Uzbrojenyja siły Ukrainy, jak tolki źjavicca mahčymaść, udarać pa Krymskim moście. Takuju rezanansnuju zajavu zrabiŭ sakratar Rady nacyjanalnaj biaśpieki i abarony (RNBA) Ukrainy Alaksiej Daniłaŭ. Heta nie pieršy raz, kali Daniłaŭ, adna z klučavych postaciaŭ abarony Ukrainy, za słovam u kišeniu nie lezie. Raskazvajem, što viadoma pra sakratara RNBA i jak jon pryjšoŭ da hetaj pasady.
Siarod usich ukrainskich palitykaŭ i čynoŭnikaŭ, adkaznych za abaronu dziaržavy ad rasijskaj ahresii, najbolš niečakanaja fihura — sakratar Rady nacyjanalnaj biaśpieki i abarony (RNBA) Alaksiej Daniłaŭ. Čynoŭnik, viadomy svaimi niedypłamatyčnymi vykazvańniami, maje niestandartny žyćciovy dośvied.
Vieterynar z-pad Łuhanska ŭ časy pierabudovy pajšoŭ u kaapieratary i staŭ «malinavym pinžakom». U 31 hod staŭ samym maładym meram Łuhanska (dzie tady kvitnieŭ rekiet i bandytyzm). Daniłaŭ to prychodziŭ u publičnuju palityku, to sychodziŭ ź jaje.
Prychod Daniłava ŭ RNBA pry prezidenctvie Zialenskaha byŭ niezvyčajnym dla Ukrainy. Zialenskaha prosta pryvieźli na prezientacyju prahramnaha pradukta, jaki raspracoŭvaŭsia Daniłavym. Z prychodam da ŭłady Zialenski aktyŭna šukaŭ novych ludziej u svaju kamandu, nie abciažaranych dośviedam pracy na papiarednich prezidentaŭ.
Eks-sakratar RNBA Alaksandr Daniluk śćviardžaje, što mienavita jon paznajomiŭ Zialenskaha z Daniłavym, jaki tady zajmaŭsia kibierbiaśpiekaj.
«Heta adbyłosia padčas pieradvybarčaj kampanii. Ja pryvioz Zialenskaha da Daniłava, kab pakazać: voś, hladzi, jość infarmacyjnaja sistema, jakaja pakryvaje krainu. My pavinny ŭklučyć infarmacyju ad vałancioraŭ na vybarach, kab chutka źbirać danyja i analizavać na pradmiet anamalij», — kaža Daniluk.
Jon kaža, što napracoŭki Daniłava ź biznesu ŭ śfiery kibierbiaśpieki i Big Data pierajšli ŭ dziaržaŭnaje ŭpraŭleńnie.
Uskosna hetuju viersiju paćviardžaje i sam Daniłaŭ.
Pa viersii samoha Daniłava, z kandydatam Zialenskim jon paznajomiŭsia na prezientacyi IT-raspracovak. Zialenskamu spadabaŭsia prajekt Daniłava «Suśpilnie oko» pa ličbavizacyi dziaržaŭnych pasłuh.
Spačatku Daniłava pastavili namieśnikam sakratara RNBA. Brali Daniłava na kankretnyja kirunki: jon adkazvaŭ za pytańni ekanamičnaj biaśpieki i kibierbiaśpieki. A praź niekalki miesiacaŭ jon staŭ sakratarom.
Paśla źjaŭleńnia infarmacyi pra pryznačeńnie Daniłava, mierkavańnie ŭkrainskaha hramadstva padzialiłasia: chtości śćviardžaŭ, što Daniłaŭ źjaŭlajecca bandytam z 90-ch, a inšyja ž naadvarot pisali pra toje, što jamu samaje miesca ŭ RNBA, tamu što jon zaŭsiody zmahaŭsia z aliharchičnaj sistemaj i vyvučyŭ jaje znutry ŭ Łuhansku.
