Skandalnaja žurnalistka Asia Papłaŭskaja: Nie chaču być babaj ź jajcami
Kali jość Asia Papłaŭskaja – budzie kanflikt, viedała kalalitaraturnaja tusoŭka jašče niekalki hadoŭ tamu.
Jana ź junackim zapałam svaryłasia ź litaratarami i atrymlivała ad ich niecenzurnyja charaktarystyki, biłasia, a paśla i sudziłasia z Maryjkaj Martysievič, vystaŭlała asabistaje žyćcio na ahulny pakaz i rabiła vyhlad, što nie razumieje, čamu ź jaje śmiajucca…
Biełaruskamoŭnaje šou «za škłom» u internet-dziońniku Asi doŭžyłasia niekalki hadoŭ, adnak pieršaj biełaruskamoŭnaj «śvieckaj ilvicaj» dziaŭčyna tak i nie stała.
Skandalnaść adyšła na druhi płan. Ciapier jana žyvie pazityvam, tolki zredku daje infarmacyjnyja nahody svaim niadobrazyčliŭcam.
My sustrelisia z Asiaj u pieršaj pałovie dnia ŭ adnoj ź minskich kaviarniaŭ, ulublonym miescy mastakoŭ, piśmieńnikaŭ, žurnalistaŭ dy inšych tvorčych i nieardynarnych ludziej.
U hetyja sutki Asia zusim nie spała – treba było zdać niekalki artykułaŭ. Pra biassonnuju noč zdahadacca składana: naša surazmoŭca vyhladaje śviežaj, enierhičnaj i pazityŭnaj.
«Vučoba na žurfaku navučyła mianie nie spać pa try dni zapar i pry takim raskładzie adčuvać siabie žyŭčykam, – chvalicca dziaŭčyna. –
Zvyčajna za dzień ja pišu pa 5-6 artykułaŭ! Adzin ci dva vialikija dla partała Naviny.by, taksama infarmacyjnyja natatki ŭ navinnuju stužku BiełaPAN, jość roznyja padpracoŭki, pieryjadyčna pravodžu treninhi».
«Skandalnaść» paspryjała prafiesijnamu rostu
«Tak, byŭ čas, kali mianie ličyli skandalnaj dziaŭčynkaj (śmiajecca). Byli momanty, za jakija mnie sapraŭdy soramna pierad saboj.
Kali ja tolki pryjšła ŭ žurnalistyku i ŭ internet, to nie zusim razumieła praviły hulni, na jakoj movie z kožnym razmaŭlać. Uva mnie było šmat hłupstva, pychi i navat ahresii. Ja šukała siabie. Pakutliva. Nabivajučy šyški i robiačy pamyłki. Chtości idzie da siabie ŭcišku, u mianie ž heta adbyvałasia publična, sa zryvami i isterykami, niepryjemnymi razborkami i vyśviatleńniem adnosin…
Nie źbirajusia siabie adbielvać. U bolšaści ludziej, jakich svaimi vybrykami pakryŭdziła, ja paprasiła vybačeńnia, i my stali dobrymi pryjacielami. Mnohija źmianili staŭleńnie da mianie ŭ lepšy bok, niekatoryja i zaraz mianie nie lubiać, kahości ja luta razdražniaju. Nu i chaj sabie! Ź dziacinstva babula mianie vučyła nie trymać kamieńnia ŭ kišeni. Ja ŭsim daravała, ni na koha nie trymaju kryŭdy. Maja tak zvanaja «skandalnaść» paspryjała majmu prafiesijnamu rostu».
Maim lubimym vyrazam było «ja sama»
Asia naradziłasia ŭ Rasii, u horadzie Taržok. Kali joj było try hady, z baćkami pierajechała ŭ Minsk.
Karani ŭ Asi niebiełaruskija: babula z Mardovii, a prababula ŭvohule ź Sibiry. Tolki voś baćka z Homielščyny.
