«Płanavaŭ zabić svajho dziadźku-karala atručanym piarścionkam z Rasii». Stali viadomyja tajamnicy hałoŭnaha naślednika trona Saudaŭskaj Aravii
Ahienctva Bi-bi-si sabrała vialiki masiŭ zakrytych danych ad zachodnich dypłamataŭ i śpiecsłužbaŭ pra toje, jak adzin z samych upłyvovych ludziej u śviecie, naśledny prync Saudaŭskaj Aravii Machamied bien Sałman, damohsia absalutnaj ułady ŭ karaleŭstvie, jakimi idejami i strachami jon apantany i kolkim z-za hetaha daviałosia skłaści hałovy.
Sabraŭšy vialiki masiŭ danych ad krynic z zachodnich śpiecsłužbaŭ i dypłamatyčnych viedamstvaŭ (a taksama ad byłych saudaŭskich čynoŭnikaŭ), ahienctva Bi-bi-si vypuściła film, u jakim raskryła raniej nieviadomyja detali dziaržaŭnaha stanaŭleńnia naślednaha prynca Saudaŭskaj Aravii Machamieda bien Sałmana.
Pa słovach krynic, pieršapačatkova nichto na Zachadzie nie razhladaŭ maładoha prynca Machamieda ŭsurjoz, bo jon da 2015-2017 hadoŭ (da atrymańnia jahonym baćkaj Sałmanam ibn Abdel-Aziz Al Saudam tytułu karala) nie byŭ asnoŭnym pretendentam na tron.
«Jon vyras u adnosnaj nieviadomaści, ličyŭ sabie aŭtsajdaram, i ad hetaha demanstravaŭ peŭnuju biaźlitasnaść. U karaleŭskaj siamji nie było pryniata karać za drennyja pavodziny i dziakujučy hetamu Machamied u apošniuju čarhu zadumvaŭsia ab niehatyŭnych nastupstvach svaich rašeńniaŭ. Jon vielmi nie lubić, kali jamu zapiarečvajuć», — padzialiŭsia były kiraŭnik brytanskaj słužby MI-6 Džon Sojers.
Inšyja krynicy ź liku saudaŭskich čynoŭnikaŭ adznačyli, što naśledny prync Machamied mieŭ vielizarnyja ambicyi i mocnuju ciahu da ŭłady, kab pieratvaryć krainu, zrabiŭšy jaje bolš prahresiŭnaj, technałahična raźvitaj i nie takoj marudlivaj u płanie pryniaćcia palityčnych rašeńniaŭ.
U hetym płanie jon byŭ nastolki nieciarplivy, što ŭ 2014 hodzie prapanavaŭ zabić svajho dziadźku, tahačasnaha karala Saudaŭskaj Aravii Abdału ibn Abdel-Aziz Al Sauda i tym samym pryvieści da ŭłady svajho baćku, kab toj zrabiŭ Machamieda naślednym pryncam. Pryčym u płanie zabojstva karala fihuravaŭ rasijski śled.
«Našyja śpiecsłužby tajemna zafiksavali na videa, jak Machamied bien Sałman prapanuje zabić svajho dziadźku i karala Abdału pry dapamozie atručanaha piarścionka, jaki byŭ pryviezieny z Rasii. Ja nie viedaju dakładna, ci žartavaŭ jon, ale my pastavilisia da hetaha surjozna. Machamiedu było zabaroniena paciskać ruku karalu na praciahu značnaha času. Ale potym u 2015 hodzie karol pamior sam, na jahonaje miesca pryjšoŭ brat, a Machamied staŭ naślednym pryncam», — raspavioŭ ahienctvu Bi-bi-si były ministr i hienierał-major unutranych spravaŭ Saudaŭskaj Aravii Saad Džabry, jaki ciapier razam ź siamjoj pieraśledujecca saudaŭskimi ŭładami za niełajalnaść.
Saad Džabry šmat hadoŭ byŭ pravaj rukoj i daradcam Machamieda bien Najefa — hałoŭnaha naślednika i syna byłoha karala Saudaŭskaj Aravii Abdały ibn Abdel-Aziz Al Sauda. Paśla śmierci Abdały ŭ 2015 hodzie karalom staŭ jahony brat Sałman ibn Abdel-Aziz Al Saud, čyj syn Machamied bien Sałman u 2017 hodzie pravioŭ biaskroŭny pałacavy pieravarot i zabraŭ u Machamieda bien Najefa status naślednaha prynca i tym samym uzurpavaŭ uładu ŭ krainie.
