«Mama zajaviła, što damoviłasia z baciuškam zamiest nas». Biełarusy raspaviali, jak pieradumali chryścić dziaciej

«Da kanca žyćcia prababula vinavaciła siabie»

Safija:

— Nie mahu skazać, kab u mianie była relihijnaja siamja. Mianie ŭ svoj čas pachryścili tolki tamu, što hetaha patrabavała prababula. U jaje byŭ vielmi ciažki los: padčas Druhoj suśvietnaj vajny jaje katavali, jana cudam zastałasia žyvoj. Druhuju dačku jana naradžała padčas bambiožki — i pryznavałasia, što ŭ toj momant dumała, što lepš by dzicia naradziłasia miortvym.

Ale dziaŭčynka była zdarovaj, vajna nieŭzabavie skončyłasia… A praź niekalki hadoŭ małodšaja dačka majoj prababuli trahična zahinuła. Da kanca žyćcia prababula vinavaciła siabie, dumała, što tak adbyłosia z-za tych dumak padčas rodaŭ. Jana stała relihijnaj — kožny dzień pačynała z malitvy. Navat u toj čas, kali relihija była pad zabaronaj, jana znajšła mahčymaść tajemna chryścić spačatku dačku, a potym i ŭnukaŭ. 

Ja naradziłasia ŭžo paśla raspadu SSSR, tamu nijakich pieraškod, kab pachryścić mianie, nie było. Baćki nie vielmi chacieli heta rabić — ciahnuli doŭha, da maich piaci hadoŭ. Potym zdalisia, bo prababula vielmi płakała. Paśla jaje śmierci tema relihii ŭ nas doma nikoli nie padymałasia.

Ale jašče pierad viasiellem ja abmiarkoŭvała z mužam pytańnie chryščeńnia našych budučych dziaciej. Syšlisia na tym, što budziem chryścić abaviazkova. Ja naradziła ŭ 2019 hodzie, u 2020 hodzie my ŭžo stali płanavać, što niedzie zimoj pachryścim dačku. Paśla skradzienych vybaraŭ, žachlivaha hvałtu i pazicyi pravasłaŭnaj carkvy na hety kont my vyrašyli nie śpiašacca. Ja viedaju, što byli asobnyja śviatary, jakija chadzili na maršy. Ja havaru ciapier pra aficyjnuju pazicyju BPC.

A paśla pačatku vajny va Ukrainie my zrazumieli, što sapraŭdy nie budziem chryścić dačku. Ja płaču kožny raz, kali čytaju aficyjnyja vykazvańni śviataroŭ. U mianie prosta ŭ hałavie nie ŭkładvajecca, jak toj, chto vieryć u Boha, moža apraŭdvać vajnu.

Babuli i dziaduli całkam nas zrazumieli. Mabyć, adzinaja, chto sapraŭdy zasmuciŭsia, — heta maja najlepšaja siabroŭka. Jana vielmi chacieła stać chrosnaj maci dla majoj dački. Ale ja patłumačyła, što nichto nie zabaraniaje joj udzielničać u žyćci dziciaci. Nie treba nijakich rytuałaŭ dla taho, kab stać važnym čałaviekam dla majoj dački.

«Jak iści da ludziej, jakija aśviačajuć tanki i zbroju?»

Dzijana:

— U majoj siamji nie nadavali vialikaj uvahi relihii. Tak, śviatkavali Rastvo, ale dva razy na hod. Katalickaje taksama, choć sami my pravasłaŭnyja. Bo čamu nie? U majho muža siamja bolš relihijnaja. Tam chodziać na słužby, prytrymlivajucca pastoŭ, spaviadajucca.

Dla majho muža było važna nie tolki raśpisacca ŭ ZAHSie, ale i viančacca ŭ carkvie. My chadzili na razmovy da śviatara, čytali relihijnuju litaraturu, spaviadalisia… Mahu skazać, što relihija pačała zajmać peŭnaje miesca ŭ maim sercy.

Viadoma, raniej nie stajała pytańnie nakont taho, chryścić ci nie našaha syna — viadoma, chryścić.

