Zdaroŭje

Ci sapraŭdy morkva karysnaja dla zdaroŭja, a siniaje śviatło škodnaje?

Sabrali dla vas parady aftalmołahaŭ, jak lepš zachavać zrok.

Zrok vision Zrienije
Fota: Myron Standret / Vecteezy

Pa danych Suśvietnaj arhanizacyi achovy zdaroŭja letaś nie mienš za 2,2 miljarda čałaviek va ŭsim śviecie mieli parušeńni zroku. A pa vynikach prafiłaktyčnych miedycynskich ahladaŭ u Biełarusi za 15 hadoŭ tolki ŭ daškolnikaŭ vypadki parušeńnia zroku pavialičylisia bolš čym u dva razy.

Daktary adznačajuć, što šmat u jakich vypadkach zrok možna skarektavać, a dla jaho padtrymańnia nieabchodna prytrymlivacca šerahu rekamiendacyj. Voś asnoŭnyja.

Nie trymajcie knihi ci hadžety blizka pierad vačyma

Vočy nie mohuć fakusavacca praciahły čas na abjektach, što znachodziacca pobač z našym tvaram. Kali my heta robim pastajanna, asabliva ŭ dziacinstvie, to naš vočny jabłyk padaŭžajecca, što ź ciaham času moža pryvieści da blizarukaści.

Čtienije Čytańnie Reading
Fota: Danil Rudenko / Vecteezy

Kab źnizić nahruzku na vočy, daktary rekamiendujuć prytrymlivacca praviła 20-20-20, jakoje raspracavali kalifarnijskija śpiecyjalisty pa karekcyi zroku. Paśla kožnych 20 chvilin čytańnia treba pahladzieć na niejki pradmiet na adlehłaści 20 futaŭ (prykładna 6 mietraŭ) na praciahu 20 siekundaŭ. Takija pierapynki dapamohuć źnizić napružańnie vačej.

Bolš pravodźcie času na śviežym pavietry

Niekatoryja daśledavańni pakazali, što znachodžańnie na śviežym pavietry moža źnizić ryzyku raźvićcia blizarukaści ŭ dziaciej. Ekśpierty nie da kanca razumiejuć, čamu heta adbyvajecca, ale niekatoryja daśledavańni pakazvajuć, što jarkaje soniečnaje śviatło moža stymulavać siatčatku da vypracoŭki dafaminu, jaki pieraškadžaje padaŭžeńniu vačej.

Asabliva heta važna va ŭzrostavym pramiežku pamiž 5 i 10 hadami, kali vočny jabłyk aktyŭna raście. Akramia hetaha, častyja prahułki i hulni na vulicy dazvalajuć asłabić napružańnie vačej, jakoje ŭźnikaje pry čytańni ci siadzieńni za kampjutaram.

Nasicie soncaachoŭnyja akulary

Pra što, što ultrafijaletavaje vypramieńvańnie škodzić skury, viedajuć amal usie. Ale mała kamu viadoma, što jano taksama akazvaje niehatyŭny ŭpłyŭ na zrok i pryvodzić da raźvićcia šerahu zachvorvańniaŭ vačej. Jak adznačajuć śpiecyjalisty, efiekt uździejańnia ultrafijaletu kumulatyŭny, heta značyć, što jon nazapašvajecca ŭ arhaniźmie.

Sunglasses sołnciezaŝitnyje očki soncaachoŭnyja akulary
Fota: Andres Ramos / Vecteezy

Z-za svajho ianizujučaha ŭździejańnia ultrafijaletavaje vypramieńvańnie pryvodzić da ŭtvareńnia svabodnych radykałaŭ, jakija paškodžvajuć «narmalnyja» malekuły. Paškodžańni ŭ kletkach nazapašvajucca z uzrostam. U vyniku heta pryvodzić da paharšeńnia zroku, raźvićcia katarakty i paškodžańnia siatčatki.

Najbolš vostra prablema tyčycca dziaciej. Kali ŭ 30-hadovaha čałavieka siatčatki dasiahaje kala 10% ultrafijaletavaha vypramieńvańnia, to ŭ 10-hadovaha dziciaci hety pakazčyk u try razy bolšy.

Ježcie morkvu

Choć dyjeta, bahataja morkvaj, nie zabiaśpiečyć idealnaha zroku, hetaja aharodnina ŭtrymlivaje pažyŭnyja rečyvy, karysnyja dla zdaroŭja vačej. Tak, adno bujnoje kliničnaje daśledavańnie pakazała, što dadatki, jakija ŭtrymlivajuć takija pažyŭnyja rečyvy, jak beta-karacin, vitaminy S i Je, na jakija bahataja morkva, mohuć zapavolić prahres uzrostavaj dehienieracyi žoŭtaj plamy — miesca najbolšaj vastryni zroku ŭ siatčatcy voka.

