Zdaroŭje

«Praz tryvožnaść nabrała 30 kiłahramaŭ». Čamu niekatoryja žančyny panična bajacca naradžać i što z hetym rabić

Takafobija — heta paničny strach ciažarnaści i rodaŭ. U niekatorych žančyn jon moža dachodzić navat da taho, što jany vyrašajuć zrabić abort, bo nie mohuć žyć u pastajannym stresie. Psichaterapieŭtka, jakaja sama takoje pieražyła, padzialiłasia dośviedam i dała parady, jak z hetym spraŭlacca.

Fota: Getty Images / d3sign

Psichaterapieŭtka, siabroŭka Asacyjacyi fieminisckaj terapii Viktoryja (imia źmieniena) dvojčy ŭ žyćci sutyknułasia z takafobijaj — na toje, kab jaje pieraadoleć, śpiecyjalistcy spatrebiłasia kala 10 hadoŭ.

Što moža stać pryčynaj fobii rodaŭ?

— Napeŭna, pačać treba z taho, što bajacca ciažarnaści i rodaŭ — całkam narmalna, tamu što peŭnaja ryzyka sapraŭdy isnuje. Heta toje, što vielmi mocna mianiaje tvajo žyćcio — asabliva, kali havorka idzie pra pieršuju ciažarnaść. Usie žančyny ŭ toj ci inšaj stupieni bajacca. Ja b skazała, što adsutnaść niekatoraj tryvohi pavinna naściarožvać, bo pakazvaje, što ŭ čałavieka niama suviazi z realnaściu. 

Takafobija — heta praźmierny strach i tryvoha. Čamu heta sapraŭdy surjozna? Tamu što praźmierny pastajanny strach značna źnižaje jakaść žyćcia. U takim stanie składana prymać uśviadomlenyja rašeńni.

Daśledčyki źviazvajuć z takafobijaj ryzyku zaŭčasnych rodaŭ abo, naadvarot, pieranošanaj ciažarnaści, praciahły i składany praces samich rodaŭ — jak vynik, nieabchodnaść bolšaj kolkaści miedycynskich umiašańniaŭ. Adpaviedna, uzrastaje i ryzyka paślarodavaj depresii, PTSR, tryvožnych rasstrojstvaŭ, parušeńnia prychilnaści da dziciaci, a taksama raźvićcia druhasnaj takafobii. Varta zhadać i ŭździejańnie kartyzołu na dzicia, kali jano jašče ŭnutry maci.

Takafobija byvaje pieršasnaj i druhasnaj. Pieršasnaja moža vyjaŭlacca jašče da začaćcia, kali žančyna tolki dumaje na temu maciarynstva. Druhasnaja takafobija źjaŭlajecca na fonie niaŭdałaha dośviedu ŭ ciažarnaści i rodach — strata dziciaci, składanyja traŭmatyčnyja rody, doŭhaje adnaŭleńnie paśla ich.

Pry druhasnaj takafobii, viadoma, situacyja dla śpiecyjalista bolš zrazumiełaja — jasna, z čym kankretna treba pracavać, jakija mietady ŭžyvać. Vidavočnyja pryčynna-vynikovyja suviazi.

Pryčyny ž pieršasnaj takafobii treba vyśviatlać — heta moža być značna bolš składanaja hłybinnaja šmathrannaja historyja, dalokaja niepasredna ad samoj prablemy.

Časta takafobija źviazanaja z bojaźziu bolu i stracham śmierci. Mohuć być i sacyjalnyja strachi: naprykład, bojaź stracić svaju pryhažość, seksualnaść.

Pryčynaj taksama moža być pieražytaje, dapuścim, u rańnim uzroście zhvałtavańnie, dośvied seksualnych damahańniaŭ ci luboha fizičnaha hvałtu. Luby traŭmatyčny dośvied, spałučany z parušeńniem fizičnaj niedatykalnaści, źniavahaj, biaśsillem. Ja bačyła statystyku, što prykładna 1 z 20 žančyn sutykajecca z takafobijaj. I 30-40% hetych vypadkaŭ źviazany z dośviedam hvałtu. U ciažarnaści i rodach nasamreč šmat taho, što moža vyklikać uspaminy pra heta. 

Ułasny dośvied: praz tryvožnaść nabrała 30 kiłahramaŭ

— Ja mahu raspavieści pra ŭłasny dośvied, bo 15 hadoŭ tamu ja dvojčy sutyknułasia z takafobijaj — pieršasnaj i druhasnaj.

