Калгасна, пуста і ўсё бесталкова: расійскі блогер Ілля Варламаў змяшаў з брудам увесь Мінск — ШМАТ ФОТА
Вядомы расійскі блогер-урбаніст Ілля Варламаў наведаў Мінск. Апошні раз ён быў у нас 5 год таму. Што не спадабалася падарожніку ў гарадскім асяродку Мінска — у падрабязнай фотасправаздачы.
Я прыляцеў у Мінск! Стары савецкі аэрапорт даўно патрабуе рэканструкцыі. Вылет з Расіі праз міжнародны тэрмінал, але штамп памежнікі не ставяць, толькі глядзяць дакументы. У Мінску наогул усім пофіг, хто ты такі, таму ніякага кантролю на прылёце няма.
Да Мінска ехаць крыху больш за 30 хвілін. Уздоўж дарогі — бясконцыя залатыя палі, многія з якіх ужо зжатыя. Салома сабрана ў акуратныя валікі, і мне нават здаецца, што гэта муляжы. Дарога ідэальна роўная, газончыкі ідэальна роўныя. Па стромкіх схілах адхону эстакады ездзяць трактары і косяць траву, на раздзяляльнай паласе таксама стаяць людзі і косяць, нягледзячы на жахлівае надвор'е: у Мінску церушыць гідкі дождж. Але добра дождж — яны косяць ужо скошаную траву!
Я пачынаю думаць, што трапіў у нейкі шалёны парк атракцыёнаў. Ведаеце, калі ў Дыснэйлэндзе сядаеш на паравозік, і вакол цябе ўсё ажывае. Вялізныя мышы вітаюць цябе, прынцэсы танчаць, кветкі распускаюцца. Потым твой паравозік з'язджае, на змену яму прыязджае ўжо новы склад з новымі турыстамі, і ўсё — шоу паўтараецца спачатку.
Мне пачынае здавацца, што ўсе гэтыя людзі, якія ў дождж косяць ужо скошаную траву, несапраўдныя, яны проста частка шоу «Сардэчна запрашаем у Мінск!». Але потым мне патлумачылі, што яны сапраўдныя. І што нават зімой яны косяць траву, нягледзячы на снег.
Пасля Расіі бачыць такое нязвыкла. У нас трасы за Масквой — гэта бясконцыя будаўнічыя рынкі, гандлёвыя комплексы, шашлычныя. У Мінску сапраўды паказальна ахайна, але не адпускае адчуванне, што ты трапіў не ў жылы дом, а ў музей.
На раздзяляльнай паласе стаяць вялікія рэкламныя шчыты, і на кожным другім — рэклама казіно. Пасля забароны казіно ў Расіі ігральны бізнэс расквітнеў у суседняй Беларусі. Я бачу знаёмыя калісьці па Маскве брэнды і лагатыпы.
Апошні раз у Мінску я быў у 2014 годзе. Тады мне здалося, што «нешта не так». Дзіўна, але праз 5 гадоў адчуванне, што «нешта не так», не пакiдала мяне ўсе два дні, што я быў у сталіцы Беларусі.
Сёння дрэнны Мінск.
01. Выходжу шпацыраваць і трапляю на велізарны праспект. Гэта мясцовы аналаг маскоўскага Новага Арбата. Будынкі трохі ніжэйшыя, ды і Менск — не Масква. Пасля Масквы ў Мінску нязвыкла шмат рэкламы. У нас даўно ўжо няма рэкламных шыльдаў, а вось у Мінску яны паўсюль.
02. У горадзе з'явіўся модны сеткавы гатэль, але каштуе нейкіх шалёных грошай. За гэтыя грошы можна зняць выдатную кватэру з добрым відам, што я і зрабіў.
03. А яшчэ ў цэнтры Мінска стаіць нейкі… прабачце мяне… я не хацеў мацюкацца, але гэта нейкі самы люты гамон. У мінулы раз я яго не заўважаў. Гэта жылы дом у стылі «А што, калі з панэльнай скрынкі зрабіць замак?». Такія жылыя комплексы ў Маскве будавалі ў 90-я дзесьці на ўскраінах, але ў Мінску гэта ўбоства з'явілася ў самым цэнтры, і зусім нядаўна. Добра, бывае: пабудавалі, зрабілі глупства, але чаму яго да гэтага часу не знеслі?!
