Stajać 30 hadzin na polskaj miažy ci jechać kruh 700 km praź Litvu?
Ź niezvyčajna vialikimi čerhami na polskaj miažy sutyknulisia biełarusy, jakija viartajucca dadomu ŭ pačatku lipienia. «Hancavicki čas» daviedaŭsia, jak heta — stajać bolš za sutki na miažy. A taksama sabraŭ dośvied bieraściejcaŭ, jakija «psichanuli» i pajechali praź Litvu.
1 lipienia 2023 hoda Siarhiej i Pavieł z Bresta zrabili patrebnyja zakupki ŭ Polščy i ŭ vydatnym nastroi viartalisia da pamiežnaha pierachodu Ciarespal. Zastałosia samaje sumnaje — pierajechać miažu. Praŭda, surazmoŭcy «Hancavickaha času» raskazali, što heta rabili nie raz, užo daśviedčanyja.
«Ale kali my zajechali na most nad čyhunkaj la Ciarespala, nastroj źnik. Tamu što takija čerhi bačyli, moža, u 1990-ch. A ŭ naš čas zdarajucca vielmi redka — apošni raz, naprykład, pierad Novym hodam. Mašyny raściahnulisia ŭ kalejku vizualna na 3 kiłamietry», — padzialiŭsia Siarhiej.
Ale što zrabić — stali ŭ čarhu i Siarhiej z Paŭłam. Prastajali hadziny z try i prasunulisia tolki paŭdarohi da kalca.
«Kuściki ŭ Ciarespali zavianuć»
U šmathadzinnaj čarzie ludzi prystasoŭvajucca bavić čas pa-roznamu. Chtości topić nudu ŭ ałkaholi, choć kiroŭcy nie mohuć sabie heta dazvolić. Mnohija pasažyry adkidvajucca i dremluć. Adzin z tych kiroŭcaŭ, chto stajaŭ kala surazmoŭcaŭ «Hancavickaha času», biedavaŭ, što batareja ŭ telefonie sieła, a zaradki ŭ mašynie niama.
«Ale ciažej za ŭsich było tym padarožnikam, jakija jechali ź dziećmi. Vy možacie ŭjavić, kolki razoŭ jany spytalisia: «Tata, chutka pajedziem?» Arhanizavać pry darozie im niejki zaniatak prablematyčna i niebiaśpiečna. Ludzi raskazvali, što siak-tak dzieci hulali adno z adnym užo na samim pamiežnym pierachodzie», — kaža Pavieł.
Jašče adna prablema — śpiakota. U dušnaje nadvorje čałaviek šmat pje. Naturalna, jamu treba i miesca, skažam tak, dla adpraŭleńnia fizijałahičnych patrebaŭ.
«Bližej da chvasta čarhi la darohi pole, ale časam jość niejkija zaraśniki kustoŭ. Viadoma, mnohija, chto pa miery prasoŭvańnia kalejki da ich padjazdžali, biehali tudy pa patrebie. Ja dumaju, kuściki ŭ Ciarespali zavianuć takimi tempami», — kaža Siarhiej.
Jak paličyć chutkaść ruchu čarhi
Pavieł i Siarhiej stali ŭ čarhu prykładna a 15-j hadzinie viečara. Pa karcie čarha składała 3,4 kiłamietra. Acaniŭšy, kolki jany prasunulisia da 20-j hadziny, vandroŭniki zrazumieli, što čarha ruchajecca prykładna 100 mietraŭ u hadzinu.
Pry hrubych padlikach, spatrebicca 30 hadzin, kab tolki dabracca da pahranpierachoda.
«Viadoma, heta ŭmoŭna. Časam čarha ruchałasia chutčej, časam pavolniej. Ludzi telefanavali, skardzilisia na ŭsiakija haračyja linii, mo i heta dapamahała. Ale ŭ cełym my prykinuli, što biedavać tut na miažy nam bolš za sutki. I heta za niekalki kiłamietraŭ ad rodnaha Bresta», — kaža Siarhiej.
Znajomy Siarhieja ŭ toj ža dzień vyjechaŭ na miažu ŭ hetuju čarhu a 5-j ranicy. A 19-j hadzinie viečara Siarhiej patelefanavaŭ jamu, i toj raskazaŭ, što jašče znachodzicca na pamiežnym pierachodzie. Značyć, nie našmat lepš spravy išli i ŭ tych, chto rana ŭstaje.
«Aptymizmu nam heta nie dadało. Ale stała milhać trochi varjackaja dumka: a ci nie machnuć praź Litvu?» — raskazaŭ Siarhiej.
Internet u dapamohu
U miesiendžarach jość šmat čataŭ, pryśviečanych situacyi na roznych pahranpierachodach. Viadoma ž, Pavieł i Siarhiej stali manitoryć, što adbyvajecca na inšych punktach propusku. Na polska-biełaruskaj miažy zastaŭsia adzin pamiežny pierachod dla lehkavikoŭ — Ciarespal. A kala Hrodna miažu zakryli polskija ŭłady hetaj viasnoj.
Papytaŭšy ŭ čatach pra situacyju na litoŭskich pamiežnych pierachodach, surazmoŭcy «Hancavickaha času» zrazumieli, što tam niama takoj vielizarnaj čarhi.
«Na momant, kali my daviedvalisia, na punktach propusku Pryvałka i Bieniakoni z boku Litvy da šłahbauma stajali paru dziasiatkaŭ mašyn. Pryčym u čatach paraili jechać na Bieniakoni (ź litoŭskaha boku Šalčyninkaj). Mahčyma tamu, što praz Pryvałku bolš jeździać haradziency», — praciahvaje Siarhiej.
