Z Rasii pryjechała vykryvać «mif pra Kurapaty» historyk, jakaja pierapisvaje historyju Katynskaha rasstrełu na karyść čekistaŭ

Da Nočy rasstralanych paetaŭ na «Biełaruś 1» vyjšaŭ materyjał, u jakim iznoŭ nakinulisia na dypłamataŭ krainaŭ Jeŭrasajuza, jakija pavodle daŭniaj tradycyi naviedali Kurapaty, kab ušanavać pamiać pra achviar stalinskaha teroru.

U repartažy pryznali, što represii ŭ 1930-ja hady sapraŭdy byli, bo «čas byŭ taki», ale Kurapaty byccam by nijak ź imi nie źviazanyja. Skončyłasia ŭsio abvinavačvańniami krain Zachadu ŭ duchu znakamitaha vyrazu «a ŭ vas niehraŭ linčujuć».

Spačatku dla raźviančańnia «mifa pra Kurapaty» pakazali frahmient archiŭnaha repartažu z adstaŭnym siłavikom Alaksandram Płavinskim, viadomym admaŭlalnikam i falsifikataram historyi Kurapataŭ, jakoha ŭžo nie raz łavili na chłuśni i manipulacyjach. 

Čytajcie taksama: «Łom u murašniku». Zirnicie, z dapamohaj jakich pryjomaŭ adstaŭnik Płavinski falsifikuje historyju Kurapataŭ

U druhoj častcy vypusku vykryćciom Kurapataŭ zaniałasia novaja hierainia z Rasii — Aksana Karniłava, kandydat histaryčnych navuk i člen Rasijskaha vajenna-histaryčnaha tavarystva. 

Pierapisvańnie historyi Kurapataŭ

Pavialičyć

Jaje adrazu paprasili raspavieści teoryju pra «piatuju Katyń», jakaja byccam źjaŭlajecca častkaj polskaj prapahandy.

«U polskim histaryčnym naratyvie Kurapaty nazyvajucca «piataj Katyńniu», dzie płanavałasia i, napeŭna, dahetul płanujecca pabudavać tak zvanyja piatyja Katynskija mohiłki. Tut cikava toje, što da 1992 hoda, to-bok na praciahu doŭhich 40-50 hadoŭ palaki kazali tolki pra try miescy, jakija byli raźmieščany na terytoryi Savieckaha Sajuza. Heta Katyń, Miednaje, Charkaŭ. […]

Nijakich zhadak ni pra 4-ju Katyń, heta ŭkrainskaja Bykoŭnia, ni pra 5-ju Katyń, heta biełaruskija Kurapaty, nie było. Nie było ni słova, ni zhadki, nivodnaha svajaka, jaki b šukaŭ i kazaŭ pra toje, što tut štości adbyvałasia», — zajaŭlaje Karniłava.

Čytajcie taksama: Kurapaty: na siońnia viadoma amal usio

Niezrazumieła, jak svajaki mahli zhadvać pra miesca pad Minskam, kali jano było adšukana tolki ŭ 1988 hodzie. Pra masavaje zabojstva polskich aficeraŭ u Katyni ichnija svajaki taksama mahli b daviedacca na paŭstahodździe paźniej, kali b u 1942 hodzie pa navodcy miascovych žycharoŭ pachavańni nie vyjavili niemcy, jakija vyrašyli vykarystać ich u svajoj prapahandzie suprać balšavikoŭ. Da taho momantu savieckija ŭłady na zapyty polskaha ŭrada ŭ vyhnańni adkazvali, što ŭsich palakaŭ adpuścili pa amnistyi i jany niedzie «zhubilisia».

«Situacyja źmianiłasia paśla razvału Savieckaha Sajuza. U kastryčniku 1992 hoda źjaviŭsia tak zvany dakumient, zakryty pakiet №1, zapiska Bieryi, u jakoj amal 7500 novych katynskich achviar: ukrainskich katynskich achviar i biełaruskich katynskich achviar», — praciahvaje rasijski historyk.

Pavialičyć

Pavialičyć

Ź jaje słoŭ možna zrazumieć, što zapiska Bieryi z zakrytaha pakieta №1 uziałasia nieviadoma adkul. Ale navat siońnia jaje možna adšukać na dziaržaŭnym rasijskim sajcie «Elektronnaja biblijateka histaryčnych dakumientaŭ».

U publikacyi 1992 hoda pryviedzieny fotakopii aryhinalnaha dakumienta z prapanovaj da Stalina rasstralać nie tolki 14,7 tysiačy polskich vajennapałonnych, ale i 11 tysiač źniavolenych u turmach BSSR i USSR palakaŭ, u tym liku pamieščykaŭ, fabrykantaŭ, byłych polskich aficeraŭ, čynoŭnikaŭ i pierabiežčykaŭ, a taksama abvinavačanych va ŭdziele ŭ kontrrevalucyjnych špijonskich i dyviersijnych arhanizacyjach.

