Jak Čyž i jaho tajemny litoŭski partnior zarabili miljardy na chitraj naftavaj schiemie
Biznesoviec Juryj Čyž i jaho litoŭski partnior Vitald Tamašeŭski zarabili miljardy dołaraŭ, atrymaŭšy ad dziaržavy dostup da tannych rasiejskich naftavych resursaŭ. Ich jany pierapradavali pad vyhladam rastvaralnikaŭ i razbaŭlalnikaŭ. Biznes-suviazi Čyža i Tamašeŭskaha ŭ Biełarusi praciahvajucca da hetaha času, piša Biełaruski rasśledavalnicki centr.
Na sumiesnyja prajekty Čyža i Tamašeŭskaha biełaruskija ŭłady nieadnarazova vydzialali hrošy ź dziaržaŭnaha biudžetu. Biznesmienam davali lhoty i ekskluziŭnyja mahčymaści dla pavieličeńnia ich dachodaŭ.
Paśla supracy z Čyžom Vitald Tamašeŭski nabyŭ viły i apartamienty ŭ Jeŭropie. U jaho rasparadžeńni taksama darahija aŭtamabili i pryvatny samalot.
Biznes-impieryja Juryja Čyža nie całkam razburanaja, niahledziačy na dźvie kryminalnyja spravy suprać jaho. Šerah aktyvaŭ biznesmiena kantralujuć jahonyja svajaki i nabližanyja.
Biełaruski biznesmien Juryj Čyž ličyŭsia hałoŭnym kašalkom Alaksandra Łukašenki. Atrymaŭšy ad dziaržavy dostup da tannaj rasijskaj nafty, jon z dapamohaj svajho partniora ŭsiaho za paŭtara hoda zarabiŭ na Biełarusi bolš za 5 miljardaŭ dołaraŭ na manipulacyjach z rastvaralnikami i razbaŭlalnikamii. Krynica BRC paćvierdziła, što ažyćciavić hetuju schiemu ŭdałosia praz kampaniju Savoil LLP litoŭskaha biznesmiena Vitalda Tamašeŭskaha.
Dostup da naftavaha krana
U žniŭni 2011 hoda Tamašeŭski zasnavaŭ u Sinhapury kampaniju Savoil LLP dla handlu palivam i alivami.
Usiaho za piać miesiacaŭ partnior Čyža atrymaŭ praz hetuju firmu 800 miljonaŭ dalaraŭ. A ŭžo pa vynikach 2012 hoda vyručka novaj kampanii skłała prykładna piać miljardaŭ dalaraŭ.
Prykładna ŭ takuju ž sumu ekśpierty aceńvajuć prybytak biełaruskich biznesmienaŭ na schiemie z rastvaralnikami i razbaŭlalnikami.
Z dazvołu Łukašenki ŭ 2011-2012 hadach pad vyhladam hetych rečyvaŭ ź Biełarusi vyvozili rasiejskija naftapradukty biez vypłaty ekspartnaj pošliny. U hetym biznesie ŭdzielničała i kampanija «Trajpł» Juryja Čyža.
Ekspartny bum rastvaralnikaŭ i razbaŭlalnikaŭ biełaruskaja statystyka pačała fiksavać ź vieraśnia 2011 hoda, heta značyć praź miesiac paśla taho, jak litoŭski partnior Čyža zarehistravaŭ Savoil LLP.
Krynica ŭ biznes-kołach paćvierdziła BRC, što mienavita praz hetuju sinhapurskuju kampaniju ŭ asnoŭnym handlavali rastvaralnikami i razbaŭlalnikami.
Na schiemie z rastvaralnikami i razbaŭlalnikami supracoŭnictva Čyža i Tamašeŭskaha nie skončyłasia. Pavodle vypiski ź biełaruskaha Miniusta, jany dahetul vałodajuć STAA «NaftaChimTrejdynh». Juryj Čyž — jak fizičnaja asoba, a Vitald Tamašeŭski praz brytanskuju firmu Globecast Limited.
Adnak litoŭski biznesoviec kantakty, što praciahvajucca ź biełaruskim partnioram, admaŭlaje.
