Hramadstva1919

Z Łošyckaha jara źnik kryž achviaram balšavickaha teroru

Ličycca, što ŭ hetym uročyščy ŭ 1937—1941 hady orhany NKUS pravodzili masavyja rasstreły.

Kryž achviaram balšavickaha teroru ŭ Łošyckim jary. Fota: telehram-kanał «Spadčyna»

Na heta źviarnuŭ uvahu telehram-kanał «Spadčyna».

Miemaryjalny kryž achviaram balšavickaha teroru byŭ pastaŭleny na ŭskrajku Łošyckaha parku ŭ 1990-ja hady vysiłkami Śvisłackaha adździaleńnia Minskaj arhanizacyi Biełaruskaha Narodnaha Frontu i abjadnańnia Martyrałoh Biełarusi. Draŭlany kryž vyšynioj u piać mietraŭ byŭ sprajektavany viadomym mastakom Mikołam Kupavam.

Miesca, dzie stajaŭ kryž, siońnia. Fota: telehram-kanał «Spadčyna»

Jon nahadvaje pra brackuju mahiłu, u jakoj spačyvajuć achviary NKUS. Naprykancy 1990-ch hh. pačałasia zabudova terytoryi haražami, tamu znajści kryž składana. Łošycki park znachodzicca na paŭdniovaj uskrainie Minska. U 19 stahodździ tut paŭstaŭ majontak ź vialikim parkam, jaki byŭ kanfiskavany paśla Kastryčnickaj revalucyi ŭ 1917 h. Padčas hramadzianskaj vajny z 1918 pa 1920 hh. terytoryja vykarystoŭvałasia ŭ roznych metach, pakul u siaredzinie 1920-ch hh. nie była padzielena.

U siaredzinie 1920-ch hh. były majontak u Łošycy byŭ padzieleny: na adnoj častcy parku raźmiaściłasia sielskahaspadarčaja daśledčaja ŭstanova, u toj čas kali sama siadziba była pieradadziena ADPU, paźniej pierajmienavanamu ŭ NKUS.

Tut raźmiaściŭsia adździeł śpiecyjalnaha pryznačeńnia, jaki zajmaŭsia padrychtoŭkaj savieckich raźviedvalnych i dyviersijnych hrup. U 1920-ch i 1930-ch hh. dadzienyja hrupy pierakidvalisia praz saviecka-polskuju miažu, jakaja prachodziła niepadalok ad Minska, i pavinny byli zajmacca tam antypolskaj padpolnaj dziejnaściu.

U svaju čarhu šmat ludziej z Polščy chacieła pierabracca ŭ Saviecki Sajuz, dzie jany spadziavalisia na lepšaje žyćcio, pavieryŭšy kamunistyčnaj prapahandzie. Savieckaja dziaržbiaśpieka sustrakała ich ź niedavieram, bačačy ŭ ich patencyjnych špijonaŭ i vorahaŭ.

Śćviardžajecca, što sotni aryštavanych uciekačoŭ traplali takim čynam u Łošycu, dzie mnohija byli rasstralanyja i pachavanyja ŭ piasčanaj jamie ŭ paŭnočna-ŭschodniaj častcy parku.

Paśla prychodu niamieckich vojsk u Minsk u 1941 h. majontak u Łošycy byŭ zaniaty minskim akruhovym kamisaram. Padčas akupacyi tam była rasstralana nieviadomaja kolkaść jaŭrejaŭ i partyzan, jakich chavali ŭ inšaj jamie.

Zianon Paźniak śćviardžaje, što pra rasstreły ŭ Łošycy daviedaŭsia ŭ 1988 hodzie, kali apytvaŭ miascovych. Uletku taho ž hoda, kali vialisia archieałahičnyja raskopki i ekshumacyja ŭ Kurapatach, miesca rasstrełu ŭ Łošycy, pa jaho słovach, było zasypanaje hruntam, kab schavać ślady złačynstvaŭ balšavikoŭ.

