Hieapalityčny hienij Pucina dasiahnuŭ niemahčymaha. Čamu Rasija nie reahuje na ŭstupleńnie ŭ NATA Finlandyi i Šviecyi?
Jašče niadaŭna Šviecyja i Finlandyja byli pryncypova niejtralnymi krainami. Sproba Rasii zachapić Ukrainu pad markaj niedapuščeńnia pašyreńnia NATA pryviała da taho, što błok usio ž pašyrajecca. Ale pry hetym na ŭstup u arhanizacyju Finlandyi i Šviecyi rasijskaja prapahanda reahuje nie tak baluča, jak na vielmi hipatetyčnuju mahčymaść ustupleńnia Ukrainy. U čym ža pryčyna?
Usie apošnija hady prezident Rasii Pucin aburaŭsia pašyreńniem NATA. Maŭlaŭ, heta pahražaje Rasii, bo vajennaja infrastruktura błoka, nibyta, nabližajecca da rasijskich miežaŭ.
«Nas raz za razam padmanvali, prymali rašeńni pa-za našaj śpinaj, stavili pierad faktam. Tak było i z pašyreńniem NATA na ŭschod, z raźmiaščeńniem vajskovaj infrastruktury kala našych miežaŭ», — kazaŭ padčas Krymskaj pramovy ŭ 2014 hodzie.
«Nahadaju taksama, što ŭ Kijevie ŭžo prahučali zajavy ab bolš chutkim ustupleńni Ukrainy ŭ NATA. Što aznačała b hetaja pierśpiektyva dla Kryma i Sievastopala? Toje, što ŭ horadzie ruskaj vajskovaj słavy źjaviŭsia b nataŭski fłot, što ŭźnikła b pahroza dla ŭsiaho poŭdnia Rasii — nie niejkaja efiemiernaja, zusim kankretnaja», — śćviardžaŭ rasijski prezident tady ž.
U svajoj pramovie za 24 lutaha, padčas jakoj Pucin abviaściŭ vajnu suprać Ukrainy, hučali padobnyja zajavy:
«Dobra viadoma, što na praciahu 30 hadoŭ my nastojliva i ciarpliva sprabavali damovicca ź viadučymi krainami NATA ab pryncypach roŭnaj i niepadzielnaj biaśpieki ŭ Jeŭropie. U adkaz na našy prapanovy my ŭvieś čas sutykalisia albo z cyničnym padmanam i chłuśnioj, albo sa sprobami cisku i šantažu, a Paŭnočnaatłantyčny aljans tym časam, niahledziačy na ŭsie našy pratesty i zakłapočanaści, niaŭchilna pašyrajecca. Vajennaja mašyna ruchajecca i, paŭtaru, nabližajecca da našych miežaŭ uščylnuju», — havaryŭ Pucin.
«U hetym šerahu i abiacańni našaj krainie nie pašyrać ni na adnu calu NATA na ŭschod. Paŭtaru — padmanuli, a kažučy narodnaj movaj, prosta kinuli», — śćviardžaŭ Pucin 24 lutaha.
Ale ŭsio heta — chłuśnia. Pa-pieršaje, nijakich farmalnych ci niefarmalnych abiacanak nie pašyrać NATA Zachad nie rabiŭ. Pucin manipuluje, apielujučy da nibyta abiacańnia «ni adnoj cali na uschod». Vyrvanaja z kantekstu fraza nie maje ničoha supolnaha z faktyčnymi ci jurydyčnymi abiacańniami. Pytańnie pašyreńnia NATA, uklučajučy Ukrainu, aktyŭna abmiarkoŭvałasia ŭ 90-ja biez asablivaha supracivu Rasii — ci navat z prycełam ustupleńnia samoj Rasii ŭ aljans, za što ŭ svoj čas aktyŭna vystupaŭ Barys Jelcyn i jahony ministr zamiežnych spraŭ Andrej Kozyraŭ, a taksama niekatoryja palityki ŭ Vašynhtonie i na jeŭrapiejskim kantyniencie. Hałoŭnaje pytańnie, jakoje chvalavała Maskvu ŭ 90-ja hady — heta atrymać bolš ekanamičnaj dapamohi z ZŠA i Hiermanii, a nie ŭstupleńnie inšych krain u NATA.
Pa-druhoje, ni pra jakoje ŭstupleńnie Ukrainy ŭ NATA ŭ 2014 hodzie i havorki nie było. Ukraina była vielmi dalokaj ad hetaha i arhanizacyjna, i technična, i palityčna, dy i ŭ hałoŭnych členaŭ arhanizacyi nie było nijakaj palityčnaj voli, kab pryniać Ukrainu. Tym bolš nie było nijakich razmoŭ ni pra jakija «nataŭskija bazy ŭ Sievastopali».
