«U hod źbiraju ad 5 da 10 ton». Patomny pčalar raskazaŭ pra vydatki prafiesii i čamu siarod pčalaroŭ amal nie byvaje machlaroŭ
Alaksandr Taŭkač z Vaŭkavyska — nie prosta pčalar, a zachavalnik tradycyj, majstar svajoj spravy i čałaviek, jaki čerpaje enierhiju prosta ad pryrody. «Ad pčoł zaradžaješsia enierhijaj», — śćviardžaje Alaksandr Uładzimiravič, dzielačysia z «Hazietaj Słonimskaj» svaim zapałam i viedami pra śviet pčalarstva, jaho ciažkaści i radaści.
Taŭkač zachaplajecca pčalarstvam ź siami hadoŭ, i ŭ hetaj halinie jon sapraŭdny prafiesijanał. Alaksandr Uładzimiravič paśpiachova skončyŭ vučylišča pčalaroŭ u Małoj Bierastavicy, paśla čaho staŭ studentam zoainžyniernaha fakulteta sielskahaspadarčaj akademii ŭ Kijevie, vybraŭšy śpiecyjalizacyju pčalarstva. Užo 63 hady jon pryśviaciŭ hetamu lubimamu zaniatku.
— Jak vy stali pčalarom i što vas pryciahnuła da hetaj prafiesii?
— Ja staŭ pčalarom nievypadkova, heta spadčynny zaniatak: pčołami zachaplalisia moj dzied i pradzied. Kali ja pačaŭ surjozna zajmacca pčalarstvam, mnie dapamahali i baćka, i maci, a taksama žonka akazvaje značnuju padtrymku. Moj syn u Breście adkryŭ paviljon, dzie handluje pradukcyjaj pčalarstva. Mnie padabajecca pracavać na pryrodzie, na śviežym pavietry, dzie cicha i dzie adčuvaješ siabie spakojnym.
— Što, na vašu dumku, samaje dziŭnaje i cikavaje ŭ pracy z pčołami?
— Praca z pčołami dobra supakojvaje niervovuju sistemu, bolš za toje, ad pčoł zaradžaješsia enierhijaj. Kali bačyš, jak jany pracujuć, nie dazvoliš sabie lenavacca.
Ciapier u mianie vialikaja haspadarka — 150 pčołasiemjaŭ, try pierasoŭnyja płatformy i try stacyjanarnyja pčalniki.
— Ź jakimi asnoŭnymi ciažkaściami i prablemami sutykajucca pčalary?
— Ciapier pieryjad realizacyi atrymanaj pradukcyi stanovicca ŭsio bolš składanaj zadačaj. Paśla niadaŭniaha źjaŭleńnia miralubnych parod pčoł pčalarstvam pačali zajmacca mnohija. Kali raniej bolšaja častka pčałavodnaj pradukcyi raźmiarkoŭvałasia siarod siabroŭ i znajomych, to ciapier, kudy b vy ni źviarnulisia, u kožnaha znojdziecca kum, brat abo svat, jakija zajmajucca pčołami i hatovyja addać miod biaspłatna. A aptovy rynak u Biełarusi praktyčna pierastaŭ pracavać.
— I jak daŭno nazirajecca takaja tendencyja?
— Hetaja tendencyja apošnich troch hadoŭ, jakija akazalisia nadzvyčaj uradžajnymi na miod dziakujučy spryjalnamu nadvorju. Takoha jašče nie było, kab try hady zapar umovy byli takija spryjalnyja. Zvyčajna paśla dobraha hoda iduć adzin ci dva mienš udałyja.
— Jakija vidy miodu i inšyja pradukty pčalarstva vy vyrablajecie?
— Akramia miodu, ja zajmajusia zboram kvietkavaha pyłku i źjaŭlajusia adnym z najbujniejšych vytvorcaŭ hetaha praduktu, źbirajučy da 400 kh. Taksama ŭ mianie jość piarha i prapolis.
Raniej jašče adnoj krynicaj dachodu byŭ prodaž pčołapakietaŭ, ale z-za źmien na źniešnim rynku hety artykuł prybytku praktyčna źnik.
Što tyčycca miodu, to ja vyrablaju ŭsie kłasičnyja hatunki. Pieršym idzie majski miod. Asnovu hetaha miodu składajuć viarba, dźmuchaviec, raps, hłoh, akacyja. Adnak z-za rapsu majski miod chutka kryštalizujecca i stanovicca biełym, što źnižaje na jaho popyt siarod kupcoŭ.
Paśla zboru majskaha miodu pčoły pieramiaščajucca ŭ les, dzie źbirajuć miod z malin, krušyny, bruśnic, čarnic. Zatym jany pierachodziać na hrečku i lipu, dziakujučy čamu ja atrymlivaju monamiod — hrečkavy i lipavy. U apošni pieryjad siezona pčoły pracujuć na vierasie i sumniku ŭ lasnych zaraśnikach. Adnak z-za zasušlivaści apošnich hadoŭ u žniŭni-vieraśni vieras słaba ćvicie, i pčoły ŭ asnoŭnym źbirajuć miod z sumniku i, kali pašancuje, z čyrvonaj kaniušyny. Hety miod doŭha zastajecca vadkim, nie kryštalizujecca.
— Alaksandr Uładzimiravič, a jakomu miodu vy addajacie pieravahu?
— U mianie spadčynny pčalnik znachodzicca ŭ vioscy Stary Dvorac, tam zachavałasia panskaja aleja, dzie raście 500 lip, jakim bolš za sto hadoŭ. U hetych miescach majo dziacinstva prajšło, tamu miod sa Staroha Dvorca ŭ mianie samy lubimy.
— Kolki ŭ hod vy źbirajecie miodu?
— Ad 5 da 10 ton.
— Jak adroźnić padrobleny miod ad naturalnaha?
— Mnie časta zadajuć takoje pytańnie, na jakoje ja adkazvaju nastupnym čynam: kali vy nabyvajecie miod na rynku abo kirmašy ŭ pradaŭca, jaki daje svaje kantaktnyja źviestki, to takomu praduktu možna daviarać.
Abapirajučysia na ŭłasny dośvied, mahu śćviardžać, što pieravažnaja bolšaść pčalaroŭ, bolš za 90 pracentaŭ, nie zajmajucca machinacyjami. U pryrodzie niektaru dastatkova, a tamu marnavać hrošy na kuplu cukru i zajmacca jaho pierapracoŭkaj — heta nie tolki pracajomka, ale i ekanamična niemetazhodna, uličvajučy nizki košt miodu i vysoki — cukru.
«Pakaštavać možna?» — «Treba». Što pačym sioleta na siezonnych sielhaskirmašach
«Pakinu miedycynu i zajmusia sielskaj haspadarkaj». Uładalnik sałona pryhažości raskazaŭ, jak paralelna zajmajecca fiermierstvam u vioscy
«Možna skazać, ciapier heta majo žyćcio». Eks-premjer Biełarusi raskazaŭ, čamu pakinuŭ Minsk i čym siońnia zajmajecca
Kamientary