Banki źnižajuć prybytkovaść pa valutnych depazitach da 0,1%. Tłumačym matematyku
Biełaruskija banki ździŭlajuć pracentami pa valutnych depazitach. Kali kładzieš u bank dalary ci jeŭra, staŭka składaje to ŭsiaho 0,1%. Bankiry na ličbach tłumačać «Našaj Nivie», čamu vyhadna trymać depazity ŭ zamiežnaj valucie ciapier stała niemahčyma.
U siaredzinie lipienia 2024 hoda ŭ bolšaści biełaruskich bankaŭ staŭka pa depazitach u dalarach i jeŭra sinchranizavałasia na amal nulavym značeńni — 0,1% (a časam i 0,01%). Što adbyvajecca?
Možna mierkavać, što banki terminova reahujuć na pavyšeńnie narmatyvu adličeńniaŭ u hetak zvany «fond abaviazkovych reziervaŭ» — FAR, jaki z 1 žniŭnia budzie składać 20% (ad pačatku 2024-ha narmatyŭ składaje 18%).
Nacbank arhumientuje pavyšeńnie «nadańniem dadatkovaha impulsu pracesam devalutyzacyi biełaruskaj ekanomiki».
Va ŭmovach handlovaha kryzisu, pakalečanych ekanamičnych i palityčnych adnosin z susiedziami, «devalutyzacyja» maje nie čysta finansavyja, a chutčej palityka-ekanamičnyja mety: kali kredyty i depazity ŭ krainie vyražany ŭ nacyjanalnaj valucie, to praściej kiravać kursam i ŭpłyvać na inflacyju biez umiašalnictva zamiežnych faktaraŭ.
Adno z praktyčnych nastupstvaŭ dla kožnaha — depazity ŭ ćviordych valutach pierastajuć być prybytkovymi ŭ Biełarusi. De-jure z 1 žniŭnia, a de-fakta ŭžo. Nacbankaŭski barjer u 20% łamaje ekanomiku bankaŭ.
Voś jak tłumačyć toje, što adbyvajecca, top-mieniedžar adnaho z bujnych bankaŭ krainy.
«Biełarusy hrošy lubiać zachoŭvać u dalarach, heta žalezny fakt. Jany atrymlivajuć zarobki, na častku kuplajuć dalary i niasuć ich u bank.
Dapuścim, kožny miesiac fizičnyja asoby prynosiać u niejki nievialiki bank 5 miljonaŭ dalaraŭ i kładuć ich na depazit, skažam, pad 2% hadavych — takaja staŭka była hod nazad.
Čamu heta niemahčyma siońnia? Tamu što z hetych hrošaj z 1 žniŭnia bank pavinien addać 20% u FAR.
Značyć, bank moža karystacca tolki 80% ad sumy, i sabiekošt hrošaj dla banka ŭžo 2%:0,80=2,5% hadavych.
Dalej hetyja hrošy treba niedzie raźmiaścić, ale fizičnym asobam kredyty ŭ dalarach davać nielha, značyć, treba davać jurydyčnym asobam imparcioram i eksparcioram.
Ale intensiŭnaść handlovych adnosinaŭ mocna źniziłasia z pačatkam sankcyj, častka dalaravych i jeŭravych apieracyj biełaruskaha biznesu adbyvajucca ŭ Turcyi ci Armienii, popyt na valutu ŭnutry krainy mocna źniziŭsia.
Imparcior pastarajecca abyścisia biez kredytu, i eksparciory taksama nie asabliva chočuć brać na siabie valutnyja ryzyki, kab nie ŭlacieć u vypadku navat małoj devalvacyi, jakaja vostra adčuvajecca pry vialikich ličbach.
Z hetaha praktyčny vynik dla biełaruskaha banka — ty možaš raźmiaścić nie ŭsio, što tabie prynieśli biełarusy, a tolki niejkuju častku.
Dapuścim, u banka zdaryŭsia sapraŭdy niaŭdały miesiac, i z 5 pryciahnutych miljonaŭ jamu ŭdałosia raźmiaścić tolki 1 miljon.
Pa jakoj staŭcy jaho treba raźmiaścić, kab tolki adbić sabiekošt pa staŭcy 2%, jakuju ty płaciš układčykam? 2,5*5=12,5% hadavych!
A tabie ž treba jašče na hetym zarabić, prykruciŭšy tudy pracenty try, tamu što ty niasieš vydatki. Ale dalary pad 15,5% ty nidzie nie raźmieściš. Voś i ŭsia matematyka.
Ad pryniesienych hrošaj bank paniasie straty, jakija budzie kampiensoŭvać z hrošaj, zaroblenych na inšym. A heta ŭžo dabračynnaść.
Tamu vychad taki: što ty źnižaješ staŭku pa pryciahnieńni, kab u ciabie abo zabirali valutu, što ŭžo dobra — nie treba płacić pracenty, abo, druhi varyjant, kab jany ŭ ciabie lažali amal biaspłatna, i ty ich moh tady raźmiaščać na rynkavych umovach i trochu zarablać», — tłumačyć bankir.
Našy surazmoŭcy vykazvajuć dumku, što vyrazna prybytkovyja staŭki pa rasijskim rubli (a tut staŭka dachodzić až da 11-12%) niekatory čas zachavajucca praź iniercyju. Dyj tolki ŭ bankach sa zbałansavanymi partfielami, jakija majuć siarod klijentaŭ bujnyja pradpryjemstvy, jakija impartujuć i ekspartujuć z Rasii.
Ale z časam pa łohicy i staŭki pa rasijskim rubli pavinny padyści da nula.
Takim čynam ciapier valutnyja źbieražeńni biełaruskich układčykaŭ buduć tolki zachoŭvacca, ale nie pryrastać, nie kampiensujučy navat inflacyju dalara i jeŭra.
Kamientary
Vy patelefanujcie jamu i spytajcie, ci vyvučyŭ jon za čas šlachu da svajho top-menedžarstva, što takoje chiedžyravańnie. A kali b jon viedaŭ, to nia nios by hetuju purhu, što jamu dalary niasuć, a raźmiaścić jon nia viedaje dzie. Kožny dalar možna pieravieści ŭ rubiel, zrabić chiedž valutnaj ryzyki i spakojna raźmiaścić. Hałoŭnaje, kab ruki z taho miesca raśli i KPI vykonvać treba było, a nie na zarobku štany prasižvać.
Ekanomika dyktatara jašče doŭha budzie rasšturchoŭvacca z takimi padychodami "top-menedžaraŭ".