«Vitald Tamašeŭski z 2013 hoda vyjšaŭ z usich sumiesnych prajektaŭ ź Juryjem Čyžom i nie źjaŭlajecca jaho partnioram. Taksama z 2014 hoda Vitald Tamašeŭski nie byŭ u Biełarusi i nijakich kantaktaŭ ź Juryjem Čyžom nie padtrymlivaje», — skazaŭ pradstaŭnik Vitalda Tamašeŭskaha.
Daŭni partnior
Juryj Čyž i Vitald Tamašeŭski znajomyja kala 20 hadoŭ. Z dapamohaju «Kibierpartyzanaŭ» daviedalisia, što z 2005 hoda litoviec lotaŭ z Čyžom u Stambuł, Bierlin, Paryž i inšyja harady.
Pryjazdžać u Biełaruś na mašynie Tamašeŭski pačaŭ jašče raniej, u 2003 hodzie.
Čyž tady jakraz pačaŭ budavać pieršy hipiermarkiet Prostore. U 2008 hodzie saŭładalnikam kampanii «Prastor-Trejd», jakaja kiruje handlovymi centrami z kramami ProStore, stanie brytanskaja kampanija Redcast Limited, źviazanaja z Tamašeŭskim.
U tym ža 2008 hodzie praź inšuju brytanskuju firmu, Globecast Limited, litoviec atrymaŭ dolu ŭ kampanii «NaftaChimTrejdynh», jakaja da hetaha času źviazvaje jaho z Čyžom.
Na momant znajomstva z Tamašeŭskim Juryj Čyž užo zaručyŭsia davieram Łukašenki i atrymaŭ dostup da naftavaj haliny. U pačatku 2000-ch kampanija Čyža «Trajpł» zamianiła na naftavym rynku Biełarusi raniejšych hulcoŭ — «Jukołu», «Jurymieks» i «Šviebieł». A naprykancy dziesiacihodździa firma pryjšła i ŭ inšyja śfiery: zasnavała farmaceŭtyčny zavod, pačała budavać žyllo dla vajskoŭcaŭ, atrymała pryvabnyja ŭčastki pad zabudovu ŭ Miensku i ŭźviała ladovuju arenu ŭ rodnaj dla Čyža Biarozie. Sam biznesmien u toj čas byŭ susiedam Łukašenki ŭ elitnym pasiołku Drazdy.
Davier prezidenta Čyžu raspaŭsiudžvaŭsia i na jaho kampanii. U 2007 hodzie «Trajpł» vykupiła Biarozaŭski kambinat silikatnych vyrabaŭ biez praviadzieńnia tendaru. U 2012 hodzie inšaje pradpryjemstva Čyža, «KvarcKrejdPram», atrymała dla raspracoŭki radovišča piasku i krejdy ŭ Małaryckim rajonie Bieraściejskaj vobłaści, znoŭ ža biez aŭkcyjonu. Ahulny košt prajekta aceńvaŭsia ŭ 105 miljonaŭ dołaraŭ.
Spryjalnaść Łukašenki raspaŭsiudžvałasia i na sumiesnyja prajekty siamji Čyža z Tamašeŭskim — naprykład, śvinakompleks «Danprod» u Vałožynskim rajonie. Ułady ŭklučyli pradpryjemstva ŭ respublikanskuju prahramu pa madernizacyi i vydali lhotny kredyt amal na 40 miljonaŭ jeŭraŭ.
Asnoŭnym uładalnikam «Danprod» źjaŭlajecca starejšy syn Čyža Siarhiej, a Tamašeŭski da 2020 hoda mieŭ u im dolu praz kiprskuju afšornuju kampaniju Redcast Holdings Limited.
Ale hałoŭnym sumiesnym prajektam Čyža i Tamašeŭskaha stała taja samaja schiema z rastvaralnikami-razbaŭlalnikami, na jakoj jany praz «Trajpł» i Savoil LLP zarabili prykładna 5 miljardaŭ dalaraŭ — heta 7% biełaruskaha VUP. Ideju hetaj schiemy prypisvajuć tahačasnamu padnačalenamu Čyža Alaksieju Aleksinu.
Z dapamohaj «Kibierpartyzanaŭ» daviedalisia, što ŭ 2011—2012 hadach jon jakraz padarožničaŭ u kampanii svajho načalnika i jaho litoŭskaha partniora.