Sakratar RNBA — śpiecyfičnaja pasada. RNBA źjaŭlajecca najvažniejšym kaardynacyjnym orhanam u krainie, jakaja ciapier viadzie vajnu. Ale i ŭ mirny čas kaardynatar siłavych struktur — pasada važnaja. Sakratara pryznačaje i zvalniaje vyklučna prezident Ukrainy, i jon niepasredna padparadkoŭvajecca tolki prezidentu.
Staŭšy sakratarom, Daniłaŭ pieraklučyŭ RNBA ŭ tak zvany «turbarežym». Amal štotydzień RNBA vydavała pakiety sankcyj suprać adyjoznych piersanažaŭ ukrainskaj palityki. Z adnaho boku, taki padychod dazvalaŭ chutka i efiektyŭna asłablać kałabarantaŭ i karupcyjanieraŭ. Z druhoha boku, krytyki adznačali, što RNBA pry Zialenskim pieratvaryłasia faktyčna ŭ karny orhan, jaki padmianiŭ saboj sudovuju sistemu i ŭ budučyni heta pahražaje ŭkrainskaj demakratyi, pakolki moža ŭźniknuć spakusa vykarystać orhan nie tolki suprać kałabarantaŭ, ale i suprać palityčnaj apazicyi.
Aktyvizacyja dziejnaści Daniłava na pasadzie sakratara RNBA supała z razvarotam palityki Zialenskaha, kali kančatkova stała zrazumieła, što damovicca z Pucinym pra mir nie vyjdzie.
Z pačatkam aktyŭnaj fazy rasijska-ŭkrainskaj vajny Daniłaŭ aktyŭna kamientavaŭ jaje chod. U pryvatnaści, u pačatku sakavika Daniłaŭ zajaviŭ, što Ukraina moža nanieści rakietny ŭdar pa Biełarusi, kali heta paličana metazhodnym — heta byŭ adkaz na rakietnyja ŭdary, jakija štodzionna nanosilisia pa Ukrainie ź Biełarusi.
Daniłaŭ śćviardžaŭ, što ŭkrainskaja raźviedka daviedałasia pra nieminučaje ŭvarvańnie Rasii jašče ŭ listapadzie 2021 hoda, ale nie prahnazavała, što napad budzie i ź Biełarusi.
Časam Daniłaŭ adkryta troliŭ rasijan u tradycyjnaj dla siabie maniery.
Kamientujučy abstreł ukraincami naftabazy ŭ Biełharadzie, Daniłaŭ skazaŭ u televizijnym efiry:
«Supiarečnaści nazapašvajucca. Hramadstva ŭ Rasijskaj Fiederacyi pačynaje sioje-toje razumieć. Naprykład, toje, što adbyłosia na terytoryi Biełharadskaj narodnaj respubliki. Vybuchi na naftabazie.
Jany čamuści kažuć, što my heta zrabili. Nasamreč heta zusim nie adpaviadaje rečaisnaści. My heta nie kamientujem.
Jany pavinny razumieć, što heta moža być na ŭsioj terytoryi Rasii. My da ich nie prychodzili, my nie išli da ich z vajnoj».
Svoj pracoŭny šlach budučy sakratar RNBA pačynaŭ vieterynaram-fielčaram na padsobnaj haspadarcy. Ale pačałasia pierabudova, i karjernyja płany Daniłava kruta źmianilisia. Spačatku jon pajšoŭ u kaapieratary, potym jon staŭ dyrektaram sietki praduktovych mahazinaŭ. Heta dazvoliła Daniłavu stać u pačatku 1990-ch adnym z samych upłyvovych ludziej na Łuhanščynie, a ŭ 1994-m, u 31 hod, stać meram Łuhanska.
«Da 1993—1994 hadoŭ była absalutnaja svaboda. Demakratyjaj heta ciažka nazvać. Była absalutnaja svaboda, i kožny joju karystaŭsia jak chacieŭ», — apisvaŭ Daniłaŭ hety pieryjad svajho žyćcia.