U siamji žurnalistaŭ niama, babula – pravizar, matula – sudmiedekśpiert, usie tak ci inakš źviazanyja ź miedycynaj dy chimijaj.
«Babula dla mianie samy blizki čałaviek. Praktyčna na ŭsich dziciačych fotazdymkach ja z babulaj albo z nadźmutym ružovym telefonam ci nadźmutym zajcam. Babula raspaviadała, što ŭ dziacinstvie ja była vielmi pasłuchmianaj i samastojnaj. U 6 hadoŭ sama jeździła na tralejbusie na vakzał… Pryznacca, nie viedaju, čaho mianie tudy paniesła, matula taksama ŭzhadać nie moža.
Maim lubimym vyrazam było «ja sama». Pa vialikim rachunku, pad hetym łozunham z tych časoŭ i žyvu».
Ja chadziła na boks
«Mianie baćki nikudy nie addavali, kirunki dziejnaści ja abirała sama. Dzieviać hadoŭ prafiesijna zajmałasia narodna-estradnymi tancami. Syšła tolki tamu, što maja chareohraf pierajechała pracavać u inšy rajon. Z samaha dziacinstva ja vielmi zaležnaja ad nastaŭnikaŭ i vykładčykaŭ, zaraz ad redaktaraŭ – mnie nieabchodny mudry nastaŭnik, u jakoha ja budu vučycca, jaki budzie mnie padkazvać, jak zrabić lepš.
A jašče ja chadziła na boks! Chapiła mianie na dva razy, praŭda, i ja źbiehła, bo zrazumieła, što dziaŭčynka pavinna tančyć i malavać, a nie bić tvary inšym dziaŭčynkam».
U mianie nie było nivodnaj cacki
«Była ŭ mianie adna lalka barbi, jakuju mnie padaryŭ tata, ja pahulałasia ź joj dva dni i addała siabroŭcy.
U mianie była tolki adna miakkaja cacka – vialiki miadźviedź, jakoha mnie matula kupiła, kali ja pierachodziła ŭ 7 kłas.
Zatoje ja prosta abažała składanki, malavanki, kubiki i hałavałomki! Mahła sutki siadzieć i składać roznyja pazły. Pryvozili mnie ich adusiul, bo ŭ nas byŭ deficyt i niebahaty vybar. Tamu ja niapravilnaja dziaŭčyna, i cacak u mianie nie było». (śmiajecca)
Prafiesijnaja tancorka
«Doŭha ja dumała, što stanu prafiesijnaj tancorkaj. Maja chareohraf kazała mnie, što kali ja nie zakinu, to miesca mnie ŭ «Charoškach». Ale ŭ kłasie siomym ja pačała zadumvacca pra žurnalistyku. Matula chacieła, kab ja była televiadučaj, ale ja nie adčuvała žadańnia da hetaha. Ja rana zrazumieła, što kali pajdu pracavać u hazietu, to achaplu bolšy prafiesijny śpiektr».
Pieršaja zakachanaść
«Majo pieršaje zachapleńnie chłopčykam było ŭ dziciačym sadku, ale jaho matula była suprać, kab my siabravali.
A ŭžo surjoznaja zakachanaść pryjšła tolki va ŭniviersitecie, na pieršym kursie žurfaka. Hetaje pačućcio žyło ŭva mnie doŭha, vielmi doŭha…
Ja i ciapier ź simpatyjaj staŭlusia da hetaha čałavieka, ale ad byłych pačućciaŭ nie zastałosia ničoha. Pamiž nami taja ciepłynia, jakaja moža być tolki z čałaviekam, ź jakim prajšoŭ praz mnohaje».
Za kachańnie nie varta zmahacca
«Z 6 hadkoŭ, z toj pieršaj cikavaści da chłopčyka, jaki pasłuchaŭsia mamu i nie adstojvaŭ siabroŭstva sa mnoj, ja za mužčynami nie biehaju (śmiajecca).
