Były režysior «Bitvy ekstrasensaŭ» trymaje ŭ Biełarusi fiermu ličynak. Navošta?
Siarhiej Makaraŭ vyvučyŭsia na režysiora telebačańnia ŭ Akademii mastactvaŭ u Minsku, pracavaŭ na biełaruskim TB. Potym źjechaŭ u Kijeŭ, tam zdymaŭ «X-faktar» i «Bitvu ekstrasensaŭ», zajmaŭsia ŭkrainska-rasijskimi «mylnymi» sieryjałami ŭ styli RTR. «Mama ŭsio žyćcio adpracavała druhim režysioram, majo dziacinstva prajšło na zdymačnych placoŭkach, tamu vybar prafiesii dla mianie byŭ vidavočny», — raspaviadaje jon. Tym nie mienš apošnija hady Siarhiej zajmajecca nie zdymkami, a nasiakomymi, piša Onliner.by.
Uspaminajučy pra svaju pracu na TB i ŭ kino, Siarhiej śmiajecca i zakryvaje tvar rukami: «Bitva ekstrasensaŭ» — heta, viadoma, dzič».
Sychodzić u padrabiaznaści zdymak sieryjałaŭ mužčyna nie choča, biantežycca. Choć jaho kampańjon Hleb padkazvaje nam: Siarhiej zdymaŭ «Dom ź lilejami», tam siarod akcioraŭ Darja Maroz, Alesia Sudziłoŭskaja — čym nie padstava dla honaru?
Kino i telebačańnie ŭžo ŭ minułym. Amal hod tamu Siarhiej razam z Hlebam adkryli pad Minskam fiermu pa vyroščvańni ličynak much čornaj ilvinki. Chtości skaža, što heta navat bolš padobna na dzič, čym «Bitva ekstrasensaŭ». Ale nie śpiašajciesia z vysnovami.
Usio aformili aficyjna, kampaniju nazvali dib protein. Nie sprabujcie rasšyfravać abrevijaturu abo pierakłaści jaje z anhlijskaj: słova dib vybrali tamu, što hetyja litary razam nahadvajuć vočy muchi. Słova protein u naźvie namiakaje na karysnyja charčovyja ŭłaścivaści ličynak. Na fiermie nam nastojliva prapanujuć pakaštavać ich u zasušanym vyhladzie: «Jany smačnyja, z prysmakam biełych siemak, my ich usio tut jamo».
Kaštujem. Na smak i praŭda jak biełyja siemki. A pach jak u arachisavaha aleju.
Firma znachodzicca ŭ Hatava. Hety budynak ź niekalkimi pamiaškańniami, i jašče na vulicy staić marski kantejnier. Unutry kantejniera — jak u Ispanii: tempieratura plus 32 hradusy, vilhotnaść 70%. Takija ŭmovy patrebnyja mucham čornaj ilvinki i ich kukałkam: kali vypuścić ich na volu, u biełaruskim klimacie jany doŭha nie praciahnuć. A čałaviek doŭha nie praciahnie ŭ kantejniery: u niepadrychtavanaha (žurnalista) chutka paharšajecca samaadčuvańnie praź śpiakotu i vilhotnaść.
Kantejnier padzieleny na dźvie zony: u pieršaj žyvuć kukałki, pa druhoj (insiektary) lotajuć muchi. Ličynak vyroščvajuć nie tut, a ŭ asnoŭnym budynku — tam inšyja «ŭmovy» nadvorja.
Dyrektar Hleb kaža, što ŭsiaho pa fiermie lotaje kala 200 tys. ilvinak. Ich hałoŭnaja meta dla fiermy — adkłaści jajki, kab možna było vyraścić novyja ličynki.
— Ideja zajmacca nasiakomymi pryjšła da mianie, kali ja pracavaŭ u Kijevie. Tam ja pahladzieŭ prahramu «Brudnaja rabotka» pa Discovery Channel, vypusk pra fiermu cvyrkunoŭ u Amierycy. Mianie zaŭsiody pryciahvali nasiakomyja, ja navat chacieŭ pastupać na vieterynaryju abo na bijafak, ale vyrašyŭ, što nie zdam chimiju, — raspaviadaje Siarhiej.