U čas pieršaj ciažarnaści ja pieražyvała takafobiju jak pastajanna vysoki ŭzrovień tryvožnaści — i praz dośvied hvałtu ŭ padletkavym uzroście, i praź niemahčymaść asensavać pieražyvańni, i praz adsutnaść padtrymki i adčuvańnie adzinoty…

Praz tuju tryvožnaść u mianie abvastryłasia rasstrojstva charčovych pavodzin — ja nabrała 30 kiłahramaŭ. Paŭpłyvała i toje, što ja praź ciažarnaść straciła pracu, dzie było šmat aktyŭnaści — pajezdak da klijentach, na abjekty. Novaja praca stała siadziačaj — ja pracavała redaktarkaj internet-partała, z domu nie chaciełasia vychodzić praz svaju tryvožnaść.

U maim spartyŭnym kłubie, dzie ja zajmałasia čatyry razy na tydzień, admovili ŭ abaniemiencie — «bo ciažarnym nielha». Śpiecyjalnaha fitnesu dla ciažarnych u Minsku było mała. Toje, što niedaloka ad doma, było zadoraha dla mianie, a tam, dzie košt mianie zadavalniaŭ, usio nie mahli sabrać hrupy. A ŭ radzilny dom na kurs padrychtoŭki, dzie była padtrymka, choć niejki psichołah, niebłahaja akušerka i fitnes, zaprašali tolki z 36 tydnia.

Fota: Getty Images / Mike Harrington

Akušerka-hiniekołah, da jakoj ja ŭ palikliniku chadziła, nie dapamahła zrazumieć, što adbyvajecca, i znajści vyjście.

Ja bačyła tolki viečna niezadavoleny vyraz na jaje tvary, bo parušała normy prybaŭleńnia ŭ vazie. Z-za hetaha jana havaryła sa mnoj u abraźlivaj maniery. «Žerci treba mienš!» — adnojčy zajaviła doktarka.

Ale miedyki paviny razumieć: rasstrojstva charčovych pavodzin, jak i pavyšanaja tryvožnaść, — heta nie toje, što možna pieramahčy tolki siłaj voli.

Padčas druhoj ciažarnaści takafobija była jak nastupstvy PTSR praź pieražyty akušerski hvałt u pieršych rodach.

Mnie amal 10 hadoŭ spatrebiłasia na toje, kab stać volnaj ad dośviedu pieražytych traŭmaŭ.

Jak sabie dapamahčy

— Što b ja mahła parekamiendavać žančynam, jakija sutyknulisia z praźmiernym stracham jašče da začaćcia? Pieršym čynam zaniać pazicyju daśledčycy i daśledavać siabie. Nie treba adrazu vyvučać dośvied ciažarnaści i rodaŭ inšych žančyn. Lepš daśledavać svaje pierakanańni i kaštoŭnaści, idei, jakija na ciabie ŭpłyvajuć, praanalizavać svaje mary i zapatrabavańni, svaju historyju.

Razhledźcie, z čaho składajecca strach i što jon nahadvaje. Prydumajcie mietafary dla ŭsich jaho prajaŭ. Jakija stratehii vykarystoŭvaje prablema dla taho, kab psavać vam žyćcio? Jak jana nastolki prakrałasia ŭ vas, što ŭvieś fokus uvahi tolki na joj? 

Moža zdacca dziŭnym padychod, ale jość davoli efiektyŭnaja mietodyka: vizualizavać prablemu, adchilicca ad jaje i pasprabavać ź joj parazmaŭlać. Spytajcie, jakija dumki jana vyklikaje? «Ja bajaźlivica, tamu što bajusia bolu»? «Ja niesapraŭdnaja žančyna, kali nie naradžała»? A zatym spytajecie ŭ siabie — ci zhodnyja vy z hetymi śćviardžeńniami?

Padumajcie, z dapamohaj jakich ludziej vy možacie spravicca z prablemaj. Znajdzicie sajuźnikaŭ. Viadoma, kali isnuje zacyklenaść na prablemie, praściej zaŭvažać tych, chto kaža: «Dy nie chvalujsia, usie naradžajuć — i ty narodziš». Ale, chutčej za ŭsio, byli i ludzi, hatovyja pastavicca da prablemy z razumieńniem — mahčyma, chtości sa znajomych abo ź lekaraŭ, ź jakimi vy razmaŭlali. Pasprabujcie abapiercisia na ich.

