«U kamiery latali nieviadomyja mnie nasiakomyja». Raskazvajem pra tajskija turmy, dzie siadziać rokiery z «Bi-2»
Hurt «Bi-2» ź biełarusami ŭ składzie mardujecca za kratami ŭ Taiłandzie — krainie, viadomaj svaimi žudasnymi turmami. Da muzykaŭ maje pretenzii tajskaja mihracyjonka, i chutka ich mohuć departavać z krainy. Raskazvajem padrabiaźniej, z čym sutyknulisia rok-lehiendy.
Nakolki viadoma, muzyki z «Bi-2» ciapier znachodziacca ŭ adnoj z turmaŭ Banhkoka. Ich trymajuć u adkrytaj kamiery pad piaklivym soncam, tempieratura na vulicy składaje da 35 hradusaŭ, nijakaha cieniu niama. Akramia taho, u kamieru časam padsadžvajuć ruskamoŭnych «pieramoŭcaŭ» — tyja pužajuć muzykaŭ nastupstvami ich spravy i namiakajuć na chabar.
Pa raskazach byłych viaźniaŭ, jakija pabačyli znutry turmy Banhkoka, možna mierkavać, z čym ciapier sutykajucca muzyki. Da prykładu, jość śviedčańnie aktyvista Ranhsimana Romie, jaki znachodziŭsia ŭ turmie Kłonh Prem.
Viaźniam Kłonh Prem nie vydajuć matrasy, zamiest hetaha aryštanty śpiać na tonkich koŭdrach. Charčavańnie tam žudasnaje — tuju ježu jaduć tolki viaźni, jakim nie dapamahajuć z voli ci jakija nie mohuć sami sabie zhatavać ježu. Zbolšaha ŭ toj čas karmili błahim rysam ci kašaj, da jakoj dadavali sup ci inšyja stravy.
Viaźni-ziemlaki abjadnoŭvajucca ŭ śpiecyjalnyja hrupiroŭki — damy. Unutry ich viaźni dzielacca padarunkami i pryhladajuć adzin za adnym, a kali ŭ kahości z doma ŭźniknie kanflikt z čałaviekam ź inšaj hrupiroŭki, na jaho boku vystupić uvieś dom.
Jość u Banhkoku i admysłovaja mihracyjnaja turma, jakuju naviedaŭ u 2010-ch rasijanin Aleh Navasiełaŭ. Voś što jon raskazvaŭ pra toj dośvied: «Ujavicie, sto čałaviek u adnoj bietonnaj skryncy, miesca niama, śpiać usie na padłozie, nijakich łožkaŭ. Padušak taksama niama — vydajuć niejkija anučy, nu i jak chočaš, tak i krucisia, rabi ź ich paścielu.
Kormiać vyklučna rysam. Časam ja bačyŭ ahurki, abo, pamiataju, davali jajka. Vada, jakuju my pili, mieła pach čahości nievierahodna tuchłaha. A što rabić? Treba pić, inšaj nie daduć. U kamiery lotali nieviadomyja mnie nasiakomyja, poŭzali jaščarki. U kamiery śpiakotna, potna».
Sumnaj słavie tajskich turmaŭ užo šmat hadoŭ. U spravazdačy AAN 2019 hoda ich najvialikšaj prablemaj nazvali pierapoŭnienaść — navat pa aficyjnaj statystycy normy pa kolkaści ludziej pieravyšanyja bolš čym udvaja. Jość prablemy z dostupam da miedycyny, viaźni atrymlivajuć mała ježy i pitnaj vady, jakaść praduktaŭ i vady vielmi błahaja. Dadamo da hetaha drennyja sanitarnyja ŭmovy i isnavańnie zakrytych supolnaściej siarod viaźniaŭ, dzie treba žyć pa peŭnych praviłach.
Jość i praktyka turemnych pakarańniaŭ — časam havorka moža iści pra katavańni i admysłova drennaje lekavańnie. Viaźniaŭ prymušajuć ciažka pracavać i dajuć za heta mizernuju ŭznaharodu, niaredka vykarystoŭvajuć kajdanki i anałahičnyja srodki abmiežavańnia ŭ ruchach. Narešcie, viaźniaŭ biespadstaŭna abmiažoŭvajuć u mahčymaści bačycca ź siamjoj ci siabrami i atrymlivać ad ich karespandencyju.
Apošnija hady kolkaść viaźniaŭ u Taiłandzie pavialičvałasia, adpaviedna i paharšalisia turemnyja ŭmovy. Paśla zmovy vajskoŭcaŭ 2014 hoda situacyja stała jašče horš, u dadatak miascovy ŭrad pačaściŭ vykarystańnie vajennych abjektaŭ u jakaści turmaŭ.
Adna z apošnich spravazdač pra tajskija turmy — dakład pravaabarončaj arhanizacyi FIDH za 2022 hod. Ekśpierty adznačajuć, što tamtejšyja viaźni dahetul sutykajucca z žorstkim i biesčałaviečnym abychodžańniem, i ŭmovy ŭtrymańnia ludziej amal nie palapšajucca. Ale ž ułady patrochu sprabujuć dać rady situacyi — naprykład, aficyjna admienienyja kantrakty, pavodle jakich viaźniaŭ pryciahvali da placieńnia rybałoŭnych sietak, z 2019 hoda pavolna źnižajecca ahulnaja kolkaść viaźniaŭ u krainie.
«Naša Niva» — bastyjon biełaruščyny
PADTRYMAĆČytajcie taksama:
Udzielnikaŭ hurta «Bi-2» trymajuć na śpiocy ŭ kamiery pad adkrytym niebam
Hurt «Bi-2» znachodzicca ŭ centry zatrymańnia mihracyjnaj palicyi na Pchukiecie
Udzielnikaŭ «Bi-2» mohuć departavać u krainu vydačy pašparta
Kamientary