04. Добра, давайце адразу зойдзем з козыраў. Самая вялікая праблема Мінска — што гэта горад з савецкай паштоўкі. І тут чытач можа спытаць: а што ж у гэтым дрэннага? Усе ж любяць савецкія паштоўкі! А яшчэ ўсім падабаюцца гарады з савецкіх паштовак. Яны такія прасторныя, залітыя сонцам, зялёныя. Не жыццё, а казка! Толькі ёсць адна праблема. Усе гэтыя шырокія праспекты, залітыя сонцам, добра глядзяцца толькі на паштоўках. Часам яны нядрэнна выглядаюць з акна аўтамабіля. Але вось калі ты сам апынаешся на гэтых вуліцах, нічога добрага ўжо няма.
05. Гэта цалкам не сумаштабныя чалавеку прасторы. Іх складана пераадольваць, на іх некамфортна знаходзіцца, яны няўтульныя. Ну вось паглядзіце на фатаграфію. Вы хочаце пайсці пагуляць па гэтых дарожках? Думаю, што не. Шпацыраваць там можна толькі ад безвыходнасці. Менавіта таму такія прасторы заўсёды пустыя. Але ёсць яшчэ адна праблема гэтых бясконцых газонаў і кветнікаў: яны нікому не патрэбныя. Навошта вам газон, калі на ім нельга гуляць або адпачываць? Навошта вам клумба, калі яе ніхто не бачыць, ніхто з ёй не кантактуе? Усе гэтыя прасторы вельмі дорага ўтрымліваць. Горад кожны год траціць вялікія грошы на падтрыманне парадку, але толькі каму патрэбны гэты парадак? Гэта мёртвая прастора, у якой шмат мінусаў і толькі адзін плюс — можна зрабіць фатаграфію як на савецкай паштоўцы.
06. У добрым горадзе кожны квадратны метр выкарыстоўваецца з толкам. Калі гэта тратуар, то па ім павінны хадзіць людзі. І гэтым людзям павінна быць камфортна (ніхто не любіць хадзіць уздоўж бясконцых газонаў з убогімі кветнікамі). Калі гэта грамадская прастора, то яе трэба насычаць сэнсамі. Там павінны быць зоны для людзей розных сацыяльных груп, там павінен быць гандаль і зоны для розных актыўнасцяў. У рэшце рэшт, калі вы робіце газон, то ў гэтым таксама павінен быць сэнс. Уявіце проста, што гэта не горад, а ваш дачны ўчастак. У добрага гаспадара на яго 6 сотках больш сэнсу, чым у гэтых бясконцых мёртвых гектарах у цэнтры Мінска. Добры гаспадар усё разумна сплануе і не будзе марнаваць мільёны на абслугоўванне нікому не патрэбнага глупства.
07. Але мы працягваем шпацыр. Хадзіць па бясконцых плошчах і пустых ходніках непрыемна. Ды яшчэ і надвор'е кепскае. Увесь Мінск выбрукаваны пліткай. Праблема ў тым, што плітку тут класці не ўмеюць. Вада сама па сабе нікуды не дзенецца, трэба прадумваць сістэму водаадводу.
08. Падобна на тое, гэтыя бяздушныя велізарныя прасторы збянтэжылі не толькі мяне, таму плошчу вырашылі ўпрыгожыць гаршкамі з елачкамі. Выдатна, толькі маштаб не той. Гэтыя елачкі глядзеліся б нядрэнна на вузкай вулачцы ў цэнтры, а на такой велізарнай плошчы патрэбныя 10-метровыя елкі як мінімум.
09. Каб хоць неяк ачалавечыць гэтыя велізарныя пусткі, у Мінску расстаўляюць вось такія кампазіцыі з петуній. Ну, што тут можна сказаць… Калі б так упрыгожвалі вяселле ў якім-небудзь беларускім калгасе, то яшчэ сышло б. Не ва ўсіх жа ёсць густ і магчымасць запрасіць дызайнера. Але для еўрапейскай сталіцы — а Менск жа сябе лічыць еўрапейскай сталіцай — гэта не той узровень. Я не ведаю, ці трэба тлумачыць, што з гэтым не так, ці і так усё зразумела?