Reč u tym, što adnosiny Rasii i NATA rehulavalisia śpiecyjalnym aktam 1997 hoda, pavodle jakoha aljans abaviazaŭsia nie raźmiaščać bajavych sił na pastajannaj asnovie na terytoryi svaich krain-navabrancaŭ. I NATA niaŭchilna vykonvała hety akt. Navat paśla 2014 hoda błok nie raźmiaščaŭ pastajannych kantynhientaŭ na terytoryi krain Bałtyi i Polščy (byli tolki simvaličnyja vojski na ratacyjnaj asnovie, nie zabaronienyja aktam). I tym bolš nie mahło i być havorki ni pra jakija mifičnyja «bazy NATA» ŭ Sievastopali (kali takich baz nie było navat u Polščy ci Litvie).
Hetym samym aktam abviaščałasia, što Rasija i NATA nie źjaŭlajucca vorahami. Dy i nijakaj asablivaj realnaj varožaści pamiž Rasijaj i NATA nie było. Stupieni kaapieracyi i supracoŭnictva Rasii i NATA Ukraina mahła tolki pazajzdrościć.
I nijakaj realnaj pahrozy ad NATA dla Rasii nie było. Rasija — jadziernaja dziaržava, jaje biaśpiecy ničoha nie pahražała i nie pahražaje. Tym bolš Ukraina.
I sama Rasija heta cudoŭna razumieje. Pra heta śviedčyć pamiarkoŭnaja reakcyja, jakuju ŭ Rasii vyklikaŭ faktyčny ŭstup u NATA Finlandyi i Šviecyi ŭ paskoranym režymie.
Kamientujučy ŭstupleńnie Šviecyi i Finlandyi ŭ NATA, Pucin adznačyŭ: «U Rasii niama prablem sa Šviecyjaj i Finlandyjaj, i tamu ŭ hetym sensie niepasrednaj pahrozy pašyreńnie NATA za košt hetych krain nie stvaraje».
«Situacyja z Ukrainaj zusim inšaja. Ničoha padobnaha niama ŭ Finlandyi i Šviecyi. Heta zusim inšaja situacyja. Kali Šviecyja i Finlandyja chočuć, jany mohuć ustupić u NATA», — kaža Pucin.
«U nas niama ničoha, što nas mahło b turbavać z punktu hledžańnia členstva Finlandyi ci Šviecyi ŭ NATA. Nu chočuć jany — na zdaroŭje», — dadaŭ jon.
MZS Rasii krytykuje Finlandyju i Šviecyju za ŭstupleńnie ŭ NATA, ale abmiažoŭvajecca chutčej standartnymi frazami, čym realnymi surjoznymi pahrozami.
«Ale što rabić, taki ŭzrovień tych, chto prymaje adpaviednyja rašeńni ŭ adpaviednych krainach», — adznačajuć ŭ MZS Rasii.
Ustupleńnie Šviecyi i Finlandyi ŭ NATA ničoha nie źmienić dla Rasii. Na dumku Kramla, «hetyja dziaržavy Paŭnočnaatłantyčny sajuz užo i tak vykarystaŭ jašče da ŭstupleńnia». Pra heta zajaŭlaŭ kiraŭnik MZS Rasii Łaŭroŭ.
Dzie ahresiŭnaja reakcyja rasijskaha MZS, jaki ŭžo daŭno nie padbiraje słovaŭ, ihnaruje fakty i łohiku? Dzie «aktyŭnyja zachady» instrumientaŭ rasijskaj prapahandy? Dzie čarhovyja vajaŭničyja zakliki i pahrozy čynoŭnikaŭ i deputataŭ?
Maksimum, što robić rasijskaja prapahanda, dyk heta apisvaje Šviecyju i Finlandyju jak niejkich «achviar cisku», jakija nibyta «sastupili i dałučylisia da NATA», chacia hetaha i nie chacieli. (Nasamreč, heta była ich ułasnaja vola.)
Ahulnaja miaža Rasii z NATA pavialičycca na 1300 kiłamietraŭ, druhi horad krainy Pieciarburh budzie susiedničać nie tolki na paŭdniovym zachadzie z nataŭskaj Estonijaj, ale i na paŭnočnym zachadzie z užo nataŭskaj Finlandyjaj. NATA ŭzmacniaje svaje pazicyi na Bałtycy i ŭ Arktycy, jeŭrapiejskaja terytoryja Rasii akažacca napałovu akružanaj krainami Paŭnočnaatłantyčnaha błoka. Ale ŭsiaho hetaha Rasija baicca našmat mienš, čym hipatetyčnaha ŭstupleńnia Ukrainy ŭ NATA ź mifičnymi «nataŭskimi bazami» pad Charkavam. Pra što heta śviedčyć?