Dakumient nie ŭziaŭsia ź niadkul, krynica ŭ publikacyi dakładna paznačanaja — «Administracyja Prezidenta Rasijskaj Fiederacyi, fond 3. Zakryty pakiet №1». U 2010 hodzie Rasarchiŭ vykłaŭ kalarovyja kopii dakumientaŭ, jakija majuć dačynieńnie da Katynskaha rasstrełu.

Pavialičyć

U łahierach i turmach Biełarusi i Ukrainy ŭ vyniku było rasstralana 7305 palakaŭ. Hety lik viadomy z zapiski staršyni KDB SSSR Alaksandra Šalepina da Chruščova pra likvidacyju ŭsich ulikovych spraŭ na polskich hramadzian, rasstralanych u 1940 hodzie, jakaja datujecca 1959 hodam (dakumient taksama adskanavany i vykładzieny ŭ svabodny dostup rasijskim archivam).

U 1994 hodzie Słužba biaśpieki Ukrainy, pierajemnica NKVD USSR, adšukała ŭ svaich archivach i pieradała Polščy śpis ź imionami 3435 polskich hramadzian, rasstralanych na terytoryi Ukrainy. Adpaviedna, zychodziačy z prostaj aryfmietyki, u tak zvany «biełaruski katynski śpis» musiać uvachodzić astatnija 3870 rasstralanych. 

Ale ŭ Biełarusi čekisty zachavali svaje pazicyi paśla razvału SSSR i pakinuli staruju nazvu, ad jakoj adraklisia navat u Rasii. Pierajemniki NKVD BSSR imknucca zachavać pra siabie «śvietłuju pamiać», a tamu archivy KDB Biełarusi dahetul zastajucca zakrytymi. Polšča niahledziačy na ŭsie svaje vysiłki tak i nie zmahła atrymać ad biełaruskaha boku źviestki pra rasstralanych polskich hramadzian u BSSR. 

Adnak Karniłava nazyvaje źviestki z dakumientaŭ «polskim kanstruktam», jaki byccam by pryniała Ukraina, ale nie pryniała Biełaruś. Jana śćviardžaje, što na terytoryi Biełarusi palaki płanavali pabudavać piatyja «katynskija mohiłki», dzie byccam by pachavany 3500 palakaŭ. Na jaje dumku, niama nijakich dakumientaŭ i śviedčańniaŭ, što hetyja palaki ŭ biełaruskich turmach isnavali.

Cikavaja situacyja atrymlivajecca — aryhinały savieckich dakumientaŭ pra kolkaść rasstralanych palakaŭ u turmach BSSR i USSR publikujuć rasijskija dziaržaŭnyja instytuty, ale źviestki ź ich čamuści akazvajucca «polskim kanstruktam».

Atrymać ža bolš detalnyja dakumienty pra toj pieryjad z archivaŭ KDB, viadoma, niemahčyma praz toje, što ich dahetul admaŭlajucca rassakrecić u Biełarusi.

Pavialičyć

Dalej Karniłava raspaviadaje byccam by polskuju viersiju pra toje, što ŭ minskaj turmie NKVD stajali vanny z salanaj kisłatoj, u jakich byccam by rastvaryli 3 tysiačy polskich aficeraŭ. «U hady vajny heta ŭsio prydumaŭ Hiobiels», a paśla nibyta pieraniali palaki.

Taksama jana raskazvaje, što polski bok nibyta patrabavaŭ pravieści raskopki ŭ Kurapatach, «ale vielmi chutka ad hetych raskopak, ad hetych ekshumacyj admovilisia, tamu što naŭrad ci jany tut kahości znojduć».

Nasamreč Polšča jašče z 2012 hoda damahajecca taho, kab pravieści raskopki ŭ Kurapatach. Ale ich nie pravodziać nie tamu, što palaki pieradumali, bo viedajuć niejkuju tajamnicu, a tamu što nie daje zhody biełaruski bok: niama «katynskaha śpisu», značyć, nie było i rasstrełaŭ, a tamu i kapać niama što — vielmi zručnaje zamknionaje koła. U 2021 hodzie znoŭ pra nieabchodnaść ekshumacyi pareštak u Kurapatach nahadaŭ polski premjer-ministr Matevuš Maraviecki — nie vielmi padobna da taho, što palaki «admovilisia».

«Piataja Katyń»

Pavialičyć

«Naša Niva» pasprabavała adšukać zhadki pra Kurapaty jak pra «piatuju Katyń», jakaja, jak śćviardžaje Aksana Karniłava, isnuje ŭ polskim histaryčnym naratyvie. Za vyklučeńniem tekstavych viersij hetaha repartaža z «Biełaruś 1» my nie adšukali anivodnaj zhadki pa «Piatuju Katyń» pa-rusku. Roŭna nul zhadak znajšłosia i pa-polsku pra «Piąty Katyń».