U 2014 hodzie jon razam ź siamjoj — žonkaj i dačkoj — vyrašyŭ źjechać z Ukrainy. Viarnuŭšysia ŭ Minsk, zrabiŭ pieršyja sproby pačać biznes, źviazany z nasiakomymi. U minułym u Siarhieja dźvie fiermy cvyrkunoŭ u Biełarusi (pra ich krychu paźniej), ale lvinka akazałasia bolš pierśpiektyŭnaj dla zarobku.
U adnym z pamiaškańniaŭ asnoŭnaha budynka fiermy stajać skryni z kambikormam. Kali začerpnuć kambikorm rukoj, na vašaj dałoni apynucca ličynki. Jany vidavočna pačynajuć niervavacca, žvava varušacca i prosiać pakłaści ich na miesca.
— Jak byccam robiać mikramasaž majoj ruce — dzielicca adčuvańniami Hleb. — Chočacie taksama začerpnuć? Tut, u adroźnieńnie ad marskoha kantejniera, chaładnavata, pracuje vientylatar.
Praces suški nam zaśniać nie dazvolili: skazali, što robiać nie tak, jak usie, i nie chočuć pakazvać svaje znachodki kankurentam.
Užo vysušanyja ličynki abiastłuščvajuć — tak atrymlivajecca alej čornaj ilvinki, jano ž lipidny kancentrat.
U kampanii pracujuć dyrektar Hleb i jašče dva naniatyja supracoŭniki. Stolki ž u kampanii inviestaraŭ?
Pytańnie: navošta ŭsio heta treba?
Adkaz: ź lipidnaha kancentratu ličynak čornaj ilvinki robiać premijalny pradukt — funkcyjanalnuju dermatałahičnuju kaśmietyku OSE. Abiastłuščanaja častka ličynak idzie na vytvorčaść prysmakaŭ dla sabak Lododo — jana źjaviłasia navat raniej za kaśmietyku.
— Vy dumajecie, žančyny buduć nanosić na tvar masku, zroblenuju ź ličynak?
— Biezumoŭna. My raźličvajem na rekamiendacyi. Žančyny pasprabujuć, ubačać efiekt i buduć rekamiendavać jaje inšym, — dyrektar naohuł nie bačyć prablemy.
— Usio pačynałasia z cvyrkunoŭ. U tyja časy, kali ja vyrašyŭ imi zaniacca, u Biełarusi było litaralna šeść čałaviek, jakija doma razvodzili nasiakomych: prusakoŭ, mučnych čarviakoŭ, izafobusaŭ, cvyrkunoŭ. Heta nijaki nie biznes, viadoma ž, razvodzić nasiakomych doma, na hetym šmat nie zarobiš. Hetyja šaściora zabiaśpiečvali nasiakomymi ŭsiu Biełaruś — tych, chto trymaje ŭsialakich chamieleonaŭ, aham, pavukoŭ. Ja pasprabavaŭ razvodzić cvyrkunoŭ doma — pieršaja partyja zdochła, — raspaviadaje Siarhiej. — Kupiŭ znoŭ, i pakul navučyŭsia ich dahladać… Potym skazaŭ čałavieku, u jakoha kuplaŭ cvyrkunoŭ: «Davaj pasprabujem razam». Jon pahadziŭsia.
Hrošy na pieršuju fiermu Siarhiej pasprabavaŭ sabrać praz kraŭdfandynhavyja placoŭki. Takim čynam srodki sabrać nie ŭdałosia, zatoje atrymałasia paznajomicca ź inviestarami — jany daviedvalisia pra ideju Siarhieja mienavita praz kraŭdfandynh.
