U Mahilovie adkryli padziemny pierachod, jaki bolš nahadvaje mini-muziej Puškina
Mahiloŭcam praciahvajuć naviazvać niazručnaje haradskoje asiarodździe i kult ruskaha paeta, jaki ŭźnik z padačy Stalina, ihnarujučy pry hetym biełaruskich dziejačaŭ.
31 śniežnia 2024 hoda haradskija ŭłady ŭračysta adkryli novy padziemny pierachod na skryžavańni Puškinskaha praśpiekta i vulicy Astroŭskaha.
U čas kapańnia katłavanu, jak pisali krajaznaŭcy, vierahodna, byli ŭskrytyja padmurki Čarnihaŭskaj bramy — ujaznoj arki ŭ styli ampiru, pabudavanaj na ŭskrainie Łupałava, zadniaproŭskaha rajona horada, u kancy XVIII — pačatku XIX stahodździaŭ. Ale, jak i zaŭždy ŭ horadzie, budaŭnictva pierachoda viałosia ŭ takija ścisłyja terminy, što na archieałahičny abjekt u lepšym vypadku nie źviarnuli ŭvahi.
Pierachod rabiŭsia z adzinaj metaj — pavialičyć prapusknuju zdolnaść praśpiekta, zahnaŭšy ludziej, u tym liku fizična asłablenych, pad ziamlu. Pakul uvieś śviet robić pryjarytetam piešachodaŭ i srodki indyvidualnaj mabilnaści, u Mahilovie nie pieršy hod upeŭniena iduć u advarotnym kirunku: likvidujuć naziemnyja pierachody, budujuć padziemnyja pierachody, stvarajuć kiłamietry mietaličnych aharodžaŭ, kab u piešachoda nie było dumki pierajści tam, dzie jamu zručna, i zabaraniajuć ruch viełasipiedystaŭ u centry horada. Ničoha z heta nie dapamahło razhruzić vulicy ad zatoraŭ.
Novy pierachod pa Puškinskim praśpiekcie pieratvaryli ŭ sapraŭdy mini-muziej ruskaha paeta: na ścienach jaho imia, partrety, karotkaja bijahrafija, vytrymki z tvoraŭ, vobrazy jaho epochi. A taksama krajavid horada z musulmanskimi minaretami, jaki pamyłkova traktujecca jak histaryčnaja vyjava Mahilova. Na vialikich ekranach u pierachodzie tranślujuć łukašenkaŭski čyrvona-zialony ściah.
Kult Puškina vyliŭsia i vonki. Na inšym kancy praśpiekta na prypynku hramadskaha transpartu pastavili novyja prypynki biazhłuzdaha dyzajnu, upryhožanyja z usich bakoŭ puškinskaj tematykaj.
Tak u horadzie nie ŭšanoŭvali anivodnaha biełaruskaha dziejača. Moža być Alaksandra Puškina z Mahilovam źviazvaje niejkaja častka bijahrafii? Nie.
U horadzie Mahilovie Alaksandr Puškin byŭ usiaho dvojčy prajezdam: u 1820 hodzie pa darozie ŭ ssyłku ŭ Kišynioŭ i ŭ 1824 hodzie, kali jechaŭ z Adesy ŭ ssyłku ŭ siało Michajłaŭskaje. Na hetym usio.
Źjaŭleńnie ŭ Mahilovie Puškinskaha praśpiekta i pomnika ruskamu paetu źviazana sa stalinskimi časami. U 1937 hodzie, na piku vialikaha teroru, z padačy Stalina ŭ SSSR šyroka adznačałasia 100-hodździe z dnia śmierci paeta. Tady ŭ savieckaj dziaržavie adbyŭsia ahulny impierski pavarot, i Puškin, jaki jašče niekalki hadoŭ tamu hramiŭsia praletarskimi paetami, byŭ uźviedzieny ŭ ranh kumiraŭ. Jaho imia stała nasadžvacca va ŭsich kutkach Savieckaha Sajuza, u kožnym bujnym nasielenym punkcie źjaŭlalisia vulicy ŭ jaho honar, a taksama masava ŭzvodzilisia pomniki.
Pieršy pomnik Puškinu ŭ Mahilovie byŭ pastaŭleny ŭ 1965 hodzie. U 1967 hodzie susiedniaja Novačarnihaŭskaja vulica, pa jakoj byccam by prajazdžaŭ paet, była pierajmienavanaja ŭ Puškinski praśpiekt. Rasijskija ŭłady praciahnuli impierskuju palityku savieckaj dziaržavy, adorvajučy svaich sajuźnikaŭ-satelitaŭ pomnikami Puškina. U 2015 hodzie z vialikim skandałam u Mahilovie byŭ pastaŭleny druhi pomnik Puškinu.
U toj ža čas u Mahilovie dahetul niama anivodnaha pomnika dziejačam biełaruskaj kultury. Ideja pastavić pomnik Janku Kupału, jaki ŭ svajoj paemie «Mahiła lva» apieŭ lehiendu pra Mašeku i ŭźniknieńnie horada, a taksama padaryŭ ciapier vielmi papularny vobraz «ilvinaha horada», nie znajšła vodhuku ŭ miascovych uładaŭ.
«Naša Niva» — bastyjon biełaruščyny
PADTRYMAĆJak pomniki rusifikujuć Biełaruś? Padliki pra toje, kolki pomnikaŭ pryśviečanyja savieckaj historyi, a kolki — nacyjanalnaj
Małdaŭski «naščadak tałkavinaŭ» duryć usich vydumkami pra Skarynu. Ale biełaruski navukoviec jamu pavieryŭ
«Minsk nahadvaje saviecki harnizonny haradok». Jak prapanujuć zamianić carskija i kamunistyčnyja nazvy ŭ stalicy?
U Ryzie demantavali pomnik rasijskamu fieldmaršału Barkłaju-de-Toli
Ejsmant: Nijakich vybačeńniaŭ Łukašenka Zialenskamu nie prynosiŭ, bo prasić prabačeńnia nam niama za što64
Kamientary