U maim žyćci nie było nivodnaha mužčyny, za jakoha ja zmahałasia. Liču, što za kachańnie, darosłaje, surjoznaje pačućcio, nie varta zmahacca. A kali i treba, to heta sprava mužčyny».
Nie zakochvajusia na razryŭ aorty
«Šalonaja zakachanaść – heta razdraj, jaki mnie nie padabajecca. Było takoje ŭ maim žyćci i ni da čaho dobraha nie pryvodziła…
Zaraz nie zakochvajusia na razryŭ aorty, čamu vielmi rada. Dla mianie heta niekanstruktyŭna. Dla kahości – heta azart, žarść, natchnieńnie, a ja adčuvaju siabie harmanična i ščaśliva pry darosłych spakojnych adnosinach».
Zakachanaść vyroščvaje ciabie ŭ samoj sabie
«Zakachanaść, dalejšyja adnosiny źmianiajuć staŭleńnie da mnohich rečaŭ. Vopyt pieraadolvańnia prablem i ciažkaściej nadaje tabie mudraści i vyroščvaje ciabie ŭ sabie samoj. Heta toj stryžań, majučy jaki, ty možaš iści pa žyćci».
Chaču nie być «babaj ź jajcami»
«Vybudoŭvajučy siabie, na peŭnym etapie ja zrazumieła, što stanaŭlusia «babaj ź jajcami», jak havoryć mnie maja siabroŭka. Biaskoncaja praca i vialikaja adkaznaść za zaŭtrašni dzień lažyć na tvaich i tolki tvaich plačach.
Tak ja žyła šmat hod. Ciapier moj mužčyna vučyć mianie (praŭda, pakul nie vielmi ŭdajecca) zabyvać pra pracu paśla napisanych artykułaŭ. Niahledziačy na toje, što pracy stanovicca tolki bolš, ź im ja paśpiavaju mnohaje. Jon abierahaje mianie».
Pieršy pacałunak
«Moj pieršy pacałunak adbyŭsia na pieršym kursie žurfaka. U dziacinstvie, čytajučy knihi i hledziačy filmy, ja malavała hierojaŭ, ale babula vučyła mianie nie pieranosić vopyt inšych na siabie. Tamu mnie było vielmi składana ŭjavić, što takoje pieršy pacałunak u dziejańni (śmiajecca). Jon dla mianie byŭ sapraŭdnym adkryćciom!»
Žančyna nie moža być ščaślivaj biez kachańnia
«Byŭ čas, kali ŭ mianie była tolki praca, siabry i kot Cimafiej. Dumaju, pa sacyjalnych sietkach było bačna, što ja ŭsiu svaju piaščotu nakiroŭvała na kata… (śmiajecca). Imknułasia zapeŭnić siabie, što ja ščaślivaja i biez mužčyny, ale razumieła, što heta samapadman, ja nie była całkam zapoŭniena. Zaraz usio na svaich miescach (uśmichajecca).
Žančyna nie moža być ščaślivaj biez kachańnia».
Sapraŭdnaje kachańnie raz u žyćci
«Čym daŭžej vy z čałaviekam, tym bolš vy prarastajecie adno ŭ adnym. Tym bolš napoŭnienymi i hłybokimi stanoviacca adnosiny. Tolki tady naradžajecca kachańnie.
Ja vieru ŭ toje, što sapraŭdnaje kachańnie byvaje raz u žyćci i naradžajecca ŭ siamji, kali źjaŭlajecca dzicia».
Kachańnie – heta dziejańnie
«Słovy «ja kachaju» lepš uvohule nie kazać. Kachańnie – heta dziejańnie, tamu lepš nie kazać, a rabić, svaimi ŭčynkami śćviardžać svaje pačućci. Lubyja adnosiny, ci to jany siamiejnyja, ci to siabroŭskija, ci to z kachanym, budujucca tolki razam. Cahliny mosta treba kłaści z abodvuch bakoŭ, kab na siaredzinie sustrecca i napoŭnicca harmonijaj i ščaściem».
