 jeŭra na miesiac.
— Televizar u kamieru administracyja pa zajavie daść biaspłatna abo možna zamović jaho z voli praz svajakoŭ i zabrać nazad paśla vychadu abo etapavańnia na zonu. A pieravod u kamieru za 1500 u.ie. vyklikaje ŭśmiešku i sumnievy ŭ adekvatnaści aŭtara. Jak i suma «lehčy» ŭ balnicy, u jakuju prosta patrapić pry najaŭnaści zachvorvańnia.
Artykuł aŭtara nie bolš čym sacyjalnaja fantastyka, vielmi padobnaja da banalnaj chłuśni. U biełaruskich turmach dosyć niedachopaŭ, za jakija ich možna krytykavać. Dastatkova vypadkaŭ parušeńnia pravoŭ čałavieka. Ale dla čaho ich vinavacić u tym, čaho niama? Mnie zdajecca, što padobnyja vykazvańni niedapuščalnyja dla peŭnaha ŭzroŭniu aŭtaraŭ, davier da jakich paśla takich publikacyj źnikaje spres.
Kamientary