U centry Hrodna pačali budoŭlu i vykapali staradaŭnija padvały. Ale archieałahičnych raskopak nie pravodzili
U histaryčnym centry Hrodna zadumali budoŭlu. Jana źjavicca na nievialikim piatačku pamiž domam kupca Muraŭjova i novym budynkam apart-hatela na Kalučynskaj, 23. Tam užo pracuje technika i navat pakazalisia staradaŭnija padvały. Miascovyja nieabyjakavyja žychary zaniepakojenyja: učastak uvachodzić u zonu achovy kulturnaha płasta, ale čamuści pierad budaŭničymi rabotami archieałahičnyja raskopki nie praviali. «Anłajnier» zapytaŭ tłumačeńnie hetaha ŭ navukoŭca, jaki viadzie nahlad za rabotami na miescy.
U Hrodnie hetymi dniami pracuje kandydat histaryčnych navuk Andrej Vajciachovič, pradstaŭnik Instytuta historyi NAN Biełarusi. Jon viadzie archieałahičny nahlad.
«Na hetym miescy stajaŭ dom kupca Łapina 1875 hoda pabudovy, — raspavioŭ navukoviec. — Budynak zhareŭ u vajnu i naohuł mocna paciarpieŭ. Ścieny stajali da 1954 hoda, kali kamisija razhledzieła dom i pryjšła da vysnovy, što ŭsio pabita, padvały taksama, adnavić budynak niemahčyma. Dom źnieśli, pryčym padvały prabili naskroź i litaralna zasypali ŭ ich uvieś budynak, utrambavali.
Zaraz my bačym tolki maleńkija frahmienty, reštki sklapieńniaŭ — jany zachavalisia tam, dzie byli ŭvachody. Jany nievialikija, litaralna 1,5 mietra. Astatniaje ŭsio pabita i pałamana, na žal. Kulturny płast na hetym miescy nie zachavaŭsia».
Mienavita tamu nie pravodzili archieałahičnyja raskopki, rastłumačyŭ surazmoŭca.
«Tam uručnuju ničoha niemahčyma zrabić, navat ekskavatar hetyja ŭtrambavanyja zavały ledź raźbiraje».
Krychu paźniej stała viadoma, što razburanyja reštki padvałaŭ vyvoziać ź placoŭki.
«Što ź imi jašče možna zrabić? Jość zaćvierdžany prajekt, pa jakomu padmurak novaha budynka pavinien być manalitnym, z palami, bo tut słaby hrunt. Tut abo budynak stavić, abo zachoŭvać reštki raniejšaha padmurka», — raspavioŭ surazmoŭca.
Pry hetym sioje-toje ŭ nasypnym płaście vyjavili.
«Značyć, za XVII-XVIII stahodździ cikavyja frahmienty piačnoj kafli, maniety taho ž času, — kala 30 znachodak».
U kucie, jaki znachodzicca za miežami źniesienaha doma, — płast hnoju.
«Chutčej za ŭsio, heta jama, zapoŭnienaja draŭnianaj drankaj i hnojem. Voś tam robim šurf, raskop uručnuju, kab pravieryć hłybiniu zalahańnia, chacia b pahladzieć na kantekst, — skazaŭ na zakančeńnie Vajciachovič.
Učastak u centry Hrodna płoščaj 8 sotak vykupiŭ na aŭkcyjonie miascovy biznesmien Stanisłaŭ Siamaška. Tut dazvolili pabudavać abjekt hramadskaha pryznačeńnia, naprykład, haścinicu, mahazin, ofisy abo miedcentr. Vydańnie «Viečiernij Hrodno» adznačała: prajekt pavinien uličvać vyhlad i kanfihuracyju stračanaj pabudovy, jakaja tut znachodziłasia raniej.
Va Ukrainie zahinuła 24-hadovaja biełaruskaja dobraachvotnica Maryja Zajcava20
Kamientary