Karotkaja historyja adnaho ŭzvoda mabilizavanych Tamanskaj dyvizii, razhromlenaha pad Svatavam
Videazvarot mabilizavanych žycharoŭ Maskvy i Maskoŭskaj vobłaści, zapisany 8 kastryčnika, źjaviŭsia na jutubie tolki 17 kastryčnika. U toj čas šmat kaho ź ich nie było ŭ žyvych. Na videa mužčyny, jakich nijak nie padrychtavali da ŭdziełu ŭ bajach, raspaviali pra biaskoncy chaos u rasijskaj armii. Užo 14 kastryčnika 13 z hetych mabilizavanych, jakija zastalisia paśla ŭciokaŭ rasijskich vojskaŭ, schavalisia ŭ niejkim domie ŭ Svatavie. Historyju ich imklivaj, ale niaskončanaj vajny raspaviadaje «Miediazona».
Karotkaja daroha na front
Bolšaść mabilizavanych z apublikavanaha videa byli pryzvanyja ŭ pieršyja dni paśla pačatku mabilizacyi ŭ Rasii — z 23 pa 25 vieraśnia.
Svoj videazvarot mabilizavanyja zapisali 8 kastryčnika ŭ Chachłovie pad Biełharadam. Druhaja častka rolika — zapisanaja ŭpotaj 11-chvilinnaja razmova z kamandzirami, jakaja adbyłasia na niekalki dzion raniej.
«Chłopcy, u 1914 hodzie byli stvoranyja sałdackija saviety, jakija havaryli hetak ža, jak vy, i zrynuli cara. Ja vam ščyra kažu, hetaha cara vy nie skiniecie. Vy zrazumieli, pra što ja kažu», — uhavorvaje sałdat pieršy aficer.
«Vy mnie pra 1914 hod, a ja vam pryviadu [u prykład] Vialikuju Ajčynnuju vajnu, kali apošniaha syna ź siamji nie zabirali. Jak tak atrymałasia, što my tut dvoje bratoŭ, adzinych u siamji?» — kryčyć jamu ŭ adkaz niechta z mabilizavanych.
Kali mabilizavanyja sprabujuć rastłumačyć, što ich tak i nie navučyli stralać z hranatamiota, niejki kamandzir pierachodzić na kryk: «Davaj pavučy tut jašče mianie! Jakaja, ch*j, roźnica, kožny z vas strałkoŭ, pavinien narmalna stralać, bł*dź, a vy zaraz raźviali paniku, darosłyja mužyki!».
Na videa mabilizavanyja raspaviadajuć, što praź niekalki hadzin ich mohuć adpravić pad Liman dla ŭdziełu ŭ «adnym z ešałonaŭ napadu», chacia na strelbach jany pabyvali tolki adzin raz — «u toj dzień, kali na palihon u Nara-Faminsk pryjazdžaŭ Šajhu».
Navabrancy kažuć, što tyja, kaho pryznačyli kamandzirami bajavych mašyn, nie viedajuć, jak ich zavieści. Abmundziravańnie na ich — roznaha ŭzoru i rasfarboŭki: amunicyju jany kuplali za svoj košt, u tym liku załaziačy ŭ daŭhi. Zarpłatnyja kartki ad Minabarony adny mabilizavanyja nie atrymali, a inšyja nie zmahli aktyvavać. Zbroju im vydali ržavuju, jakaja zajadaje.
Ich niekalki razoŭ kidali pa roznych častkach. U vyniku 1-šy ŭzvod 2-j roty 15-ha motastrałkovaha pałka prestyžnaj hvardziejskaj Tamanskaj dyvizii, kudy adpravili mabilizavanych, prykamandziravali da 12-ha tankavaha, pra što jany daviedalisia ŭžo postfaktum.
Ich pryvieźli ŭ rajon Svatava 9 kastryčnika i vysadzili «ŭ nievialikim lasočku». Navučańnia jany tak i nie prajšli.
