Pa što ciapier jeździać na zakupy ŭ Polšču i Litvu i kolki treba patracić, kab daroha akupiłasia
Što kupić na rynkach i ŭ kramach Polščy i Litvy i ci moža Vilnia zamianić Biełastok? Biełarusy, jaki praciahvajuć jeździć na zakupy, padzialilisia dośviedam.
Vilnia zamiest Biełastoka
Dla Kaciaryny pajezdki na zakupy ŭ Polšču byli zvyčajnaj spravaj pačynajučy ad pačatku «dziasiatych», kali jana atrymała «kartu palaka», jakaja dazvalaje biez prablem adkryvać vizu.
«Da źjaŭleńnia kavidnych abmiežavańniaŭ my razam ź siabroŭkaj nie radziej čym raz na 1—2 miesiacy jeździli ŭ Biełastok. Kuplali tam litaralna ŭsio: ad adzieńnia i bytavoj chimii da praduktaŭ charčavańnia i elektratechniki. U zaležnaści ad patreb dabiralisia tudy maršrutkaj abo na aŭto», — zhadvaje žančyna.
Paśla źniaćcia kavidnych abmiežavańniaŭ hrodzienka adnaviła pajezdki ŭ Polšču. Praŭda, za hety čas zakryli prapuskny punkt «Bruzhi», tamu dabiracca da Biełastoka stała krychu składaniej.
«Pieršyja razy jeździli praz «Babroŭniki», ale tam pačali źbiracca vialikija čerhi, tamu pasprabavali jeździć praz «Pryvałku». Čerhi tam zvyčajna mienšyja, ale adlehłaść da Biełastoka pavialičvałasia. Adnojčy, kab nie marnavać čas na darohu, siabroŭka prapanavała nastupnym razam pajechać na zakupy nie ŭ zvykły nam Biełastok, a ŭ Vilniu. Pasprabavali i nam spadabałasia, choć pieršyja dva-try razy było krychu niazručna, bo ŭ Biełastoku ja ŭžo dakładna viedała, dzie što šukać, a tut usio novaje i nieviadomaje», — kaža Kaciaryna.
Pa nazirańniach žančyny, zbolšaha ceny ŭ Polščy i Litvie adnolkavyja, choć pa niekatorych pazicyjach Polšča vyjhraje.
«Pa maich nazirańniach, u Litvie krychu daražejšyja pradukty charčavańnia i bytavaja chimija polskaj vytvorčaści. Taksama dla vyhadnych zakupaŭ u Litvie abaviazkova treba mieć dyskontnyja kartki takich kram, jak «Maksima» i «Sienukaj». U litoŭskich kramach pa akcyjnych cenach amal zaŭždy možna znajści kavu, bytavuju chimiju, tualetnuju papieru, alivu».
«U Vilni, u adroźnieńnie ad Biełastoka, jość vielizarnaja IKEA»
Z časam žančyna znajšła ŭ Vilni anałah rynku «Fasty» ŭ Biełastoku, dzie pradajuć tavary drobnym optam pa pryvabnych cenach. Jon znachodzicca pa vulicy Kirtymu (Kirtimu).
«Asartymient i ceny tam plus-minus takija samyja, jak i na «Fastach», a voś ź biełaruskimi ich lepiej navat nie paraŭnovać. Asabliva kali kazać pra bytavuju chimiju. Naprykład, patrebnyja mnie tabletki dla pasudamyki ŭ nas kaštujuć roŭna ŭdvaja bolš».
Pa słovach surazmoŭcy, u Vilni joj taksama spadabałasia, što tam, u adroźnieńnie ad Biełastoka, jość vielizarnaja krama IKEA.
«Tam ja kuplała koŭdry, paścieli, roznyja drobiazi dla kuchni i nievialikija pradmiety mebli. Ikiejeŭskija tavary ŭ Biełarusi pradajuć tolki drobnyja pradprymalniki, ale vybar u ich nie paraŭnać, dy i ceny ŭ dva razy vyšejšyja, čym u Litvie».
«Vybar brendaŭ nie paraŭnać»
Siarod inšaha Kaciaryna kuplaje ŭ Litvie šmat adzieńnia.
«Naturalna, što ceny značna nižejšyja, čym u Biełarusi, dy i vybar brendaŭ nie paraŭnać, asabliva paśla taho, jak ad nas syšli H&M i inšyja brendy».
Žančyna kaža, što, navat niahledziačy na toje, što niekatoryja pazicyi ŭ Polščy kaštujuć krychu tańniej, čym u Litvie, jana nie bačyć sensu nakručvać lišnija kiłamietry, kab patrapić u Biełastok.
«Z ulikam taho, što roźnica ŭ cenach nieistotnaja, to vydatki na paliva chutčej za ŭsio zmarnujuć usiu ekanomiju. Ciapier samy karotki šlach da Biełastoka ŭsio adno lažyć praź Litvu.
Jechać treba praz «Pryvałku», ale tam ciapier amal zaŭždy vialikija čerhi. Kali baču, što čarha vialikaja, to ŭ Vilniu jedu praź Lidu. Roźnica ŭ kiłamietražy nievialikaja, ale kali takim šlacham jechać u Polšču, to atrymajecca pad 1000 kiłamietraŭ u abodva baki. Heta doraha i fizična składana.
Na maju dumku, jak minimum da adkryćcia «Bruzhoŭ» i «Bierastavicy» pra Biełastok možna zabycca. A jašče zručna, što ŭ Litvie ŭsie kramy pracujuć u niadzielu, tamu tudy nieabaviazkova jechać tolki ŭ subotu. Pry žadańni možna pieranačavać i pravieści tam cełyja vychadnyja. My tak užo adnojčy rabili, za haścinicu zapłacili 45 jeŭra na dvaich».
