Bieź dziejnaha pašparta znachodžańnie biełarusaŭ za miažoj stanie niezakonnym. Voś što možna zrabić z hetym tym, chto žyvie ŭ Polščy ci Litvie
Čarhovy ŭkaz Łukašenki pazbaviŭ biełarusaŭ, jakija pastajanna žyvuć za miažoj, mahčymaści atrymlivać pašparty ŭ dypłamatyčnych misijach Biełarusi za miažoj. Zaraz adzinym sposabam abnavić pašpart budzie pajezdka ŭ Biełaruś. Tak jak mnohija z tych, chto vyjechaŭ, mohuć abhruntavana bajacca zatrymańnia z palityčnych matyvaŭ u vypadku pryjezdu na radzimu, maje sens viedać pra inšyja dakumienty, jakija mohuć pasłužyć zamienaj (choć by časovaj) hetamu pašpartu. Infarmacyju pra mahčymaści, jakija dajuć dla biełarusaŭ Litva i Polšča — krainy, u jakich znachodzicca značnaja častka biełarusaŭ, sabrała «Lusterka».
Polšča: prajazny dakumient dla inšaziemca
U Polščy dla hramadzian inšych krain abo asob biez hramadzianstva jość mahčymaść atrymać tak zvany polski prajazny dakumient dla inšaziemca (polski dokument podróży dla cudzoziemca). Padstavaj dla jaho vydačy moža stać strata abo paškodžańnie pašparta albo niemahčymaść afarmleńnia novaha, kali stary skončyŭsia.
U zvyčajnych umovach, kab atrymać jaho, patrebny adzin z nastupnych dakumientaŭ:
- karta pastajannaha dazvołu na žycharstva (časta zvanaja «stały pobyt»;
- dazvoł na znachodžańnie doŭhaterminovaha rezidenta Jeŭrasajuza;
- dadatkovaja abarona;
- dazvoł na znachodžańnie z humanitarnych pryčyn (heta nie humanitarnaja viza!).
Polski prajazny dakumient dla inšaziemca vydajecca terminam na adzin hod i daje prava pierasiačeńnia miažy, całkam zamianiajučy ŭ hetych adnosinach nacyjanalny pašpart.
Dla biełarusaŭ usio praściej
Z 1 lipienia pa 31 śniežnia 2023 hoda biełarusy mohuć atrymlivać polski prajazny dakumient dla inšaziemca pa sproščanaj schiemie. Heta važna — takoje novaŭviadzieńnie tyčycca tolki biełarusaŭ i dziejničaje pakul tolki da kanca hetaha hoda (heta značyć da 31 śniežnia treba paśpieć padać zajavu i ŭsie dakumienty).
Ciapier dakumient vydajecca biełarusam nie tolki z pastajannym, ale i ź lubym časovym dazvołam na žycharstva — padstava vydačy DNŽ pry hetym značeńnia nie maje.
Akramia taho, dakumient zmohuć atrymać navat biełarusy, u jakich naohuł niama i nie było biełaruskaha pašparta. U pieršuju čarhu heta narodžanyja ŭ Polščy dzieci baćkoŭ, jakija nie mohuć biaśpiečna pryjechać u Biełaruś i aformić dziciaci dakumienty praz palityčny pieraśled.
Taksama ciapier biełarusam nie treba dakazvać, što jany nie mohuć atrymać novy pašpart ad uładaŭ Biełarusi. Dla taho, kab atrymać prajazny dakumient inšaziemca pa sproščanaj pracedury, nieabchodna tolki try ŭmovy:
- strata staroha pašparta abo niemahčymaść atrymańnia novaha;
- najaŭnaść luboha DNŽ Polščy;
- svoječasovaja padača dakumientaŭ z 1 lipienia pa 31 śniežnia 2023 hoda.
Dakumient vydajecca biełarusam biaspłatna — ad zvyčajnaj u takich vypadkach pošliny ŭ 350 złotych (kala 270 rubloŭ) našy suajčyńniki vyzvalajucca. U vypadku, kali čałaviek padaŭsia na polski prajazny dakumient da 30 červienia (heta značyć da ŭviadzieńnia sproščanaj schiemy), a dakumient vydali paśla 1 lipienia, pošlinu viernuć.
Dla atrymańnia treba padać vajavodu pa miescy žycharstva nastupnyja dakumienty:
- kopiju zapoŭnienaj zajavy na vydaču abo zamienu polskaha prajaznoha dakumienta dla inšaziemca (z 11 žniŭnia dziejničaje novy ŭzor zajavy, jaki treba padavać dla atrymańnia dakumienta);
- 2 aktualnyja fatahrafii;
- prajazny dakumient ci inšy dakumient, jaki paćviardžaje asobu i hramadzianstva zamiežnika (1 ksierakopija + aryhinał dla pravierki);
- ksierakopiju DNŽ.
Zvyčajna polski prajazny dakumient dla zamiežnika vydajuć praź miesiac paśla padačy dakumientaŭ, ale termin moža i pavialičycca (pra heta paviedamiać listom).
Litva: pašpart inšaziemca
Dla dapamohi biełarusam, jakija žyvuć na terytoryi Litvy i nie majuć mahčymaści biaśpiečna viarnucca ŭ Biełaruś dla zamieny pašparta naŭzamien zhublenaha abo praterminavanaha, hajd pa atrymańni novych dakumientaŭ padrychtavali juryst-mižnarodnik Kaciaryna Šyšova i Biełaruskaja asacyjacyja žurnalistaŭ.
