Ci zmohuć akijanskija chvali stać dla čałaviectva nievyčerpnaj krynicaj enierhii?
Inžyniery spadziajucca, što novaja technałohija stanie praryŭnoj u halinie elektraenierhietyki.
Pakul biełaruskija navukoŭcy pracujuć nad stvareńniem robata-dajarki i zmahajucca sa svabodaj słova i ćviarozym rozumam, ich amierykanskija kalehi raspracoŭvajuć pryłady pieraŭtvareńnia chvalevaj enierhii ŭ elektryčnuju — abo WEC (wave energy conversion devices). Raspracoŭkaj novych pryład zajmajecca Nacyjanalnaja łabaratoryja adnaŭlalnych krynic enierhii (NREL), jakaja padparadkoŭvajecca Ministerstvu enierhietyki ZŠA.
Patencyjał vykarystańnia enierhii akijaničnych chval sapraŭdy ŭražvaje. Pavodle acenak amierykanskich ekśpiertaŭ, štohod chvali la bierahoŭ ZŠA mohuć zabiaśpiečvać kala 2,64 tryljona kiłavat-hadzin elektraenierhii. Heta mahło b pakryć 60% hadavych patreb elektraenierhii takoj vializnaj krainy, jak ZŠA, zabiaśpiečyŭšy joju 18 miljonaŭ damoŭ.
Pryłady WEC (wave energy conversion devices) ujaŭlajuć saboj devajsy, niekatoryja ź jakich padobnyja na bui, a niekatoryja — na kilimki ci cynoŭki. Na dadzieny momant daśledčyki nie spynilisia na adnoj kanstrukcyi i vyvučajuć, jakaja budzie najbolš efiektyŭnaj i, jak vynik, kamiercyjna metazhodnaj, raspaviadaje Inverse.
Raspracoŭščyki WEC paraŭnoŭvajuć siońniašniuju industryju chvalevaj enierhii, jakaja tolki zaradžajecca, z pačatkam raźvićcia vietravoj enierhii. U 1970-ja hady kampanii ŭsio jašče vyvučali roznyja kanstrukcyi turbin, pakul praz šmat hadoŭ nie pryjšli da vysnovy, što trochłopasnaja vietravaja turbina była najbolš efiektyŭnym rašeńniem. U 2022 hodzie na enierhiju vietru prychodziłasia 11 % vytvorčaści elektraenierhii ŭ ZŠA.
Dziejańnie pryładaŭ WEC zasnavana na zapatentavanaj letaś technałohii, jakaja maje nazvu DEEC-Tec, što rasšyfroŭvajecca jak distributed embedded energy converter technologies — technałohii raźmierkavanych ubudavanych pieraŭtvaralnikaŭ enierhii.
DEEC-Tec pracuje jak padvodnaja koŭdra z mnostva malusieńkich pieraŭtvaralnikaŭ enierhii (kožny zvyčajna maje pamier usiaho niekalki santymietraŭ), splecienych u adzinuju strukturu, jakaja moža zhortvacca ŭ roznyja formy dla bolš efiektyŭnaha zboru enierhii. Unutry kožnaha pieraŭtvaralnika ełastyčnaja struktura źmiaščaje stanoŭčyja i admoŭnyja elektrody — pad dziejańniem vady pramiežak pamiž elektrodami zvužajecca, i jany vypracoŭvajuć elektryčnaść.
Siońnia atrymańnie enierhii z moraŭ sutykajecca taksama i z mnostvam ekałahičnych prablem. Naprykład, ekśpierty pavinny pierakanacca, što materyjały, jakija vykarystoŭvajucca ŭ WEC, ekałahična čystyja i zdolnyja supraćstajać mocnym udaram chval. Taksama pavinna być harantyja, što pryłady nie naniasuć škody marskim žyviołam ci dalikatnamu prybiarežnamu asiarodździu.
Tym časam pieršy ŭ ZŠA ekśpierymientalny prajekt pa vykarystańni chvalevaj enierhii ŭ pramysłovym maštabie moža zapracavać užo da 2025 hoda. Prajekt pad kiraŭnictvam Oregon State University nazyvajecca PacWave i budzie padklučany da miascovaj elektrasietki ŭ horadzie Ńjupart, štat Arehon. Pa płanie jon zmoža vyrablać da 20 miehavat elektraenierhii, što dastatkova dla zabieśpiačeńnia kala 2000 damoŭ.
«Navat jaho prychilniki zrazumieli, što žyć jak raniej užo nie atrymajecca». Biełarusy raskazali pra atmaśfieru ŭ krainie napiaredadni vybaraŭ8
Kamientary