Sam Tamašeŭski ŭ 2017 hodzie, padčas rehistracyi kampanii HNSL Trading LTD u sakretnaj jurysdykcyi na Brytanskich Virhinskich vyspach, pryznaŭsia, što zarabiŭ svajo bahaćcie mienavita na handli naftapraduktami praz kampaniju Savoil LLP.
Jak litoviec Tamašeŭski vydatkoŭvaŭ zaroblenyja ŭ Biełarusi hrošy
Schiemu z rastvaralnikami i razbaŭlalnikami spyniŭ tahačasny rasiejski premjer Dźmitryj Miadźviedzieŭ u kancy 2012 hoda. Mienavita tady samalot z Tamašeŭskim apošni raz vylecieŭ u Minsk ź ispanskaha Alikante.
U harach hetaha kurorta ŭ Vitalda Tamašeŭskaha jość učastak na try tysiačy «kvadrataŭ», na jakim raźmieščanaja šykoŭnaja viła z basiejnam.
Joj kiruje ispanskaja kampanija Tamašeŭskaha DOMUS UNIQ SL.
Košt nieruchomaści moža dasiahać 15 miljonaŭ dalaraŭ — mienavita ŭ stolki aceńvajucca aktyvy DOMUS UNIQ SL.
Jašče adna rezidencyja partniora Čyža — viła na ŭčastku ŭ 3 tysiačy «kvadrataŭ» la padnožža šviejcarskich Alpaŭ ź vidam na voziera Łuhana.
Padobnyja damy ŭ navakollach kaštujuć kala 13 miljonaŭ jeŭra.
Jość u litoŭskaha biznesmiena nieruchomaść i na radzimie, u Vilni. Piacipakajovaja kvatera płoščaj amal 200 kvadratnych mietraŭ raźmieščanaja ŭ sercy staroha horada. Siaredni rynkavy košt — amal paŭmiljona jeŭra. Nieruchomaściu kiruje litoŭskaja firma EC Turtas, jakoj vałodaje Tamašeŭski.
U rasparadžeńni hetaj kampanii taksama dva darahija aŭtamabili — Ferrari California i Rolls-Royce Wraith.
Taksama va ŭłasnaści Tamašeŭskaha — pryvatny biznes-džet Boinh-737 z bartavym numaram EI-TVG. Samalot byŭ zrobleny ŭ 2014 hodzie, a ŭ 2016 hodzie zarehistravany na firmu Hansel Jet Ireland Limited, jašče adzin aktyŭ Tamašeŭskaha.
Ciapier taki biznes-džet kaštuje prykładna 90 miljonaŭ dalaraŭ.
Šviejcarskaja viła źjaviłasia ŭ Tamašeŭskaha ŭ 2007 hodzie, a ispanskaja, jak i apartamienty ŭ Vilni, — u 2014 hodzie.
Atrymlivajecca, transpart i niekatoruju nieruchomaść u Jeŭropie jon nabyŭ paśla pieryjadu partniorstva z Čyžom.
Supracoŭnictva biez terminu daŭnaści
Ciapier Tamašeŭski zajmajecca naftavym biznesam u Rasiei. Praz kampaniju «Inviest Trejd» źviazany z raspracoŭkaj radovišča «Kamienskaje» ŭ Respublicy Komi.
Tamašeŭski vałodaje pałovaj firmy praz kiprski aktyŭ Senistano Holdings Limited.
Astatnija 50% naležać kampanii Nemerson Finance Limited, zarehistravanaj na Brytanskich Virhinskich vyspach. Za hetaj firmaj staić były vice-prezident «Łukojła» Valeryj Subocin, što stała viadoma sa źlitaj pierapiski rabotnikaŭ «Inviest Trejd».
Hetuju infarmacyju Biełaruskamu rasśledavalnickamu centru taksama paćvierdziŭ były top-mieniedžar «Inviest Trejd».
Pavodle źviestak rasiejskaj asacyjacyi «AsaNafta», u 2019 hodzie kampanija Tamašeŭskaha i Subocina zdabyła amal 12 tysiač ton nafty. U 2020 hodzie jana pavialičyła zdabyču jašče na 5 tysiač ton. Dadzienych pa zdabyčy za minuły hod u publičnym dostupie niama, adnak viadoma, što ŭ 2021 hodzie čysty prybytak «Inviest Trejd» skłaŭ bolš za 10 miljonaŭ jeŭra.
