Mova

Jak niamiecki pierakładčyk zacikaviŭsia biełaruskaj litaraturaj

Tomas Vajler u 1990-ch paŭtara hoda pražyŭ u Biełarusi, dzie byŭ vałancioram. Ale cikavaść da biełaruskaj movy pryjšła paźniej.

Tomas Vajler Thomas Weiler
Tomas Vajler. Skryn videa: dwbelarus / YouTube

Tomas Vajler u žniŭni hetaha hoda staŭ łaŭreatam premii Paŭla Cełana za pierakład na niamieckuju movu ramana «Sabaki Jeŭropy» Alhierda Bachareviča. Heta prestyžnaja ŭznaharoda prysudžajecca Niamieckim litaraturnym fondam za vydatnyja dasiahnieńni ŭ pierakładzie litaraturnych tvoraŭ. Premiju pamieram 25 tysiač jeŭra ŭručać na aficyjnaj cyrymonii 21 listapada.

«DW Biełaruś» parazmaŭlali z łaŭreatam pra šlach da biełaruskaj movy.

Vajler zhadvaje, što pryjechaŭ u Minsk u kancy 1990-ch ź nievialikaha miastečka ŭ Hiermanii i jamu było ciažka pryzvyčajvacca da žyćcia ŭ vialikim horadzie ŭ čužoj krainie.

«Da taho, što amal usie ŭ Biełarusi razmaŭlajuć na ruskaj movie, ja ŭžo byŭ hatovy. U nas byŭ padrychtoŭčy sieminar, na jakim byłyja vałanciory, jakija pracavali ŭ Minsku raniej, raskazvali nam pra heta», —

zhadvaje Tomas.

Pierad adjezdam jon staŭ samastojna vyvučać ruskuju movu.

Tomas Vajler Thomas Weiler
Tomas Vajler padčas svajho vałanciorstva ŭ Minsku. Skryn videa: dwbelarus / YouTube

«Ja viedaŭ ličby da sta i vałodaŭ bazavym słoŭnikavym zapasam. Ale vałodańnie ličbami nie vielmi mnie dapamahała, tamu što ŭ toj čas byŭ razhar inflacyi i ŭsie pačynali ličyć z 10 tysiač», — raskazvaje Vajler.

Pastupova za čas pracy chłopiec vyvučyŭ ruskuju movu. A voś biełaruskaj jon pa-sapraŭdnamu zacikaviŭsia, kali viarnuŭsia ź Biełarusi.

«Ja zrazumieŭ, što nie zaŭvažyŭ cełuju śfieru, subkulturu, jakaja vyznačała siabie praź biełaruskuju movu, jakaja rabiła i słuchała biełaruskuju muzyku, litaratary, jakija pisali pa-biełarusku. Tamu što nie znajšoŭ dostupu. A pa ščyraści, i nie šukaŭ. (…) Heta była takaja zakrytaja subkultura, taki samadastatkovy asobny śviet. Mienavita heta mianie zacikaviła».

Vajler zhadvaje, što pa viartańni ŭ Hiermaniju jon pačaŭ sačyć za tym, jakija biełaruskija teksty vychodziać u jaho krainie. Padčas navučańnia ŭ Lejpcyhskim univiersitecie chłopiec vyvučaŭ pierakład na ruskuju i polskuju movy. Paralelna samastojna sprabavaŭ vučyć biełaruskuju movu, naviedvajučy kursy pa biełaruskaj movie, što byli ŭ jaho ŭniviersitecie.

Mužčyna adznačaje, što ŭ čas, jak jon pačaŭ zajmacca biełaruskaj litaraturaj, u Hiermanii było vielmi mała novych pierakładaŭ ź biełaruskaj movy na niamieckuju. Za piatnaccać hadoŭ situacyja istotna źmianiłasia da lepšaha. Ciapier šmat roznych vydaviectvaŭ u Hiermanii, Aŭstryi, Šviejcaryi ŭžo vydali pierakłady biełaruskich aŭtaraŭ. Siarod ich jak paezija, tak i proza, dramaturhija.

Na adnym z knižnych kirmašoŭ Tomas paznajomiŭsia ź piśmieńnikam Alhierdam Bacharevičam, čyj raman «Sabaki Jeŭropy» jon pierakłaŭ na niamieckuju movu.

«Dla mienie zadača pierakładčyka, heta nie tolki pieradača tekstaŭ, ale i razmovy pra toje, adkul jany pachodziać, jakaja situacyja ŭ krainie ci jak vy ich čytajecie, jaki dośvied u vas byŭ, što vy ciapier čujecie ad ludziej, jakija pryjazdžajuć z hetaj krainy ci, mahčyma, usio jašče znachodziacca ŭ joj», — adznačaje Vajler.

«Pakul ja pracavaŭ nad pierakładam, u Biełarusi adbyłasia mirnaja revalucyja, pačalisia represii, źjavilisia palitviaźni. Było rasijskaje ŭvarvańnie va Ukrainu. Dla mianie heta ŭsio — u hetym tekście», — havoryć pierakładčyk.

Kamientary

Va Ukrainie zahinuŭ biełaruski dobraachvotnik Haz11

Va Ukrainie zahinuŭ biełaruski dobraachvotnik Haz

Usie naviny →
Usie naviny

MUS raspaviało svaju viersiju, za što pasadzili piarevaratnia ŭ pahonach Zhirskaha6

Zatrymali na vakzale, pra spravu amal nichto nie viedaŭ. Padrabiaznaści suda nad najlepšym futbalistam Biełarusi-2021

«Vybar važniejšy za źnižki!». Papularny rasijski markietpłejs pačaŭ rekłamavać vybary ŭ Biełarusi8

Vice-mer Łazarevič paraiła minčukam, jakim nie padabajucca ceny na taksi, jeździć na mietro4

Łukašenka praciahvaje havaryć pra «Arešnik»: Celi vyznačać budziem my ŭ Biełarusi, nie rasijanie14

U siryjskaj turmie znajšli trup zakatavanaha aktyvista, jaki prapaŭ 4 hady tamu. Jon pavieryŭ režymu i viarnuŭsia ź Bierlina12

Kreml nazvaŭ adstaŭku Asada asabistym rašeńniem taho2

U Minsku pradajuć kvateru Kandrata Krapivy2

Žurnalistku Volhu Radzivonavu pryhavaryli da 4 hadoŭ kałonii

bolš čytanych navin
bolš łajkanych navin

Va Ukrainie zahinuŭ biełaruski dobraachvotnik Haz11

Va Ukrainie zahinuŭ biełaruski dobraachvotnik Haz

Hałoŭnaje
Usie naviny →