Na ruinach «pryhožynskaj impieryi trolaŭ» u Rasii stvaryli «suśviet trolaŭ». Jak jon dziejničaje?
Zachodnija śpiecsłužby śćviardžajuć, što amal za ŭsimi rasijskimi apieracyjami pa dezynfarmacyi pa ŭsim śviecie staić adzin palittechnołah, a rasijskija fabryki trolaŭ stvaryli razhalinavanuju strukturu, jakuju nazyvać «suśvietam trolaŭ».
Francuzskaja internet-kamanda «Pa śladach trolaŭ» u supracoŭnictvie z radyjostancyjaj FRANCE 24-RFI apublikavała šerah daśledavańniaŭ, jakija vykryvajuć hłabalnuju kampaniju Rasii pa dezynfarmacyi.
Jak adznačyła ŭdzielnica kamandy daśledčykaŭ Liła Chasinta (Leela Jacinto), u šyrokarazhalinavanym suśviecie ruskich trolaŭ, jakaja źjaŭlajecca častkaj hibrydnaj vajny Pucina, paśla śmierci Jaŭhiena Pryhožyna adbylisia istotnyja źmieny.
Kali raniej heta była padobnaja da piramidy struktura na čale z kiraŭnikom hrupy Vahniera, to paśla jaho hibieli sistema stała bolš padobnaj da pavucińnia, jakoje składajecca z častak, što źviazanyja pamiž saboju asobnymi hulcami.
Adzin ź ich — Ilja Hambašydze, jaki raniej pracavaŭ pamočnikam vice-śpikiera Dziaržaŭnaj dumy Rasii Piatra Tałstoha. Ciapier jon vystupaje zasnavalnikam dźviuch kampanij — Ahienctva sacyjalnaha prajektavańnia (ASP) i Hrupy kampanij «Struktura». Jany zjaŭlajucca svajho kštałtu kampanijami pa najmie, jakija pracujuć pa ŭsim śviecie i zjaŭlajucca klučavymi ŭ rasijskim «suśviecie trolaŭ».
Mižnarodnaja dziejnaść
ASP i «Struktura» adkaznyja za stvareńnie fejkavych veb-sajtaŭ, jakija vydajuć siabie za dziaržaŭnyja arhanizacyi i zakonnyja ŚMI Jeŭropy (u pieršuju čarhu Hiermanii, Francyi, Italii, Ukrainy i Vialikabrytanii), a taksama prasoŭvańnie ŭ sacyjalnych sietkach prarasijskaj ličbavaj kampanii pa dezynfarmacyi RRN (Recent Reliable News — Apošnija Nadziejnyja Naviny).
Ekśpierty śćviardžajuć, što Hambašydze pracavaŭ razam z supracoŭnicaj rasijskaha departamientu suviazi i infarmacyjnych technałohij Safijaj Zacharavaj, jakuju ličać «mozham» apieracyi «Dvajnik».
U listapadzie 2023 hoda Dziarždepartamient ZŠA nazvaŭ ASP i «Strukturu» kaardynatarami šyrokaj kampanii dezynfarmacyi pa ŭsioj Łacinskaj Amierycy z metaj prasoŭvańnia stratehičnych intaresaŭ Rasii ŭ hetym rehijonie šlacham adkrytaha i schavanaha supracoŭnictva ź miascovymi ŚMI i ŭpłyvovymi błohierami.
Dziarždepartamient adznačyŭ, što ŭ 2023 hodzie rasijskija ahienty ŭpłyvu adaptavali namahańni, kab usio bolš chavać svaje namiery. Jany «admyvali» ŭpadabanyja imi paviedamleńni praz šyrokuju ekasistemu rasijskich proksi-sajtaŭ, pryvatnych asob i arhanizacyj, jakija pradstaŭlajucca niezaležnymi krynicami navin.
Maskva stvarała aryhinalnyja historyi abo ŭzmacniała papularny ci dyskusijny dyskurs, jaki ŭžo isnavaŭ, vykarystoŭvajučy sietku dziaržaŭnych ŚMI, proksi i subjektaŭ upłyvu ŭ sacyjalnych sietkach, z metaj dalejšaha praniknieńnia ŭ zachodniaje infarmacyjnaje asiarodździe.