Niama nijakich zhadak i pra čaćviortuju, i pra treciuju Katyń. «Druhaja Katyń» isnuje, ale tak nazyvajuć hibiel polskich elitaŭ u avijakatastrofie pad Smalenskam, radziej — apisvajučy inšyja masavyja zabojstvy palakaŭ. Usiaho adzin raz Kurapaty paraŭnanyja z «druhoj Katyńniu» ŭ polskamoŭnaj haziecie Głos znad Niemna ŭ 1989 hodzie. 

Vyhladaje, što «polskija naratyvy» pra množnyja Katyni hościa, zaprošanaja z Rasii, paprostu vydumała prosta ŭ efiry «Biełaruś 1».

Chto takaja Aksana Karniłava?

Paśla prahladu repartažu nie pakidaje adčuvańnie, što žančynu zaprasili, bo ŭ Biełarusi nie znajšłosia historykaŭ, akramia zajezdžanaha Płavinskaha, jaki nasamreč chimik pa adukacyi, jakija b zmahli vyvalić za raz stolki tryźnieńnia pa temie Kurapataŭ.

Historyk Aksana Karniłava pražyvaje ŭ Smalensku i sapraŭdy zajmałasia temaj stalinskich palityčnych represij, a dakładniej adnym ich aśpiektam — savieckaj pienitencyjarnaj sistemy i łahierami HUŁAHa. 

Pavialičyć

U 2013 hodzie jana abaraniła ŭ Smalenskim dziaržaŭnym univiersitecie kandydackuju dysiertacyju pa temie vykarystańnia prymusovaj pracy pry budaŭnictvie aŭtamahistrali Maskva — Minsk u 1936-1941 hadach.

U 2000-2017 hadach jana kiravała navukova-ekspazicyjnym adździełam miemaryjała «Katyń», dzie znajšła sabie spravu pa dušy — admaŭleńnie ahulnapryniataj viersii pra toje, što adbyłosia ŭ Katyni. Heta, viadoma, mnohaje kaža pra histaryčnuju navuku ŭ sučasnaj Rasii. Pa stupieni absurdnaści situacyi jaje možna paraŭnać chiba tolki z tym, kali b admaŭlalnik Chałakosta pracavaŭ u miemaryjale Jad va-Šem.

Paśla Karniłava pracavała hałoŭnaj zachavalnicaj fondaŭ rasijskaha dziaržaŭnaha muzieja «Smalenskaja krepaść».

Pavialičyć

Taksama paralelna ŭdzielničaje ŭ roznych intehracyjnych prajektach: raniej była navukovaj supracoŭnicaj NAC «Rasija i Biełaruś», ciapier — člen Rasijskaha vajenna-histaryčnaha tavarystva i navukovy dyrektar Centra vyvučeńnia pierśpiektyŭ intehracyi JEAES, zarehistravanaha ŭ Minsku, jakija arhanizujuć prarasijskija i antypolskija mierapryjemstvy ŭ Biełarusi. Tak što jaje vizity nie vypadkovyja. 

Vystupleńni Karniłavaj na takich mierapryjemstvach napoŭnieny takoj ža ideałahičnaj dezynfarmacyjaj, jak toje, što jana ahučyła pra Kurapaty dla biełaruskaha telebačańnia.

Naprykład, jana nazyvaje Katynski rasstreł «pravakacyjaj», raźličanaj na palakaŭ, paraŭnoŭvajučy jaho ź niadaŭniaj raźnioj u Bučy, učynienaj rasijskimi vajskoŭcami suprać mirnaha nasielnictva. Na jaje dumku abiedźvie «pravakacyi» jadnaje byccam by niezvyčajny vybar nazvy. U adnym vypadku niemcy nibyta vybrali Katyń, bo taponim suhučny polskamu słovu «kat», a ŭ druhim vypadku ŭkraincy vybrali Buču, bo taponim suhučny sa słovam «miaśnik» u anhlijskaj movie — «butcher».

Šmat u čym dziakujučy Karniłavaj, jakaja nazyvaje trahiedyju ŭ Katyni fejkam, naviazanym Rasii zachodnim śvietam, adbyvajecca pastupovaje źniščeńnie miemaryjała polskim achviaram stalinskaha teroru i pierafarmatavańnie jaho ŭ pomnik achviaram nacystaŭ. Abkatanuju ŭ Rasii falsifikacyju historyi Karniłava, vidać, ciapier budzie dapamahać realizavać i ŭ Kurapatach.

• 0
• 0
• 0
• 2
• 0
• 0
• 8
• 1