Voś užo katory hod mnohija katoliki i simpatyki katalicyzmu prabyvajuć u stanie niedaŭmieńnia: u čym sakret «ryma-katalickaj piedafilii»? Jakim cudam taki strohi ŭ pytańniach seksualnaj etyki Kaścioł staŭ ledź nie manapalistam seksualnych devijacyj?
Pasprabuju raskryć hety «sakret», raźbivajučy jaho na try «mini-sakrety».
Pieršy mini-sakret: Da niadaŭniaha času ŭłady Kaścioła byli pierakanany, što pieramahčy piedafiliju i inšyja seksualnyja złoŭžyvańni jany zmohuć ułasnymi siłami. Zaŭvažyć pry hetym treba, što — nasupierak insinuacyjam katalickich i niekatalickich demaskataraŭ — hetaja baraćba była davoli rašučaj, prynamsi nastolki, nakolki dazvalali «ŭnutrykaściolnyja resursy». Zhadajma, što ŭžo z časoŭ Benedykta XIV (XVIII st.) kožny viernik byŭ «u sumleńni abaviazany» paviedamić vyšejšyja kaściolnyja orhany pra fakt seksualnaha damahalnictva z boku duchoŭnaj asoby, asabliva kali niešta takoje adbyvałasia padčas spoviedzi. Vydadzienaja ŭ 1962 hodzie instrukcyja Crimen sollicitationis pradpisvała pracedury dziejańniaŭ, jakija vyšejšyja duchoŭnyja ŭłady pavinny pradpryniać u vypadku atrymańnia skarhi na śviatara ŭ źviazku z «salicytacyjaj». U zaležnaści ad ciažaru praviny praduhledžvalisia roznyja pakarańni, uklučna z pazbaŭleńniem śviatarskaha sanu.
Karotki kamientar: Dumaju, nie tak ciažka zrazumieć, čamu vierchaviestva Kaścioła imknułasia ŭłasnymi siłami, biez anhažavańnia śvieckich uładaŭ, zmahacca z prablemami seksualnaha charaktaru siarod duchaviestva. Sposab naśviatleńnia hetych spraŭ mnohimi miedyjami siońnia — stasavańnie totum pro parte (cełaje zamiest častkovaha), vypadki ačarnieńnia nievinavatych śviataroŭ, kreavańnie imidžu Kaścioła jak sucelna demaralizavanaj instytucyi — śviedčyć ab tym, što jano mieła prynamsi častkovuju racyju. Tak, hledziačy na ŭsio heta ź pierśpiektyvy času, uzvažyŭšy roznyja «za» i «suprać», možam skazać, što taktyka vyrašeńnia prablemy biez supracy sa śvieckimi instytucyjami była pamyłkovaj, bo, pa-pieršaje, unutrykaściolnyja ryčahi ŭździejańnia ŭsio ž vielmi abmiežavany, asabliva ŭ płanie pienalizacyi złačynstva, a pa-druhoje, nie kožny biskup byŭ schilny ŭsurjoz traktavać tyja ci inšyja abvinavačańni i zadziejničać usie najaŭnyja ŭ jaho srodki dziela praduchileńnia złačynstvaŭ i naležnaha pakarańnia vinavatych. Tamu ŭ najhoršym vypadku možam kazać pra naiŭnaść kaściolnych uładaŭ, choć i heta nie vidavočna, bo heta ciapier my ŭsie «nie-naiŭnyja», adnak jašče tryccać-sorak hadoŭ tamu ludzi nie vałodali dastatkovaj viedaj pra ŭstojlivaść i dynamiku devijacyjnych schilnaściaŭ.
Druhi mini-sakret: Kaścioł zaŭždy vieryŭ u apraŭdanaść i dziejsnaść h.zv. poena medicinalis («lačebnaje pakarańnie»). Heta značyć, zychodziŭ z pryncypu, što pakarańnie pavinna być srodkam, a nie metaj. Za takim padychodam staić viera ŭ toje, što čałaviek pa svajoj pryrodzie dobry i što zaŭždy jamu treba dać šaniec naviarnucca i reabilitavacca ŭ vačach supolnaści. Hety pryncyp prymianiaŭsia taksama da śviataroŭ, jakija byli złoŭleny na pravinach seksualnaha charaktaru. I znoŭ ža: ź pierśpiektyvy času, vałodajučy davoli prasunutaj psichałahičnaj viedaj i navučanyja horkim dośviedam, my možam kazać, što, na žal, u dačynieńni da mnohich seksualnych devijantaŭ kaściolnaja poena medicinalis, navat kali i prymianiałasia, była niedastatkovaj. Akazałasia, što patrebny takija terapieŭtyčnyja abo/i karalnyja zachady, jakija vychodziać pa-za kampietencyi i ŭładnyja resursy Kaścioła.
