Čym « łupaty» elektramabil lepšy za premium-brend, ci vyhadna handlavać palivam na AZS i ci maje racyju Bił Hiejts, raspaviadaje staršynia praŭleńnia hrupy kampanij «A-100» Alaksandr Cencier.
Vokny kabinieta Alaksandra Cenciera — biznesmena, jaki zaniaŭ 51 miesca ŭ śpisie «200 samych paśpiachovych i ŭpłyvovych biznesmenaŭ Biełarusi — 2011», pavodle viersii «Ježiednievnika» — vychodziać na AZS «A-100», Viciebskuju trasu i aŭtamabilnuju parkoŭku sa stareńkim bienzavozam savieckaj vytvorčaści. Siońnia hety HAZ — častka historyi najbujniejšaj pryvatnaj kampanii pa handli naftapraduktami.
— Skončyŭšy BDPA, navajaŭleny inžynier-miechanik davoli chutka syšoŭ u biznes. Adčuŭ, što ŭ «lichija 90-ja « možna zarabić?
— Ja inžynier ŭ trecim pakaleńni — paśla baćki i dzieda — i liču siabie inžynieram da hetaha času. U 90-ja mnohija mianiali pracu — nastaŭniki, daktary. Prapracavaŭšy hod u kanstruktarskim biuro, ja zrazumieŭ, što hetaja dziejnaść nie zapatrabavanaja i azirnuŭsia pahladzieć, što adbyvajecca navokał.
— Zapraŭki stali pieršym z troch napramkaŭ dziejnaści hrupy kampanij «A-100»: sietka z 28 AZS «Astratrejdynh», inviestycyi ŭ nieruchomaść «A-100 Deviełapmient», sietka kafe «Astores». Na prodažy paliva lahčej za ŭsio zarabić?
— Nie, vybar źviazany ź inžyniernaj adukacyjaj, akramia taho ja ź dziacinstva cikaviŭsia palivam. Dobra pamiataju knihu, padoranuju baćkam, — «Chimmatałohija palivaŭ i zmazačnych vadkaściaŭ», jakuju čytaŭ padletkam. I kali razam z nabyćciom niezaležnaści ŭ krainie pačalisia prablemy z palivam, akazałasia, što tema hetaja mnie cikavaja — nie stolki vyhadnaja, kolki cikavaja.
— Daviałosia pačuć mierkavańnie, byccam by nazva hrupy kampanij «A- 100» utvorana ad pieršaj litary vašaha imia i transfarmavanaha proźvišča (centnier — 100 kh?). Heta praŭda?
— Nie. A-100 — nazva idealnaha bienzinu. My tady jašče nie viedali, što bienzin z aktanavaj kolkaściu 100 isnuje, prosta imknulisia da ideału. Ciapier kampanija pradaje avijacyjnaje paliva z aktanavym likam 100.
— Atrymaŭšy ŭ pačatku 2013 hoda kredyt u 10 miljonaŭ dalaraŭ u Jeŭrapiejskaha banka rekanstrukcyi i raźvićcia, hrupa kampanij «A-100» pačała aktyŭna nabyvać zapraŭki, uziać chacia b bresckuju sietku «Hałon». U pačatku biźniesu, kali hrošaj było mienš, AZS brali ŭ arendu?
— My pačali z prodažu paliva praź pierasoŭnuju zapravačnuju stancyju — bienzavoz HAZ-53 vypusku pačatku 80-ch, prazvany «Zinka». Aŭtamabil z cysternaj ŭ 4620 ł štoranicu zapraŭlali na naftabazie, a potym handlavali palivam. Siońnia hety bienzavoz staić na placoŭcy kala ofisnaha budynka kampanii, jon — adzin z ekspanataŭ našaha budučaha muzieja.
-— Handal naftapraduktami znachodzicca pad pilnym kantrolem dziaržavy, jakaja nie nadta achvotna puskaje siudy pryvatnikaŭ. A ŭ vas atrymałasia nie tolki ŭvajści ŭ zapraŭny biznes, ale jašče i stać pieršym pryvatnikam. Składanaja heta sprava?
— Napramkaŭ ŭ tyja hady było niekalki, zajmalisia ŭsim, što padvierniecca. Pamiataju, maje partniory zapeŭnivali, što handal palivam nierentabielny i niepierśpiektyŭny, prapanoŭvali zaniacca televizarami abo miasam. Znajomyja, jakija handlavali śnikiersami, bahacieli na vačach, kuplali novyja darahija mašyny. A ŭ nas — hajki, zmazki, kapiejki.
