Kultura1010

«Navat ciažka zhadać, dzie ŭsia pajezdka pa krainie była takoj sucelna dobrazyčlivaj». Biełarus zdoleŭ pavandravać pa Siryi i poŭny ŭražańniaŭ ŠMAT FOTAŬ

Historyk i sacyjołah Alaksiej Łastoŭski raskazaŭ u siabie ŭ fejsbuku pra svajo zachaplalnaje padarožža ŭ Siryju, što jašče tolki pačynaje adkryvacca turystam paśla dziesiacihodździa źniščalnaj hramadzianskaj vajny. Šmat łajfchakaŭ i karysnaj infy, a taksama fota ŭnikalnych pomnikaŭ i hatelnych numaroŭ, što sami jak pomnik.

Siryjski funt mocna devalvavaŭsia za hady vajny. Na miažy ŭ abmieńniku tabie vydajuć u pramym sensie słova miech hrošaj. Zatoje ceny ŭ krainie najnižejšyja. Sotni dołaraŭ chapaje na tydzień. Fota tut i dalej: fejsbuk Alaksieja Łastoŭskaha

Adrazu skažu, što hety post nie varta razhladać jak rekłamu dla padarožžaŭ u Siryju, — piša Alaksiej Łastoŭski. — U mianie bolš prostaja ramka, dla mianie heta kraina vielmi cikavaja svajoj historyjaj i kulturaj, nie mieŭ zadačy ŭłazić u składanuju situacyju hetaha hramadstva z tłumačeńniem, chto maje racyju, a chto vinavaty. Dla hetaha mnie i biełaruskich prablem chapaje.

Ale moža być, heta kamu z maich siabroŭ i cikava — jak padarožničać pa krainie, dzie farmalna jašče nie skončyłasia hramadzianskaja vajna.

Jak trapić u Siryju z turystyčnymi metami

Treba adrazu skazać, što siryjski ŭrad zaraz aktyŭna sprabuje pašyryć turyzm u krainu: źniatyja mnohija abmiežavańni, navat amierykancam dazvolili ŭjezd u krainu (i paru amierykanskich turystak ja sustreŭ u Palmiry). Ale indyvidualny turyzm zabaronieny, tamu adziny šlach — nabyć tur pa krainie praz turystyčnuju kampaniju. U maim vypadku heta była kampanija RJT z Maroka, jakoj vałodaje partuhalec i jakaja robić tury ŭ mnohija składanyja dla naviedvańnia krainy (Livija, Jemien i h. d.).

Tur kaštavaŭ 1100 dołaraŭ za 7 dzion plus apłata za vizu. U košt było ŭklučana pražyvańnie sa śniadankami, pieramiaščeńni pa krainie, supravadžeńnie hida. Kampańjonami pa pajezdcy byli čech (jaki žyvie ŭ Kanadzie), bielhijec (jaki žyvie ŭ Bałharyi) i kitajanka (jakaja žyvie ŭ Šviejcaryi). Usie zaciatyja padarožniki, ź vialikim dośviedam. Zvyčajnyja ludzi zaraz u Siryju nie traplajuć.

Viza. Ź joju niečakana vyjavilisia trabły

Pačatkova było ŭjaŭleńnie, što kali Biełaruś i Siryja zaraz sajuźniki ŭ nievialikim kole adrynutych sučasnym śvietaparadkam, to i ź vizaju budzie prosta. Ažno nie. Na miažy za afarmleńnie vizy ź mianie, jak biełarusa, sadrali ažno 205 dołaraŭ (!!!). Dla paraŭnańnia — kitajanka zapłaciła za vizu 12 dołaraŭ, amierykancy za siryjskuju vizu płaciać 160 dołaraŭ, to-bok mienš, čym biełarusy.

Jość padazreńnie, što biełaruskaje konsulstva ŭ hetym pytańni nie prosta nie spryjaje, a, naadvarot, maksimalna pracuje, kab mienš biełarusaŭ dabiralisia da Siryi, i tym samym nie zaminali im vieści spakojny ład žyćcia z padvyšanymi kaeficyjentami zarobkaŭ. Ale adzinaja prablema była ŭ košcie. Paradavała, što ŭsie štampy załupili ŭ «inšyja adznaki», dla mianie pytańnie ekanomii staronak pašparta zaŭždy nadzvyčaj važnaje.

Hrošy ŭ Siryi

Tut sucelnaja biada, miascovyja funty lasnulisia z-za vajny, mianiać lepš dołary na siryjskija funty jašče na livanska-siryjskaj miažy, pa vyniku vydajuć sapraŭdny miech hrošaj.

