Kaho nakiroŭvajuć pracavać u rasijskuju ambasadu i što robiać śpiecsłužby ŭ MZS
Pra toje, jak pracujuć śpiecsłužby ŭ MZS Biełarusi i čamu pryznačajuć pasłami byłych siłavikoŭ, u novym vypusku jutub-kanała «Tok» raspavioŭ palityčny analityk Jeŭrapiejskaj rady pa mižnarodnych adnosinach i były supracoŭnik biełaruskaha MZS Pavieł Śluńkin.
Supraćstajańnie MZS i KDB
Pavieł Śluńkin adznačaje, što ciapier u MZS śpiecsłužby stali adyhryvać našmat bolšuju rolu, čym heta było raniej. Były dypłamat zhadvaje, što padčas jaho pracy była vidavočnaj baraćba dziaržaŭnaha aparatu ź siłavymi strukturami.
«Tady MZS prasoŭvaŭ libieralnyja reformy, pasłableńni, dyjałoh z zachodnimi krainami, sprabavaŭ davodzić, kab niedziaržaŭnyja miedyja nie čapali. Kali ŭ 2018 hodzie zaviali spravu suprać žurnalistaŭ TUT.by, Makiej, jaki hadami nie moh znajści času na intervju, raptam prapanavaŭ: «Usio, ja hatovy». Takim čynam, moža, nie publična, a zaprašeńniem na intervju jon prademanstravaŭ, što «MZS i ja staju za vas, i mnie taksama heta nie padabajecca». I takim čynam sprabavaŭ niejak TUT.by dapamahčy».
Śluńkin zhadvaje, što kali pradstaŭnictvy NDA ci zamiežnych fondaŭ chacieli adkrycca ŭ Biełarusi, to jany źviartalisia ŭ MZS, tamu što «bolš unutry sistemy nichto nie moh by im dapamahčy». «Jany źbiralisia rabić dobryja rečy, ale dziaržava, asabliva śpiecsłužby, hetaha bajalisia. MZS zaŭsiody vystupała ich advakatam i sprabavała niejak pieraŭpeŭnić. Časam Alaksandr Łukašenka prysłuchoŭvaŭsia da MZS, časam — da śpiecsłužb», — raspaviadaje Śluńkin.
«Śpiecsłužby, razumiejučy, što jany pracujuć z ryzykami, imknulisia da poŭnaha kantrolu. Kali ŭsio sterylna, heta rabić našmat praściej. I jany błakavali takija zachady MZS, jakoje roznymi šlachami sprabavała zrabić krainu bolš pryvabnaj i padobnaj da jeŭrapiejskaj ź niejkimi narmalnymi standartami».
Śluńkin zhadvaje, što bližej da 2020 hoda ŭsio bolš śpiecsłužboŭcaŭ pa ŭzhadnieńni z Łukašenkam pačali prasoŭvać u MZS. A paśla 2020-ha ŭ MZS zjaviłasia šmat nieviadomych dla jaho proźviščaŭ. Były dypłamat dumaje, što jany mohuć być źviazany sa śpiecsłužbami.
Supracoŭniki śpiecsłužbaŭ u pasolstvach
Śluńkin źviartaje ŭvahu, što siarod supracoŭnikaŭ biełaruskich dypłamatyčnych misijaŭ za miažoju jość dva typy supracoŭnikaŭ śpiecsłužbaŭ. Pieršuju hrupu składajuć tyja, chto adkazvaje za biaśpieku dypłamataŭ i ambasady. Ich pryznačali z supracoŭnikaŭ KDB, i jany ŭ bolšaj častcy byli aficyjny akredytavanyja mienavita jak supracoŭniki, jakija adkazvajuć za biaśpieku. Takaja ž situacyja isnuje i ŭ vypadku dypłamatyčnych misijaŭ inšych krain.
«Ale jość ludzi, jakija nibyta dypłamaty, ale na samaj spravie akramia hetaha zajmajucca jašče i inšymi spravami. Voś heta ŭžo vyviedka. Sočać nie tolki za zamiežnikami, ale i za samimi biełaruskimi dypłamatami, kab jany raptam ničoha nie zrabili. Ich koła zadač pašyryłasia, adpaviedna, pavialičvajecca i kolkaść supracoŭnikaŭ. Tamu ja dumaju, što infiltravanaść biełaruskaha MZS śpiecsłužboŭcami ciapier rekordnaja za ŭsiu historyju biełaruskaj niezaležnaj dypłamatyi», — vykazvaje svajo mierkavańnie Śluńkin.
Były dypłamat padzialiŭsia svaimi nazirańniami adnosna praktyki ŭmiašańnia śpiecsłužbaŭ u pracu dypłamataŭ:
«Kali adbyvajucca sustrečy Łukašenki z kiraŭnikami dziaržaŭ, to roznyja instytucyi rychtujuć jamu dakumienty. MZS zaŭsiody hałoŭnaje. Jano rychtuje dakumienty pa dvuchbakovych adnosinach, źbiraje ad usich dakumienty i padaje ŭ Administracyju, jakaja rychtuje finalny pakiet Łukašenku.
Ale śpiecsłužby mohuć jamu asobna davać niejkija fajły pa niejkaj krainie ci niešta takoje, pra što nie pavinny viedać navat dypłamaty. Ci, naprykład, kali jon (Łukašenka. — NN) padčas sustrečy pra niešta damoviŭsia, a potym źmianiŭ mierkavańnie. Jak heta adbyłosia ŭ vypadku abiacańnia źmianić vybarčaje zakanadaŭstva. Heta moža adbycca ź jaho ŭłasnaha punktu hledžańnia ci z-za taho, što śpiecsłužby dali acenku, dzie pakazana, što heta niebiaśpiečna.