U mašynie Siarhieja było paliva, ale jaho było mała, kab dajechać da litoŭskaj miažy.
«My prykinuli, što kali stajać u čarzie, to my na ježu vydatkujemsia. A kali nie stajać, a jechać u čarhu na zaŭtrašniuju ranicu — jašče i na hatel. Vyrašyli jechać u Litvu i dazapravicca pa darozie».
Punkt propusku Bieniakoni znachodzicca prykładna na 90 kiłamietraŭ dalej ad Ciarespala, čym Pryvałka. Ale vyrašyli jechać mienavita tudy. Ahułam tolki da litoŭskaj miažy prajechać treba 490 kiłamietraŭ.
Pradać čarhu?
U čatach raz-poraz źjaŭlalisia paviedamleńni «kuplu miesca ŭ čarzie». Tearetyčna Pavieł i Siarhiej mahli pradać svajo miesca choć za niejkuju sumu, kab było na paliva. Užo ž prasunulisia paŭdarohi ad mosta da kalca.
Ale za 20 aŭto zzadu ad ich stajaŭ znajomy dalnabojnik, jaki viartaŭsia na lehkaviku na adpačynak dadomu. Addali jamu svajo miesca, damoviŭšysia, što raskaža, jak pierajedzie. A sami zrabili kruh pašany kala čarhi i pahnali ŭ Litvu.
Jak daroha?
Asnoŭny šlach lažaŭ praz Polšču. Pa darozie zajechali ŭ Biełastok, papili kavy i adpačyli na zapraŭcy. Zapravilisia na 150 złotych.
Varta padkreślić, što darohi ŭ Polščy vydatnyja. I heta navat nie šaša dziaržaŭnaha značeńnia. Možna było b imčać da miažy chutka.
Ale jość adno «ale». Šlach pralahaje praź lasy, i tut vielmi šmat žyvioł pierabiahaje darohu. Jak raskazali surazmoŭcy, vielmi časta bačyli kazul la darohi. A jechali bolš u ciomny čas sutak. Tamu ruchalisia pavolna, kab svoječasova paśpieć spynicca.
Pa jakaści darohi ŭ vyniku zrazumieli, što ŭžo trapili ŭ Litvu. Daroha tam užo horšaja, niešta nakštałt jak rehijanalnyja ŭ Biełarusi.
Śvitanak na miažy
Na pahrapierachod u Litvie prybyli ŭ vyniku da 4-j hadziny ranicy. Šlach zaniaŭ prykładna 8 hadzin z prypynkam na adpačynak.
«Da pryjezdu kala šłahbauma było dziesiać mašyn. Za šłahbaum u vyniku chutka patrapili. I dumali, što chutka prajedziem miažu. Ale raptam čarha ŭ litoŭcaŭ zamierła. Mahčyma, adbyvałasia pieraźmienka», — raskazaŭ Siarhiej.
U vyniku miažu ŭdałosia pierajechać da 10:50. Uvieś hety čas vandroŭcy stajali ŭ litoŭcaŭ. Niepasredna pierachod miažy ad litoŭskaha pamiežnika da adjezdu ad biełaruskaha zaniaŭ 40 chvilin. Ź ich 30 chvilin — u litoŭcaŭ.
«Litoŭcy davoli padrabiazna hladzieli, paličyli dni znachodžańnia ŭ ES pa štampach u pašparcie. Pahladzieli ŭsie dakumienty, spytali navat biełaruski techahlad na aŭtamabil. Zvyčajna jon nie cikavić ich. Ale, chutčej za ŭsio, heta vybaračna prahladali. Inšyja źjazdžali i chutčej», — tłumačyć Siarhiej.
Doma Siarhiej i Pavieł byli paśla abiedu — kala 15-j hadziny. Ci možna było chutčej? Našy surazmoŭcy zrabili vysnovu, što kali b nie stajali piać hadzin u Ciarespali, a adrazu pajechali ŭ Litvu, to prajšli b miažu chutčej, nie patrapiŭšy na pieraźmienku.
Heta paćviardžaje dośvied inšych biełarusaŭ, jakija hetak ža sama ŭ hety dzień pajechali ŭ Litvu. Svaju historyju jany raskazali ŭ adnym z prymiežnych čataŭ.
«Učora (1 lipienia) u 16:00 — 90+ mašyn za kalcom na Ciarespali. U mašynie dvoje dziaciej, jakija nie vytrymajuć takoha čakańnia. Źjechali na Litvu. Pryvałka zabitaja, pryjechali na Bieniakoni ŭ 23:40. Stali 23-j mašynaj pierad šłahbaumam. Źjechali ŭ 03:40 ad našych. Na zialony kanał było b jašče chutčej. Z «vatami» stajali, litoviec staršy źmieny abychodziŭ čarhu i pierastaviŭ na kanał vat ES. Za što jamu vialiki dziakuj. U našych pavolnaja mytnia i dbajny dahlad. Try mašyny na paŭhadziny pracy», — padzialilisia inšyja vandroŭniki.
Uvohule, heta jak ruletka — jak patrapiš. Siarhieja i Paŭła na biełaruskaj miažy praviarali litaralna 10 chvilin.
A jak u vyniku polskaja miaža?
Dalnabojnik, jakomu Siarhiej i Pavieł addali svaju čarhu, raskazaŭ, što prastajaŭ bolš za 30 hadzin. Tolki ŭviečary nastupnaha dnia jon prybyŭ u Brest.
«Dla Kijeva było b lepš, kab Biełarusi nie isnavała naohuł». Vialikaja razmova z ukrainskim palitołaham Jaŭhienam Mahdam21
Kamientary