Ale paśla lutaha 2022 hoda ŭsio źmianiłasia. Ja nie chaču być častkaj carkvy, jakaja padtrymlivaje vajnu. My z mužam parailisia i vyrašyli, što ŭ pryncypie nie budziem bolš źjaŭlacca ŭ carkvie. Malicca možna i doma. A ŭ biełaruskich cerkvach Boha siońnia dakładna niama. Z hetaj ža pryčyny my vyrašyli nie chryścić dzicia. Jak možna iści da ludziej, jakija aśviačajuć tanki i zbroju?

Pavialičyć

Śviokar sa śviakroŭju taksama pierastali chadzić u carkvu. Ja bajałasia, što jany stanuć nastojvać na chryščeńni ŭnuka, ale jany pastavilisia z razumieńniem. Maja mama skazała, što heta pravilnaje rašeńnie i što jana sama nie ŭpeŭnienaja, što zmahła b pryjści ŭ chram — niachaj navat i na chryščeńnie ŭnuka.

«Mama pierakonvała, što dačka i spakajniejšaja stanie paśla chryščeńnia, i chvareć mienš budzie»

Siarhiej:

— Ja ŭ dziacinstvie chadziŭ u niadzielnuju škołu pry carkvie. Baćkam vielmi padabałasia raskazvać siabram pra heta. Ale mnie zdajecca, jany bolš pahancy, čym pravasłaŭnyja.

Maci lubić niejkija abrady kštałtu ŭ kožny vuhał śviatoj vadoj papyrskać ci pašaptać nad śviečkaj z carkvy, kali zachvareŭ. Ja kožny raz prašu pakazać, dzie ŭ Biblii pra heta napisana, — maci kryŭdzicca. Ale ž ja, u adroźnieńnie ad jaje, Bibliju čytaŭ, a nie atrymlivaŭ viedy z paštovak u vajbiery.

Niahledziačy na moj skiepsis, my z žonkaj płanavali pachryścić dačku. Mnie zdavałasia, što dla žonki heta važna. Ale paśla pačatku vajny vyrašyli admovicca ad hetaj idei. Mianie ŭ hetym pytańni chvaluje jašče i finansavy momant.

Abrad chryščeńnia ŭ carkvie niebieskaštoŭny — jość svoj prajs na indyvidualnaje i hrupavoje chryščeńnie (kali chryściać adrazu niekalki dziaciej). Kali ja ničoha nie błytaju, to za indyvidualnaje chryščeńnie našy siabry addavali 70 rubloŭ. I voś dzie harantyja, što hetyja hrošy nie pojduć na dapamohu rasijskamu vojsku?

Mianie, naprykład, vielmi ŭraziła historyja pra toje, što ŭ minskim Śviata-Jelisaviecinskim manastyry źbirajuć dapamohu rasijskim vajskoŭcam.

Ja nie chaču ŭdzielničać u finansavańni hetaha. Z hetaj ža pryčyny ja pierastaŭ chadzić na prośbu mamy ŭ carkvu padavać zapiski za zdaroŭje i spačyn. Navat kali havorka idzie pra 2-5-10 rubloŭ, ja nie chaču padtrymlivać hrašyma sistemu.

Baćki žonki spakojna pastavilisia da naviny pra toje, što my nie budziem chryścić dzicia. A voś maja mama na što tolki nie išła, kab prymusić nas pachryścić. Jana kazała, što dačka i spakajniejšaja stanie paśla chryščeńnia, i chvareć mienš budzie…

Dajšło da taho, što mama zajaviła, što pachryścić dzicia biez našaha viedama — skazała, što navat z baciuškam užo damoviłasia. Jaje nie biantežyła toje, što rabić tak nielha.

U kančatkovym vyniku ŭ mianie zdali niervy i ja schłusiŭ, što my ŭžo pachryścili. Paprasiŭ navat brata skazać, što byccam jon byŭ chrosnym. Mama pakryŭdziłasia miesiacy na try, ale ciapier supakoiłasia. Biehać u carkvu, darečy, pierastała. Nie dumaju, što jana źjavicca tam raniej, čym jak treba budzie śviancić jajki na Vialikdzień.

• 57
• 7
• 5
• 7
• 6
• 13