Treci mini-sakret: Mas-miedyi paśpiachova spładzili stereatyp Kaścioła jak «hniazda piedafilii» pieradusim dziakujučy spraščeńniam u apisańni faktaŭ i stasavańni rytoryki padazreńniaŭ. Cikavyja ŭ hetym płanie nazirańni prafiesara Filipa Dženkinsa (Penn State University), šmathadovaha daślednika prablemy seksualnych złoŭžyvańniaŭ u ryma-katalickim Kaściole. Jon apaviadaje, što, prykładam, u Šykahskaj archijadycezii ŭ vyniku admysłovych daśledavańniaŭ było vykryta, što spasiarod 2 200 śviataroŭ nakont 40 majucca surjoznyja padazreńni ŭ seksualnym vykarystoŭvańni małaletnich. Heta — ni mnoha, ni mała — 1,8%. Ale ŭvaha: spasiarod hetych 40 tolki adzin śviatar moh być zakvalifikavany jak «piedafił», pakolki astatnija mieli seksualnyja kantakty z asobami va ŭzroście 16–17 i bolej hadoŭ. «Takija stasunki chutčej za ŭsio taksama padlahajuć kryminalnaj adkaznaści — piša praf. Dženkins — i, biassprečna, źjaŭlajucca amaralnymi i hrachoŭnymi, ale jany nie majuć charaktaru bieźlitosnaha, ekspłuatatyŭnaha vykarystańnia dziaciej».
Šykahskaja archidyjacezija pasłužyła tut jak case study, hruntoŭnaje vyvučeńnie adnaho vypadku, metaj jakoha jość prapanavańnie zychodnych hipotez adnosna ŭsich astatnich anałahičnych vypadkaŭ. Praporcyi, viadoma ž, mohuć niaznačna adroźnivacca ŭ roznych krainach i kantynientach, ale niama nijakich padstaŭ, kab piedafiliju ŭ Kaściole kvalifikavać jak niejkuju epidemiju ci pandemiju.
Nazirańnie amierykanskaha ekśpierta pryviedziena tut zusim nie dla taho, kab apraŭdvać śviataroŭ, jakija dapuścilisia haniebnych učynkaŭ. Navat kali śviatar praktykuje seks z darosłymi asobami i pry ŭzajemnaj zhodzie, heta nieprymalna z maralnaha i kananičnaha hledzišča, a tym bolš kali ŭ takija stasunki anhažuje asob ź jašče nie sfarmavanaj da kanca psichikaj. Metaj tut było pakazać miechanizm kreavańnia vobrazu Kaścioła jak niejkaj fabryki piedafilii. Haziety dy sieciŭnyja resursy čaściakom azdablajuć zahałoŭki svaich artykułaŭ pry dapamozie słoŭ typu «ksiondz-piedafił», choć pry bolš uvažlivym čytańni vyjaśniajecca, što havorka idzie pra seks z asobami siarednie- abo poźniepadletkavaha ŭzrostu (a heta nie piedafilija, a efebafilija — zusim inšaja psichijatryčna-kryminalistyčnaja katehoryja). U śviadomaści ž čytačoŭ (mnohija abmiažoŭvajucca čytańniem zahałoŭkaŭ i padzahałoŭkaŭ) daminantnym zastajecca zahałoŭkavy pasył, a nie «suchija fakty» ŭ tekście. Paźniej hety «miedyja-fakt» pačynaje funkcyjanavać jak fakt aŭtentyčny, zatym abahulniajecca i prypisvajecca ŭsim albo bolšaści dadzienaj supolnaści. Z takim razhułam indukcyjnaj safistyki ŭsio nasielnictva Ziamli treba było b akreślić «piedafilskim».
Hety tekst źjaŭlajecca častkaj artykuła «Papa Benedykt i jaho krytyki»
U mižčaśsi pračytaŭ na svaboda.org pad tekstam hutarki sa mnoj Siarhieja Abłamiejki, što «adzin vysokapastaŭleny śviatar, jaki nie pažadaŭ nazyvać svajo imia, skazaŭ litaralna nastupnaje: «My nie dajom kamentaroŭ, tamu što pakul hetaja tema nas nie datyčyć. Spadziajusia, što i ŭvohule nikoli nia budzie datyčyć». Što ž, prablemy paŭsiudnaha Kaścioła nas «nie datyčać». To, moža, heta nie naš Kaścioł?…
Kamientary