Čamu karysna zapisvać dumki

— Padumajcie, jakija jość nadziei i mary, jakija vas padtrymlivajuć. Namalujcie ŭ dumkach najlepšy z varyjantaŭ svajho žyćcia, navat kali siońnia vam zdajecca, što takoje niemahčyma.

Lepš za ŭsio adkazvać na pytańni piśmova — heta dziońnikavaja terapija. Zručna, što možna zaŭždy viartacca i pieračytvać svaje zapisy, mahčyma raźvivać niejkija dumki. Da taho ž zapisvańnie spryjaje i bolš pavolnamu myśleńniu.

Paśla taho, jak znojdziena terytoryja bolšaj svabody, možna viarnucca niepasredna da samoha strachu i vyśviatlać jaho pryrodu. Treba analizavać, u jaki momant žyćcia i čamu jon uźnik i ad čaho abaraniaje.

Naprykład, pryčynaj moža być, što mama ci babula časta ŭspaminaje, jakija ŭ jaje byli traŭmatyčnyja rody. I dziaŭčynka, jakaja šmat razoŭ čuła historyju, pačynaje bajacca taho, što ź joj adbudziecca toje ž samaje.

Kali epizody traŭmatyčnaha dośviedu — pieražyty fizičny ci seksualny hvałt, lepš źviarnucca da psichołaha ci psichaterapieŭta. Składanaść u tym, što, kali adbyvajecca nastolki jarkaja traŭmujučaja padzieja, pieražyvańnie nie stanovicca dośviedam u poŭnym sensie hetaha słova. Jano zachoŭvajecca ŭ našych niejronnych sietkach izalavana ŭ jakaści vyjaŭ, emocyj, adčuvańniaŭ, pierakanańniaŭ. Heta kavałačak pazła, jaki nijak nie moža stać na svajo miesca ŭ ahulnaj historyi žyćcia, z-za čaho karcinka ŭ cełym nie składajecca.

U śpiecyjalistaŭ jość mietady, jakija dapamahajuć psichicy čałavieka pierapracavać traŭmatyčny dośvied, kab jon spyniŭ akazvać niehatyŭny ŭpłyŭ.

Mahčyma, razumna addalicca ad niekatorych ludziej

— Vialikuju rolu ŭ tym, ci zmoža žančyna pieramahčy strach, hraje jaje najbližejšaje asiarodździe: ad partniora da baćkoŭ i siabrovak. Na žal, časta jany tolki stvarajuć dadatkovyja prablemy apaviadańniami pra toje, što ciažarnaść — heta najbolš cudoŭny stan u žyćci kožnaj žančyny.

Tamu dla žančyny z takafobijaj ciažarnaść moža stać momantam pierahladu svajho asiarodździa, mahčyma, razumna budzie addalicca ad niekatorych ludziej.

Jość sens pajści na siamiejnuju terapiju z partnioram, mamaj ci inšym čałaviekam, jaki akazvaje vialiki ŭpłyŭ na žančynu. Śpiecyjalist dapamoža vyśvietlić ich rolu: rastłumačyć, što žančynie patrebna peŭnaja padtrymka i važna nie paharšać jaje prablemy.

Ja svajmu mužu, naprykład, padčas druhoj ciažarnaści pisała listy. U niejki momant zrazumieła, što nikoli nie raskazvała jamu, z čym sutyknułasia padčas pieršych rodaŭ. U mianie było PTSR, surjoznyja traŭmy i nastupstvy. A jon ličyŭ, što ja spraŭlajusia i ŭsio ŭ pryncypie dobra. Ja ž uśviadomiła, što hetym razam bieź jaho padtrymki nie dam rady.

U mianie było vielmi šmat emocyj, ja nie mahła spakojna kazać pra pieršyja rody i pra toje, što mnie treba ciapier. Tamu ja stała pisać — heta dapamahaje bolš spakojna padbirać słovy. Listy sapraŭdy dapamahli mužu lepš zrazumieć mianie i maje patreby. Jon pajšoŭ sa mnoj na kursy padrychtoŭki da rodaŭ, kab razabracca ź psichafizijałohijaj pracesu. I ŭ vyniku staŭ aktyŭnym prychilnikam u maich pošukach i rašeńniach.

