Leŭ Lvoŭski: Prablemy ŭ trymalnikaŭ biełaruskich jeŭrabondaŭ skončylisia, prablemy Biełarusi — pačalisia
Mižnarodnyja rejtynhavyja ahienctvy Fitch i Moody's abviaścili defołtam vypłatu ŭ biełaruskich rublach kuponnaha dachodu pa vypusku jeŭraablihacyj Minfina RB z terminam pahašeńnia ŭ 2027 hodzie. Ekanamist, analityk Centra ekanamičnych daśledavańniaŭ BEROC (Kijeŭ) Leŭ Lvoŭski patłumačyŭ «Novamu času», jakija heta budzie mieć nastupstvy.
Da 13 lipienia Biełaruś pavinna była zapłacić u valucie pa svaich mižnarodnych abaviazkach. Zamiest hetaha hrošy ŭ biełaruskich rublach byli pieraličanyja na rachunak Biełarusbanka. Mierkavałasia, što płaciežny ahient budzie mieć dostup da hetaha rachunku i sam vyrašać pytańni pieraličeńnia hrošaj ź jaho trymalnikam ablihacyj.
Adnak tyja samyja płaciežnyja ahienctvy ź Biełarusbankam spravu mieć admovilisia — Citigroup Global Markets Europe AG i Citibank, N. A., London Branch apaviaścili Ministerstva finansaŭ RB ab spynieńni svajoj dziejnaści ŭ jakaści rehistratara, finansavaha, płaciežnaha i tranśfiernaha ahienta ŭ dačynieńni da biełaruskich jeŭraablihacyj. Minfin pačaŭ šukać novych ahientaŭ, ale pakul nie znajšoŭ. I, kaniečnie, Minfin imkniecca pierakłaści adkaznaść za biełaruski defołt na kontrahientaŭ.
Leŭ Lvoŭski tłumačyć: usio ž Minfin nie maje racyi. Heta sapraŭdny defołt Biełarusi. Pa-pieršaje, tamu, što jeŭrabondy — heta dakumient, jaki vypuskajecca na peŭnych umovach, i źmianiać umovy na praciahu času, kali ździełka aktyŭnaja, nielha.
Tamu vypłaty pa ich nie ŭ toj bank, nie ŭ toj valucie abo nie ŭ toj čas pryvodziać krainu ŭ stan defołtu aŭtamatyčna.
Pa-druhoje, pavodle jaho słoŭ, sutnaść ruchu hrošaj pa jeŭraablihacyjach takaja: Minfin pavinien byŭ pieraličvać hrošy płaciežnamu ahientu — naprykład, u Citibank. A Citibank — raźmiarkoŭvaje hrošy pamiž trymalnikami ablihacyj. Kali b Minfin tak i zrabiŭ, a prablemy paŭstali b pamiž Citibank i inviestarami — heta nie było b defołtam. Ale, pakolki Minfin zaličyŭ pracenty pa jeŭrabondach u Biełarusbank… Tut usio zrazumieła. I nijakija «zachodnija struktury, jakija ŭvodziać sankcyi» tut, pahadziciesia, ni pry čym.
Miž tym, varta asobna adznačyć, što słova «defołt» maje na ŭvazie nie admovu ad vypłaty hrošaj ci niešta padobnaje, a litaralna — «nievykanańnie abaviazacielstvaŭ», navat kali hetyja abaviazacielstvy — niefinansavaj ułaścivaści. Biełaruś nie vykanała abaviazacielstvy, i heta biassprečny fakt.
Što čakaje Biełaruś u vyniku abviaščeńnia defołtu? Leŭ Lvoŭski padzialaje nastupstvy na karotkaterminovyja, siarednieterminovyja i doŭhaterminovyja.
Pavodle jaho słoŭ, efiekt pieršaha paradku — heta toje, što kali krainu abviaščajuć defołtnaj, to joj bolš nichto nie daje hrošaj u doŭh. «Tut my ničoha nie stracim, bo Biełarusi jak minimum z 2020 hoda nichto ŭ doŭh nie daje, akramia jak Rasijskaja Fiederacyja», — kaža jon.