10. У Менску наогул вельмі любяць пры любым зручным выпадку ўстаўляць гаршкі з петуніямі. Мне здаецца, хтосьці па памылцы замест бульбы засеяў поле петуніямі і зараз не ведае, куды іх падзець. Не выкідаць жа!
11. Таму цяпер яны разам з іншымі дзіўнымі канструкцыямі стаяць па ўсім горадзе. Дарэчы, па сакрэце скажу… Сёння нармальныя гарады выкарыстоўваюць для азелянення мнагалетнікі. А ўсе вашы петуніі — гэта савок. Адзіны іх сэнс — па 5 разоў на год іх можна перасаджваць, а значыць, ёсць праца для садоўнікаў! Дык вось, нармальныя гарады лічаць грошы і падыходзяць да азелянення з розумам.
12. Добра, блукаючы ад адной плошчы да другой, мы з вамі дайшлі да самага жудаснага будынка Мінска! Ён яшчэ толькі будуецца, але хутка пачвара канчаткова вылупіцца з яйка. Гэта Кастрычніцкая плошча.
Крыху перадгісторыі. Да вайны не было наогул ніякай Кастрычніцкай плошчы. Тут былі шчыльныя кварталы.
На жаль, вайна сцерла гэтыя кварталы з твару зямлі. Пасля вызвалення горада ад фашыстаў цэнтр выглядаў вось так:
Пасля вайны руіны прыбралі, а ў цэнтры створанай плошчы паставілі помнік Сталіну. Звычайна плошчы ў горадзе фармуюцца стагоддзямі, яны апраўленыя высокімі «платамі» аздобленых фасадаў, бо выходзіць на плошчу — гэта гонар для любога дома. Але так як пасля вайны грошай асабліва не было, гадамі Кастрычніцкая плошча была больш падобная на пустку. Да сярэдзіны 50-х на гэтай пустцы пабудавалі Палац культуры прафсаюзаў.
З гэтага будынка і пачала фармавацца новая плошча. Палац культуры — тыповы прадстаўнік сталінскага ампіру: вельмі багата, урачыста, як святочны торт. Ніхто не ведае, як склаўся б лёс гэтай плошчы, не адыдзі людаед Сталін у іншы свет, але што было, тое было. А, як мы памятаем, пасля смерці Сталіна пачалася барацьба з празмернасцю ў архітэктуры, і ўся новая забудова была аскетычнай і простай. Напэўна, гэта нават добра, бо Палац прафсаюзаў адразу стаў кульмінацыяй гэтай плошчы, а ўсе астатнія будынкі — нібы аправа для яго.
Мабыць, велізарных плошчаў у Мінску было не занадта шмат, і ў 70-я гады ў цэнтры Кастрычніцкай вырашылі пабудаваць яшчэ адзін палац — Палац Рэспублікі. Будаўніцтва зацягнулася да пачатку нулявых! Будынак выйшаў аскетычным і змрочным — а чаго вы хацелі ад 70-х гадоў? Але яно і да лепшага. Нягледзячы на тое, што новы палац відавочна прэтэндаваў на лідарства ў архітэктурным ансамблі плошчы, лідарам ён так і не стаў. Невялікі Палац прафсаюзаў сваёй трохі кітчавай знешнасцю ўсё роўна забіраў усю ўвагу, а гэтая агромністая шэрая скрыня больш была падобна на футарал, які забыліся прыбраць з плошчы.
14. Яшчэ раз… Галоўны герой плошчы.
15. І вось на плошчы з'яўляецца новы герой — хлеў з рушачкамі. Ён пакуль не гатовы, але па рэндару добра зразумела, што тут будзе. У чым жа праблема? Праблем тут шмат. Па-першае, гэта зусім бяздарная архітэктура. Спроба пагуляцца з антычнай архітэктурай без разумення, без належных ведаў і досведу заўсёды прыводзіць да правалу. Гэта глядзіцца гэтак жа недарэчна, як калі б вы паставілі сабе задачу апрануцца ў касцюм 18 стагоддзя і прыйсці на імператарскі баль. Пры гэтым вашыя веды абмяжоўваліся б уражаннямі ад карцін таго часу. Уяўляеце сабе, які касцюм вы б падрыхтавалі? Для маскараду або цырка ён бы яшчэ падышоў, народ насмяшыць, але вось сур'ёзна да гэтага ставіцца нельга. Тут аналагічная гісторыя. Архітэктары ўзялі хлеў, пайшлі на рынак і купілі кучу пластыкавай ляпніны, каб упрыгожыць гэты хлеў. Без разумення наогул, які элемент куды трэба мацаваць. У выніку на плошчы павольна з'яўляецца будынак, вельмі слабы і бездапаможны з архітэктурнага пункту гледжання.