Jak adznačajuć analityki, ASP vykonvaje dvajnuju rolu. Jana dziejničaje jak kaardynatar roznych hulcoŭ, uciahnutych u kampanii dezynfarmacyi, a taksama jak apieratar, jaki stvaraje iłžyvy kantent.
U lipieni 2023 hoda proźvišča Illi Hambašydze razam z hienieralnym dyrektaram «Struktury» Mikałajem Tupikinym było ŭniesiena ŭ sankcyjny śpis ES za ich rolu ŭ stvareńni falšyvych veb-staronak i akaŭntaŭ u sacyjalnych sietkach, jakija «ŭzurpirujuć identyčnaść nacyjanalnych ŚMI i ŭradavych veb-sajtaŭ» u ramkach «hibrydnaj kampanii Rasii suprać ES i dziaržaŭ-udzielnic».
Upłyŭ na hramadskuju dumku va Ukrainie
Ale na samoj spravie bolšaja častka biznesu Hambašydze źviazanaja z raspaŭsiudam dezynfarmacyi ŭ Rasii. Mienavita heta dziejnaść daje ASP i «Struktury» hrošy. Jany ŭdzielničajuć u infarmacyjnaj kampanii ŭ časie vybaraŭ i sprabujuć akazać upłyŭ na situacyju ŭ addalenych rehijonach Rasii.
Ciapier hałoŭnaj zadačaj dziejnaści fabryk trolaŭ zjaŭlajecca ŭpłyŭ na mierkavańni žycharoŭ Ukrainy. I tut asnoŭnuju rolu adyhryvaje kum Pucina Viktar Miedźviadčuk. Paśla abmienu na ŭkrainskich pałonnych Miedźviadčuk staŭ kiravać zapuščanaj letam 2023 hoda płatformaj pad nazvaj «Druhaja Ukraina».
Choć aficyjna prajekt uznačalvaje Viktar Miedźviadčuk, jaho kurataram zjaŭlajecca ASP Illi Hambašydze. Supracoŭniki «Druhoj Ukrainy» prasoŭvajuć prakramloŭskija naratyvy. Pa sutnaści, heta stryžań hibrydnaj vajny Rasii. I ciapier, napiaredadni vybaraŭ u ZŠA i Jeŭropie, jana budzie vielmi žorstkaj.
U rasparadžeńni žurnalistaŭ The Washington Post akazalisia bolš za sto dakumientaŭ, źmiest jakich pakazvaje maštaby kramloŭskaj prapahandy pa raskole i destabilizacyi ŭkrainskaha hramadstva, jakoj kiruje pieršy namieśnik kiraŭnika Administracyi prezidenta Rasii Siarhiej Kiryjenka.
Z materyjałaŭ viadoma, što stratehi raili raźvivać «sietku Telegram-kanałaŭ u spałučeńni z Twitter i Facebook / Instagram» jak najbolš efiektyŭny sposab praniknieńnia ŭ miedyjaprastoru Ukrainy, adznačajučy, što aŭdytoryja Telegram va Ukrainie ŭ 2022 hodzie vyrasła na 600% u paraŭnańni z papiarednim hodam.
U pačatku sakavika 2023 hoda dziasiatki naniatych trolaŭ štotydzień rassyłali bolš za 1300 tekstaŭ i pisali kala 37 tysiač kamientaroŭ va ŭkrainskich sacyjalnych sietkach. Supracoŭniki «fabryk trolaŭ» u toj čas zarablali 60 tysiač rubloŭ u miesiac (kala 660 dołaraŭ) za napisańnie 100 kamientaroŭ u dzień.
Adnoj sa stratehij praviadzieńnia šyrokamaštabnaj kampanii dezynfarmacyi suprać Ukrainy było dabicca taho, kab temy, raźmieščanyja trolami ŭ jeŭrapiejskich sacyjalnych sietkach, prasačylisia va Ukrainu praz reposty i ŭzmacnieńnie abo byli padchopleny ŭkrainskimi palitykami.
Adnak niahledziačy na namahańni kramloŭskich trolaŭ raskołu va ŭkrainskim hramadstvie nie nazirajecca. Zhodna z apytańniami hramadskaj dumki, jano da siońnia zastajecca nadziva zhurtavanym.
Čytajcie jašče:
«Padlik hałasoŭ jak sataniscki rytuał». Były člen kamisii raskazaŭ, jak u Biełarusi falsifikujuć vybary11
Kamientary