Druhi bok hetaha miedala ŭ tym, što ciapier Biełaruś tearetyčna moža nie vypłačvać i nastupnyja płaciažy pa jeŭrabondach. I kali biahučy defołtny płaciež składaŭ usiaho 22 młn dalaraŭ, to na pačatku 2023 hoda treba było vypłacić 800 młn dalaraŭ. Ciapier Minfin moža «zekanomić».
Efiekty druhoha paradku — heta toje, što da suvierennaha rejtynhu časta pryviazvajucca rejtynhi kampanij. I suvierenny rejtynh časta ŭklučajecca ŭ dahavory pamiž, skažam, bankami, abo abjektami haspadarki. I, naprykład, jaki-niebudź kazachstanski bank całkam moža admovicca pracavać ź biełaruskim bankam z-za «defołtnaha» rejtynhu krainy.
Na suvierenny rejtynh taksama časam abapirajucca ekspartna-impartnyja kantrakty. Mohuć uźniknuć składanaści ź pieravodami hrošaj pa takich damovach. «Finansavaje zabieśpiačeńnie ekspartna-impartnaj dziejnaści ŭ nas i ciapier davoli składanaje, tak što prablemy dadaducca», — ličyć Lvoŭski.
Efiekt treciaha paradku ŭpłyvaje na pierśpiektyvy biełaruskaj ekanomiki.
Ciapierašni defołt aznačaje, što dla Biełarusi praz 10-20 hadoŭ, kali, moža być, pryjdzie novy ŭrad, jamu pryjdziecca pracavać mienavita z defołtnym rejtynham.
«Značnaja častka inviestaraŭ nie budzie raźbiracca, pa jakoj pryčynie abjaŭlaŭsia defołt, chto byŭ va ŭładzie tady i chto va ŭładzie ciapier, i hetak dalej. Takija pakietnyja mižnarodnyja inviestary, jakija inviestujuć u ablihacyi trecich krain, hladziać na hetyja krainy davoli paviarchoŭna», — adznačyŭ Leŭ Lvoŭski. Heta značyć, sudziać na padstavie kredytnych rejtynhaŭ, jakija ciapier u nas defołtnyja.
Ale samaje cikavaje — heta toje, kamu naležać našy jeŭraablihacyi. Ekanamist adznačyŭ, što, pa danych Minfina, 40% biełaruskich jeŭraablihacyj raźmieščanyja ŭ «družalubnych» inviestaraŭ. A hetymi inviestarami mohuć być nie tolki zamiežnyja, ale i ajčynnyja kampanii, banki abo «pavažanyja ludzi».
«My dakładna nie viedajem, chto trymalnik našych ablihacyj, ale vidavočna, što značnaja častka trymalnikaŭ hetych ablihacyj — kamiercyjnyja banki, u tym liku i biełaruskija. I defołt pa hetych ablihacyjach niehatyŭna adabjecca na stanie ich aktyvaŭ. Viadoma, heta zasakrečana, i my nie viedajem, nakolki ciapier prablemnyja ich aktyvy. Ale defołt hetuju situacyju pahoršyć», — kaža Lvoŭski.
I tearetyčna moža być, što, kali aktyvy banka ŭ značnaj miery składajucca z «defołtnych» ablihacyj, to bank abryniecca.
Tym nie mienš, vyklučać takich varyjantaŭ nielha, — asabliva viedajučy zvyčku našaha Minfina zapichvać bankam dziaržablihacyi ŭ «dobraachvotna-prymusovym paradku».
Nu i, kaniečnie, tearetyčna, trymalniki biełaruskich jeŭrabondaŭ mohuć zapatrabavać ad Minfina daterminovaha pahašeńnia ablihacyj, a biełaruski Minfin, zrazumieła, admovicca. Tady inviestary pojduć u sud. A sud moža aryštavać majomaść Biełarusi za miažoj, jak «srodak zabieśpiačeńnia» hetych iskaŭ. Ź inšaha boku, Leŭ Lvoŭski kaža, što majomaści Biełarusi za miažoj taksama nie vielmi bahata, i ŭ krainy tam niama skryniaŭ z zołatam. Tym nie mienš, takich iskaŭ možna čakać.
«Prablemy ŭ trymalnikaŭ biełaruskich jeŭrabondaŭ skončylisia, prablemy Biełarusi — pačalisia», — reziumavaŭ Leŭ Lvoŭski.
Kamientary