«Praduhledžvalisia straty 70—80%. Ale nichto nie admoviŭsia». Ukrainski desant u Krynkach — historyja trahizmu i hierojstva
Pra adnu z najbolš ambitnych i trahičnych apieracyj USU raskazała «Ukrainskaja praŭda».
U lipieni 2024 hoda zaviaršyłasia adna z najskładaniejšych apieracyj ukrainskaj armii — vysadka marskoj piachoty na levy bierah Dniapra ŭ Chiersonskaj vobłaści. Žurnalistka «Ukrainskaj praŭdy» Volha Kirylenka praviała bolš za 20 hutarak z vajskoŭcami i inšymi daśviedčanymi asobami, kab raskryć detali hetaj apieracyi.
Klučavoje pytańnie tut: navošta i ci varta było pravodzić hetuju ryzykoŭnuju apieracyju, jakaja praciahvałasia amal 9 miesiacaŭ — z kastryčnika 2023 pa lipień 2024 hoda.
Ad Narmandyi da Dniapra. Padrychtoŭka
Klučavuju rolu ŭ padrychtoŭcy ŭkrainskaj marskoj piachoty da vysadki adyhrała Vialikabrytanija. Brytanskija instruktary navučali ŭkrainskich bajcoŭ pieraadoleńniu vodnych pieraškod i vysadcy na bierah.
U lutym 2023 hoda premjer-ministr Ryšy Sunak abviaściŭ ab pašyreńni prahramy padrychtoŭki ŭkrainskich vajskoŭcaŭ, uklučajučy marskuju piachotu. Bajcy 37-j i 38-j bryhad prajšli piacitydniovaje navučańnie ŭ Vialikabrytanii, dzie ich rychtavali da apieracyj na vadzie.
Płan byŭ ambicyjny. Jon praduhledžvaŭ prasoŭvańnie ŭhłyb terytoryi, zaniataj rasijskimi vojskami, kab adkryć paŭdniovy front i źmianić chod vajny. Apieracyja pavinna była stać anałohijaj z vysadkaj sajuźnikaŭ u Narmandyi, jakaja ŭ 1944 hodzie dazvoliła im adkryć druhi front u Zachodniaj Jeŭropie.
Kroŭ i hlej. Bitva za Krynki
Udzielnik apieracyi, marpiech «Manach», zhadvaje:
«My razumieli, što paśla treniroŭki papłyviem na Kinburnskuju kasu ci budziem farsiravać Dniapro. Apieracyja pa pieraadoleńni vodnych pieraškod zaŭsiody praduhledžvaje straty 70—80%. Nichto nie admoviŭsia».
Apieracyja pačałasia ŭ kastryčniku 2023 hoda. Na toj momant metaj było zachapić try płacdarmy: za Antonaŭskim čyhunačnym mostam, pamiž vioskami Piaščanaŭka i Padstepnaje («Kluška») i ŭ Krynkach.
Adnak z-za składanaściaŭ asnoŭnyja namahańni ŭ vyniku byli skancentravanyja na Krynkach.
Šlach da Krynak byŭ niebiaśpiečnym i składanym, asabliva pierapraŭka praz Dniepr i bałotnyja astravy. Pierasiačeńnie Dniapra patrabavała pieraadoleńnia niebiaśpiečnych vod, bałotnych astravoŭ i rukavoŭ Dniapra Konka i Krynka.
Śviedčańnie bajca 35-j bryhady «Hansa»:
«My vysadzilisia na bierah, upali na hlej, ja zhubiŭ spalnik, zastaŭsia tolki aŭtamat. Raźmiaścilisia ŭ zakinutych orkaŭskich tranšejach na bierazie i sustreli nastupnych. Vulica za vulicaj my źniščali rasijanaŭ, hanarylisia saboj».
Pačatkovy entuzijazm, adnak, raz-poraz raźbivaŭsia ab žorstkuju rečaisnaść. Ukrainskija marpiechi sutyknulisia z mocnym supracivam, niedachopam techniki i ciažkaściami łahistyki.
Niedachop łodak i abstalavańnia ŭskładniaŭ apieracyju.
Miescy vysadki čaściakom stanavilisia zonami śmierci, bo ich amal niaspynna abstrelvała rasijskaja artyleryja. Pa płacdarmie kala Antonaŭskaha mosta rasijanie bili navat «Iskanderami».
Nie ablahčaŭ spravy faktar pary hoda (zima). Mnohija vajskoŭcy zahinuli abo prapali bieź viestak, evakuacyja paranienych była ciažkaj abo niemahčymaj.
Hieraizm bieź pieramohi
Ukrainskija marpiechi pakazali nadzvyčajnuju vytrymku. Naprykład, adzin sałdat vyžyŭ, atrymaŭšy ciažkija ranieńni, i zdoleŭ viarnucca paśla niebiaśpiečnaha adstupleńnia.
Apieracyja zdoleła adciahnuć rasijskija siły ź inšych frantoŭ i nanieści im značnyja straty.
Adnak stratehičnych metaŭ apieracyja nie dasiahnuła. Niahledziačy na mužnaść i samaaddanaść marpiechaŭ, zachapić i ŭtrymać značnuju terytoryju na levym bierazie Dniapra nie ŭdałosia.
Nadzvyčaj balučymi dla Ukrainy byli čałaviečyja straty. Pavodle acenak «Ślidstvo.Info», zahinuli 262 vajskoŭcy, a 788 ličacca źnikłymi bieź viestak.
Ci apieracyja mieła sens?
Apieracyja stała pradmietam vostrych sprečak. Niekatoryja krytyki, uklučajučy vajskoŭcaŭ, stavili pad sumnieŭ samu ideju takoj apieracyi, ličačy jaje «miortvanarodžanaj».
Spadzievy ŭtrymać płacdarmy biez dastatkovych reziervaŭ, na ich dumku, byli adpačatna nierealistyčnymi.
Mierkavańnie aficera marskoj piachoty:
«Ja b na jaho (Juryja Sodała — hienierała-lejtenanta, kamandujučaha korpusam marskoj piachoty, jaki kiravaŭ apieracyjaj — NN) miescy hetaj apieracyi nie pravodziŭ. Navat kali b usio atrymałasia, u vyniku ničoha b nie atrymałasia. Tamu što tady treba było b nasyčać płacdarmy. A kim ich nasyčać — abiaskroŭlenymi bryhadami, jakija stajać biez ratacyj?»
Inšyja ž abmiažoŭvalisia krytykaj niekatorych aśpiektaŭ praviadzieńnia apieracyi, naprykład, drennym płanavańniem i niedastatkovym zabiaśpiačeńniem. Jašče inšyja ličyli apieracyju ryzykoŭnym, ale nieabchodnym krokam dla adciahvańnia rasijskich siłaŭ.
Siońnia ŭžo viadoma, što apieracyja nie dasiahnuła ambicyjnych metaŭ, ale vyjaviła hieraizm ukrainskich marpiechaŭ i žorstkuju rečaisnaść asimietryčnaj vajny.
Vajna praciahvajecca, marpiechi ciapier udzielničajuć u inšych frantach, a Krynki zastajucca balučym napaminam pra košt vajny. Niezvarotny košt.
Kamientary