Historyja77

Jak karol Vialikabrytanii Karł III źviazany ź Biełaruśsiu?

Brytanski karol Karł III (raniejšy prync Čarlz) moh by stać čakanym hościem na śviatkavańni 200-hodździa Aŭhustoŭskaha kanała. Čamu? Reč u tym, što z budaŭnictvam kanała źviazany byŭ praprapradzied Karła, piša Hrodna.life.

Aficyjny partret karalia Karla III, 2023 hod
Aficyjny partret karala Karła III, 2023 hod. Krynica: Gov.UK

Maŭrycyj Haŭkie: byŭ z Kaściuškam, prysiahnuŭ Alaksandru, budavaŭ kanał

Kali ŭ 1815 hodzie ŭźnikła aŭtanomnaje ŭ składzie Rasijskaj Impieryi Carstva Polskaje, uładu ŭ im atrymali byłyja napaleonaŭskija hienierały, jakija prysiahnuli na viernaść impierataru Alaksandru I. Siarod ich byŭ i Maŭrycyj Haŭkie, spolščany saksoniec, jaki hieraična zmahaŭsia ŭ šerahach armii Tadevuša Kaściuški i ceły hod u 1813-m abaraniaŭ ad rasiejcaŭ krepaść Zamaść.

Maurycy Haŭkie jak napalieonaŭski aficer
Maŭrycyj Haŭkie jak napaleonaŭski aficer

U Carstvie Polskim Haŭkie kiravaŭ korpusam inžynieraŭ i artyleryjaj, a kali ŭźnik płan budaŭnictva Aŭhustoŭskaha kanała, to arhanizavać jaho daručyli mienavita jamu. Haŭkie spyniŭ svoj vybar na maładym aficery Ihnacyju Prandzinskim, jakoha pryznačyŭ prajekciroŭščykam kanała.

Prandzinski byccam navat skazaŭ Haŭkie: «Ja fartyfikatar i nie ŭmieju budavać kanały», na što atrymaŭ adkaz ad Haŭkie: «Ja nie mahu stać pierad rasijskim impierataram i skazać, što ŭ Polščy niama nivodnaha aficera, jaki b nie moh zaprajektavać niejki kanał».

Zastrelili ŭłasnyja sałdaty

U vyniku kanał pabudavali, niekatoryja budaŭničyja materyjały dastaŭlali navat z asabistaha majontka hienierała Haŭkie. Adnak los hienierała skłaŭsia trahična.

U listapadzie 1830 hoda ŭ Varšavie pačałosia antyrasijskaje paŭstańnie. Haŭkie, jaki tady ŭžo byŭ vajskovym ministram, dobra ŭśviedamlaŭ, na što iduć paŭstancy, i pajechaŭ ich supakojvać.

Na zakliki sałdat «Hienierał, viadzi nas u boj» jon zaprapanavaŭ im viarnucca ŭ kazarmy. Sałdaty dali ŭ hienierała załp, paceliŭšy ŭ jaho až 19 razoŭ. Haŭkie skanaŭ na miescy.

Jak paŭstała dynastyja Batenbierhaŭ

Paśla razhromu paŭstańnia, u jakim, darečy, pryniali ŭdzieł try syny Haŭkie, Mikałaj I rasparadziŭsia pastavić u Varšavie pomnik hienierałam, zabitym paŭstancami. Adzin sa lvoŭ na pomniku simvalizavaŭ akurat Maŭrycyja Haŭkie, jaki byŭ nie stolki prychilnikam rasijskaha impieratara, kolki nie chacieŭ, kab lubimaja im kraina zahłybiłasia ŭ čarhovuju kryvavuju zaviruchu.

Adzin z ĺvoŭ na hetym pomniku simvalizavaŭ Maŭrycyja Haŭkie
Adzin sa lvoŭ na hetym pomniku simvalizavaŭ Maŭrycyja Haŭkie

Dźviuch asiraciełych dačok hienierała (a žonku Haŭkie paŭstancy taksama zabili) uziała na vychavańnie žonka Mikałaja I Alaksandra. Dziaŭčynki vyraśli simpatyčnyja i ŭvieś čas byli pry dvary ŭ jakaści frejlin.

Adna ź siaścior, Julija Haŭkie, trapiła na vočy Alaksandru Hiesen-Darmštackamu, rodnamu bratu žonki budučaha rasijskaha impieratara Alaksandra II. Praź niejki čas Julija zaciažaryła. U takich vypadkach frejlinu, jak praviła, vydavali zamuž za jakoha-niebudź aficera, ale kniaź Alaksandr Hiesen-Darmštacki vyrašyŭ ažanicca sa svajoj kachanaj, što było absalutna niezvyčajna i ŭ Rasii badaj niemahčyma.

Julija Haŭkie i Aliaksandr Hiesenski
Julija Haŭkie i Alaksandr Hiesenski pražyli doŭhaje žyćcio

Jany razam uciakajuć z Rasii ŭ Aŭstryju, dzie doŭha žyvuć u horadzie Batenbierhu i naradžajuć pieciarych dziaciej. Ad ich, Alaksandra i Julii, pačałasia dynastyja Batenbierhaŭ, adzin z pradstaŭnikoŭ jakoj navat staŭ kniaziem Bałharyi.

Z Batenbierhaŭ u Maŭntbateny

Napiaredadni Pieršaj suśvietnaj vajny niekatoryja z Batenbierhaŭ pierabralisia ŭ Vialikabrytaniju, dzie krainaj kiravali ich svajaki z Hiesenskaj dynastyi. Adzin z unukaŭ Julii i Alaksandra Łuis Maŭntbaten staŭ brytanskim admirałam i apošnim vice-karalom Indyi, pry jakim hetaja kraina atrymała niezaležnaść.