Łuhanščyna 1990-ch hadoŭ z bandyckaj pryvatyzacyjaj i rekietam była vielmi niaprostym rehijonam. Z samaha pačatku ŭkrainskaj niezaležnaści rehijon raździarbanili pamiž saboj kryminalnyja i nieafieadalnyja hrupoŭki.
Vobłaść stała samaj sacyjalna prablemnaj va Ukrainie. Śmiarotnaść pieravyšała naradžalnaść u 3 razy, masava zakryvalisia vuhalnyja šachty, šachcioram nie płacili zarpłaty hadami. U vobłaści vymirali cełyja 100-tysiačnyja harady, bandytyzm i sacyjalnyja prablemy byli vydatnaj hlebaj dla epidemii VIČ i tubierkulozu. Miascovaja presa źviazvała Daniłava z łuhanskim kryminalnym aŭtarytetam Dabrasłavam, jakoha zabili ŭ 1998 hodzie, a taksama biznesmienam Jaŭhienam Ščerbaniem (taho zabili jašče ŭ 1996 hodzie). Daniłaŭ u svaich intervju paćviardžaje svajo znajomstva ź imi, ale śćviardžaje, što nazyvać ich «bandytami» — niapravilna.
Meram Łuhanska Daniłaŭ byŭ niadoŭha. Užo ŭ 1997 hodzie jaho vykinuli z pasady.
Paśla hetaha Daniłaŭ pajšoŭ vučycca, i atrymaŭ dypłomy nastaŭnika historyi, mieniedžara i jurysta. Z 1999 pa 2002 były mer pajšoŭ u vykładčyki — pracavaŭ na kafiedry mieniedžmientu Uschodnieŭkrainskaha nacyjanalnaha ŭniviersiteta.
Daniłaŭ viarnuŭsia ŭ palityku ŭ 2004 hodzie, jon staŭ kiraŭnikom łuhanskaha abłasnoha štaba kandydata ŭ prezidenty Viktara Juščanki. Tut Daniłaŭ taksama vybraŭ nie samuju prostuju, a chutčej dziorzkuju rolu.
Rejtynh Juščanki pierad prezidenckimi vybarami na Łuhanščynie byŭ vielmi nizkim, usia miascovaja viertykali pracavała na inšaha kandydata — Viktara Janukoviča. Ale na tych vybarach Juščanka va Ukrainie pieramoh (chacia i nabraŭ na Łuhanščynie ŭsiaho 6%), i ŭ vyniku jon adździačyŭ Daniłavu, pryznačyŭšy jaho kiraŭnikom vobłaści.
Na Łuhanščynie Daniłava pamiatajuć jak žorstkaha, efiektyŭnaha i praŭkrainskaha kiraŭnika, jaki dobra razumieŭ miascovuju śpiecyfiku. Daniłaŭ byŭ pradstaŭnikom rehijanalnaj praŭkrainskaj nacyjanał-demakratyčnaj kontrelity, vakoł jakoha hurtavalisia hramadskija aktyvisty, žurnalisty i drobny biznes. Mienavita suprać takich inicyjatyŭnych «vyskačak», jak Daniłaŭ, zmahalisia danbaskija prarasijskija namienłaturna-aliharchičnyja hrupoŭki.
Ale i tut karjera na novaj pasadzie była niadoŭhaj. Pratrymaŭsia hubiernataram jon niadoŭha.
Paśla hetaha, u 2006 hodzie Daniłaŭ stanovicca deputatam Rady ad błoku Cimašenka, ale ŭžo ŭ 2007 hodzie parłamient raspuścili i Daniłaŭ čarhovy raz pajšoŭ z palityki i ŭznačaliŭ niekalki hramadskich arhanizacyj.