16. Але галоўная яго праблема нават не ў бяздарнай архітэктуры. Галоўная праблема ў тым, што ён вырашыў разламаць усё вакол. Успомніце архітэктурны ансамбль плошчы. Кульмінацыяй у нас быў Палац прафсаюзаў. Вось ён, на рэндары справа. З ім ніхто не спрачаўся, а ўся астатняя забудова была хутчэй аправай для гэтага выскачкі. І зараз побач з пышным сталінскім будынкам у нас з'яўляецца яшчэ адзін. Ён стылістычна вельмі падобны: франтон, калоны, антычны дэкор… Толькі ў паўтара раза большы! Ён не стаіць побач, не грае самастойную ролю — ён перадражнівае! Ён прыцягвае да сябе ўвагу, спрабуючы стаць дамінантай. Самастойна ён граць не можа, але, расштурхаўшы локцямі асяроддзе і раздзьмуўшыся, ён пачынае звяртаць на сябе ўвагу. Працягваючы аналогію, новы будынак — нібы вясковы абрыган у заляпаных гноем ботах, які заявіўся на венскі баль. У нейкі момант усе разумеюць, што не заўважаць яго ўжо немагчыма, і баль спыняецца. Дык вось, архітэктурны баль у цэнтры Мінска спыніцца. Вельмі шкада. Будаваць тут гэта ўбоства — горадабудаўнічае злачынства.
17. Добра, давайце пра вясёлае … Гэта масток праз раку Свіслач у раёне гасцініцы «Беларусь». Да Еўрапейскіх гульняў яго павінны былі замяніць на больш сучасную канструкцыю, але мінулай восенню ў Мінска змяніўся мэр, і новы кіраўнік горада завярнуў шэраг праектаў. Таму стары мост проста знялі, падрамантавалі і вярнулі назад.
А магло быць так:
18. Хадзіць па Менску не так і проста! Тут чамусьці вельмі любяць ланцугі. Можа быць, гэта пайшло ад выразу «нам няма чаго губляць, акрамя сваіх ланцугоў»? А каб было што губляць, вырашылі зрабіць ланцугоў пабольш? У любым выпадку, ланцугоў тут шмат, і няма ніякага тлумачэння, навошта яны патрэбныя. Бывае, ідзеш па тратуары, а тут бац! — і ланцуг.
19. Вось від з іншага боку. Выдатна, пытаюся ў мясцовых, што гэта такое — усе ціснуць плячыма і кажуць, што ланцуг трэба пераступаць. Добра, я магу яго пераступіць, а што рабіць чалавеку з вазком, багажом або роварам?
20. Гэта была спроба зрабіць пешаходную вуліцу ў цэнтры. На вуліцы павінен быў быць праезд, і вось гэты самы праезд для машын абгарадзілі ланцугом. Гэта яскравы прыклад непісьменнасці праекціроўшчыкаў. Спрабуючы развесці патокі і зрабіць вуліцу бяспечнай, яны, наадварот, зрабілі яе небяспечнай і непрадказальнай. Судзіце самі. Зараз для машын зрабілі калідор, абгароджаны ланцугамі, і кіроўца думае, што можна смела ехаць. Але паколькі вуліца пешаходная, людзі пастаянна пераходзяць яе ва ўсіх напрамках, пераступаючы цераз ланцугі. Гэта значыць, кіроўца не чакае ўбачыць нікога на сваім шляху. У выніку тут будзе шмат канфліктаў. А як рабіць? Ды проста прыбраць ланцугі і пакінуць слупкі.
Наогул, адна з апошніх тэндэнцый ва ўрбаністыцы — гэта shared street або shared space, то-бок вуліца агульнага карыстання (не блытайце з «дарогамі агульнага карыстання», якія ёсць у нас у ПДР). На такіх вуліцах не існуе якіх-небудзь прыярытэтаў. Аўтамабілі, веласіпедысты і пешаходы выкарыстоўваюць для руху адну і тую ж прастору. З-за таго, што тут няма ні разметкі, ні якіх-небудзь знакаў, усе паводзяць сябе вельмі ўважліва, таму аварыйнасць зніжаецца.
