«Hrošy ŭ ciabie buduć, a kultura moža źniknuć». Jak polskija panki adradžajuć biełaruskija narodnyja pieśni
Čatyry chłopcy z Padlašša zasnavali hurt «Vandroŭnik», jaki vykonvaje ŭ tym liku biełaruskija pieśni. Jaho ŭdzielniki kažuć, što vandrujuć nie tolki pa miascovaści, ale i pa roznych movach dy žanrach. Chłopcy nazyvajuć siabie pankami, bo iduć suprać mejnstrymu. Chacia vyhlad ich da pankaŭ nie padobny. Pra vybar movy i stylu ŭdzielniki raskazali vydańniu Most.
Fota sa staronki «Vandroŭnika» ŭ fejsbuku
Historyja «Vandroŭnika» pačałasia čatyry hady tamu ŭ adnym z padvałaŭ u polskim Bielsku. Dobra znajomyja pamiž saboj chłopcy vyrašyli stvaryć hurt. Jacak śpiavaje i hraje na akardeonie, Maryjuš — barabanščyk, Damijan — elektrahitaryst, Łukaš — basist. Dla ŭsich heta nie pieršy prajekt, bo muzykaj jany zajmalisia ź dziacinstva.
«Śpiavać pa-biełarusku — heta naturalny stan»
Udzielniki hurta naradzilisia ŭ Polščy, ale nazyvajuć siabie tutejšymi, razmaŭlajuć i śpiavajuć pa-biełarusku, hetuju movu vyvučali ŭ škole. Chłopcy adznačajuć: pytańnia, ci śpiavać na biełaruskaj movie, pierad imi nie stajała.
— Dla nas na Padlaššy — heta, možna skazać, naturalny stan, — tłumačyć Maryjuš.
— My naležym da pakaleńnia, jakoje čuła tutejšuju havorku i biełaruskuju movu ad svaich baćkoŭ i dziadoŭ. Ale miarkuju, pastupova heta źnikaje — moładź źjazdžaje ŭ vialikija harady i zabyvaje viosku, baćkaŭščynu, — dadaje Jacak.
Vyklučna biełaruskamoŭnymi pieśniami repiertuar nie abmiažoŭvajecca. Hurt stvaraŭsia z metaj vandravać pa Padlaššy, a taksama «jahonaj historyi, muzyčnych žanrach i movach».
— U nas jość pieśni i na polskaj movie. Liču, što kali ŭ hałavu pryjšła ideja mienavita polskamoŭnaj pieśni, abmiažoŭvać siabie nie treba, — tłumačyć Jacak.
«Chočacca, kab niešta z narodnaj muzyki zastałosia»
Sabraŭšysia ŭpieršyniu, muzyki praviali dźvie repietycyi i amal adrazu pajechali na konkurs.
— Skazali «budź, što budzie» i pajechali na pieršaje vystupleńnie, — raspaviadaje Jacak. — Mahčyma, heta pankaŭski padychod, jaki zastaŭsia z nami i pa siońnia. Ale kali sustrakajemsia na repietycyjach, zaŭsiody pravodzim «mazhavy šturm». Miarkuju, heta cikavy padychod.
Tak padbirajuć i repiertuar. Naprykład, pieśnia na vierš Maksima Bahdanoviča «Maładość» źjaviłasia źnianacku: Jacak pračnuŭsia z dumkaj, što treba padrychtavać niejkuju pieśniu da vystupleńnia.
— Uziaŭ z palicy zbornik biełaruskich vieršaŭ, jaki zastaŭsia ŭ mianie sa školnych časoŭ, i napačatku knihi znajšoŭ vierš Bahdanoviča. Padabraŭ akordy na hitary, skinuŭ chłopcam — nu my i pasprabavali jaje zajhrać.
Niekatoryja pieśni chłopcy abirajuć, kab jany nie tolki zachavalisia, ale i prahučali nanoŭ. U repiertuary «Vandroŭnika» jość «Ajčyna-mama» hurta «Kordon», «Ahonija» hurta Veritas i narodnaja pieśnia «Ručajočak».
