Što zrabić, kab pra nas viedali za miažoj?

U Domie družby adbyŭsia kruhły stoł pa temie: «Papularyzacyja biełaruskaj kultury za miažoj: prablemy i ich vyrašeńnie».

Pakolki prablemy biełaruskaj kulturnaj ekspansii — reč dla bolšaści čynoŭnikaŭ novaja, dyk na kruhłym stale pradstaŭniki ministerstva kultury, dziaržaŭnych vydańniaŭ, a taksama čalcy prafiesijnych sajuzaŭ byli zasiarodžanyja chutčej na pieršaj častcy, to bok na prablemach, a nie na vyrašeńni hetaha pytańnia, jak praktyčna papularyzavać biełaruskuju kulturu za miažoj.

Što biełaruskaja kultura maje na zapas? Udzielniki kruhłaha stała adznačyli bahatuju, častkova zachavanuju, tradycyjnuju kulturu, stanoŭčy imidž vychadcaŭ ź Biełarusi, jakija ŭ svoj čas nakłali svoj adbitak na zamiežnyja kultury, vysokuju kolkaść VNU, jakija rychtujuć kulturnickija kadry, a taksama šmatlikaść biełaruskaj dyjaspary za miažoj.

Što prapanujuć čynoŭniki? Namministra kultury Tadevuš Stružecki prapanuje stvareńnie dziaržaŭnych kulturnych centraŭ za miažoju, jakija buduć prapahandavać i prasoŭvajuć biełaruskuju kulturu ŭ inšych krainach. Nahadajem, kruhły stoł adbyvaŭsia na tle aktyŭnaha abmierkavańnia ŭ dziaržaŭnaj presie idei stvareńnia takich sietki centraŭ, na manier niamieckaha «Instytut Hiote», abo «Polskaha instytuta». Takija kulturnyja centry isnujuć za dziaržaŭnyja hrošy i źjaŭlajucca dziejsnaj pryładaj dla papularyzacyi svaich kulturaŭ u miežach inšych dziaržavaŭ.

U dadatak sp-r Stružecki skazaŭ, što takoj jeŭrapiejskaj krainie zamała mieć dva kulturny centry biełaruskaj kultury, jaki ja Biełaruś maje ŭ Biełastoku i Kijevie. I da taho ž, pa słovach čynoŭnika, u « Polščy taki centr pavinny być nie tolki ŭ Biełastoku, ale i ŭ stalicy».

«Kultura — najlepšy dypłamat, — skazaŭ Tadevuš Stružecki, — Kali susied bačyć, što my majem admietnuju, bahatuju kulturu, dy pieramovy pa inšych pytańniach viaducca zusim pa-inšamu, heta mianiaje ŭ stanoŭčy bok uvieś imidž krainy».

Čynoŭniki pierakananyja, što kirujučaja i nakiroŭvajučaja rola ŭ spravie stvareńnia «kulturnaha» imidža Biełarusi za miažoju pavinna naležyć dziaržavie. Staršynia Biełaruskaha fonda kultury Uładzimir Hilep vykazaŭ dumku, što «čas stychijnym suviaziam» u halinie kulturnaha abmienu praminuŭ, i ciapier samy čas navieści «dziaržaŭny paradak». Potym jon usio ž zakranuŭ prablemu acenki kulturnaha eksparta, to bok, chto ź viedamstvaŭ maje aŭtarytet vyznačać, jaki kulturny pradukt varta vieźci za miažu, a jaki — niepažadana.

Staršynia tavarystva «Biełaruś-Polšča» i były ministr kultury Anatol Butevič vykazaŭsia jašče pa takim aśpiekcie biełaruskaj kulturnaj ekspansii, jak ustalavańnie biełaruskich pomnikaŭ za miažoj, jakich na dadzieny momant - ličanyja adzinki. Potym pryvioŭ prykład Ukrainy: pa ŭsim śviecie ŭ hramadskich miescach ustalavana sotni raznastajnych vyjavaŭ Tarasa Šaŭčenki: pomnikaŭ, bareljefaŭ.

Pavodle śpisu zaprošanych na kruhłym stale zusim adsutničali pradstaŭniki niezaležnych kulturnickich arhanizacyjaŭ, ale byli takija aŭtarytetnyja jak dla ŭładaŭ, tak i dla niezaležnaha hramadstva asoby, jak prafiesar, hanarovy staršynia Mižnarodnaj asacyjacyi biełarusistaŭ, prafiesar Adam Maldzis. Jon zaŭvažyŭ, što ŭ spravie prasoŭvańnia biełaruskaj kultury za miažoj varta abjadnać namahańni jak dziaražaŭnych orhanaŭ tak i niedziaržaŭnych, jak hramadskaha abjadnańnia pa suviaziach z suajčyńnikami za miažoj «Radzima», tak i niedziaržaŭnaha Zhurtavańnia biełarusaŭ śvietu «Baćkaŭščyna», a taksama vykarystoŭvać patencyjał dvuch Sajuzaŭ piśmieńnikaŭ. Potym sp-r Maldzis vykazaŭ karysnuju dumku, što na pieršym časie stvaryć kulturnyja centry za miažoj možna na dabraachvotnych pačatkach. Kab tyja centry trymalisia najpierš na miascovych biełarusistach, to bok na navukoŭcach i hramadskich dziejačoŭ jak praviła niebiełaruskaha pachodžańnia, što aktyŭna cikaviacca Biełaruśsiu i biełaruščynaj, dy jakija majuć biełaruskuju kulturu ŭ centry svaich prafiesijnych zacikaŭleńniaŭ. Prykancy sp-r Maldzis nahadaŭ pra patencyjał tych biełarusak, jakija vychodziać zamuž za inšaziemcaŭ, i pryvioŭ prykład mastački Volhi Dziomkinaj, jakaja čynna i śviadoma prapahanduje biełaruskaje mastactva ŭ Paryžy.

• 0
• 0
• 0
• 0
• 0
• 0
• 0
• 0