Čym jon kanretna zajmaŭsia nastupnyja hady — tołkam da kanca nie zrazumieła, heta samy šery i niezrazumieły pieryjad jahonaj bijahrafii. Jak kaža sam Daniłaŭ, «zajmaŭsia svaimi prajektami». U RNBA admovilisia pieradavać infarmacyju ŭkrainskim žurnalistam pra dośvied pracy Daniłava.
Užo z 2014 hoda jon pačaŭ źjaŭlacca na telebačańni z kamientarami na temu vajny. Pa tych intervju Daniłava za 2014 hod možna zrabić vysnovu ab jaho pazicyi pa kanflikcie na Danbasie. Jana była adnaznačna praŭkrainskaja.
Havoračy ab Rasii i jaje ahresiŭnych namierach, Daniłaŭ nazyvaŭ uschodniaha susieda Ukrainy dziaržavaj, jakaja zaŭsiody vajavała, znachodziačy ŭ hetym sens dla svajho isnavańnia. Ukraina źjaŭlajecca metaj rasijskaha revanšu, i spynić hetuju ekspansiju možna tolki razvaliŭšy Rasiju znutry, mierkavaŭ Daniłaŭ.
«Kali Rasija ad nas adstanie? Tady, kali jana razvalicca. Ja kazaŭ u 2014 hodzie pra toje, što ŭsia hetaja historyja dla Rasiei skončycca niezaležnaj Ičkieryjaj, niezaležnym Tatarstanam i h.d., urešcie Rasieja razvalicca… Nasamreč zadača Pucina — heta nie Ukraina. Hałoŭnaja zadača Pucina heta razvał abo, kali chočacie, pierafarmatavańnie ES i stvareńnie novaj hieapalityčnaj paradyhmy, vosi Piekin — Maskva — Bierlin», — miarkuje Daniłaŭ.
U 2014 hodzie Daniłaŭ kazaŭ, što jašče za 10 hadoŭ da vajskovych dziejańniaŭ Rasija rychtavała vajnu na Danbasie, stvarała tajniki ŭzdoŭž dziaržaŭnaj miažy.
Metaj Pucina Daniłaŭ nazyvaŭ źniščeńnie Ukrainy. Jon pradkazvaŭ u 2014 hodzie, što Rasija budzie arhanizoŭvać Ukrainie technahiennyja katastrofy i terakty. I zaklikaŭ nie spadziavacca na dapamohu ES.
«Hałoŭnaja meta Pucina — źniščyć Ukrainu, jak minimum razarvać jaje na častki. Ukraina — śmiarotnaja niebiaśpieka dla jaho. U chod pojdzie ŭsio, uklučajučy terakty i technahiennyja katastrofy z «vizitoŭkaj Jaraša» na miescy vybuchu. Pucin dziela ŭłady nie spynicca ni pierad čym. Jamu svaich nie było škada, u Maskvie, Čačni, Biesłanie… Dumajecie, nas paškaduje?
Važna razumieć pry hetym, što nadzieja na dapamohu z boku ES — niepierakanaŭčaja. Rasii i Hiermanii nie patrebna mocnaja, niezaležnaja, terytaryjalna cełasnaja Ukraina», — śćviardžaŭ jon.
Daniłaŭ zaŭsiody byŭ jastrabam, a nie hołubam. Ën žyŭ na Danbasie i bačyŭ, što rasijanie zavarvajuć tam. Jašče ŭ 2007 hodzie Daniłaŭ adkryta zajaŭlaŭ, što Rasija budzie vajavać z Ukrainaj i moža akupavać Krym i Danbas.
«Ja mahu skazać, što siońnia my staim vielmi niedaloka ad juhasłaŭskaha varyjantu. Voś niadaŭna ŭ Miunchienie było vystupleńnie Uładzimira Pucina.
Skažycie kali łaska, dzie ŭ palitycy, u Viarchoŭnaj Radzie, u sakrataryjacie prezidenta, prachodziła abmierkavańnie hetaha vystupu? A jon tam pamiž radkoŭ prosta skazaŭ, što «my nie źbirajemsia vychodzić z Kryma ŭ 2017 hodzie, Ukraina źjaŭlajecca našym pratektaratam, i sastupać kamuści my nie źbirajemsia».
