Restaŭracyi ŭ Biełarusi zastałosia na try dni. Hałoŭnamu pradpryjemstvu krainy faktyčna padpisali śmiarotny prysud
«Biełrestaŭracyju» praz kanflikt z dačkoj Nacbanka ŭklučyli ŭ śpis niadobrasumlennych pradpryjemstvaŭ, pazbaviŭšy mahčymaści pracavać u najbližejšyja hady.
Adzinaje ŭ Biełarusi śpiecyjalizavanaje navukova-restaŭracyjnaje vytvorčaje abjadnańnie «Biełrestaŭracyja», jakoje isnuje z 1985 hoda i datyčnaje da adradžeńnia najvažniejšych architekturnych pomnikaŭ krainy, sioleta sutyknułasia ź vialikimi prablemami, jakija staviać pad pytańnie jaho vyžyvańnie.
6 listapada 2024 hoda pradpryjemstva było ŭniesiena ŭ Śpis pastaŭščykoŭ (padradčykaŭ, vykanaŭcaŭ), jakija časova nie dapuskajucca da ŭdziełu ŭ pracedurach dziaržaŭnych zakupak. Pryčynaj nazvana toje, što «Biełrestaŭracyja» nie vykanała abo nienaležnym čynam vykanała damovu.
Pakolki praz praceduru dziaržaŭnych zakupak siońnia prachodziać usie dziaržaŭnyja arhanizacyi i pradpryjemstvy, jakija składajuć absalutnuju bolšaść zakazčykaŭ «Biełrestaŭracyi», heta faktyčna aznačaje, što restaŭracyjnaje pradpryjemstva zastaniecca biez pracy, kali buduć skončany biahučyja prajekty.
U pastanovie Ministerstva antymanapolnaha rehulavańnia i handlu ab farmiravańni i viadzieńni śpisu niadobrasumlennych pradpryjemstvaŭ nie havorycca pra toje, na jaki termin u jaho ŭnosiacca pradpryjemstvy. Ale miarkujučy pa samim śpisie, pradpryjemstvy vyklučajucca ź jaho aŭtamatyčna roŭna praz dva hady paśla ŭniasieńnia. Naŭrad ci «Biełrestaŭracyja» zmoža praciahnuć tak doŭha, kali nie znojdzie mahčymaści daterminova vyklučyć siabie sa śpisu.
Adčuvalnyja prablemy ŭ «Biełrestaŭracyi» nazirajucca ŭžo nie pieršy hod. Pradpryjemstva, jakoje za savieckim časam mieła filii va ŭsich abłasnych haradach, sotni śpiecyjalistaŭ, vytvorčyja bazy i ŭłasnyja resursy, za try dziesiacihodździ niezaležnaści pryjšło ŭ zaniapad.
«Biełrestaŭracyja» pierastała być hałoŭnaj prajektnaj arhanizacyjaj na historyka-kulturnych kaštoŭnaściach, sastupiŭšy pazicyi bujnym prajektnym instytutam — «Biełdziaržprajektu», «Minskhramadzianprajektu» i inšym. Adnak «Biełrestaŭracyju» časta pryciahvajuć dla absłuhoŭvańnia prajektnych rabot i ŭzakońvańnia abjomaŭ vytvorcaŭ. Adnoj z pryčynaj straty pazicyj stała toje, što na śpiecyjalistaŭ cisnuli i prymušali rabić toje na pomnikach architektury, z čym jany zhodnyja nie byli i paśla pajšli z «Biełrestaŭracyi».
Adnak «Biełrestaŭracyja» zastajecca važnym hulcom u svajoj śfiery. U pieršuju čarhu praz najaŭnaść ułasnaj restaŭracyjnaj vytvorčaści, jakaja i prynosić pradpryjemstvu asnoŭnyja hrošy. Ale i tut nazirajecca ŭciečka mazhoŭ: majstry iduć u pryvatnyja firmy, dzie za tuju ž pracu mohuć atrymać u razy bolej.
Stanovišča «Biełrestaŭracyi» paharšajuć kanflikty z zakazčykami. Apošnija hady ciahniecca kanflikt z «Minskaj spadčynaj», jakaja vystupaje zakazčykam pa histaryčnaj zabudovie Minska. Ale pryčyny siońniašnich prablem palahajuć u kanflikcie z kudy bolš upłyvovaj strukturaj.