U vypadku niemahčymaści atrymańnia novaha pašparta Biełarusi Litva moža dać biełarusu pašpart zamiežnika. Jon taksama daje prava vyjazdžać ź Litvy i zajazdžać nazad. Dakumient vydajecca inšaziemcu, jaki maje časovy abo pastajanny DNŽ Litoŭskaj Respubliki, a taksama nie maje dziejnaha pašparta i mahčymaści jaho atrymać z abjektyŭnych pryčyn (u Litvie pavinny pryznać dakumient stračanym, sapsavanym abo niesapraŭdnym).
Uzrost čałavieka značeńnia nie maje — luby inšaziemiec moža pretendavać na hety dakumient.
Jakija dakumienty patrebnyja dla pašparta inšaziemca i kolki jon kaštuje
Kab atrymać pašpart inšaziemca, treba padać u Departamient mihracyi Litvy nastupnyja dakumienty:
- dziejny časovy abo pastajanny dazvoł na žycharstva ŭ Litvie;
- niesapraŭdny stary pašpart (kali jon jość);
- padrabiaznaje tłumačeńnie abjektyŭnych pryčyn, jakija nie dazvalajuć atrymać novy pašpart va ŭładaŭ krainy pachodžańnia (u našym vypadku — Biełarusi), i / abo dakumienty, jakija paćviardžajuć heta;
- u vypadku, kali stary pašpart byŭ zhubleny abo sapsavany — padrabiaznaje tłumačeńnie abstavin straty abo paškodžańnia pašparta i / abo dakumienty, jakija paćviardžajuć takuju stratu abo paškodžańnie.
Košt pašparta inšaziemca ŭ Litvie składaje 38 jeŭra.
U vypadku, kali dakumient patrebny terminova, možna skarystacca terminovaj praceduraj vydačy pašparta inšaziemca (na praciahu piaci dzion). U hetym vypadku zapłacić pryjdziecca ŭžo 53 jeŭra. Apłacić dziaržaŭny zbor treba pry padačy zajavy.
Usie vyšejpieraličanyja dakumienty treba padać u Departamient mihracyi Litvy. Na praciahu piaci pracoŭnych dzion z momantu atrymańnia zajavy budzie prymacca rašeńnie. Kali jano budzie stanoŭčym, to ciaham 30 dzion z momantu atrymańnia adździełam mihracyi dakumientaŭ biełarus zmoža atrymać pašpart inšaziemca.
Dakumient vydajecca na termin, jaki nie pieravyšaje termin časovaha ci pastajannaha DNŽ čałavieka, jaki atrymlivaje pašpart inšaziemca. Pry hetym minimalny termin składaje try miesiacy, maksimalny termin — piać hadoŭ. U vypadku, kali niemahčyma ŭziać adbitki palcaŭ zajaŭnika, maksimalny termin dziejańnia pašparta zamiežnika składzie adzin hod.
Taksama varta mieć na ŭvazie, što ŭ vypadku, kali vy vyjechali ź Litvy pa pašparcie inšaziemca i za čas adsutnaści ŭ vas skončycca termin časovaha / pastajannaha DNŽ ci nie budzie dziejnaj šenhienskaj abo nacyjanalnaj vizy, — nazad u Litvu vas nie puściać.
A što takoje ženieŭski pašpart?
Ženieŭski pašpart (jaho jašče nazyvajuć «błakitnym» abo «sinim») — heta anałahičny apisanym vyšej prajazny dakumient, jaki vydajecca i ŭ Polščy, i ŭ Litvie (a taksama ŭ šerahu inšych krain). Ale atrymać jaho moža tolki inšaziemiec, jaki maje status biežanca. Tamu bolš realnym dla bolšaści biełarusaŭ źjaŭlajecca atrymańnie pašparta inšaziemca.
Jakija mahčymaści dajuć hetyja dakumienty?
Varta razumieć, što i pašpart inšaziemca, i prajazny dakumient inšaziemca nieabchodnyja dla pierasiačeńnia miežaŭ, bolš nidzie jany nie patrebnyja. Ni polski, ni litoŭski dakumient sami pa sabie nie dajuć prava znachodžańnia ŭ krainie, jakaja vydała ich (dla hetaha patrabujucca DNŽ, bieź jakich, ułasna, i nie atrymać pašpart zamiežnika), nie dajuć novaje hramadzianstva.
Zatoje ź imi možna pierasoŭvacca pa šenhienskaj zonie abo i za jaje miežy (atrymaŭšy adpaviednuju vizu, kali heta nieabchodna).
U toj ža čas važna viedać, što najaŭnaść pašparta inšaziemca, kali biełaruski pašpart niesapraŭdny abo zhubleny, abaviazkovaja — i Polšča, i Litva abaviazvajuć usich inšaziemcaŭ, jakija znachodziacca na ich terytoryi, mieć dziejny prajazny dakumient.
To-bok, kali termin dziejańnia vašaha biełaruskaha pašparta minaje (i jon u vas adziny), vam abaviazkova treba atrymać jamu miascovuju zamienu — niezaležna ad taho, źbirajeciesia vy vyjazdžać z krainy znachodžańnia ci nie.
«My pracujem, kab biełarusy nie zastalisia biez pašpartoŭ» — Cichanoŭskaja
Biełarusy bolš nie zmohuć zamianiać pašparty ŭ konsulstvach, a davieranaści, aformlenyja za miažoj, pierastanuć pryznavacca — novy ŭkaz
Trapić u Jeŭropu stanie praściej. Polšča adnaŭlaje pryjom dakumientaŭ na turystyčnyja vizy va ŭsich vizavych centrach
Kamientary