«Čornaha rynku» dla abmienu ŭ Siryi aficyjna niama, dołary taksama nie prymajuć. Hałoŭnaje vyratavańnie — što ŭsio vielmi tanna. Ja na miažy pamianiaŭ 100 jeŭra, i mnie hetaha chapiła na siem dzion, pryčym dobra charčavaŭsia, piŭ ałkahol, nabyvaŭ suvieniry.

Pieramiaščeńni pa Siryi

Z hetym usio vielmi składana, indyvidualny turyzm, jak ja pisaŭ vyšej, zabaronieny. Darohi na dziva dobryja, kudy lepšyja, čym jaki-niebudź raźbity haściniec Čarapaviec — Maskva, ale paŭsiul błokpasty.

Jak praź ich prabiracca biez aficyjnaha dazvołu — ciažka zrazumieć. Tamu ŭsia nadzieja tolki na turkampaniju, jakaja afarmlaje takija dazvoły. Pa vyniku davodzicca jeździć pa vielmi strohim maršrucie, biez patencyjnych adchileńniaŭ. Ale ŭnutry haradoŭ chadzić možna spakojna, nichto nie spyniaje.

Biaśpieka

Ciažka skazać, nakolki Siryja zaraz biaśpiečnaja kraina. Aktyŭnyja vajennyja dziejańni prypynilisia, časam adbyvajucca sutyčki ź isłamistami, taksama jany mohuć rabić vyłazki (asabliva ŭ vakolicach Palmiry). Z Vyzvalenčaj siryjskaj armijaj užo pa fakcie dasiahnutyja damoŭlenaści, svojeasablivaja aŭtanomija, na kantralavanyja joj terytoryi možna patrapić (ja byŭ u Bosry).

Kali tak padumać, to zaraz situacyja dosyć biaśpiečnaja, nakolki heta tryvała — ciažka skazać. Zrazumieła, što turystaŭ tam bačać vielmi redka, staŭleńnie vielmi pazityŭnaje, navat ciažka zhadać, dzie ŭsia pajezdka pa krainie była takoj sucelna dobrazyčlivaj. 

Mabilnaja suviaź

Niečakana była kudy lepšaja, čym čakałasia. Možna nabyć sim-kartku, 10 hihabajt pa 4 dołary, pracuje dobra, pakryćcio niečakana jakasnaje, łović navat pasiarod pustyni.

U mnohich jeŭrapiejskich krainach mabilny internet horš pracuje (nie kažu ŭžo pra košt). 

Charčavańnie ŭ Siryi

Ź ježaj taksama prablem asablivych niama, jość restarany, dzie možna dobra paviačerać za 5 dołaraŭ, jość fast-fudni, dzie možna pajeści za 2-3 dołary, a možna ŭziać fałafiel u łavašy pa 50 centaŭ.

Pry hetym ježa jakasnaja, kuchnia raźvitaja, mnie asabliva spadabaŭsia višniovy kiebab, śpiecyjalitet Alepa. Napeŭna, pa spałučeńni jakaści i koštu ježy ŭ Siryi składana znajści zaraz kankurenta (moža, kali tolki pravincyjnaja Turcyja).

Ałkahol u Siryi

Jak i ŭ Livanie ci Iardanii, prodaž ałkaholu taksama łakalizujecca ŭ chryścijanskich rajonach. Jość miascovaje piva, Afamia, dvuch hatunkaŭ, pradajecca paŭsiul, pry hetym — standartny mižziemnamorski łahierok pa jakaści.

U chryścijanskich kvartałach Damaska bačyŭ, jak chłopcy prosta pili piva pasiarod horada ŭviečary (što ciažka ŭjavić u Vilni ci Minsku). Vino možna znajści ŭ ałkaholnych kramach, kaštuje — 1-2 dołary za butelku (mienavita tak!), pa jakaści — słaba, asabliva ŭ paraŭnańni ź Livanam. 

Ład žyćcia

Voś kamu, a siryjcam mnie chočacca paspačuvać, asabliva kali byŭ u Alepa. Heta strašna, jak vializny horad spačatku byŭ mocna paniščany vajnoju, a potym dabity mocnym ziemlatrusam. Pry hetym ludzi trymajucca, adbudoŭvajucca, hladziać na ciabie ź simpatyjaj. Uviečary vybirajucca na hulanki, choć i askietyčnyja. Žyvuć u asnoŭnym vielmi biedna, pry hetym niama takich dzikich sacyjalnych padziełaŭ, jak u Livanie.