U Juryja Čyža, biełaruskaha partniora Tamašeŭskaha, nakolki nam viadoma, takich dachodaŭ niama, jak i nieruchomaści ŭ Jeŭropie. U sakaviku 2016 hoda na jaho zaviali spravu ab uchileńni ad vypłaty padatkaŭ u asabliva bujnym pamiery i prymusili kampiensavać stratu 11—12 miljonaŭ dołaraŭ. U vieraśni 2016 hoda Čyž vyjšaŭ na volu, ale ŭ sakaviku 2021 hoda jaho zatrymali pa novaj spravie — taksama ŭchileńnie ad vypłaty padatkaŭ. Biznesmien vyjšaŭ na volu pa pamiłavańni, jak pisali ŭ ŚMI, sioleta ŭ vieraśni.
Razam z prychilnaściu Łukašenki Čyž straciŭ nie ŭvieś svoj biznes i, jak pakazvaje hetaje rasśledavańnie, nie ŭsich upłyvovych partnioraŭ. Častka jahonych aktyvaŭ zapisanaja na dziaciej, jašče niekalki vykupili źviazanyja ź im ludzi.
Tak, niedabudavany turystyčny kompleks kala vioski Sabali, jaki pa ŭkazie Łukašenki ŭzvodziŭ Čyž, na aŭkcyjonie nabyła kampanija «Prastorytejł». Jana kantralujecca rasiejskaj firmaj «StandartInviest», i raniej joj zapraŭlała žonka byłoha kiroŭcy Čyža Maryja Čornieńkaja. Ciapier «StandartInviestam» vałodaje ziamlačka Čyža Hanna Papova.
Joj ža naležyć kampanija «Ros-VTS», jakaja aranduje zapraŭki ŭ «NaftaChimTrejdynh» — toj samaj firmy, jakuju da hetaha času razam kantralujuć Čyž i Tamašeŭski.
Papova taksama vałodaje kramami ProStore i restaranam «Załaty hrabieńčyk».
Starejšy syn Čyža Siarhiej zapraŭlaje pradpryjemstvam «Danprod» pa vytvorčaści biekonnaj śvininy ŭ Vałožynskim rajonie.
Małodšy syn Uładzimir kantraluje zavod «TrajpłFarm», jaki vypuskaje antybijotyki.
Niekalki miesiacaŭ tamu inšaje jaho pradpryjemstva vykupiła na aŭkcyjonie palaŭničuju haspadarku Juryja Čyža.
U spravie i dačka Taćciana: jana asnoŭnaja ŭładalnica restarana-brovara «Rakaŭski brovar».
Maci Taćciany, Śviatłana Čyž, vałodaje dvuchpakajovaj kvateraj acenačnym koštam 80 tysiač dalaraŭ.
Svoj dvuchpaviarchovy katedž u Drazdach Juryj Čyž, pa paviedamleńniach ŚMI, pierapisaŭ na niaviestku niezadoŭha da taho, jak jaho aryštavali druhi raz. Ciapier dom aceńvajecca ŭ 720 tysiač dalaraŭ.
Hanna Papova admoviłasia ad kamientaroŭ. My pieradali našyja pytańni dla Juryja Čyža jahonaj pamočnicy i čakajem adkaz.
Atrymlivajecca, historyja biznes-impieryi Juryja Čyža jašče nie skončanaja — jak, mahčyma, i jaho kryminalnaja historyja. ŚMI śćviardžali, što zasnavalnik «Trajpła» straciŭ davier Łukašenki z-za taho, što ŭ svaje najlepšyja hady nibyta vyviez ź Biełarusi kala miljarda dołaraŭ i schavaŭ jaho za miažoj. BRC budzie sačyć za losam hetych hrošaj i za tym, što Juryj Čyž budzie rabić na voli.
Hety materyjał padrychtavany ŭ partniorstvie ź litoŭskim rasśledavalnickim centram Siena i pry padtrymcy OCCRP i «Kibierpartyzanaŭ».
Praciah ab spravach litoŭskaha partniora Juryja Čyža čytajcie ŭ listapadzie na partale litoŭskaha rasśledavalnickaha centra Siena.
Brat udavy Zielcara: Kadebisty išli ŭ kvateru pa mianie8
Kamientary