Polšča pakinuła adkrytymi tolki dva z šaści prapusknych punktaŭ na miažy ź Biełaruśsiu: adzin dla fur, druhi — dla pasažyrskaha ruchu. Zakrytyja «Bruzhi» dadatkova ŭmacavali. «My hatovy da luboha scenara, i kali situacyja budzie eskaliravacca, my hatovy zakryć «akno» Biełarusi», — skazaŭ u intervju telekanału Polsat namieśnik ministra ŭnutranych spraŭ i administracyi Maciej Vonsik. Situacyja ŭsio bolš viartaje nas u časy chałodnaj vajny, kali žaleznaja zasłona padzialiła ŭvieś śviet na dva varožyja łahiery. Ci mahčyma paŭtareńnie takoha scenara?
Što moža pryvieści da poŭnaha zakryćcia miež
Historyk i palityčny ahladalnik Alaksandr Frydman ličyć całkam realnym scenar žaleznaj zasłony dla Biełarusi.
«Nijakaha paciapleńnia adnosin z Zachadam nie nazirajecca, naadvarot, stasunki tolki paharšajucca i abvastrajucca. Vajna praciahvajecca, i lubaja eskałacyja moža pryvieści da zakryćcia miež. Zakryćcio miež ja nazvaŭ by vielmi realistyčnym scenarom, i my ruchajemsia ŭ hetym kirunku», — kaža palityčny ahladalnik.
Pradstaŭnik Abjadnanaha pierachodnaha kabinieta pa zamiežnych spravach Valer Kavaleŭski taksama aceńvaje takuju pahrozu jak jaŭnuju i vielmi niebiaśpiečnuju:
«Svaimi dziejańniami Łukašenka ŭsio bolš robić ź Biełarusi krainu-izhoja. Jon ničoha nie robić, kab narmalizavać adnosiny ź Jeŭrapiejskim sajuzam, z zachodniaj cyvilizacyjaj, zamiest taho pavialičvaje i biez taho praźmiernuju zaležnaść ad Rasii. Źjaŭlajucca novyja pahadnieńni, jakija ŭstanaŭlivajuć ekanamičny kantrol Rasii nad Biełaruśsiu, rasijskija vojski ŭžo faktyčna panujuć na Biełarusi. Tamu niebiaśpieka novaj žaleznaj zasłony vidavočnaja: Łukašenka faktyčna svaimi rukami adryvaje Biełaruś ad Jeŭropy. Heta vielmi surjozny vyklik, ź jakim my musim niešta rabić».
Dva scenary žaleznaj zasłony
Krainy Bałtyi i Polšča nastrojenyja vielmi rašuča, adznačaje Alaksandr Frydman.
«Luboje abvastreńnie na ŭkrainskim kirunku moža pryvieści da zakryćcia miežaŭ ź Biełaruśsiu», — miarkuje palityčny ahladalnik.
Miaža z Ukrainaj, na jahonuju dumku, zakryta na doŭhija hady, kali nie na dziesiacihodździ:
«Navat kali vajna skončycca, rasijskija vojski zastanucca ŭ Biełarusi, tamu jana budzie razhladacca jak varožaja dziaržava».
Pry jakich umovach Zachad pojdzie na ŭźviadzieńnie «žaleznaj zasłony»?
«Apošniaj kroplaj mohuć stać represii suprać polskaj mienšaści, lubyja antypolskija kroki. Zaraz aktyŭna raskručvajecca historyja z polskim śledam u Mačuliščach.
Kali antypolskaja palityka biełaruskaha režymu praciahniecca, to lubaja niaznačnaja padzieja moža abrynuć i tak napružanyja adnosiny. Ja nie vyklučaŭ by, što zakryćcio miež z boku Polščy vykliča łancuhovuju reakcyju: Łatvija i Litva śledam zakryjuć miežy», — adznačaje Frydman.
Na jahonuju dumku, nie treba skidvać z rachunkaŭ i druhi scenar — zakryćcio miež pa inicyjatyvie aficyjnaha Minska.
«Kali Łukašenka vyrašyć bolš aktyŭna ŭstupić u vajnu, abjavić mabilizacyju, to ŭ hety momant jon, biezumoŭna, zakryje miežy. Abjaŭlać mabilizacyju i nie zakryvać miežy niemahčyma: ludzi pabiahuć z krainy».
