Zamok źmianili, a rečy vynieśli ŭ padjezd. Biełaruska viarnułasia z adpačynku ŭ arandavanaje žyllo ŭ Polščy, ale jaje čakaŭ siurpryz
Natalla žyvie ŭ Polščy. Leta praviała na radzimie, a kali viarnułasia ŭ Biełastok, vyjaviła, što jaje kluč nie padychodzić. Samastojna zabrać rečy jana nie zmahła. Paźniej niechta skłaŭ ich u pakiety dla śmiećcia i vynies na leśvičnuju placoŭku. Dziaŭčyna maje namier źviarnucca ŭ sud. Pra kanflikt z haspadyniaj Natalla raspaviała Most.
U kancy 2023 hoda Natalla šukała arandavanaje žyllo ŭ piešaj dastupnaści ad univiersiteta, dzie vučyłasia. U internecie jana pabačyła abjavu pra zdaču pakoja ŭ centry horada. Košt arendy byŭ davoli vysoki pa mierkach Biełastoka — 1 tysiača złotych u miesiac (245 dalaraŭ), ale miescaznachodžańnie pieravažyła. Natalla źviazałasia z haspadyniaj kvatery, pahladzieła pakoj i padpisała damovu.
— Damova była z 1 listapada 2023 hoda da kanca červienia 2024 hoda. Adzinaje, što haspadynia paprasiła ŭkazać u damovie tolki 500 złotych, a astatnija płacić na ruki, maŭlaŭ, za rachunki (kamunalnyja). Taksama ja zapłaciła adnu tysiaču złotych jak kaŭcyju (załoh), — uspaminaje Natalla. — Darečy, ni ja, ni try dziaŭčyny, što žyli ŭ kvatery, nikoli nie bačyli nivodnaha rachunka.
Viasnoj 2024 hoda Natalla atrymała polskaje hramadzianstva, i jany z haspadyniaj vyrašyli abnavić damovu ŭličvajučy novy dakumient. Umovy zastalisia tymi ž. Ale Natalla śćviardžaje, što novuju damovu padpisali na niavyznačany termin. Biełaruska płanavała arandavać pakoj da lutaha 2025 hoda — da zakančeńnia vučoby ŭ univiersitecie.
— Adnosiny z haspadyniaj kvatery byli narmalnyja, kanfliktaŭ nie było, — kaža žančyna. — Adzinym jaje patrabavańniem było addavać płatu za kvateru tolki na ruki — ni pieravodam, ni BLIK (sistema płaciažoŭ) jana nie chacieła. Jana žyła ŭ inšym horadzie i pryjazdžała ŭ Biełastok raz na dva miesiacy. Tamu my [ź dziaŭčatami] źbirali hrošy za ŭvieś pieryjad i addavali joj.
Apłata nie była źmienšana, a ad nas patrabavali źjechać
Letnija kanikuły Natalla płanavała pravieści ŭ Biełarusi. Jana chacieła vyjechać u kancy červienia i viarnucca ŭ vieraśni. Žančyna zapłaciła za arendu za lipień i papiaredziła haspadyniu ab svaich namierach, prapanavaŭšy płacić za letnija miesiacy pieravodami. Ale taja admoviłasia. Natalla kaža, što haspadynia dała joj zrazumieć, što heta nie prablema i płaciažy mohuć pačakać.
— U kancy lipienia zdaryłasia tak, što mnie pryjšłosia lehčy na apieracyju ŭ Biełarusi. I stała krychu škada, što treba płacić pa tysiačy złotych za lipień, žnivień i vierasień, navat nie znachodziačysia tam, — pryznajecca Natalla. — Ja napisała haspadyni i paprasiła choć by źnizić apłatu na 200 złotych. Urešcie ž ja ničym nie karystałasia: ni śviatłom, ni vadoj. Ale jana adkazała kateharyčna — «nie».
Spačatku Natalla paviedamiła, što ŭ takim razie, chutčej za ŭsio, budzie šukać žyllo tańniej, ale potym pieradumała: paśla apieracyi joj zabaranili padymać ciažkaści, i pierajezd byŭ by joj ciažki.
— Napisała, što, jak by ciažka mnie ni było finansava, ja zastajusia, — raskazvaje žančyna. — A jana: «Mnie ŭsio roŭna. Chaču bolej hrošaj. Idzi adsiul». Urešcie jana dasłała mnie fatahrafiju zapiski i napisała, što daje mnie čas z 13 pa 16 žniŭnia na vyvaz rečaŭ.
Pad «zapiskaj» Natalla razumieje paviedamleńnie ab vysialeńni. Im haspadynia kvatery nibyta paviedamiła arandataru ab abaviazku pakinuć žyllo i zabrać svaje rečy da 16 žniŭnia ŭ suviazi z zakančeńniem terminu dziejańnia damovy arendy, a taksama ŭ suviazi z tym, što Natalla paviedamlała haspadyni ab namiery vyzvalić pamiaškańnie.