Kali jon viarnuŭsia siudy ŭ 1989 hodzie, kab zrabić raźmietku pad archieałahičnyja raskopki, to ŭbačyŭ, što jar zasypany, a na jaho miescy raźmiaścilisia haražy. Paźniak kazaŭ, što sprabavaŭ z hrupaj moładzi prakapać naŭhad halečny žvir, ale jamu heta nie ŭdałosia.

Mitynh kala kryža na Dziady ŭ 2016 hodzie. Fota: Radyjo Svaboda

Sa słoŭ śviedkaŭ rasstrełaŭ Zianon Paźniak taksama raspaviadaje pra toje, što tut u 1937 hodzie rasstrelvali ludziej kožny dzień, a nkusaŭcy achvotna davali kamsamolcam pastralać u vorahaŭ naroda i navat 20 stalinskich kapiejek (heta cana pački zapałak) za adzin streł i adno zabojstva. Ličycca, što ŭ Łošycy zabili i zakapali nie mienš za dziesiać tysiač čałaviek.

Łošycki jar staŭ tradycyjnym miescam, kudy štohod na Dziady prychodzili z pamiatnymi šeściami.

«Naša Niva» — bastyjon biełaruščyny

PADTRYMAĆ

Kamientary19

  • Baču
    02.11.2024
    Ślady ad mašyny. Technikaj kryž vyryvali?
  • Heta nazyvajecca
    02.11.2024
    Vandalizm.
  • Łukašysty raskałyvajuć hramadstva
    02.11.2024
    Łukašysty padzialili narod na tych, čyich zabitych prodkaŭ možna šanavać, i na tych, čyich zabitych prodkaŭ šanavać zabaroniena.
    Łukašysty raskałyvajuć hramadstva .
    Pry hetym siamiej represavanych u Biełarusi bolš, čym siamiej karnikaŭ. Tamu raskoł idzie na bolšaść (narod) i ahresiŭnuju mienšaść (idejnyja łukašysty i rašysty razam ź imi).

Chtości stvaryŭ falšyvy sajt KDB i ciškom źbiraŭ danosy4

Chtości stvaryŭ falšyvy sajt KDB i ciškom źbiraŭ danosy

Usie naviny →
Usie naviny

Cichanoŭskaja: Pierapryznačeńnie Łukašenki nie maje nijakaha ŭpłyvu na maju dalejšuju pracu25

Časopis Time abviaściŭ Trampa Čałaviekam hoda1

84-hadovy Eduard Chanok praśpiavaŭ «Carycu» pierad 15-tysiačnaj «Minsk-Arenaj»: jon pryjšoŭ na kancert Hanny Aści6

Orban prapanavaŭ Pucinu abviaścić kaladnaje pieramirje i pravieści bujny abmien pałonnymi3

Pałkoŭnik z Vajskovaj akademii Biełarusi: Toje, što adbyvajecca ŭ Siryi, heta paraza Rasii5

Śmiešny vypadak u «Minsk-Śviet»: niejki maładzion ściahnuŭ kaladny vianok, ale raźličyŭsia za heta 10 rublami

Za hod mašyna straciła amal pałovu cany. Ułaśniki elektramabilaŭ skardziacca, što ich mašyny imkliva tańniejuć8

Łosik schudnieŭ, Pačobut trymaje marku, Alaksandraŭ vyjazdžaje na pazityvie. Što z palitźniavolenymi žurnalistami z PK-12

Łukašenka: Biełarusy ničym nie adroźnivajucca ad ludziej, jakija naradzilisia ŭ Pskovie ci Leninhradzie23

bolš čytanych navin
bolš łajkanych navin

Chtości stvaryŭ falšyvy sajt KDB i ciškom źbiraŭ danosy4

Chtości stvaryŭ falšyvy sajt KDB i ciškom źbiraŭ danosy

Hałoŭnaje
Usie naviny →