— Tak u nas źjaviŭsia pieršy inviestar, jon daŭ $ 26 tys. My arandavali haraž u Aziarcy, zrabili fiermu, adkryli kampaniju «Krykiets baj», vyroščvali cvyrkunoŭ na korm, pastaŭlali jaho ŭ zoakramy. Cvyrkunam u haražy było narmalna: śviatło im nie patrebna, hałoŭnaje — tempieratura plus 30 hradusaŭ i vielmi dobraja vientylacyja. Z karmleńniem taksama nie było prablem, jany jeli kambikorm. Na samaj spravie, hety biznes pieršapačatkova byŭ asudžany: ja byŭ maładym i niespraktykavanym, 32 hady. Ja ničoha nie razumieŭ, a biez kampietencyj u pradprymalnictvie kampaniju adkryvać nie varta.
Układzienych $ 26 tys. u fiermu akazałasia niedastatkova.
— Heta narmalnyja ŭkładańni dla haraža z cvyrkunami, ale z hetymi hrašyma składana zrabić vialiki biznes.
Nastupnyja inviestary vyjšli na Siarhieja praź jaho intervju ŭ ŚMI. Mužčyna raspaviadaŭ žurnalistam, što cvyrkunoŭ možna jeści ludziam: rabić ź ich muku i dadavać u pradukty charčavańnia jak prebijotyk. U jaho ideju z charčovaj vytvorčaściu rasijanie ŭkłali $150 tys. Zamiest fiermy ŭ arandavanym haražy źjaviłasia vialikaja vytvorčaść u Michanavičach.
— Na hetaj ža fiermie ja paralelna sprabavaŭ razvodzić inšych nasiakomych: turkmienskich prusakoŭ, izafobusa, mučnoha čarviaka, muchu čornaj ilvinki. U Rasii ŭ našaj kampanii stali rabić muku z cvyrkunoŭ, batončyki z dadańniem hetaj muki (rasiejcy nastajali, što vytvorčaść pavinna być na ich terytoryi).
Našym biznesam na nasiakomych zacikaviŭsia «Urałchim». Spačatku pradstaŭniki hetaj kampanii prylacieli da mianie ŭ Minsk na pieramovy. A potym moj rasijski partnior skazaŭ: «Navošta tabie ź imi razmaŭlać, my sami». Maje kampańjony vydalili mianie z čata, dzie abmiarkoŭvalisia finansy: skazali, što mnie heta nie treba, ja ž tolki cvyrkunoŭ razvodžu. A kali atrymalisia pieršyja batončyki z mukoj z cvyrkunoŭ, mnie skazali, što ja volny. Zasnavalnikam mianie tak i nie aformili, tamu što byŭ karanavirus, miežy začynienyja, ja nie zmoh pryjechać i aformić dakumienty.
Siarhiej vyrašyŭ pačać usio spačatku, ale ŭžo z čornaj ilvinkaj — u tym liku tamu, što pradstaŭniki «Urałchima» cikavilisia mienavita joju, a nie cvyrkunami.
— Kali dla mianie skončyłasia hetaja cvyrkunovaja historyja, źjaviŭsia Hleb. My byli znajomyja raniej pa pracy, jon pastaŭlaŭ kambikorm dla cvyrkunoŭ. My vyrašyli rabić niešta svajo i syšlisia na idei, što treba raspracoŭvać ilvinku. Pieršych ličynak zamovili ŭ internecie, litaralna kiłahram. Nam ich pryvieźli niejkim BlaBlaCar (anłajn-servis dla pošuku aŭtamabilnych spadarožnikaŭ). Tak źjaviłasia kampanija dib protein.
Pačać vyrašyli z karmoŭ dla žyvioł: jak raz u toj čas kampanija Nestle vypuściła korm dla sabak i katoŭ z čornaj ilvinkaj. Siarhiej z Hlebam vyrašyli zrabić niešta padobnaje — tak źjaviŭsia łasunak dla sabak z čornaj ilvinkaj. Paśla abiastłuščvańnia ličynak zastavaŭsia alej. Spačatku ŭźnikła ideja dadavać i jaho ŭ korm jak karysny elemient. Potym Siarhiej prapanavaŭ rabić kaśmietyku. Pačali z kavałkavaha myła.