U pieršuju čarhu, pra toje, što Rasija sama ŭśviedamlaje, što NATA joj nie pahražaje i nijak nie moža pahražać. Ustup Finlandyi i Šviecyi mała što źmienić dla Rasii. Jak mała što źmianiŭ u svoj čas ustup Estonii, jakaja znachodzicca niedaloka ad Pieciarburha. Nie byŭ by pahrozaj dla Rasii i ŭstup Ukrainy ŭ NATA. Rasija kryčyć pra pahrozu ad pašyreńnia NATA tolki ŭ kantekście Ukrainy pa dźviuch pryčynach.
Pa-pieršaje, Rasija vykarystoŭvaje arhumient pra «ahresiŭnaje NATA, što ŭvieś čas pašyrajecca» prosta dla apraŭdańnia svajoj ahresiŭnaj źniešniaj palityki i sproby Ukrainu zachapić.
Pa-druhoje, mahčymy ŭstup Ukrainy ŭ NATA pachavaŭ by mroi rasijskaha kiraŭnictva ŭziać pad kantrol ci akupavać hetuju krainu.
Na Šviecyju ci Finlandyju Rasija i tak nie źbirałasia napadać (buduć jany ŭ NATA, ci nie buduć, heta i praŭda nie maje nijakaha značeńnia), bo heta mocnyja raźvityja krainy z kałasalnym vajennym patencyjałam, čyja abarona ŭžo daŭno pracuje pa standartach, nie horšych (a moža navat i lepšych) za nataŭskija. A voś napadać na Ukrainu rasijanie mohuć tolki pakul jana nie stała členam błoka. Kali heta ŭsio ž kaliści zdarycca — rasijskamu kiraŭnictvu možna budzie zabyć pra Ukrainu.
Rasija nie baicca za svaju biaśpieku. Jana baicca, što ŭ jaje zabiaruć mahčymaść zachapić susiednija krainy, na jakija, jak ličać u Maskvie, u Rasii jość histaryčnyja pravy.
Kamientary
V
sieriedinie diekabria orhanizacija "Archivy nacionalnoj biezopasnosti" pri
univiersitietie Džordža Vašinhtona obnarodovała tri diesiatka raśsiekriečiennych dokumientov, otnosiaŝichsia k pieriehovoram ob objedinienii Hiermanii
v 1990 hodu.
Iz nich śledujet, čto samyje raznyje vysokopostavlennyje zapadnyje
dipłomaty obieŝali sovietskomu rukovodstvu, čto rasširienije NATO na vostok
ostanovitsia na hranicie FRH i HDR.
Etot arhumient rośsijskoje rukovodstvo v dalniejšiem nie raz
ispolzovało dla opravdanija svoich nieprostych otnošienij s aljansom i Zapadom v
ciełom. Na Zapadie obyčno otviečajut, čto, poskolku piśmiennoho obieŝanija Horbačievu
nikto nie davał, a v tiekstach sohłašienij eto nihdie nie propisano, formalno
rasširieniju NATO na vostok ničto nie priepiatstvovało.
Vpročiem, jesť isśledovatieli, kotoryje etu točku zrienija
osparivajut. Naprimier, v 2016 hodu v svojej staťje "Dohovorimsia ili niet?
Koniec chołodnoj vojny i priedłožienije SŠA ohraničiť ekspansiju NATO"
amierikanskij isśledovatiel Džošua Ickovic Šifrinson priedpołožił: "Voprieki
zajavlenijam mnohich političieskich diejatielej i analitikov, suŝiestvujut značitielnyje
dokazatielstva toho, čto rośsijskije utvierždienija o "narušiennych
obieŝanijach" v otnošienii rasširienija NATO imiejut pod soboj počvu. Jeśli
primieniť principy tieorii mieždunarodnych otnošienij k iźviestnym ranieje i vnov
obnarodovannym dokumientam o pieriehovorach 1990 hoda, to połučajetsia, čto
rośsijskije lidiery po suŝiestvu pravy: rasširienije NATO narušiło princip
"usłuha za usłuhu", ležaŝij v osnovie dipłomatii, dostihšiej
kulminacii v objedinienii Hiermanii i vklučienii jeje v aljans".
"Piśmiennoho sohłašienija, priepiatstvovavšieho rasširieniju NATO,
nie było, - utvierždajet istorik, - no harantii nierasširienija v 1990 hodu vsie jeŝie
suŝiestvovali, odnako vpośledstvii byli annulirovany".https://www.bbc.com/russian/features-42483896#:~:text="Ni%20diujma%20na%20vostok".%20Eto,obieśpiečienija%20amierikanskoho%20prisutstvija%20v%20Jevropie
naša niva voschiŝajetsia "Hieopolitičieskij hienij Putina dostih nievozmožnoho"
nu kto by somnievałsia...