Ja maju znosiny z mnohimi svaimi kalehami: «Skažy, vy ŭjaŭlajecie sabie, jakim čynam u 2017 hodzie ź Sievastopala budzie sychodzić rasijski fłot? Vy naohuł ujaŭlajecie hetuju karcinu? Ja — słaba!»
Kudy jany buduć sychodzić? Značyć, što budzie rabić Rasija? Jana budzie ŭsialak, usimi mahčymymi i niemahčymymi mietadami sprabavać tam zastacca. I pra heta treba naŭprost kazać.
U Rasii siońnia zadača — nieabchodna zabrać Łuhanskuju, Danieckuju vobłaść i Krym. Astatniaje im nie treba, tamu što jany ŭžo navučanyja horkim vopytam», — kazaŭ Daniłaŭ u 2007 hodzie.
Akupavany Krym Alaksiej Daniłaŭ paraŭnoŭvaŭ z «prynadaj», jakaja, na jahonuju dumku, źniščyć impierskija ambicyi Rasii.
«Paśla taho, jak adbyłasia historyja z Krymam, amierykancy padazravali, što Pucin zrobić usio, jak u Abchazii abo ŭ Paŭdniovaj Asiecii… Tady situacyja była b blizkaja da patavaj, i da Pucina farmalna nie było b nijakich pretenzij. Ale tut napeŭna ŭnutranyja «kraty» ŭ Maskvie šaptali Vovu na vucha: «Davaj, Vova, jež Krym, ty zmožaš!»… Vidavočna, kamuści treba było, kab Pucin zahłynuŭ prynadu da kanca, zrabiŭ Krym častkaj Rasijskaj Fiederacyi, i faktyčna aficyjna pryznaŭ siabie akupantam. Akupant ŭ cyvilizavanym śviecie — heta izhoj», — kazaŭ sakratar RNBA.
Ci jość palityčnyja ambicyi ŭ Daniłava? Chutčej nie, čym tak. Nijakaj palityčnaj siły i kamandy ŭ Daniłava niama. Pasada sakratara RNBA bolš biurakratyčnaja, čym palityčnaja. Daniłaŭ ciapier chutčej vykanaŭca. Jon pazicyjanuje siabie jak dziaržaŭnika i demanstruje absalutnuju łajalnaść da Zialenskaha.
«Ja sakratar RNBA. Kiraŭnik — prezident. Usio, što adbyvajecca ŭ hetych ścienach, u pieršuju čarhu ŭzhadniajecca z prezidentam Uładzimiram Zialenskim», — kaža Daniłaŭ.
Dla Zialenskaha Daniłaŭ važny jašče i tym, što jon adnosna addaleny ad asnoŭnych aliharchičnych hrupovak, i tym, što jon nie zajmaŭ nijakich dziaržaŭnych pasad pry prezidenctvie Parašenki i Janukoviča.
Usie rezanansnyja rašeńni RNBA Daniłaŭ supravadžaje nievialikimi humareskami i iraničnymi zaŭvahami.
«Što zdaryłasia z tym telekanałam? Čamu jon spyniŭ viaščańnie? Moža, niejkaja techničnaja pamyłka, my nie viedajem. Treba raźbiracca. A moža, heta Božaja kara?» — kamientavaŭ Daniłaŭ zakryćcio adnaho z prarasijskich telekanałaŭ.
Adny krytykavali Daniłava, inšyja chvalili. Kazali, što taki čynoŭnik u aŭhijevych stajniach ukrainskaj dziaržavy daŭno byŭ patrebny. Efiektyŭnaść, ź jakoj Ukraina abaraniajecca ad rasijskaha impieryjalizmu ciapier, pakazvaje, što mieli racyju druhija.
Kamientary