Цяпер з такім тыпам вуліц эксперыментуюць у Вялікабрытаніі, Новай Зеландыі, ЗША і Японіі. Напрыклад, у Токіа на некаторых вуліцах у цэнтры горада тратуар візуальна аддзелены ад праезнай часткі пліткай іншага колеру. На справе ж людзі ідуць проста па дарозе, але сыходзяць у бок пры набліжэнні машыны. У Новай Зеландыі замест каляровай пліткі выкарыстоўваецца ліўнёўка. Акрамя таго, пешаходную зону абараняюць ад руху аўтамабіляў лавачкамі і клумбамі. Для машын застаецца паласа па цэнтры.
Машыны па такіх вуліцах ездзяць вельмі акуратна, таму што кіроўцы ведаюць, што тут заўсёды ходзяць людзі. Пешаходы таксама ўважлівыя, таму што ведаюць, што ззаду можа ехаць машына. Усе самі паміж сабой дамаўляюцца, хто каго прапускае ў пэўны момант. Усе ўдзельнікі дарожнага руху пастаянна паміж сабой у кантакце. За кошт гэтага вуліца атрымліваецца вельмі бяспечнай. Хоць гэты від вуліцы патрабуе пэўнага ўзроўню культуры ад усіх удзельнікаў руху.
Нешта падобнае можна было паспрабаваць зрабіць і ў Мінску замест таго, каб завешваць усё ланцугамі.
21. Наогул, з дызайнам вуліцы вялікія праблемы. Яна вельмі захламлена крамамі, слупамі, ліхтарамі і іншымі канструкцыямі. Больш за ўсё гэта падобна на склад металалому.
22. Пры гэтым усе элементы расстаўлены выпадковым чынам. Нейкія незразумелыя колы з лавачак, сметніцы стаяць проста перад імі… Напэўна, калі ты перапіў, у іх зручна ванітаваць, але сядзець так я б не хацеў.
23. Суседнія вуліцы таксама ўсе з ланцугамі. Зноў жа, ніхто не падумаў, як тут хадзіць людзям.
24. Часам Мінск загадкавы! Цікава, што адчуваюць тут кіроўцы?
25. Вуліцы ў цэнтры вельмі дзіўныя. Куча незразумелых элементаў, плітка лапікамі — хочацца прывесці іх у парадак, прыбрацца.
26. Глупстваў хапае. Напрыклад, тут яны робяць пераход праз адну паласу са святлафорам. Сур'ёзна? Як думаеце, колькі людзей будзе чакаць зялёны, каб перайсці нейкі ўнутрыквартальныя праезд, дзе праязджае адна машына раз у 5 хвілін?
27. Затое побач 5-палосная дарога — і ніякага святлафора няма. Машыны нясуцца з горкі, а табе прапануецца перайсці дарогу па нерэгуляваным пераходзе. Дзякуй хоць, што прыўзнятым яго зрабілі.
28. Знайдзі тут зебру:
29. Мясцовая пракуратура чамусьці вырашыла афарбаваць агароджу ў жоўта-зялёны колер. Мабыць, гэта ў гонар Саюзнай дзяржавы?
У Маскве так раней вельмі любілі рабіць…
30. Вельмі міла рабіць велапаркоўкі і паркоўкі для калясак, але я б выдаткаваў хоць бы 100 даляраў на дызайнера. Пакуль гэта выглядае як «у нас засталося некалькі абрэзкаў труб, што б такога зрабіць?».
31. Я налічыў у Мінску каля 20 розных варыянтаў дызайну ўказальнікаў вуліц. Мне здаецца, Мінск заслужыў нейкага адзінага вядомага стылю.
32. Ідзём далей. Нядаўна ў Мінску прайшлі Еўрапейскія гульні, да чэрвеня 2019 года горад спешна добраўпарадкоўвалі. Толькі на высадку кветак патрацілі 5 мільёнаў даляраў. Усё гэта яскравы прыклад таго, як рабіць не трэба. Зноў жа, выдаткавалі кучу грошай і зрабілі бескарыснае і нікому непатрэбнае добраўпарадкаванне. Вось прыклад каля стадыёна. Навошта тут гэтая пустка? Гэта газон? Не падобна. Чаму б на гэтым месцы не прыдумаць нешта? Не разбіць парк, не высадзіць дрэвы? Хто будзе плаціць за пастаянны догляд гэтай пусткі і навошта наогул марнаваць на яго грошы?