Usiaho na pazicyi znachodzilisia kala 30 čałaviek, u tym liku miechanik-vadziciel BMP, choć samaj bajavoj mašyny nie było.
Na druhi dzień im vydali racyju, jakaja nie pracavała, paźniej — inšuju, ale jana taksama «nie dabivała»: «Nie było suviazi ni sa štabam, ni z kamandziram roty, ni z 2-m uzvodam, ni z 3-m uzvodam».
Kali pajšoŭ mocny doždž, kamandzir zahadaŭ vykapać blindaž: niepramakalnuju plonku dla chovanki treba było kupić u horadzie za svoj košt.
Supraćtankavych kiravanych rakiet, ručnych hranat i zaradaŭ da supraćtankavych hranatamiotaŭ nie było, «adzin kulamiot nie pracavaŭ, patron u patrońnik nie zachodziŭ».
Sa zbroi ŭ motastrałkoŭ byli tolki aŭtamaty, jakija byli nie na ich zapisanyja, a ich zbroja «znachodzicca niedzie ŭ inšych ludziej».
Adstupleńnie
12 kastryčnika pobač z pazicyjaj 1-ha ŭzvoda, «u rajonie piaci kiłamietraŭ», stała bić ukrainskaja artyleryja. Abstreł pačaŭsia kala šaści viečara, uspaminajuć mabilizavanyja, a ŭ siem jany ŭbačyli, što z boku pieradavoj ruchajecca «natoŭp ludziej», kala 30—40 rasijskich vajskoŭcaŭ, jakija adychodziać.
«My padyšli da chłopcaŭ, pytajemsia, što adbyvajecca, ci zdadziena vioska. Jany adkazali: «Boj u vioscy prajhrany, nas pabili minamiotami, my adychodzim». Tam było prykładna dźvie roty, 5-ja i 6-ja, takija ž mabilizavanyja, jak my. Adzin ź ich skazaŭ, što chutka budzie tankavy boj. Kali tanki buduć viartacca, heta značyć, što tankavy boj prajhrany».
Chutka mima pazicyi ŭ bok pieradavoj prajechali čatyry rasijskija tanki z uklučanymi farami. Prykładna praz 20 chvilin adtul, kudy jany nakiroŭvalisia, pačulisia huki artabstrełu, i tanki pajechali nazad — na hety raz «małym chodam» i z vyklučanymi ahniami. Abstreł praciahvaŭsia biezupynna.
«My ŭsie rezka sabrali svaje aŭtamaty, broniekamizelki, asabistyja sumki i prosta pajšli ŭ bok, kudy pajechali tanki», — raspaviali mabilizavanyja «Miedyjazonie».
Jany prajšli try-čatyry kiłamietry ŭ ciemry, pakul nie dahnali tanki: na skryžavańni darohu im zastupili «kamandzirskija mašyny» — aficery sprabavali spynić adstupleńnie.
U hety momant pa skryžavańni stuknuła artyleryja, i «ŭsie, jak prusaki, raźbiehlisia». «Aficery skoknuli ŭ svaje mašyny i zjechali z błokpasta ŭmomant».
U poŭnaj ciemry ŭzvod praciahnuŭ adychodzić, i praz 20—25 kiłamietraŭ natknuŭsia na błokpost bajcoŭ z samaabvieščanaj «ŁNR». Tyja zapatrabavali, kab mabilizavanyja zdali zbroju.
Tam mabilizavanyja zanačavali. A ranicaj «z pahrozaj taho, što adzin ź ludziej z błokpasta pierazaradziŭ aŭtamat, nam skazali: «Chłopcy, davajcie svaje broniekamizelki, kaski». Nam, u pryncypie, było nie škada».
Z 1-ha ŭzvoda da błokposta dabralisia 15 čałaviek. Pra los astatnich mabilizavanyja nie viedajuć: «Na pramiežku 15 kiłamietraŭ pa nas biła arta zzadu».