Da biełaruskaści praz zakachanaść
«Da biełaruskaści ja prajšła praź pieršuju zakachanaść.
Da taho ž mnie paščaściła, što ŭ mianie na žurfaku była vielmi krutaja biełaruskamoŭnaja kampanija, ź jakoj my zładzili niekalki kreatyŭnych mierapryjemstvaŭ. Heta Dzima Papko, viadomy ciapier jak repier Vinsent, Juraś Uskoŭ i Jahor Marcinovič, jakija pracujuć u «Našaj Nivie», Franak Viačorka, Adarja Huštyn, Nastaśsia Zańko… Heta aktyŭnyja, tvorčyja ludzi, jakija ciapier kožny pa-svojmu jarka prajaŭlajucca ŭ žurnalistycy i hramadskaj dziejnaści».
7 hod razmaŭlaju na biełaruskaj movie
«U škole mianie faktyčna nie vučyli biełaruskaj movie, dyj siamja ŭ mianie ruskamoŭnaja.
Ale na pieršych kursach žurfaka, dziakujučy pieraličanym ludziam, uva mnie niešta pieraklučyłasia, i ja ŭžo siomy hod razmaŭlaju pa-biełarusku.
Mnie katastrafična ciažka pieraklučacca na ruskuju movu, kali heta patrebna: u razmovie z babulaj ci z rasijskimi akciorami, piśmieńnikami. Usio ŭva mnie biełaruskaje: dumki, pačućci, razvahi…»
«Sobačij jazyk»
«Maja babula nie lubić biełaruskuju movu. Kali jana čuje, jak ja razmaŭlaju pa-biełarusku, kaža: «Pieriestań hovoriť na etom sobačjem jazykie!»
Ja nie viedaju, adkul u jaje heta. Jana lubić Biełaruś, ale z movaj niejak nie skłałasia. Mnie vielmi składana z hetym prymirycca. Davodzicca šukać kampramisy, bo heta moj samy blizki čałaviek. Byŭ čas, kali ja navat płakała, pačuŭšy ad babuli takoje… Heta adzinaja składanaść, źviazanaja ź biełaruskaj movaj».
Usio radziej, kali mianie nie razumiejuć
«Kali ja prychodžu ŭ niejkuju novuju kaviarniu, ja farmuluju svoj zapyt tak: «Mnie, kali łaska, imbryk harbaty ź ziołkami». U Minsku ŭsio radziej zdarajecca, što mianie nie razumiejuć. Biełaruskamoŭnym zaraz našmat praściej.
Ja starajusia nie pierachodzić na ruskuju movu ŭ śfiery absłuhoŭvańnia. Kali mianie nie razumiejuć, ja prosta tłumaču bolš prostymi słovami čaho chaču, na palcach pakazvaju. Hałoŭnaje – nijakaj ahresii. Čym z bolšaj taktoŭnaściu i vietlivaściu, uśmieškaj dy žarcikami biełaruskamoŭnyja tłumačać niešta, tym chutčej budzie źmianiacca staŭleńnie da movy. My sami farmirujem staŭleńnie da siabie. Časam možna navat paprasić vybačeńnia za svaju «niapravilnuju» movu, tady čałaviek adčuvaje siabie vinavatym i niezadavołnaść jaho pakidaje».
Žurnalisty ludzi niebahatyja
Budučy niezamužniaj dziaŭčynaj, jakaja musić zdymać kvateru, – ja pryncypova nie žyvu z baćkami, – jakaja choča stylova apranacca i smačna karmić lubimaha kata Cimafieja, mnie davodzicca pracavać šmat, nie admaŭlacca ad padpracovak. Žurnalisty ludzi niebahatyja.
Dla taho, kab zarabić tysiaču dalaraŭ, treba varjatna lubić hetu prafiesiju.