Sučasnuju aranžyroŭku muzyki stvarajuć ułasnymi siłami, a časam dapamahajuć siabry, jakija taksama prychodziać na repietycyi.
— Majmu sercu i dušy biełaruskija pieśni blizkija — heta naša kultura, tradycyja, jakuju važna zachoŭvać, — miarkuje Maryjuš.
— My jak maładoje pakaleńnie chočam pakazać, što hetyja pieśni možna vykonvać pa-roznamu. Chočacca, kab niešta z narodnaj muzyki zastałosia, — dadaje Jacak.
«Jakija ž vy panki, dzie vašyja irakiezy?»
U bolšaj stupieni «Vandroŭnika» viedajuć tyja, chto naradziŭsia na Padlaššy. Novaja emihranckaja chvala biełarusaŭ z hurtom nie znajomaja.
— Tolki niekalki miesiacaŭ tamu my pačali adčuvać, što na Padlaššy źjaŭlajecca bolš biełarusaŭ, jakija zacikaŭlenyja movaj i miascovymi hurtami, — raskazvaje Maryjuš.
Ale «Vandroŭnik» užo paśpieŭ zajhrać dla «niemiascovych» biełarusaŭ — akustyčny kancert adbyŭsia ŭ biełastockim pabie Beer4U.
Niekatoryja sa słuchačoŭ paraŭnoŭvali muzykaŭ z «Korolom i Šutom», inšyja — z «Siektorom Haza». Ale chłopcaŭ heta nie kryŭdzić:
— Nam pryjemna, bo viedajem: kali nas z kimści paraŭnoŭvajuć, značyć, my padabajemsia słuchačam. Pry hetym hrać, jak chtości, nie chočam: jość «inśpiracyi» — hurty, jakija nas natchniajuć, — ale pierš za ŭsio my chočam hrać ułasnuju muzyku, — kaža Jacak.
Stylistyčna hurt adnosić siabie da pank-muzyki, chacia dakładny napramak, u jakim budzie ruchacca hurt, pakul nie vyznačany. Šmat kaho takaja identyfikacyja ździŭlaje.
— U nas pytajucca: jakija ž vy panki, dzie vašyja irakiezy? — śmiajecca Jacak. — Ale dla mianie paniaćcie panku — nie ŭ źniešnim vyhladzie. Važniej adroźnivacca ad masy i iści suprać mejnstrymu. Tak my i robim, navat kali heta nie ŭsim padabajecca.
«Chaciełasia b pakazać biełaruskija narodnyja pieśni na vialikich scenach Polščy»
Pakul muzyka nie prynosić kalektyvu šmat hrošaj. A srodki, zaroblenyja na kancertach, razychodziacca na bienzin — hurt sapraŭdy vandruje šmat: adnojčy daviałosia dać ažno try kancerty za dzień. Hurt heta nie biantežyć:
— Hrošy možna zarabić, i jany ŭ ciabie buduć, a kultura moža źniknuć, — kaža Jacak.
Płanaŭ na budučyniu ŭ «Vandroŭnika» šmat. U hetym hodzie chłopcy płanujuć zapisać albom, jaki stanie zbornikam muzyčnych kazak, u nastupnym — vypuścić akustyčny albom.
— A tak chaciełasia b pakazać biełaruskija narodnyja pieśni na vialikich scenach Polščy, — adznačaje Jacak.
Chłopcy dadajuć, što płanujuć zrabić ułasny mierč — nadrukavać cišotki, ale pakul nie mohuć znajści sponsaraŭ, tamu byli b udziačnyja luboj padtrymcy.
Pasłuchać pieśni «Vandroŭnika» možna na ich YouTube-kanale, a zusim chutka ŭ hurta źjavicca staronka ŭ Spotify.
«Padlik hałasoŭ jak sataniscki rytuał». Były člen kamisii raskazaŭ, jak u Biełarusi falsifikujuć vybary8
Kamientary