Data, kali biełaruska nibyta paviedamiła ab vyzvaleńni pamiaškańnia, była raniej, čym Natalla pieradumała źjechać i vyrašyła praciahvać arandavać kvateru.
Taksama haspadynia paviedamiła Natalli, što kali jana nie źjedzie, joj budzie naličana płata za zachoŭvańnie asabistych rečaŭ. Akramia taho, u paviedamleńni byŭ paznačany numar pradstaŭnicy, da jakoj treba źviartacca pa ŭsich pytańniach.
«Pryviazicie choć by novy kluč»
Natalla viarnułasia ŭ Biełastok uviečary 14 žniŭnia. Žančyna adrazu pajšła ŭ arandavanaje žyllo, ale tam jaje čakaŭ siurpryz: kluč nie padyšoŭ da dźviarej. Tady jana pasprabavała źviazacca z pradstaŭnicaj haspadyni kvatery.
— Ja patelefanavała pa tym numary, a tam babka mnie kaža, što pryjedzie tolki zaŭtra. Ja ŭ jaje pytajusia: «A načavać ja dzie budu? Ja pryjechała damoŭ», — pieradaje Natalla razmovu.
Ničoha nie dasiahnuŭšy, Natalla adpraviłasia ŭ bližejšy hatel. A a treciaj hadzinie nočy jaje razbudziŭ telefonny zvanok: pradstaŭnica haspadyni kvatery pačała patrabavać, kab Natalla pryjšła i zabrała svaje rečy.
— Ja kažu: «Vy što, zusim zdurnieli? Ci pryvieźli mnie novy kluč?» A jana: «Nie. Idzi zabiraj svaje rečy!» — uspaminaje Natalla. — Ja admoviłasia i skazała, što pryjdu a dziaviataj ranicy.
«Usio prosta vyvalili ŭ miaški dla śmiećcia»
Pryjechaŭšy nastupnym dniom, Natalla była ŭ šoku: jaje rečy lažali ŭ pakietach na padłozie padjezda. Tam była taksama pradstaŭnica haspadyni kvatery i «nieznajomyja mužčyny», jakija zdymali na videa toje, što adbyvajecca.
— U mianie tam było stolki rečaŭ: i firanki, i dyvanki, i pakryvały, i topier dla kanapy, i hrošy, i ŭpryhažeńni — usio heta prosta vyvalili ŭ śmietnik, — aburajecca Natalla.
Natalla ŭ ślazach sprabavała źviazacca z palicyjaj i ŭčastkovym. Ale ničoha nie dasiahnuła: u toj dzień u Polščy adznačali dziaržaŭnaje śviata — Dzień Vojska polskaha.
— Usio było začyniena, — kaža žančyna. — Dobra, što choć u tualet kinateatra zmahła zajści.
Natalla nie viedała, kudy pieranieści rečy. Kaža, što ničoha nie zastavałasia, jak chutka arandavać haraž i paprasić znajomych pieravieźci tudy «chto što moža».
«Heta ŭvohule nievytłumačalna»
9 vieraśnia Natalla źviarnułasia z zajavaj u kamisaryjat palicyi Biełastoka. Jana paviedamiła ab parušeńni nieparušnaści žylla i chatniaha spakoju i ab kradziažy asabistych rečaŭ na 43.100 złotych (10 500 dalaraŭ). Natalla kaža, što ŭ jakaści dokazaŭ pradstaviła damovu arendy, rehistracyju (mieldunek), skrynšoty pierapiski z haspadyniaj kvatery i fatahrafii taho, jak jaje rečy lažali ŭ kalidory. Taksama žančyna dała pakazańni.
— Niadaŭna mnie pryjšła [pastanovu] ab spynieńni spravy z-za niedachopu dokazaŭ. Heta ŭvohule nievytłumačalna. Nu, skrali i skrali? Što tut takoha? Navošta pravodzić rasśledavańnie? — zadajecca pytańniami žančyna.
U dakumiencie, jaki Natalla pradstaviła MOST, sapraŭdy skazana, što rasśledavańnie spynienaje ŭ suviazi z adsutnaściu prykmiet zabaronienaj dziei i dastatkovych padstaŭ dla padazreńnia ŭ ździajśnieńni abvieščanaha złačynstva.
— Ciapier u mianie jość siem dzion, kab abskardzić heta rašeńnie, — adznačaje surazmoŭca. — Liču, što prakuratura pavinna hetym zajmacca, bo parušany dva artykuły Kryminalnaha kodeksa.
Adnak juryst, ź jakim Natalla kansultavałasia, kaža, što šancaŭ dakazać kradziež mała. Sprečku taksama možna vyrašać u hramadzianskim sudzie. Natalla płanuje źviarnucca ŭ sud, ale kaža, što heta moža zaniać hady.
MOST źviazaŭsia z uładalnicaj kvatery, u jakoj Natalla arandavała pakoj, kab vysłuchać jaje pazicyju. Adnak žančyna admoviłasia razmaŭlać i paprasiła bolš jaje nie turbavać.
Łukašenka: Bamžoŭ, darmajedaŭ u krainie nie budzie7
Kamientary