33. Вельмі бяздарна працуюць з вертыкальнай планіроўкай. У вас ёсць рэльеф — дык чаму б яго не абыграць? Не, зрабілі кучу незразумелых лесвіц. Побач пандусы. А навошта наогул лесвіцы? Людзі лесвіцы не любяць: хадзіць па іх нязручна, гэта перашкода для вазкоў, ровараў, самакатаў. Чаму б не зрабіць прастору без усходаў, тым больш перапады рэльефу не такія моцныя? Не. Робяць усё ў лоб, наогул не задумваючыся.
34. Дарэчы, гэта не толькі на новых прасторах, але і на старых. Скажыце, можна было б абысціся тут без лесвіцы? Можна, вядома! Але не абышліся.
35. Азеляненне ўсё калгаснае, нейкія выпадковыя клумбачкі. Сёння так не робяць.
36. Тут паставілі драўляныя лавачкі, але побач з імі — самыя танныя ўбогія сметніцы.
37. Стадыён «Дынама» вельмі крута рэканструявалі, атрымалася прыгожа. Рэканструкцыя доўжылася цэлых 6 гадоў і каштавала $200 мільёнаў. У выніку ўмяшчальнасць арэны паменшылася з 34 да 22 тысяч гледачоў, затое над трыбунамі з'явіўся навес, а сам стадыён зараз адпавядае 4-й катэгорыі УЕФА. Пры гэтым удалося захаваць частку гістарычнага фасада, як у Екацярынбургу, і арыгінальную чашу Алімпійскага агню.
Але вось усё, што вакол, — гэта гамон. Адкуль усе гэтыя пусткі? Навошта яны?
38. Я ўжо маўчу пра тое, што ўсё стылістычна нявытрымана. З аднаго боку — футурыстычны дах і апоры асвятлення. З іншага — каванае брыдоцце з петуніямі. Што за калгас? Гэта значыць, на гэтую жахлівую канструкцыю грошай вам хапіла, а на тое, каб купіць у гадавальніку дарослыя дрэвы, не хапіла? Паглядзіце на гэтыя саджанцы. Так ніхто не робіць. Палова з іх не выжыве, і ў выніку праз 10 гадоў тут будзе не зразумела што. Чаму б адразу не высадзіць дарослыя дрэвы?
Нагадваю, як выглядае азеляненне ў новых раёнах у кітайцаў:
39. Тут добра відаць, наколькі ўсё выпадкова і бездапаможна. Абмяркоўваць няма чаго, проста трэба запрашаць архітэктараў на праект, а не аддаваць усё на водкуп загадчыку гаспадаркі.
40. Тут магла б быць добрая грамадская прастора, але не атрымалася.
41. У Менску да гэтага часу робяць ўзоры з кветак… Можа быць, вы яшчэ кветкавы гадзіннік зробіце? Хлопцы, на дварэ 2019 год — адпраўце тых, хто ў вас адказвае за добраўпарадкаванне, у Нідэрланды, Данію або Нямеччыну. Савецкі Саюз распаўся.
42. Кульмінацыя усяго гэтага калгаснага добраўпарадкавання — петуніі ў гаршках уздоўж трас! Так, яны ўздоўж дарог на платах вешаюць вось. Вар'яцтва нейкае. Замест таго, каб высадзіць там, ну не ведаю, кусты нейкія шматгадовыя або дрэвы, яны вешаюць скрыні з петуніі, як бабуля ў сябе на балконе.
43. Лава каля мастацкага музея. Ці не хочаце прысесці?
44. У Мінску спрабуюць развіваць велаінфраструктуру.. Але ў выпадку з веладарожкай звычайна усё абмяжоўваецца нанясеннем фарбы — вось як у нас. На веладарожцы тут чамусьці плітка, а не роўны асфальт, а яшчэ яе перасякае тратуар.
45. Пешаходам — крутая лесвіца, веласіпедыстам — прыгожы пандус. Увага, пытанне: дзе вы спусціцеся? Дзе пойдуць бацькі з калыскай? Вось так… бяздарнае праектаванне велаінфраструктуры правакуе канфлікты.