Ja nie viedaju, jak Siryja budzie vybiracca z hramadzianskaj vajny, ale zdajecca, što ŭžo niejki raskład siłaŭ sfarmavany — turki zaniali svaje terytoryi i ŭžo jaŭna nie sastupiać, z vyzvolnaj armijaj niejak damovilisia, isłamistaŭ adsunuli ŭ ciažkadasiažnyja rehijony. Vidavočna, što Asad-małodšy zdoleŭ zachavać uładu, i ź im buduć pastupova damaŭlacca. Ci najlepšy hety zychod — ja nie viedaju, ale inšyja varyjanty znoŭ abiacajuć reki kryvi. Ja mahu pažadać Siryi tolki miru.

Hałoŭnaje miesca dla luboha arabskaha horada — heta bazar (suk). Tak i ŭ Damasku, dzie handal kvitnieje tysiačahodździami, nie zvažajučy na vojny i epidemii
Kirmaš u Damasku, i dzie ž biez partreta prezidenta
Jarki nam napamin, što varvarstva nikudy ŭ sučasnuju epochu nie syšło. Bajeviki Isłamskaj dziaržavy dvojčy zachoplivali staražytnuju Palmiru i kožny raz metanakiravana źniščali pomniki minuŭščyny. Jany ŭzarvali chram Beła, tryumfalnuju arku, masiŭny tetrapiłon, rabavali i niščyli padziemnyja hrabnicy. Hałoŭnaha archieołaha Palmiry Chaleda Asada isłamisty publična zabili paśla taho, jak jon admoviŭsia vydavać im miesca znachodžańnia histaryčnych kaštoŭnaściej. Isłamistaŭ z Palmiry vybili, ciapier idzie adnaŭleńnie histaryčnaha miesca. Muziej jašče zakryty, jak i bolšaść padziemnych hrabnic.
Krak-de-Ševalje, UNESCO #320. Mabyć, samy viadomy zamak kryžakoŭ, jaki naležaŭ ordenu haśpitaljeraŭ i vykarystoŭvaŭsia dla achovy maršrutaŭ pilihrymaŭ u Śviatuju Ziamlu. Linija fartyfikacyj była nastolki surjoznaj, što navat vojski Saładzina nie zmahli ŭziać jaho siłaj. Tolki ŭ časy mamlukaŭ Biejbars padmanam zdoleŭ zachapić zamak, kali ŭžo siła ordena była ŭ zaniapadzie. Zamak byŭ adrestaŭravany padčas francuzskaha mandata, ale ŭ hramadzianskuju vajnu tut zasieli isłamisty, jakich vybivali rasijskaj avijacyjaj. Źniščanuju tady viežu ŭžo paśpieli padnavić, ale dadatkovaj škody nanios i niadaŭni ziemlatrus. Pry ŭsim pry tym zamak adkryty dla naviedvalnikaŭ, tolki zaraz ich zusim niašmat.
Siryjskaja haścinnaść: čaj u typovych kubačkach
Apamieja była važnym elinistyčnym centram Sieleŭkidaŭ na šlachu miž Antyjochijaj i Damaskam. Ale ziemlatrusy i rymska-parfianskija vojny spustošyli kaliści vializny i zamožny horad. Ale napaminam pra daŭniuju vielič źjaŭlajecca vialikaja rymskaja kałanada, što ciahniecca dva kiłamietry i ličycca najbolšaj z zachavanych z rymskich časoŭ. Jość jašče i vializny rymski teatr, ale jon praktyčna jašče nie daśledavany. Hetuju miascovaść vyzvalili ad isłamistaŭ tolki dva hady tamu.
La ścien Apamiei
Razburany vajnoj Alepa
Alepa
Alepa
Krepaść Alepa ličycca adnoj z samych starych i bujnych fartyfikacyj u śviecie. Vystajała navat pad našeściem manhołaŭ. Ale najnoŭšyja časy byli biaźlitasnymi. Krepaść mocna była paškodžana padčas hramadzianskaj vajny, adnoŭlena, z 2018 znoŭ pačała prymać naviedvalnikaŭ, i tut — strašny ziemlatrus.
Aŭtar artykuła ź siryjkami
U Bosru možna trapić. Choć horad kantralujecca Siryjskaj vyzvolnaj armijaj, ale isnujuć pahadnieńni, i z terytoryj, kantralavanych Asadam, siudy voziać zamiežnych turystaŭ. Hrošy ŭsim patrebnyja. A naviedać hety horad chaciełasia, bo heta i apošniaja stalica Nabaciejskaha carstva, i paśla naviedvańnia Pietry łahična było patrapić i siudy. Praŭda, ad nabaciejaŭ tut mała što zastałosia, adny vielizarnyja varoty takoha ž typu, što i ŭ Pietry. Pa sutnaści, na miescy siemickaha horada rymlanie pabudavali novy horad, jaki staŭ stalicaj pravincyi Aravija (taksama ŭ maju kapiłku stalic rymskich pravincyj). Samym hałoŭnym zdabytkam rymskaj epochi možna ličyć vydatna zachavany rymski teatr, choć i nie taki vialiki (kala 8 tysiač hledačoŭ), ale bolš važna, što i scena, i hladackija šerahi pieražyli hetyja časy. Moža, i tamu, što bazalt vykarystoŭvaŭsia jak asnoŭny budaŭničy materyjał, ale hałoŭnaje, što paśla zavajavańnia horada musulmanie pierabudavali teatr u cytadel i takim čynam zakansiervavali jaho.
Bosra
Małuła. Ślady vajny
Klaštar Śviatych Sierhija (Sarkisa) i Vakcha, Małuła. Nazvany ŭ honar dvuch rymskich lehijanieraŭ, što pryniali chryścijanstva i stali pakutnikami. Klaštar vielmi staražytny, analiz draŭlanych belek daje IV stahodździe. Cikava, što ŭ časy Druhoj suśvietnaj vajny ŭ klaštary stajali vojski hienierała Andersa, i toj navat padaryŭ dźvie ikony klaštaru. Na žal, pabačyć ich nie atrymajecca. Kali Małułu zachapili isłamisty, jany razrabavali i paniščyli klaštar. Ciapier carkvu adnavili i navat viarnuli draŭlanyja dźviery dvuchtysiačahadovaha ŭzrostu, jakija taksama byli skradzienyja.
Noryi (vodnyja koły) Chamy — cudoŭnaja reč, zachavalisia z XIV stahodździa. Raniej jany vykonvali iryhacyjnuju funkcyju, ciapier — užo prosta simvał horada.
Nie muziej, a hatelny numar