Alaksandr Frydman miarkuje, što «z ekanamičnaha boku Łukašenka nie zacikaŭleny ŭ zakryćci miež, napeŭna, i palityčna jamu heta nie treba». Ale napružanuju situacyju moža ŭzarvać lubaja drobiaź.
«Zakryć miežy Łukašenka moža i tady, kali pačniecca masavy adjezd žycharoŭ z krainy z roznych pryčyn. My ž nie viedajem, jakuju reakcyju vykliča patencyjny ŭkrainski ŭdar pa terytoryi Biełarusi».
Valer Kavaleŭski zaŭvažaje, što ŭ vypadku samaizalacyi biełaruski režym zastajecca sam-nasam z ahresiŭnaj Rasijaj.
«Kreml pavodzić siabie varoža ŭ dačynieńni nie tolki da Ukrainy, ale i da Biełarusi, da jaje dziaržaŭnaści i suvierenitetu, da nacyjanalnaj identyčnaści. Łukašenka ŭvieś čas viadzie hulniu bałansavańnia, ale ciapier mahčymaści dla bałansavańnia istotna zvuzilisia.
Pry hetym jon razumieje, što zmoža zachavać svaju ŭładu tolki datul, pakul moža być karysnym Rasii i budzie vykonvać žadańni Pucina. Ale kali zasłona ŭpadzie na zachodniaj miažy, to Łukašenka zastaniecca sam-nasam z Pucinym, i ŭ takoj situacyi Kreml moža źmianić praviły hulni ź Biełaruśsiu».
Što robicca, kab nie dapuścić izalacyi Biełarusi?
Valer Kavaleŭski padkreślivaje, što ŭsia dziejnaść Abjadnaha pierachodnaha kabinieta skiravanaja na toje, kab sankcyjnyja abmiežavańni, jakija ŭvodziacca suprać režymu Łukašenki, nijak nie zakranali intaresy biełarusaŭ:
«Vielmi važnaja mabilnaść pierasoŭvańnia: kab ludzi zachoŭvali i dziełavyja, i adukacyjnyja, i kulturnyja, i rodnasnyja-siamiejnyja suviazi».
Dypłamat adznačaje, što pahroza ŭstanaŭleńnia novaj žaleznaj zasłony prajaviłasia adrazu z pačatkam poŭnamaštabnaha rasijskaha ŭvarvańnia va Ukrainu 24 lutaha 2022 hoda.
«Stała zrazumieła, što dziaržava Biełaruś akazałasia nie na tym baku historyi, akazałasia ŭ kiepskaj kampanii. Jak tolki pačała pastupać infarmacyja pra toje, što jość niehatyŭnaja reakcyja na biełarusaŭ, na biełaruski pašpart, što ŭ jeŭrapiejskim śvietapohladzie adbylisia istotnyja źmieny va ŭspryniaćci biełarusaŭ, my adrazu pačali tłumačalnuju pracu na samych roznych uzroŭniach — ad miedyja da čałaviečych kantaktaŭ, palityčnych sustreč. Biełarusy — heta nie Łukašenka, biełarusy nie padtrymlivajuć ustupleńnie Biełarusi ŭ vajnu suprać Ukrainy, a tym bolš Biełaruś nie Rasija, nie treba stavić pamiž krainami znak roŭnaści».
Demakratyčnyja siły nie zadavalniaje siońniašni status-kvo.
«Nam treba pavialičvać roźnicu pamiž biełarusami i Łukašenkam, pamiž Biełaruśsiu i Rasijaj, rabić jaje bolš zaŭvažnaj, kab nijakim čynam žaleznaja zasłona nie apuściłasia na zachodnich miežach, kab Biełaruś zastavałasia častkaj jeŭrapiejskaj cyvilizacyi», — reziumavaŭ Valer Kavaleŭski.
Čytajcie taksama:
U Litvie pytańnie vizaŭ dla biełarusaŭ i rasijan chočuć aformić asobnym zakonam
U Biełaruskaj pravasłaŭnaj carkvie abnavili ceńnik? Voś jakija buduć rekamiendavanyja taryfy7
Kamientary