Sałdaty z «ŁNR» karmili ich, a adnačasna «zajmalisia niejkim paŭmaradziorstvam» — raspytvali ab pakinutych pazicyjach i jeździli tudy źbirać kinuty abo stračany ryštunak.
Pa słovach mabilizavanych, jany byli hatovyja viarnucca na pazicyju i čakali, što na błokpost pryjedzie niechta z kamandziraŭ, «kab razabracca, što z nami rabić», ale hetaha tak i nie adbyłosia.
U vyniku im prosta skazali: «Chłopcy, rabicie što chočacie, karaciej, tolki adʼ*biciesia ad nas».
14 kastryčnika reštki 1-ha ŭzvoda syšli z błokpasta. Pa darozie jany sustreli rasijskich vajskoŭcaŭ na BMP, jakija pahadzilisia padvieźci ich da Svatava. Tamaka mabilizavanyja «razhrupavalisia» na niekalki hrup (pry hetym «dvoje ci troje čałaviek vyparylisia ŭžo ŭ horadzie»), a potym schavalisia ŭ pustujučaj chacie, aścierahajučysia, što ich adpraviać iznoŭ na pieradavuju. Na błokpastu «ŁNR» jany čuli, što kamandziry ŭ takich vypadkach nibyta rvuć vajennyja bilety, zahadzia «śpisvajučy» sałdata jak zahinułaha ci źnikłaha bieź viestak.
Chavajučysia ŭ Svatavie, 17 kastryčnika adzin z mabilizavanych narešcie vykłaŭ u svoj kanał zvarot, zapisany za dzieviać dzion da hetaha ŭ Biełharadskaj vobłaści.
Tady ž, u Svatavie, 11 mabilizavanych padrabiazna raspaviali na kamieru ab pieražytym. Hetyja zdymki pakul nie pryznačanaja dla publikacyi, papiaredzili «Miedyjazonu» jaje hieroi. Jany raźličvajuć, što 31-chvilinnaje videa vyvučyć vajskovaja prakuratura.
Viartańnie
Ad Svatava 13 čałaviek z 1-ha ŭzvoda prabiralisia da rasijskaj miažy razam z «chłopcami» ź inšych adstupajučych padraździaleńniaŭ, raspavioŭ «Miedyjazonie» Uładzisłaŭ, jaki vykłaŭ videa.
Razmova z karespandentam «Miedyjazony» adbyłasia 23 kastryčnika. Uładzisłaŭ tady śćviardžaŭ, što jon sam i mnohija mabilizavanyja, jakija adychodzili z-pad Svatava, znachodziacca ŭ vajskovaj čaści ŭ Biełharodskaj vobłaści. Pavodle jaho słoŭ, kala šaści ranicy čaść trapiła pad abstreł z boku Ukrainy, «aficerski skład uvieś zvaliŭ, ale niekatoryja aficery zastalisia, kab evakuiravać nas».
«My znachodzimsia tut dla razboru. Nami zajmajecca Hienieralnaja prakuratura, FSB i šmat chto jašče», — raspaviadaŭ Uładzisłaŭ.
Jon spadziavaŭsia dabicca pakarańnia dla kamandziraŭ, jakija adpravili na pieradavuju nienavučanych i faktyčna biazzbrojnych navabrancaŭ, i kazaŭ, što, pavodle jaho źviestak, z padobnymi skarhami ŭ vajennuju prakuraturu źviarnulisia kala 200 čałaviek.
Uviečary 23 kastryčnika Uładzisłaŭ napisaŭ karespandentcy «Miedyjazony», što jany z tavaryšami «napeŭna, znoŭ kudyści pajeduć» — u čaści «mituśnia», bo «tut Biełharad abstralali». Z taho času jaho telefon niedastupny.
Kamientary