Ale ŭ adnoj morkvie takich vitaminaŭ i mikraelemientaŭ nie tak šmat, jak nieabchodna dla zdaroŭja vačej. Tamu morkva moža razhladacca jak adzin z kampanientaŭ zbałansavanaj dyjety.

U toj ža čas aftalmołahi źviartajuć uvahu na niasłušnaść niekatorych stereatypnych pohladaŭ adnosna faktaraŭ, što škodziać zdaroŭju vačej.

Čytańnie ŭ ciemry

Śpiecyjalisty śćviardžajuć, što na zdaroŭje vačej darosłych čytańnie ŭ ciemry z telefona ci hadžeta nie akazvaje surjoznaha ŭździejańnia. Našy vočy padładžvajucca pad lubuju stupień aśvietlenaści. U ciemry zrenki pašyrajucca, kab prapuścić na siatčatku bolš śviatła. Ale heta pryvodzić da pieranapružańnia i vyklikaje hałaŭny bol.

reading in the dark čytańnie ŭ ciemry čtienije v tiemnotie
Fota: Oleksii Hrecheniuk / Vecteezy

Kab zachavać dobry zrok, adznačajuć aftalmołahi, patrabujecca nie aśvietlenaść, a adlehłaść da pradmieta, dastatkovaja jarkaść hadžeta, kantrol praciahłaści čytańnia i pamier šryftu. A voś dzieciam lepš čytać pry narmalnym aśviatleńni, kab paźbiehnuć pieranapružańnia vačej.

Siniaje śviatło ekrana

Aftalmołahi adznačajuć, što niama pierakanaŭčych dokazaŭ taho, što ŭździejańnie siniaha śviatła ad ekranaŭ moža paškodzić siatčatku. Taksama niama nijakich dokazaŭ, što našeńnie akularaŭ, jakija błakujuć siniaje śviatło, palapšaje zdaroŭje vačej.

Ale ekrany mohuć nanieści škodu pa inšych pryčynach. Kali my praciahły čas hladzim u manitor, to nie tak časta mirhajem, čym vyklikajem suchaść vačej.

Śpiecyjalisty źviartajuć uvahu, što bolšaść pryčyn paharšeńnia zroku z uzrostam, uklučajučy ŭzrostavuju dehienieracyju žoŭtaj plamy, kataraktu i hłaŭkomu možna praduchilić ci vylečyć, kali ich vyjavić na rańniaj stadyi. Dla hetaha treba rehularna naviedvać aftalmołaha. Spasyłki na toje, što zrok z uzrostam paharšajecca i hetamu ničoha nie dapamoža, zjaŭlajucca całkam pamyłkovymi.

Čytajcie jašče:

Navukoŭcy: Blizarukija ludzi śpiać horš, čym ludzi sa zdarovym zrokam

Navukoŭcy: knihi i manitory nie jość pryčynaj blizarukaści školnikaŭ

Šeść sposabaŭ abaranić siabie ad demiencyi

Kamientary

«Tania, my z taboj!» Ułady zapuścili fłešmob u padtrymku žančyny ŭ čyrvona-zialonym VIDEA19

«Tania, my z taboj!» Ułady zapuścili fłešmob u padtrymku žančyny ŭ čyrvona-zialonym VIDEA

Usie naviny →
Usie naviny

«Lvoŭ našmat bolš biaśpiečny za Tel-Aviŭ». Ukraina choča adnavić paloty sa svaich aeraportaŭ užo ŭ studzieni1

«Minsk nahadvaje saviecki harnizonny haradok». Jak prapanujuć zamianić carskija i kamunistyčnyja nazvy ŭ stalicy?16

Polšča ciaham najbližejšych troch dzion ustanović na miažy ź Biełaruśsiu ŭmacavańni1

Novaja chvala palityčnych aryštaŭ u Homieli: što viadoma

Kamunist Syrankoŭ usimi siłami dakazvaje svaju fiktyŭnaść: pachvaliŭsia, što pastaviŭ podpis za Łukašenku3

Vybrali samaha pryhožaha kata ŭ śviecie6

Biełarusy źbirajucca na matč «Lehii» ź minskim «Dynama» ŭ Varšavie21

Karaleŭskuju siadzibu Paniatoŭskaha ŭ Hrodnie pradajuć tańniej za staruju adnapakajoŭku2

Tak vyhladajuć pikiety pa zbory podpisaŭ za Łukašenku FOTAFAKT20

bolš čytanych navin
bolš łajkanych navin

«Tania, my z taboj!» Ułady zapuścili fłešmob u padtrymku žančyny ŭ čyrvona-zialonym VIDEA19

«Tania, my z taboj!» Ułady zapuścili fłešmob u padtrymku žančyny ŭ čyrvona-zialonym VIDEA

Hałoŭnaje
Usie naviny →