— Zatoje siońnia ŭsio źmianiłasia…
— Tolki prajšło 20 hadoŭ. Nie dumaju, što handal naftapraduktami ŭvachodzić u dziasiatku najbolš prybytkovych biznesaŭ. Kali b pytańnie, bracca za hetuju spravu ci nie, stajała siońnia, nie dumaju, što ŭzialisia b.
— Ale na pieršy aŭtamabil zarabili mienavita dziakujučy paliŭnamu biznesu?
— Na «Maskvič 2141» źbiraŭ pačynajučy z šabašak i budatradaŭ. Kaštavaŭ jon 3000 savieckich rubloŭ, byŭ doŭhim, ciažkim i vielmi pavolna razhaniaŭsia. Kožny raz, kali na šašy treba było abahnać hruzavik, ja doŭha dumaŭ, ci varta heta rabić. Dachody ŭ tyja časy byli nievialikimi i časam mienšymi, čym u supracoŭnikaŭ dziaržpradpryjemstvaŭ. Pamiataju svoj pieršy bujny zarobak — 250 dalaraŭ.
«Maskvič» pradaŭ, kab kupić bienzavoz. Nastupnuju mašynu — VW Golf sam pryhnaŭ z Hiermanii. Ledź nie 20-hadovy, jon byŭ z aŭtamatyčnaj karobkaj pieradač — vialikaja redkaść pa tych časach. Pajeździŭšy hod-paŭtara, kupiŭ novuju Toyota Corolla załacistaha koleru ŭ kuzavie ŭniviersał. Heta była padzieja: u siaredzinie 90- ch u nas jašče nie było sałonaŭ, a mašyny haniali, kali nie pamylajusia, ź Finlandyi.
-— I vy tut ža stali pavažanym čałaviekam u krainie, dzie novyja inšamarki ličylisia redkaściu?
— Nie. «Pravilnyja pacany» jeździli na BMW i Mercedes, Toyota maja kaciravałasia na ŭzroŭni ciapierašniaj KIA. Adnak tyja, chto šanuje hrošy i maje patrebu ŭ nadziejnych aŭtamabilach, kuplajuć, u pieršuju čarhu, pracoŭnaha konika. Ja addaju pieravahu japonskim mašynam.
-— Ci ličycie Toyota samaj nadziejnaj?
— Ja fanat hetaj marki i liču jaje najlepšaj. Za ŭvieś čas u mianie było 5—6 aŭtamabilaŭ Toyota.
-— Vaš ciapierašni aŭtamabil — Toyota taksama?
— Nie,Infinity.
-— Čałaviek, jaki trapiŭ u top-200 pa viersii «Ježiednievnika», vyrašyŭ, narešcie, pierasieści na premium-kłas?
— Nie. Kudy čaściej ja jezdžu na słužbovym elektramabili Nissan Leaf, jaki liču i samym prestyžnym, i pryjemnym. Mierkavańniaŭ, byccam mašyna pavinna być statusnaj, nie prytrymlivajusia. Ale Infinity patrebny, pakolki ŭ siamji čaćviora dziaciej. Kali ja kuplaŭ hety aŭtamabil, u Toyota nie było nieabchodnaj kolkaści miescaŭ.
— Ci bačycie dziaciej u svaim biznesie?
— Jany pavinny vyznačycca i samastojna znajści miesca, na jakim pačuvajucca kamfortna. A dla hetaha adzin šlach — vučycca. Siońnia ŭ našym biznesie chapaje talenavitych ludziej, stratehičnaj mety ŭvieści ŭ jaho svaich dziaciej nie staŭlu.
— Ale ž, napeŭna, chtości ź ich užo cikavicca mašynami abo zapraŭkami?
— Ni ŭ koha niama vadzicielskaha paśviedčańnia — starejšaj dačce chutka 18 hadoŭ, i ja nie ŭpeŭnieny, što, niahledziačy na navyki kiravańnia aŭtamabilem, u ich jość niejkija pieravahi. Pieršy aŭtamabil, kali stanie pytańnie kupli, budzie patrymanym i biudžetnym, suraźmiernym z tymi, na jakich pačynaŭ ja.
— A voś mnie zdavałasia, što zamožnyja ludzi dorać dzieciam novyja i darahija aŭtamabili nie tolki z-za statusu, ale jašče i nadziejnaści…
— Daryć dzieciam mašyny nie źbirajusia. Viedajecie, jak u Biblii: « Ja dam vam nie rybu, ale vudzilna». Tak, siamja pavinna jeździć na nadziejnych i biaśpiečnych aŭtamabilach. Ale lubaja mašyna — kansiervavaja blašanka, biaśpieka jakoj vyznačajecca, u pieršuju čarhu, pavodzinami kiroŭcy. Darečy, bolš ścipłaja mašyna i pravakuje na darozie mienš.