— Heta była chendmejd-historyja. My pačali vyvučać, jakija alei dadajuć u samarobnaje myła. Tam ža kuča varyjantaŭ: kakosavaje, palmavaje i hetak dalej. Zrabili zvodnuju tablicu: adzin alej adkazvaje za ćviordaść, inšy — za pienaŭtvareńnie, treci — za myjnuju ŭłaścivaść. I akazałasia, što ŭsie topavyja funkcyi vykonvaje adno tolki alej čornaj ilvinki.
Myła ź lipidnym kancentratam ilvinki varyli ŭ Siarhieja doma, pradavali praz Instagram. Doraha, pa 30 rubloŭ za 100-hramovy kavałak, ale jano chutka raźlatałasia — zakazaŭ było bolš, čym zapasaŭ. Tady zrazumieli, što treba šukać vytvorcu, jaki zrobić šmat myła.
— Tak atrymałasia, što maja žonka pryniesła niejki balzam dla vusnaŭ. Ja pahladzieŭ: vyrableny ŭ Biełarusi. Patelefanavaŭ vytvorcu. Pa telefonie skazali, što ich technołahi mohuć raspracavać dla nas aŭtarskuju recepturu i rabić kaśmietyku, a ŭsie aŭtarskija pravy buduć u nas. My prynieśli tłušč ilvinki technołahu, jana była ŭ zachapleńni. Na vytvorčaści nas stali ŭhavorvać rabić z tłušču ilvinki nie myła, a kaśmietyku.
Tak atrymałasia premijalnaja linija OSE: maska dla tvaru — 80 rubloŭ za 100 mł, krem dla ruk — 62 rubli za 75 mł, maska dla vałasoŭ — 58 rubloŭ za 100 mł. Niatanna, choć Siarhiej kaža, što pradukty takoj jakaści kaštujuć značna daražej, časam u razy.
— Heta funkcyjanalnaja dermatałahičnaja kaśmietyka — jana źmieńvaje skuru ź pieršych pryjomaŭ. Heta naohuł navinka, što jana ŭtrymlivaje ekstrakt nasiakomaha. Kali my rehistravali tavarny znak, nam u patentnym biuro skazali, što tolki ŭ Paŭdniovaj Karei zarehistravali tavarny znak kaśmietyki z dadańniem čornaj ilvinki, i to jany jašče na stadyi raspracoŭki, a ŭ nas užo ŭsio hatova.
Ciapier kampanija pracuje nad tym, kab kaśmietyka źjaviłasia ŭ viadomych biełaruskich kramach kaśmietyki: «DNK», «Kravt» i «Załatym jabłyku». Pakul jość prablemy: tam kažuć, što try pradukty ŭ liniejcy — heta zanadta mała, tamu ŭ bližejšy čas kaśmietyku pasprabujuć pradavać praz markietplejsy i Instagram z dastaŭkaj SDEK abo «Jeŭrapoštaj».
U fiermu na starcie ŭkłali $ 250 tys.
— Vy ŭžo zmahli zarabić na kvateru? — cikavimsia ŭ Siarhieja.
— U mianie ŭžo i tak była kvatera, a tut ja aformleny jak zasnavalnik: navučany papiarednim horkim dośviedam. Mianie, jak zasnavalnika, niemahčyma adchilić ad biznesu, ale zarobak ja tut pakul nie atrymlivaju. Ź vieraśnia ja žyvu na tyja zapasy, jakija zarabiŭ raniej.
— Ale ŭ budučyni na hetym biznesie možna zarabić, skažam, miljon dalaraŭ?
— Viadoma! — adkazaŭ Siarhiej i praciahnuŭ nam pakiet z zasušanymi ličynkami — pajeści ŭ darozie i pačastavać redakcyju.
Kamientary