Prablemu bojazi rodaŭ vyvučali jašče ŭ SSSR

— Sam termin takafobija źjaviŭsia čverć stahodździa tamu ŭ brytanskim časopisie psichijatryi — tady pryznali isnavańnie prablemy, stali šukać šlachi vyrašeńnia. Ale nasamreč pra hetuju źjavu pačali havaryć jašče ŭ XIX stahodździ, kali pačynałasia psichaterapija — tady ŭžo zhadvałasia pra strach bolu ŭ žančyn ci navat śmierci ŭ rodach.

U SSSR u Charkaŭskaj škole psichaterapii prafiesar Vialvoŭski raspracavaŭ mietad prafiłaktyki bolu ŭ rodach, jaki taksama hruntavaŭsia na baraćbie sa stracham. Mietad atrymaŭ suśvietnaje pryznańnie, knihi byli pierakładzienyja na mnostva moŭ. Mietad Łamaza, jaki atrymaŭ šyrokaje raspaŭsiudžvańnie, faktyčna byŭ skapijavany ŭ Vialvoŭskaha.

Hałoŭnaja dumka zaklučajecca ŭ tym, što dla taho, kab ciažarnaść i rody prachodzili jak maha lepš dla maci i dziciaci, treba dapamahčy žančynie dać rady strachu. Važna, kab žančyna była maksimalna infarmavanaja ab psichafizijałohii narmalnaj ciažarnaści i rodaŭ. Było razumieńnie, što važna supravadžeńnie i padtrymka blizkaha čałavieka. Cikava, što ŭ SSSR heta było ŭ daśledavańniach, a na praktycy šyrokaje raspaŭsiudžvańnie atrymała za miažoj. 

Havaryłasia i pra navučańnie mietadam rełaksacyi, dychańnia ŭ rodach — jany dapamahajuć pieratvaryć bol u intensiŭnyja adčuvańni, jakimi ty možaš kiravać.

Adnak była i peŭnaja krytyka takich mietadaŭ. Reč u tym, što zanadta šmat adkaznaści pierakładałasia na žančynu — što jana pavinna sama ŭsio vyvučyć i prymianić na praktycy. Nie zmahła rassłabicca? Sama vinavataja. I ŭźnikaje łahičnaje pytańnie: a dzie ž tyja, chto joj dapamoža? Tema dapamohi ŭ rodach u tych daśledavańniach adyšła na druhi płan.

Ciapier usio ž źjaviłasia razumieńnie, što rola i adkaznaść tych, chto moža dapamahać žančynie padčas ciažarnaści i rodaŭ, taksama vialikija. Akušerki, lekary, psichołahi — va ŭsich ich jość svaja rola dapamahčy žančynie pieramahčy strach. 

Lekary pavinny razumieć miežy svajoj dapamohi i nie zachodzić zanadta daloka — nie admaŭlajučy i nie abiasceńvajučy prablemy žančyny, a dajučy ŭsiu mahčymuju infarmacyju ŭ ramkach svaich kampietencyj. 

Kamientary

Alaksandr Łukašenka pacałavaŭ orden, uručany jamu Pucinym16

Alaksandr Łukašenka pacałavaŭ orden, uručany jamu Pucinym

Usie naviny →
Usie naviny

Pad Pinskam nakłali aryšt na baćkoŭskuju chatu kiraŭnika «Biełsata»5

Rasijskija vojski ŭvajšli ŭ Tareck na Danbasie6

Na ZŠA idzie zvyšmahutny ŭrahan samaj apošniaj katehoryi. Z-za jaho mohuć uvieści novuju kłasifikacyju3

Pamior Alaksiej Tamiłaŭ

U Łuhanskaj vobłaści zahinuŭ jašče adzin biełarus, jaki vajavaŭ za Rasiju10

Brytanskaja łabaratoryja prapanuje pasłuhi pa kłanavańni chatnich hadavancaŭ3

Z «Biełšyny» źniali jeŭrapiejskija sankcyi, ale jana praciahvaje pracavać na rasijskuju vajennuju mašynu7

Bitva za čas: chto pieršy ŭstaluje hadzińnik na Miesiacy?1

Pamior Uładzimir Cierabun1

bolš čytanych navin
bolš łajkanych navin

Alaksandr Łukašenka pacałavaŭ orden, uručany jamu Pucinym16

Alaksandr Łukašenka pacałavaŭ orden, uručany jamu Pucinym

Hałoŭnaje
Usie naviny →