— « Ja ŭpeŭnieny, što addać hrošy maim dzieciam —— nie lepšaja ideja. Heta nie było b karysna ni dla samich dziaciej, ni dla hramadstva», — skazaŭ Bił Hiejts. Ci padtrymlivajecie hetaha i inšych viadomych bahatych ludziej, jakija zajavili, što nie pakinuć dzieciam spadčynu?
— Ja na hetuju temu jašče nie dumaŭ — hrošaj nie tak šmat, jak u Biła Hiejtsa, ich pastajanna nie chapaje dla raźvićcia. Ci davać dzieciam hrošy — pytańnie piedahahičnaje, miarkuju, što ich treba navučycca zarablać, usio roŭna — šmat ci mała, hałoŭnaje, kab ciabie za heta pavažali. I treba krychu pačakać, kab daviedacca, što za ludzi vyrastuć ź dziaciej Hiejtsa.
— Jakoha ŭzroŭniu pavinien dasiahnuć kiraŭnik kampanii, jaki kiruje aŭtamabilem samastojna, kab saromiecca pierad partniorami, jakich na dziełavuju sustreču pryvioz kiroŭca?
— Mnie padabajecca čytać naviny, skažam, pra dyrektara bujnoha banka Amsterdama, jaki pryjazdžaje na pracu na rovary. Ja sam jezdžu na pracu na rovary i liču, što pryjechać na sustreču na aŭtamabili pieradavych technałohij, elektramabili, značna kruciej, čym siadzieć na pasažyrskim miescy darahoj mašyny.
— Inšymi słovami, NissanLeaf lepšy za Infinity?
— Infinity i pobač nie stajaŭ u paraŭnańni z łupacieńkim NissanLeaf! Z adnaho boku — vialiki mator, jaki spažyvaje 16 litraŭ na 100 km, z druhoha — pieradavyja technałohii, ekałahičnaść i mientalny efiekt. Heta jak palacieć pa turpucioŭcy ŭ kosmas, zrabić hučny vyklik. Padčas pieramiaščeńnia na NissanLeaf pa horadzie prykładna 1—2 kiroŭcy z sotni źviartajuć na jaho ŭvahu i ŭchvalna pakazvajuć vialiki palec. Jany razumiejuć, što heta budučynia, ekałohija.
— BDPA, dzie vy vučylisia, ličycca rekardsmienam pa liku vypusknikoŭ, jakija stali biznesmenami. Pryčyna pośpiechu — u vyvučeńni dakładnych navuk?
— Nie, heta prosta samaja vialikaja VNU. Akramia taho, ličycca, što najbolš prahmatyčnyja ludzi nie vydatniki, a troječniki. Vydatniki išli ŭ BDU, a pryziemlenyja ludzi, realisty — u RTI i palitech.
— Niaŭžo ŭ škole vy byli troječnikam?
— Nie, u maim atestacie tolki piaciorki, choć załatoha miedala ja nie atrymaŭ. U instytucie było pa-roznamu: cikavyja mnie techničnyja pradmiety i inžyniernyja navuki vučyŭ, palitekanomiju i marksizm-leninizm — nie. Škaduju, što nie zajmaŭsia movami — paźniej daviałosia nahaniać.
— Siarod vypusknikoŭ BDPA takija ludzi, jak Jury Čyž (Trajpł), Vital Arbuzaŭ (Fenox Global Group), Siarhiej Savicki (Atłant -M), Upiendra Machata (Amkador). Ci byli znajomyja ź imi padčas vučoby i ci padtrymlivajecie adnosiny ciapier?
— Z Arbuzavym znajomy, z Čyžom sustrakaŭsia, Savickaha nie viedaju. U lik maich siabroŭ hetyja ludzi nie ŭvachodziać. Padtrymlivaju stasunki z tymi, chto padzialaje maje zachapleńni — avijacyju i rovary. Nam cikava razmaŭlać, a heta ni ad statusu, ni ad brendu hadzińnika na tvajoj ruce nie zaležyć. Nazvanyja vami — rabotniki i ŭ vielmi dobrym sensie pradprymalniki. Vieru, što takija, jak jany, kujuć budučyniu našaj krainy.
Kamientary