Žychary Viciebska vyjšli pratestavać suprać budaŭnictva Safijskaha sabora
Abvieščany ŭviečary 26 vieraśnia zbor podpisaŭ suprać źniščeńnia parku na miescy budaŭnictva niečakana pierajšoŭ u publičnuju dyskusiju. Jana razharełasia sa źjaŭleńniem nastajaciela budučaha saboru pratajareja Michaiła, jaki vyrašyŭ pažartavać z krytyčna nastrojenym haradžanami.
«Ja biedny bieduin Michaił. A tut sabralisia prychilniki budaŭnictva Safijskaha saboru? Voś i ja pryjšoŭ da vas dałučycca!» — takim čynam ajciec Michaił pryvitaŭsia z prysutnymi. Adnak ludziej, jakija sabralisia ŭ parku ź inšymi metami, hetkija žarty nie naśmiašyli. Chutčej aburyli.
Miascovyja žychary skazali śviataru, što jany kateharyčna suprać budaŭnictva kopii Safijskaha saboru ŭzoru 11-ha stahodździa, jakoha nikoli nie było ŭ Viciebsku. Prynamsi, tut, u zialonaj zonie histaryčnaha centru horadu. I prapanavali, kab Viciebskaja eparchija pravasłaŭnaj carkvy znajšła dla budaŭnictva inšaje miesca — naprykład, dzie-niebudź u «spalnym» rajonie, kali ŭžo ŭźviadzieńnie pseŭdahistaryčnaha chramu padajecca takim nieabchodnym. Nahadali ajcu Michaiłu i pra biadotny stan sapraŭdnych architekturnych pomnikaŭ, jakija rujnujucca, pra niedabudavanyja špitali i palikliniki, pra toje, što ŭ horadzie brakuje škoł i dziciačych sadkoŭ.
Śviatar śpiarša praciahvaŭ žartavać, i navat pieražahnaŭsia na pomnik Uładzimieru Karatkieviču, kala jakoha sabralisia achvotnyja padpisać list pratestu. Ale potym pačaŭ padvyšać hołas, asabliva na tych, chto razmaŭlaŭ ź im pa-biełarusku, asudžalna kažučy, što jany «naradzilisia ŭ vioscy». U natoŭpie heta vyklikała jašče bolšaje abureńnie, niechta navat huknuŭ, što «nam nie patrebny vaš «ruski mir», jaki vy siudy chočacie pryvieści».
Ajciec Michaił spračaŭsia z prysutnymi kala hadziny, to pałochajučy ich roznymi biedami praź niežadańnie ŭbačyć u Viciebsku jašče adnu carkvu, to abiacajučy «zrabić fantan» i «pasadzić novy park». Niechta sprabavaŭ padtrymać pazycyju śviatara, ale bolšaść adkryta demanstravała niedavier da jahonych słovaŭ. Chtości spračaŭsia dalej, a chtości moŭčki padpisvaŭ zvarot da Alaksandra Łukašenki z prośbaj spynić źniščeńnie parku i budaŭnictva saboru, jakoje haradžanie nie vitajuć pa mnohich pryčynach…
Kala 130-ci podpisaŭ pad listom u prezydenckuju administracyju sabrali miascovyja žychary pa bližejšych dvarach. Jašče bolš za 80 podpisaŭ było sabrana kala pomnika Ŭładzimiru Karatkieviču, kudy ludzi pryjšli pa zaprašeńniach u sacyjalnych sietkach.
Padčas sustrečy vidavočna adčuvałasia, što abureńnie žycharoŭ Viciebsku dasiahnuła miažy: ludzi zaklikali adzin adnaho zładzić mitynh pratestu, pajści maršam da harvykankamu, stać łancuhom na abaronu drevaŭ, jak tolki ŭ parku budzie zaŭvažana budaŭničaja technika. Pryčym uziać z saboj dziaciej i ŭnukaŭ.
Ciažka navat zhadać, jakaja padzieja haradzkoha maštabu vyklikała raniej stolki ž hnievu i kryŭdy ŭ miascovych nasielnikaŭ. Chiba tolki źniščeńnie drevaŭ na płoščy Pieramohi, jakoha viciablanie dahetul nia mohuć daravać Alaksandru Kosincu, tahačasnamu staršyni viciebskaha abłvykankamu. Ale j tady ludzi nie vychodzili na adkrytyja pratesty, jak zdaryłasia hetym razam.
Mažliva, na rost pratestnych nastrojaŭ paŭpłyvała toje, što jakraz siońnia ŭ parku źjaviŭsia płot, u paŭtara razy vyšej za čałaviečy rost. Raniej terytoryju budaŭnictva tolki abnieśli rejkami, a siońnia na ich zamacavali metalovyja ščyty. «Heta na dva z pałovaj hady, pakul nie pabudujuć sabor», — tłumačyli minakam rabočyja.
Z-za płotu jarka-zialonaha koleru vyhladajuć pažaŭciełyja drevy, jakija stali zakładnikami budaŭnictva Safijskaha saboru. I hetyja malaŭničyja krajavidy viciablanie razhladajuć siońnia z asablivaj skruchaj.
Płot źjaviŭsia nieŭzabavie paśla taho, jak prajekt budaŭnictva tolki z treciaha razu prajšoŭ ekalahičnuju ekspertyzu. Adnak hramadzkaha abmierkavańnia prajektu ŭ apošnim varyjancie tak i nie było, i nichto pa vialikim rachunku nia viedaje, jakaja častka parku budzie źniščana pierad pačatkam budoŭli.
Ideja ŭźvieści ŭ Viciebsku kopiju połackaha Safijskaha saboru, jakim jon byŭ u 11-m stahodździ, była ahučanaja ŭ 2013 hodzie. Jana naležyć archijapiskapu Viciebskamu i Aršanskamu Dzimitryju, jaki zajaviŭ, što hetaje budaŭnictva «asabliva aktualnaje ŭ suviazi sa śviatkavańniem 1025-hodździa Chryščeńnia Rusi. Finansavańnie abjektu, pavodle viciebskich čynoŭnikaŭ i carkoŭnych uładaŭ, nibyta biare na siabie rasiejski «Hazpram». Ale apošnim časam pra «hazpramaŭskich» sponsaraŭ amal nie čuvać, zatoje pačalisia zakliki da miascovych achviaradaŭcaŭ. Žychary Viciebsku miarkujuć, što sprava dojdzie i da «dobraachvotnych subotnikaŭ» na ŭźviadzieńnie abjektu, jaki nia maje ŭ horadzie anijakaj histaryčnaj tradycyi.
Kamientary