Biełarusy praviali akcyi, kab nahadać pra pałonnych dobraachvotnikaŭ pałka Kalinoŭskaha — jany ŭžo hod u niavoli
Dvoje biełarusaŭ hod znachodziacca ŭ pałonie ŭ Rasii biez anijakaj suviazi sa źniešnim śvietam.
Akcyi ŭ čatyroch haradach zamiežža pravioŭ «Ruch biełaruskich nacyjanalistaŭ»: u Vilni, Varšavie, Łodzi i Poznani. Jany zrabili murały ź biełarusami. Pra ideju akcyi raskazaŭ siabar «Ruchu biełaruskich nacyjanalistaŭ» i ŭdzielnik akcyi ŭ Varšavie Jan Rudzik:
«My vyrašyli nahadać pra pałonnych, bo im mała nadajecca ŭvahi, ale heta vielmi važnaja tema. U pałonie drennyja ŭmovy, ich katujuć i ŭsialak ź ich ździekujucca, i niama nikoha, akramia nas, biełaruskaj supolnaści, chto moža pra ich pakłapacicca.
Vyrašyli tak pačać i płanujem nadalej rabić niešta dla taho, kab pra ich nie zabylisia. U hetaj halinie my budziem supracoŭničać najpierš z pałkom Kalinoŭskaha, ale i ź inšymi zdarovymi siłami. «Ruch» choča zaachvocić i inšyja biełaruskija arhanizacyi dy asiarodki nie zabyvacca pra pałonnych kalinoŭcaŭ i nadavać hetamu jak maha bolej vysiłkaŭ i ŭvahi».
Pra ciapierašni los i stan pałonnych zusim ničoha nieviadoma, jak raskazali nam u pres-słužbie pałka Kalinoŭskaha: nichto nie viedaje, dzie jany ŭtrymlivajucca. Abmianiać ich pakul nie atrymlivajecca. Ukrainski bok biełaruskich vajaroŭ padaje na abmien, a rasijski — nie.
Chto jany — pałonnyja kalinoŭcy?
Jan Dziurbiejka — 27-hadovy biełarus. Jon naradziŭsia ŭ Lasnym la Baraŭlanaŭ pad Minskam. Skončyŭ Akademiju avijacyi, dzie vyvučaŭ «Techničnuju ekspłuatacyju avijacyjnaha abstalavańnia». Apošnim miescam pracy chłopca ŭ Biełarusi staŭ minski zavod imia Vaviłava — pradpryjemstva, jakoje robić optyku i ŭvachodzić u Dziaržkamvajenpram.
U 2020-m chłopiec uklučyŭsia ŭ ruch za svabodnyja vybary. Jaho zatrymali paśla «Maršu na Kurapaty» 1 listapada 2020 hoda. Paśla 15 sutak aryštu na Dziurbiejku zaviali kryminalnuju spravu, i jon nielehalna pierajšoŭ miažu z Ukrainaj, da vajny paśpieŭ papracavać malarom i achoŭnikam. 28 lutaha 2022 hoda, praz čatyry dni paśla napadu Rasii na Ukrainu, staŭ dobraachvotnikam.
«Baranić svoj dom — heta śviaty abaviazak kožnaha, — kazaŭ jon «Radyjo Ŭnet». — Tamu tym, chto pryjšoŭ siudy z bojem, ja dam boj. Chaciełasia b, kab vajna skončyłasia jak maha raniej, ale ja hatovy da zaciažnoha kanfliktu. Chaču viarnucca na ajčynu i spadziavajusia, što, kali vajna skončycca, heta ŭdasca».
Siarhieju Dziohcievu 35 hadoŭ, i jon amal usio žyćcio pražyŭ u minskaj Masiukoŭščynie. Da 2020-ha mužčyna nie byŭ palityčnym aktyvistam, ale z paplečnikami rabiŭ prajekt «Źbieražom Masiukoŭščynu». Jany sprabavali zachavać pamiać pra łahier dla vajennapałonnych «Štałah 352», jaki isnavaŭ na terytoryi sučasnaj Masiukoŭščyny ź lipienia 1941-ha pa červień 1944-ha.
U 2020 hodzie Siarhiej uklučyŭsia ŭ ruch za svabodnyja vybary. Mužčynu dvojčy zatrymlivali: 18 kastryčnika 2020 hoda i 10 lutaha 2021 hoda. Padčas apošniaha zatrymańnia jaho źbivali i katavali (navat vyvozili ŭ les) za toje, što jon byŭ administrataram čata Masiukoŭščyny i rajonnym aktyvistam. Paśla hetaha jon vyjechaŭ va Ukrainu.
«Jon ścipły i nie lubić raspaŭsiudžvacca pra svaje dasiahnieńni. Uvohule Siarhieja viedajem jak dobraha siabra, jaki zaŭsiody prychodzić na dapamohu: spravaj, a nie słovam. Čałaviek, jaki maleńkimi paśladoŭnymi krokami idzie da svajoj mety.
U Kijevie Siarhiej praciahvaŭ zajmacca temaj vajennapałonnych. Da prykładu, jon adviedaŭ anałahičny masiukoŭščynskamu štałahu Darnicki łahier dla vajennapałonnych i zrabiŭ vyjavu, u jakoj paraŭnaŭ staŭleńnie da takich miescaŭ u Kijevie i Minsku», — dzielacca siabry.
Vyjavy, jakija Siarhiej rabiŭ u Kijevie i Minsku dla paraŭnańnia. Fota z archiva siabroŭ Siarhieja
«Siarhiej zajmaŭsia temaj vajennapałonnych i sam staŭ vajennapałonnym, — raskazvaŭ hod tamu adzin ź siabroŭ Siarhieja. — Mahčyma, žyćcio viadzie Siarohu takim šlacham».
Nahadajem, 26 červienia 2022 hoda vajary pałka Kalinoŭskaha pryniali boj kala horada Lisičansk. Padčas boju zahinuŭ lehiendarny kamandzir bataljona «Vołat» Ivan Marčuk z pazyŭnym «Brest». Razam ź im zahinuli jašče troje: Vasil «Siabro» Parfiankoŭ, Vasil «Atam» Hrudovik i Vadzim «Papik» Šatroŭ. Jašče dvoje, Jan Dziurbiejka i Siarhiej Dziohcieŭ, patrapili ŭ pałon. Heta byli pieršyja nastolki masavyja straty biełarusaŭ padčas vajny va Ukrainie.
«Naša Niva» — bastyjon biełaruščyny
PADTRYMAĆ
Kamientary