Hramadstva55

«My pierakanalisia, što tvorcy nie apuścili ruk». U Varšavie zaviaršyŭsia Pieršy kanhres biełaruskaj kultury ŭ emihracyi

Pavodle hałoŭnaj inicyjatarki praviadzieńnia kanhresa, stvaralnicy płatformy «InBiełKult 2.0» i kiraŭnicy «Volnaha choru» Haliny Kazimiroŭskaj, hałoŭnym vynikam imprezy možna ličyć hatoŭnaść da dyjałohu — jak z boku tvorcaŭ, jakija vymušana apynulisia ŭ emihracyi, tak i z boku zamiežnych struktur, hatovych padtrymlivać biełaruskaje mastactva.

Pasłuchaŭšy paviedamleńni daśledčykaŭ emihracyjnych pracesaŭ, jakija prahučali ŭ pieršy dzień pracy kanhresa 16-ha vieraśnia, dziejačy biełaruskaj kultury jašče raz asensavali svajo stanovišča ŭ zamiežžy. Ale heta nie stała padstavaj dla adčaju, padkreślivaje Halina Kazimiroŭskaja:

«My razumiejem, što brakuje finansavańnia, što składana raźvivać biełaruskuju kulturu ŭ čužych krainach, ale my ruchajemsia. I pakul my štości robim, u nas zaŭsiody jość šaniec zbudavać masty parazumieńnia, znajści adkazy na składanyja pytańni, ź jakimi tvorcy sutykajucca ŭ emihracyi».

Halina Kazimiroŭskaja

Jak śviedčyć historyja, tvorcam u emihracyi byvaje ciažej za ŭsich. Bo treba šukać srodki na žyćcio, bolej dbać pra materyjalnaje, a na duchoŭnaje časam prosta nie zastajecca sił. Tamu hałoŭnaj metaj praviadzieńnia kanhresa, kaža jaho inicyjatarka, było ŭvasableńnie padtrymki ŭ tvorčym asiarodku biełarusaŭ za miažoj:

«Historyja jašče nie viedała takoha maštabnaha zychodu dziejačaŭ kultury ź Biełarusi. Heta sotni ludziej, jakija trapili ŭ składanyja ŭmovy.

I my nie pavinny dapuścić, kab hetyja ludzi, jakija pišuć dobryja knihi i muzyku, stvarajuć cikavyja śpiektakli, malujuć, śpiavajuć, u emihracyi kinuli zajmacca mastactvam. Kali takoje zdarycca, heta buduć hrandyjoznyja straty dla našaj biełaruskaj kultury. Ich prosta niama kim zamianić, bo tvorcy — heta resurs našaj kultury, jaki nie adnaŭlajecca.

Tamu my šukajem padtrymki z roznych bakoŭ – i zvonku, i z našaha ŭłasnaha ŭnutranaha čałaviečaha resursu, kab jak maha bolšaja kolkaść ludziej mastactva zastałasia na svajoj hlebie».

U druhi dzień pracy ŭdzielniki kanhresa analizavali, nakolki paśpiachovaj možna ličyć dziejnaść u emihracyi tvorcaŭ u halinie papularyzacyi biełaruskaha falkłoru, teatralnaha i vyjaŭlenčaha mastactva, u vydavieckaj spravie. Taksama šmat havaryłasia i pra toje, što varta ličyć markierami nacyjanalnaj kultury.

Biełaruskaja mova, zachavańnie asablivaściaŭ biełaruskaha śvietaŭsprymańnia, samaidentyfikacyja — usio heta faktary, zdolnyja nie tolki paspryjać zachavańniu kulturnaj spadčyny, ale i zrabić biełaruskuju kulturu cikavaj usiamu śvietu. Jak, prykładam, cikavymi ŭsiamu śvietu byli «Pieśniary» z Uładzimiram Mulavinym.

Tamu stvarać vysokamastackija tvory — heta siońnia adziny vybar biełaruskaha tvorcy, kali jon choča bačyć svaju kulturu nie miestačkovaj źjavaj, a hodnym unioskam u suśvietny kulturnicki kantekst.