U 1917 h. Batenbierhi pierajmienavalisia ŭ Maŭntbatenaŭ, taksama jak i Hieseny stali Vindzarami. Nie da honaru było nasić anhlijskim dynastyjam niamieckija proźviščy.

Kažuć, što mienavita Łuis Maŭntbaten paznajomiŭ brytanskuju pryncesu Lizavietu sa svaim plamieńnikam Filipam, prapraŭnukam budaŭnika Aŭhustoŭskaha kanała, polska-saksonska-francuzska-rasijskaha hienierała Maŭrycyja Haŭkie.

Luis Maŭntbaten
Łuis Maŭntbaten, praŭnuk hienierała Haŭkie, zahinuŭ ad ruk IRA ŭ 1979 hodzie

Kroŭ Haŭkie ŭ vienach Vindzaraŭ

Filip i Lizavieta pažanilisia ŭ 1947 hodzie. Praŭda, na viančańnie nie byli zaprošanyja ciotki Filipa, pakolki ich mužy zmahalisia ŭ hady Druhoj suśvietnaj vajny na baku Hiermanii. Dy i Filipu pryjšłosia ŭziać dziavočaje proźvišča svajoj maci — Maŭntbaten.

Zaručyny i šliub pryncesy Lizaviety i Filipa Mantbatena
Zaručyny i šlub pryncesy Lizaviety i Filipa Maŭntbatena

Mienavita tamu ciapier karol Karł III i spadkajemcy brytanskaha trona nosiać padvojnaje proźvišča Vindzar-Maŭntbaten, chacia ŭ ich vienach taksama ciače kroŭ hienierała Maŭrycyja Haŭkie.

70 hoddzie šliubu Lizaviety II i Filipa Maŭntbetana, 2017 hod
70 hodździe šlubu Lizaviety II i Filipa Maŭntbetana, 2017 hod

Spadkajemcy hienierała Maŭrycyja Haŭkie:

Julija Haŭkie (pa mužu Batenbierh) → Ludvik Alaksandr Batenbierh (z 1917 — Maŭntbaten) → Alisa Maŭntbaten, pryncesa hrečaskaja i dackaja → Filip Hrečaski, hiercah Edynburhski, muž karalevy Lizaviety II → Karł III, karol Vialikabrytanii.

Aficyjny partret karalia Karla III, 2023 hod
Aficyjny partret karala Karła III, 2023 hod. Krynica: Gov.UK

Kamientary7

  • Ŭindzarski pratakoł
    19.03.2024
    Brytanijaj kiravała nia Hesenskaja, a Saksen-Koburh-Hockaja dynastyja, jakaja pieranazvałasia na anhielski kapył Ŭindzarskaj, i da jakoj naležyć Karal III Ŭindzar. 

    Admirał Łuis Maŭntbetten viadomy jašče i tym, što pavodle adnoj z versyjaŭ, jon moh stajać na čale vajskovaha zakałotu 1968 hodu, jaki mieŭ na mecie skinuć sacyjalistyčny ŭrad Harad́da Ŭiłsana. Zakałot nie adbyŭsia, nibyta jašče j tamu, što Ŭiłsanu sympatyzavała asabista Lizavieta.

  • Bienia
    19.03.2024
    Nieužieli anhličanie vizy otmieniat dla biełarusov? Inačie začiem etot potok nieokołonialnoho soznanija?..
  • Gen. Delirium
    20.03.2024
    nie biełarus, da vašaha kałhasu nichto nia maje dačynieńnia akramia vas

Siastra Kaleśnikavaj prapanavała ŭ Bruseli try kroki, jakija treba zrabić dla vyzvaleńnia palitviaźniaŭ23

Siastra Kaleśnikavaj prapanavała ŭ Bruseli try kroki, jakija treba zrabić dla vyzvaleńnia palitviaźniaŭ

Usie naviny →
Usie naviny

Dalar siońnia znoŭ pieraadolvaŭ płanku 3,5 rubla

«Ceny dasiahnuli pika». Što čakaje rynak nieruchomaści ŭ 2025 hodzie

U Rasii salistku vajskovaha arkiestra aštrafavali na $30 tysiač za sprobu dakazać kaleham, što va Ukrainie hinuć cyvilnyja3

Pjany biełarus u adnych trusach napaŭ na palicejskich na Pchukiecie i raskidaŭ ich VIDEA29

Pamiatajecie Arcioma, jaki adkryŭ machlarski zbor u Polščy? Jon znajšoŭsia ŭ Biełarusi. Za kratami

Siryjskija paŭstancy atrymlivali i biełaruskuju zbroju2

U noč na čaćvier Hrozny padvierhnuŭsia napadu bieśpiłotnikaŭ1

U Izabielinie adnaŭlajuć sinahohu, pabudavanuju ŭ časy Vialikaha Kniastva Litoŭskaha11

Tramp zaprasiŭ Si Czińpina na svaju inaŭhuracyju1

bolš čytanych navin
bolš łajkanych navin

Siastra Kaleśnikavaj prapanavała ŭ Bruseli try kroki, jakija treba zrabić dla vyzvaleńnia palitviaźniaŭ23

Siastra Kaleśnikavaj prapanavała ŭ Bruseli try kroki, jakija treba zrabić dla vyzvaleńnia palitviaźniaŭ

Hałoŭnaje
Usie naviny →