Takim čynam śpiecsłužby vystupajuć jak alternatyŭny hołas, da jakoha prysłuchoŭvajucca lubyja kiraŭniki dziaržavy. A na samich pieramovach jany zvyčajna nie pradstaŭleny. Ale jany, ja ŭpeŭnieny, majuć zapisy hetych pieramovaŭ, kali Łukašenka choča, kab heta adbyvałasia. I potym jany mohuć hetuju infarmacyju analizavać».
U MZS časta dzialilisia zdahadkami pra toje, chto moža nieaficyjna pracavać na śpiecsłužby.
«Ale tut nijakich dokazaŭ nichto pradstavić nie zmoža. Časta jany stanavilisia dypłamatami paśla taho, jak papracavali ŭ abłvykankamie ci pamočnikam deputata. I voś z takich pasad raptam stanoviacca supracoŭnikami ambasady. Heta hałoŭny majačok, pa jakim možna było adsačyć čałavieka, jaki zusim nie dypłamat».
Śluńkin zhadvaje, što padčas svajoj pracy ŭ ambasadzie jon kantaktavaŭ z aficyjna akredytavanym supracoŭnikam śpiecsłužbaŭ.
«Jon prynamsi ŭ maju spravu nie ŭmiešvaŭsia. Mianie heta vielmi radavała. Bo kali b było inakš, to pravakavała b vialikuju kolkaść kanfliktaŭ. A daradcy pa biaśpiecy, asabliva ciapier, vielmi ŭpłyvovyja ludzi, ź jakimi nie chočuć spračacca navat ambasadary. Bo jon piša dakumienty ŭ Minsk, u KDB, na ŭsich.
I nijakamu ambasadaru nie chočacca svaju karjeru prosta pałamać z-za taho, što jon pasvaryŭsia z supracoŭnikam pa biaśpiecy. Bo jon nie moža harantavać, što jaho ŭpłyŭ unutry sistemy budzie bolšy, čym u taho čałavieka. A kampramat prydumać i znajści nie takaja składanaja zadača».
Kaho nakiroŭvajuć pracavać u rasijskaje pasolstva
Były dypłamat aznačaje, što śpiektr dypłamatyčnych adnosin z susiednimi krainami zaŭsiody vielmi šyroki. I dypłamatu lohka prademanstravać vynikovaść svajoj pracy. Samaja vialikaja ambasada Biełarusi znachodzicca ŭ Rasii.
«Tam maštabnaja kolkaść dypłamataŭ, tamu tudy mahli traplać ludzi absalutna biez karjernaha dośviedu, jak ciapier Alaksandr Špakoŭski. Jon pieršy z prapahandystaŭ. Ale tam mohuć być ludzi ź inšych ministerstvaŭ, jakija nie viedajuć, što takoje dypłamatyja. Ci prosta adstaŭnyja byłyja vajaki, u jakich jość upłyŭ unutry sistemy. Na handlova-ekanamičnyja pytańni mahli nakiroŭvać ludziej ź inšych ministerstvaŭ.
Na palityčnyja časta nakiroŭvali dypłamataŭ ci ludziej z palityčnym dośviedam. Ambasadarami zaŭsiody nakiroŭvali ludziej ź vialikaj pasadaj. Jak, naprykład, Andrej Kabiakoŭ, jaki byŭ premjer-ministram, kiraŭnikom Administracyi. Časta nakiroŭvajuć vice-premjeraŭ.
Hetaja pasada pa svajoj sutnaści palityčnaja. Treba było prademanstravać, što hety čałaviek moža źniać słuchaŭku i napramuju patelefanavać nie Makieju, a Łukašenku. U hetym sensie ambasada ŭ Rasii ŭnikalnaja. Ale śpiektr ludziej, jakija tam pracujuć, vielmi rozny. Možna častku ich prosta zvolnić, i ničoha nie źmienicca, bo jany pryjechali tudy na piensiju».
Čamu eks-siłavikoŭ Raŭkova i Kaniuka nakiravali pasłami
Śluńkin prakamientavaŭ pryznačeńnie byłoha ministra abarony Raŭkova ŭ Azierbajdžan i hienieralnaha prakurora Kaniuka ŭ Armieniju (ich pastavili na hetyja pasady ŭ listapadzie 2020-ha). Na jaho dumku, «heta ŭkładajecca ŭ trend taho, što Alaksandr Łukašenka pačaŭ u hramadzianskija struktury stavić ludziej z bekhraŭndam siłavikoŭ». «Dla hetych ludziej treba było znajści pasady, kab jany syšli ź sistemy, bo, jak ja razumieju, Alaksandr Łukašenka byŭ čymści niezadavoleny. Ale nie tak mocna, kab ich poŭnaściu vykinuć.
Mahčyma, jon ličyŭ, što patrebnyja inšyja ludzi, jakija bolš žorstkija rečy mohuć rabić. Nu i ŭ tym liku karać hetych ludziej asabliva nie chaciełasia. Voś tamu i jedźcie na piensiju ŭ hetyja krainy.
Azierbajdžan i Armienija — heta taksama savieckaja dypłamatyja, pry jakoj čym vyšejšuju pasadu raniej zajmaŭ ambasadar, tym jon bolš upłyvovy. Heta dobry pakazčyk dla dvuchbakovych adnosin».
Hladzicie całkam:
Andrej Dźmitryjeŭ źjeździŭ u Bundestah, kab davieści nieabchodnaść udziełu Łukašenki ŭ mirnych pieramovach11
Kamientary