U čornych busłoŭ u Biełarusi stała vyvodzicca bolš ptušaniat. U čym pryčyna?
Biełaruskija arnitołahi adznačajuć prykmietnaje pavieličeńnie kolkaści ptušaniat u čornych busłoŭ — redkaha vidu, uklučanaha ŭ Čyrvonuju knihu Biełarusi. Pra toje, z čym heta źviazana, i jak upłyvajuć na demahrafiju čornych busłoŭ nadvorje i racyjon, havoryć navukovy supracoŭnik NPC pa bijaresursach NAN Biełarusi Pavieł Pakul u intervju rasijskamu vydańniu Sputnik.
Čorny busieł zasialaje ŭsie typy lasoŭ Biełarusi. U zakaźniku «Siaredniaja Prypiać», raźmieščanym na poŭdni krainy ŭ pojmie Prypiaci, znachodzicca adzin z klučavych punktaŭ hniezdavańnia, tam adznačajecca najbolš vysokaja ščylnaść ptušak na jeŭrapiejskim kantyniencie — 25 par na 100 kvadratnych kiłamietraŭ.
Siezon kalcavańnia ptušaniat sioleta zavieršany, i možna padvieści papiarednija vyniki. U 2024-m paśpiachovaść hniezdavańnia čornaha busła była biesprecedentna vysokaj.
«Sioleta paśpiachovymi byli 50% par čornaha busła, pryčym upieršyniu za apošnija 10 hadoŭ u racyjonie charčavańnia ptušaniat źjavilisia ziemnavodnyja ŭ dastatkovaj kolkaści», — raspavioŭ Pavieł Pakul.
Pavodle słoŭ śpiecyjalista, taki bebi-bum zdaryŭsia, u pieršuju čarhu, u suviazi z tym, što dziakujučy ŭmovam nadvorja palepšyłasia charčovaja baza ptušak — źjaviłasia bolš žab, za jakimi nie treba daloka lotać, jak za rybaj.
«Dla biełaruskaha čornaha busła 2014-2019 hady byli dastatkova prablemnymi z-za zasuchi. U pojmie Prypiaci ziemnavodnyja navat nie vychodzili na nierast. Pałavaja śpiełaść u žab nadychodzić daloka nie na pieršy hod, tamu adnaŭleńnie papulacyi zajmaje značny čas.
Jak pakazvajuć zapisy kamier-pastak, busły mohuć źbirać korm prosta pad hniozdami. U zasušlivyja hady čornym busłam stała niemahčyma palavać unizie, što pryviało da źmieny racyjonu charčavańnia i vymusiła lotać pa zdabyču daloka, navat za 10 kiłamietraŭ, kab złavić rybu», — raskazaŭ surazmoŭca ahienctva.
U 2019-2020 hadach kryzis u charčavańni čornaha busła dasiahnuŭ takoha ŭzroŭniu, što paśpiachova razmnažalisia tolki 10% ad usich par, jakija hniazdujucca ŭ pojmie Prypiaci. Składanaści ŭ zdabyčy ježy prymušajuć darosłych čornych busłoŭ nadoŭha pakidać hniazdo biez nahladu. Heta ŭzmacniaje presinh drapiežnikaŭ na maładych busłoŭ.
Pavodle słoŭ śpiecyjalista, zasucha 2015 hoda ŭdaryła pa ŭsich, u tym liku pa arłanach-biełachvostach, jakija panadzilisia rabić naloty na hniozdy z maleńkimi buślaniatami, pakul ich baćki lotali na palavańnie pa rybu.
«U jakaści prykładu: dla biełaha busła, jaki žyvie kałonijami, drapiežniki nie takija strašnyja, bo ŭ kałonii luby darosły busieł abaronić ptušania susiedziaŭ. Dy i žyvie bieły busieł pablizu čałavieka, kudy bujnyja drapiežniki, zdolnyja panieści buślania, nie zalatajuć.
A ŭ čornaha busła areał — heta les, pary žyvuć terytaryjalna, na vialikaj adlehłaści adna ad adnoj», — adznačyŭ arnitołah.
Ciapier, pavodle aficyjnych źviestak, u Biełarusi žyvie ad 950 da 1300 par čornaha busła. Jon adnosicca da treciaj katehoryi Čyrvonaj knihi Biełarusi.
«Ciabie b baćka praklaŭ»: Maci fihuranta «małočnaj spravy» prabiłasia na spatkańnie ź im, kab ślozna paprasić nie supracoŭničać sa śledstvam3
Kamientary