«Pra toje, što biełaruskim tvorcam treba sustrakacca i supracoŭničać, daŭno havaryłasia i ŭ kułuarach, i padčas roznych mierapryjemstvaŭ, — zaznačyła suarhanizatarka mierapryjemstva, staršynia Biełaruskaha PENa Taćciana Niadbaj. — Heta daje mahčymaść abmieńvacca dośviedam i padtrymlivać adno adnaho».

Taćciana Niadbaj

Na jaje dumku, nieabchodnaść u kaardynacyi naśpieła, bo za čas z 2020-ha hoda biełaruskim kulturnickim strukturam daviałosia šmat čaho pieražyć: šmat arhanizacyj było likvidavana biełaruskimi ŭładami, niekatoryja ź ich zdoleli adnavić svaju dziejnaść u zamiežžy. Taksama va ŭmovach emihracyi stvarylisia i absalutna novyja tvorčyja inicyjatyvy. Tamu siońnia vielmi važna viedać i padtrymlivać adno adnaho, vybudoŭvać haryzantalnyja suviazi i razam šukać vyrašeńnie prablem.

Z hetaj zadačaj — dać mahčymaść tvorcam paznajomicca, parazvažać pra pierśpiektyvy, daviedacca pra ŭmovy padtrymki — Pieršy kanhres biełaruskaj kultury ŭ emihracyi pa vialikim rachunku spraviŭsia, miarkuje Taćciana Niadbaj.

I toje, što na adras arhanizataraŭ užo prahučali paproki ad tych, chto nie zdoleŭ tudy trapić, śviedčyć pra nieabchodnaść stvareńnia padobnych dyskusijnych i adukacyjnych placovak.

Tamu vielmi vierahodna, što pieršy kanhres, jaki sabraŭ biełaruskich tvorcaŭ — vymušanych emihrantaŭ, budzie daloka nie apošnim.

Kamientary5

  • dočka Maksima Dizajniera
    18.09.2023
    hchm... na pieršaje fota hladžu... heta što za budynak? heta biełaruski budynak?
  • Aleś
    18.09.2023
    Niadbaj i Kazimirovskaja - tak vot kto nam kulturu niesiot, okazyvajetsia. Biez nich vsiemu kranty.
  • Elza
    18.09.2023
    A počiemu Paźniaka s Naumčikom i Usovym nie prihłasili?

«Rasija nikoli nie spynicca — jaje možna tolki rabić słaboj». Vialikaja hutarka z kamandziram kalinoŭcaŭ Paŭłam Šurmiejem

«Rasija nikoli nie spynicca — jaje možna tolki rabić słaboj». Vialikaja hutarka z kamandziram kalinoŭcaŭ Paŭłam Šurmiejem

Usie naviny →
Usie naviny

Siońnia dalar padaražeŭ na piać kapiejek

Troje žycharoŭ Minskaha rajona atrucilisia antyfryzam, adzin pamior1

Kamunalniki aburylisia samarobnymi lebiedziami z šynaŭ

Siońnia — čarhovy sud nad palitźniavolenym žurnalistam Iharam Karniejem. Niekalki miesiacaŭ jaho trymajuć u pamiaškańni kamiernaha typu1

Kolki biełarusam treba dla kamfortnaha žyćcia?3

Jak u Minsku zapalili hałoŭnuju jołku FOTY4

Va Ukrainie paśpiachova vyprabavanaja novaja rakieta «Ruta»3

Zapisacca na vizu chutčej možna praz «radary». Pra što razmova?7

Były ministr abarony Paŭdniovaj Karei sprabavaŭ skončyć žyćcio samahubstvam

bolš čytanych navin
bolš łajkanych navin

«Rasija nikoli nie spynicca — jaje možna tolki rabić słaboj». Vialikaja hutarka z kamandziram kalinoŭcaŭ Paŭłam Šurmiejem

«Rasija nikoli nie spynicca — jaje možna tolki rabić słaboj». Vialikaja hutarka z kamandziram kalinoŭcaŭ Paŭłam Šurmiejem

Hałoŭnaje
Usie naviny →