Paśla hetaha novy naśledny prync staŭ pieraśledavać Saada Džabry, jaki ŭciok z Saudaŭskaj Aravii ŭ 2017 hodzie. Dzieci byłoha ministra byli zaklučanyja ŭ turmu ŭ jakaści zakładnikaŭ.
Jak uspaminaje Saad Džabry, naśledny prync u kantekście maštabu svaich ambicyj paraŭnoŭvaŭ siabie z Alaksandram Makiedonskim. I dziela realizacyi svaich idej byŭ hatovy dziejničać žorstka ŭ dačynieńni da lubych apanientaŭ ułady.
«U adnoj z razmovaŭ naśledny prync raskazvaŭ mnie pra toje, jak jon «abudzić svajo karaleŭstva ad hłybokaha snu», vyvieŭšy jaho na suśvietny ŭzrovień. Prync praciahvaŭ, što budzie pradavać akcyi bujnoha saudaŭskaha vytvorca nafty Aramco, samaj prybytkovaj kampanii ŭ śviecie, «kab advučyć svaju ekanomiku ad naftavaj zaležnaści» i inviestavać svabodnyja miljardy ŭ technałahičnyja startapy Silikonavaj daliny, takija jak Uber.
Prync taksama chacieŭ dać bolš pracoŭnych svabod žančynam, kab za ich košt stvaryć šeść miljonaŭ novych pracoŭnych miescaŭ. Jašče jon płanavaŭ skaracić saudaŭskuju prahramu finansavańnia zamiežnych miačeciaŭ i relihijnych škoł, jakija stali pažyŭnymi ŭhodździami dla isłamisckaha džychadyzmu. Hety namier prynca adpaviadaŭ i intaresam Zachadu, — padzialiŭsia ŭspaminami były saudaŭski ministr.
Jon dadaŭ, što žadańnie zmahacca z džychadyizmam i atrymać za heta zvańnie narodnaha hieroja vyvieła maładoha prynca na šlach kanfrantacyi z hałoŭnym hieapalityčnym supiernikam Saudaŭskaj Aravii — Iranam.
«Paśla taho, jak karol Abdała pamior, novy manarch zrabiŭ svajho syna Machamieda ministram abarony. Toj adrazu vyrašyŭ vajskovym šlacham umiašacca ŭ hramadzianskuju vajnu ŭ Jemienie, kab spynić prairanskich chusitaŭ, jakija zachapili zachad krainy. Pryčym mierkavańniem svajho baćki Machamied nie cikaviŭsia, a prosta addaŭ ad jahonaha imia, padrabiŭšy podpis karala, zahad ab terminovym naziemnym uvarvańni ŭ Jemien. My byli ŭ zamiašańni, jak i našyja sajuźniki na Zachadzie», — padkreśliŭ Saad Džabry.
Hetuju infarmacyju Bi-bi-si ŭskosna paćvierdzili krynicy ź liku dypłamataŭ ZŠA i Vialikabrytanii. Pa ich słovach, saudaŭskaha ŭvarvańnia ŭ Jemien «nie pavinna było adbycca», a naśledny prync Machamied bien Sałman moh karystacca słabaściu baćki, jaki pakutuje ad demiencyi i inšych chvarobaŭ. Bolš za toje, pa infarmacyi zachodnich dypłamataŭ, Machamied piša karalu teksty i natatki.
Bolš za ŭsio Machamied bien Sałman baicca być zrynutym u vyniku paśpiachovaha zamachu, što moža adbycca z-za namahańniaŭ naślednaha prynca narmalizavać adnosiny ź Izrailem. A tak naśledny prync chutčej za ŭsio ŭtrymaje kantrol nad karaleŭstvam i budzie kiravać im na praciahu dziesiacihodździaŭ, prahnazujuć pradstaŭniki zachodnich śpiecsłužbaŭ.
Ahienctva Bi-bi-si adznačyła, što ŭradu Saudaŭskaj Aravii była dadziena mahčymaść adkazać na ŭsie zajavy, zroblenyja ŭ filmie pra naślednaha prynca, adnak saudaŭski bok adkazaŭ maŭčańniem.
Jak skłałasia žyćcio vunderkinda z Žodzina, jaki ŭ 12 hadoŭ pastupiŭ u miedycynski ŭniviersitet?5
Kamientary