46. Часам веладарожкі проста пачынаюцца з ніадкуль і сыходзяць у нікуды. Акрамя таго, канкрэтна гэтую адразу ў некалькіх месцах перасякаюць пешаходныя дарожкі. Выглядае гэта даволі бессэнсоўна.
47. Неверагодна, але гэта тратуар, пафарбаваны шэрай фарбай! Гэта ўчастак на выхадзе з заводзе «Крышталь».
48. Гэта апагей беларускай гаспадарлівасці. Атрымалася як у вайсковай частцы, дзе фарбуюць усё запар, уключаючы елкі і газоны. Калі доўга займацца імітацыяй карыснай дзейнасці, рана ці позна пачнеш фарбаваць тратуары… Спыніцеся! Зрабіце лепш што-небудзь для людзей.
49. Мінск успрымаецца як савецкі горад яшчэ і дзякуючы багаццю падземных пераходаў. Я ўзяў самакат і зразумеў, што па горадзе проста немагчыма перасоўвацца, не спускаючыся пастаянна пад зямлю.
50. Падземных пераходаў сапраўды вельмі шмат, яны розных тыпаў і канфігурацыі. Адзінае адрозненне ад Расеі ў тым, што ў Мінску працуюць ліфты для інвалідаў. У нас ні ў адным горадзе рабочых няма.
Часам узнікаюць цалкам ідыёцкія сітуацыі: напрыклад, тут людзі павінны спускацца ў падземны пераход толькі для таго, каб прайсці да трамвайнага прыпынку. Самі пуці пры гэтым абгароджаныя плотам.
51. Нагадваю, што падземныя (і надземныя) пераходы — адна з галоўных перашкод на шляху да горада, зручнага для ўсіх. У іх цяжка і нязручна спускацца інвалідам, пенсіянерам, маці з калыскай, веласіпедыстам, людзям з багажом.
52. У сучасным горадзе пазавулічныя пераходы не патрэбныя. Яны дарагія і бескарысныя, яны заганяюць гараджан пад зямлю і правакуюць іх парушаць правілы, перабягаючы вуліцу ў неналежным месцы. Але Менск не толькі на ўсю моц выкарыстоўвае спадчыну саўка, але і будуе новыя падземныя пераходы.
53. На набярэжнай паклалі плітку (і больш, дарэчы, нічога), але не падумалі пра дрэнаж. Цяпер тут збіраецца вада, якая хутка разбурае пліткавае пакрыццё, і яго хутка прыйдзецца мяняць. А яшчэ дарожка ніжэйшая за ўзровень газона, так што падчас дажджу ўвесь бруд з яе будзе сцякаць сюды.
54. Дарэчы, пра бруд. Мінск — даволі чысты горад, але ў дварах можна сустрэць усякае. Тут нават незразумела: ці то гэта такая дарога, ці то газон узараны коламі да такога стану.
55. Выдатная канструкцыя пандуса. Не думаю, што за час яго існавання па ім праехаў хоць бы адзін чалавек у інвалідным вазку.
56. Пад'езды ў старых дамах — як у нас: глухія жалезныя дзверы, да якіх трэба падымацца па прыступках, ля ўваходу спісаная лаўка, якую прыцягнулі з нейкага парку… Але тут хоць бы смеццевы бак паставілі і роўна паклалі плітку.
57. У праездах паміж дварамі тратуараў альбо няма наогул, альбо яны занятыя мудакамі на павозках.
58. Агульная рыса постсавецкіх гарадоў — чарга на маршрутку! На жаль, у Мінску маршруткі квітнеюць, хоць нішто не перашкаджае навесці парадак з грамадскім транспартам. Асабліва калі ўлічыць, што МАЗ вырабляе і аўтобусы, і тралейбусы.
59. Побач з аэрапортам будуюць беларуска-кітайскі індустрыяльны парк «Вялікі камень», гэта любімы праект Лукашэнкі. Мусіць атрымацца нешта сярэдняе паміж прамзонай і «экагорадам»). Асноўныя інвестары — кітайцы, сярод вядомых рэзідэнтаў ёсць, напрыклад, ZTE і Huawei. Пару гадоў таму казалі, што вытворчасць легендарных ровараў «Аіст» таксама сюды перанясуць.
Каментары