Kamientary10

  • K
    13.05.2023
    Słuchaj, Naša Niva, ja takoha nie čakaŭ. Reklama turyzmu pad vyhladam spadarožnaha repartaža. Turyzmu ŭ fašysckuju krainu, padčas vajny. Urešcie (nie hałoŭnaje) reklama niejkim pedafiłam (fota ź dziećmi jak "siryjkami"). Ja pačynaju dumać ab maim sponsarśćvie ŭžo ciaham hoda praz Patreon.
  • Doktar
    13.05.2023
    Spadabałsia? To šče Biełaruś naviedaj, tam narodziec, kažuć, rachmany. 
  • Dziŭny śviet
    13.05.2023
    Trochi azadačyła vyjava aŭtara ź niepaŭnahadovymi siryjskim dziaŭčynkami.

«Nichto za nas nie zrobić nas ščaślivymi». Kamandzir kalinoŭcaŭ Pavieł Šurmiej sustreŭsia ź biełarusami Vilni11

«Nichto za nas nie zrobić nas ščaślivymi». Kamandzir kalinoŭcaŭ Pavieł Šurmiej sustreŭsia ź biełarusami Vilni

Usie naviny →
Usie naviny

ZŠA rassakrecili dakład ab palityčnych zabojstvach i zamachach, jakija adbyvalisia na zahad Pucina2

Ispanija mocna aštrafavała biudžetnyja avijakampanii za patrabavańni dapłačvać za ručnuju pakłažu i vybar miesca2

Staś Karpaŭ pra Karža: Słuchajcie: nu, śmieła!14

«Miežy ścirajucca». Biełaruska raskazała, jak i navošta stała vyvučać eśpieranta na radzimie jaho zasnavalnika2

Biełaruskaja prapahanda pabajałasia pakazać, što Vieramiejčyka vyvozili samalotami «Biełavija» i «Aerafłota»2

Na płocie mahiloŭskaha pradpryjemstva źjaviŭsia histaryčny murał FOTAFAKT1

U Varšavie chłopiec pahražaŭ nažom biełarusu i ŭkraincy. Jamu nie spadabałasia mova, na jakoj jany razmaŭlali10

«Mnie nie dali žyćcia — uvieś čas praviarali, treciravali». Były palitviazień raskazaŭ, čamu praz try hady paśla vyzvaleńnia ŭsio ž vyjechaŭ ź Biełarusi1

Rasijski błohier syhraŭ u S.T.A.L.K.E.R.2 i vyrazaŭ litaru Z na zabitym piersanažy. Jon žyvie ŭ ZŠA7

bolš čytanych navin
bolš łajkanych navin

«Nichto za nas nie zrobić nas ščaślivymi». Kamandzir kalinoŭcaŭ Pavieł Šurmiej sustreŭsia ź biełarusami Vilni11

«Nichto za nas nie zrobić nas ščaślivymi». Kamandzir kalinoŭcaŭ Pavieł Šurmiej sustreŭsia ź biełarusami Vilni

Hałoŭnaje
Usie naviny →