Žančyna ličyć, što kab pajezdka mieła sens z ekanamičnaha punktu hledžańnia, to treba vydatkavać na zakupy nie mienš za 200 jeŭra.
«U mianie zvyčajna vychodzić kala 200—300 jeŭra, a kali treba nabyvać šmat adzieńnia, to i 500—600 moža atrymacca. Naturalna, što pry pavieličeńni sumy vydatkaŭ raście i ekanomija. Vydatki na strachoŭku, padatak za vyjezd za miažu i paliva my ź siabroŭkaj dzielim na dvaich. Atrymlivajem pryblizna pa 50 jeŭra na čałavieka. Heta toje samaje, što jechać maršrutkaj, ale na ŭłasnym aŭto bolš kamfortna».
«Zakupilisia na 2000 dalaraŭ»
Siarhiej razam z žonkaj i dvuma dziećmi zvyčajna vybirajecca na zakupy ŭ Polšču raz na siezon. Mužčyna kaža, što, kab ekanomija była sapraŭdy adčuvalnaj, jany zahadzia pradumvajuć, što im treba nabyć dla doma, sabie i dzieciam.
«Zvyčajna jeździm padčas školnych kanikuł. Apošni raz rabili taki vyjezd na asieńnich, kab zakupicca zimovym adzieńniem. Tady na dvuch darosłych i dvuch dziaciej-padletkaŭ my patracili bolš za 2000 dalaraŭ, ale apranulisia ŭsie z hałavy da noh», — kaža surazmoviec.
Na ŭsie pakupki, akramia nabytych u praduktovych kramach, siamja afarmlaje TaxFree. Častku tavaraŭ, naprykład, kavu, harbatu, słodyč, bytavuju chimiju, jany nabyvajuć na aptovym rynku «Fasty», što na ŭskrainie Biełastoka.
«Technika ŭ 1,5 raza tańniejšaja, čym u Biełarusi»
«Amal usia bytavaja technika ŭ našaj kvatery kuplałasia ŭ Polščy. U Biełarusi nabyvali tolki pralnuju mašynu i chaładzilnik, bo jany šmat važać i biez spłaty myta ich nie pryvieźci. Kali razhladać techniku, to paśla zvarotu PDV jana atrymlivajecca pryblizna ŭ 1,5 raza tańniejšaja, čym kali kuplać jaje ŭ Biełarusi».
Siarhiej adznačaje, što pajezdki na zakupy jak praces jamu nie padabajucca, ale heta dobraja mahčymaść sekanomić.
«Pradmiety bytavoj chimii ŭ Biełarusi taksama kuplajem redka, bo ŭ pryncypie možam raźličyć, kolki čaho treba ŭziać, kab chapiła na try-čatyry miesiacy. Ź minułaha hoda taksama stała vielmi vyhadna vieźci z Polščy aŭtamabilnyja zapčastki, ale heta ryzykoŭna, bo kali kupiš niešta nie toje, to ŭžo nie viernieš, tamu abmiažoŭvajusia tolki alivaj. Jana ŭ Polščy taksama ŭ 1,5—2 razy tańniejšaja, čym u nas», — zapeŭnivaje mužčyna.
«Vilnia dla nas — heta ciomny les»
Siamja ŭžo zapłanavała pajezdku na zakupy na kaniec sakavika, kab paśpieć da zaviaršeńnia dziejańnia pavialičanych normaŭ biaspošlinnaha ŭvozu tavaraŭ.
«Hetym razam mnie jašče treba nabyć letnija šyny na mašynu. Čatyry šyny pa vazie nie projduć, tamu z Polščy atrymajecca pryvieźci tolki dźvie, ale heta ŭsio adno maje sens, bo z šynami jeŭrapiejskaj vytvorčaści ciapier u Biełarusi ciažka.
Vybar paśla pačatku vajny skaraciŭsia, a ceny vyraśli. A kali kuplaješ u Polščy, to jašče i PDV viarnuć možna».
Niahledziačy na zakryćcio «Bierastavicy», mužčyna ŭsio adno pajedzie ŭ Biełastok.
«U Litvu na zakupy nikoli nie jeździli, tamu i zaraz, choć i budziem jechać praź Litvu, zakuplacca budziem u Biełastoku. Niejak pryzvyčailisia, tam užo viedaješ, kudy jechać, čaho čakać, a taja ž Vilnia dla nas — heta ciomny les».
«Čerhi adbivajuć žadańnie jechać praź miažu»
Mnohija z tych, chto raniej jeździŭ pa polskija tavary, pierastali heta rabić. Bolšaść tych, z kim nam udałosia pahavaryć, kažuć, što ciapier jany nie jeździać na zakupy praź niemahčymaść adkryć vizu.
«Pry vialikim žadańni adkryć vizu možna, ale heta budzie kaštavać doraha, tamu vyrašyli, što takaja ekanomija nie budzie mieć sensu. Bo kab adbić vydatki na vizu, darohu i h. d., treba abo jeździć časta, na što ŭ mianie niama času, abo adrazu zakuplacca napoŭnicu, na što niama hrošaj», — kaža były amatar šopinhu.
Niekatoryja biełarusy dzielacca, što admaŭlajucca ad pajezdak praź vielizarnyja čerhi na miažy i vydatki na transpart, jakija ŭzraśli.
«Viza jość, ale jak pahladžu na čerhi i pasłuchaju historyi, jak ludzi ŭ adzin bok jeduć 10—15 hadzin, to žadańnie kudyści jechać adrazu źnikaje», — pryznajecca inšy surazmoŭca.
Vialikaja hutarka z Alinaj Koŭšyk — pra intervju z Padsasonnym, skandał z Kulejem i reformy na «Biełsacie»14
Kamientary