Dakładnyja akaličnaści nie viadomy, ale kanflikt, imavierna, razhareŭsia vakoł adnaŭleńnia pałacava-parkavaha kompleksu Vałovičaŭ u Śviacku, jaki paśla zaviaršeńnia pieršaj čarhi rekanstrukcyi byŭ adkryty dla naviedvalnikaŭ minułym letam.
Zakazčykam pa abjekcie vystupaŭ sanatoryj «Aziorny», jakomu histaryčny kompleks pieradali paśla dziesiacihodździa zaniadbańnia. «Aziorny», u svaju čarhu, naležyć Nacyjanalnamu banku Biełarusi.
Nam udałosia adšukać u bazie sudoŭ raźbiralnictvy pamiž «Biełrestaŭracyjaj» i sanatoryjem «Aziornym». 16 maja 2024 hoda ŭ Ekanamičnym sudzie Hrodzienskaj vobłaści prajšoŭ sud ab skasavańni damovy pamiž arhanizacyjami. Čarhovy sud pamiž imi ŭžo pa pytańni padradu na vykanańnie prajektnych i vyšukalnych rabot adbyŭsia 20 listapada 2024 hoda ŭ Ekanamičnym sudzie Minska.
Siońnia ŭ strukturu «Biełrestaŭracyi», akramia hałaŭnoha pradpryjemstva, uvachodziać jašče try filijały: prajektny filijał u Minsku, «Brestrestaŭracyja» i «Brestrestaŭracyjaprajekt» u Breście. Ahułam na pradpryjemstvie i ŭ jaho filijałach pracuje kala paŭtysiačy čałaviek. Usie jany zastanucca biez pracy na najbližejšyja dva hady, kali ničoha nie źmienicca.
«Biełrestaŭracyja» zastajecca viedamasnym pradpryjemstvam Ministerstva kultury, tamu bačycca, što kančatkova źniščyć jaho nie daduć. Mahčyma, što znojduć prałaz u zakanadaŭstvie, damoviacca na bolš vysokim uzroŭni matčynych viedamstvaŭ i źmieniać kiraŭnictva.
Praŭda, samo ŭklučeńnie viedamasnaha pradpryjemstva ŭ śpis niadobrasumlennych užo samo pa sabie vyhladaje jak vynik taho, što ŭ vysokich kabinietach nie zmahli zhładzić situacyju i vyrašyli pajści na abvastreńnie kanfliktu.
Źjavilisia ścieny i brama — hladzicie, jak źmianiŭsia Navahrudski zamak
U viežy Ščytoŭka Navahradskaha zamka źbirajucca zrabić muziej
U Hrodnie ŭ dziŭnyja kolery pamalavali budynak pieršaj na Biełarusi miedycynskaj akademii, zasnavanaj Tyzienhaŭzam
U Budsłavie raźbirajuć unikalny ałtar ź iluzornaj pierśpiektyvaj, jakoj padmanvali hledača najvialikšyja dojlidy Ryma
U Žyrovickim manastyry razabrali ikanastas, ź jakoha raniej vykinuli biełaruskija abrazy
Što viadoma pra biełarusa Viktara Paviełku, jakoha ŭ Polščy padazrajuć u arhanizacyi napadaŭ na rasijskich apazicyjanieraŭ6
Kamientary
Akramia niepaśladoŭnaj i prablemnaj restaŭracyi, praciahu zaniapadu budynkaŭ, ihnaravańnia achoŭnych zon dadalisia jašče dazvoły na pierabudovy cerkvaŭ pad rasiejskija cybuliny.
A botam, jak zaŭsiody, hałoŭnaje źmiaścić adkaznaść sa svaich haspadaroŭ na kahości, zaraz na "narodziec".
Kamunianie, ŭ kožnaj nieruchomaści maje być haspadar, jaki svaimi srodkami restaŭruje ci znosić, pierarablaje, što choča robić, a nie pytaje ŭ pryznačanych ahulnym schodam kałhasu ykzpertaŭ i škodnikaŭ-aktyvistaŭ z th kanału spadčyna dazvołu ścieny pamalavać.
Vy, sacyjalisty, chočacie na čužym harbie jeździć, a na spravie padłukašenki voziacca na vašym