Kab być zapatrabavanym žurnalistam – nielha chałturyć. Kali ty nie budzieš z radaściu, da dryžykaŭ biehčy na čarhovaje intervju, kali nie budzieš z matylkami ŭ žyvacie prydumlać čarhovy aŭtarski prajekt – ničoha nie atrymajecca.
A kali imkniešsia zarablać pabolej, pačynaješ chałturyć, bo času na jakaść nie staje.
Kab pracavać jakasna, u radaść, važna znajści svajo vydańnie. Mnie pašancavała – ja jaho znajšła. BiełaPAN – heta ŚMI, pra jaki ja mahła tolki maryć. Druhi hod zapar ja pračynajusia z uśmieškaj.
Syrajedstva – minimalizm i kłopat pra zdaroŭje
«Ciaham apošniaha miesiaca praktykuju syrajedstva. Heta zručna z majoj pracaj, kali ja ŭvieś čas badziajusia i časta nie mahu narmalna pajeści, a padsiłkavacca bananami ci finikami možna ŭ lubym miescy.
Dla mianie syrajedstva – heta minimalizm, da jakoha ja imknusia va ŭsim, i kłopat pra zdaroŭje. Sutnaść takoha ładu žyćcia ŭ tym, što ty spažyvaješ tolki syruju ježu. Zranku adzin hrejpfrut, praz paru hadzin dva jabłyki, u abied jaki-niebudź sałacik, freš… A viečaram mohuć być hrušy ci piercy. Spačatku było ciažka: źjasi jabłyk, a takoje adčuvańnie, što prahłynuŭ kamień. Ciapier ja ŭžo dvuma bananami najadajusia. Spačatku adolvała apatyja, a ciapier adčuvaju lohkaść i pazityŭ. Ci syrajedstva fiłasofija?.. Ja nie vieru, što syrajedy stanoviacca praśvietlenymi. Hetyja słovy vielmi pafasnyja».
Prafiesijnaść nie zaležyć ad hiendaru
«Časam možna padumać, što ŭ biełaruskaj žurnalistycy mužčynam lahčej, bo jany bolš vynoślivyja i ich bolš čakajuć u redakcyjach. Ale prafiesijnaść nie zaležyć ad hiendaru. Važna – talenavity ty ci nie».
U nas stolki ŭsiaho, ale ludzi hetaha nie bačać
«Ja pačynała jak litaraturny žurnalist. Litaraturu ja lubiła zaŭsiody. Mianie zachapiła biełaruskaja sučasnaja litaratura. Dla mianie było sapraŭdnym adkryćciom, što ŭ nas stolki ŭsiaho, ale ludzi hetaha nie bačać. Sučbiellitam ja zajmałasia praciahły čas, zaraz ža mnie cikava ŭsia kultura. Štodnia ja adkryvaju dla siabie novych ludziej.
U biełaruskaj kultury stolki nieviadomych imionaŭ, što tut možna pracavać i hora nie viedać da kanca svaich dzion!»
Kniha pra momanty radaści
«Ja pišu knihu, jakaja nie źviazana z maim žurnalisckim dośviedam, ja nie chaču vysoŭvacca dziela taho, kab kryčać, što voś jana ja, hladzicie na mianie (śmiajecca).
Pišu momanty radaści. Chaču naźbirać sotniu takich historyj, jakija składucca ŭ kišenny zborničak radaści.
Nam vielmi nie chapaje pazityvu, a jon vakoł nas, jon napaŭniaje i pierapaŭniaje naša žyćcio! Ja chaču padzialicca radaściu ź inšymi praz takija maleńkija historyi, jakija naziraju praktyčna štodnia».
Žyć tak, kab nikoha nie pakryŭdzić
«Ja vielmi chaču žyć tak, kab nikoha nie pakryŭdzić. Ale časam zdarajecca kryŭdzić dobrych ludziej.
Kali zrabiŭ niešta kiepskaje, treba adrazu prasić vybačeńnia i staracca nie paŭtarać pamyłki».
Kamientary