Hetaha čałavieka ŭ efiry ŭ Marka Fiejhina kožny viečar słuchajuć sotni tysiač ludziej, dla mnohich jon nieasprečny aŭtarytet. U čym fienomien Alaksieja Arastoviča? Chto jon — analityk ci prapahandyst, havoryć praŭdu ci moža i schłusić? Čaho ad jaho bolš — karyści ci škody, i jakija jahonyja pierśpiektyvy mohuć być paśla vajny? Pra heta ŭ prahramie Radyjo Svaboda havaryli ŭkrainski žurnalist Leanid Šviec, błohier z Adesy Alaksandr Kavalenka i rasijski publicyst Alaksandr Mielman.
Alena Rykaŭcava: Leanid, čamu tak šmat ludziej jaho słuchajuć, čamu jon staŭ hołasam hetaj vajny?
Leanid Šviec: Heta vielmi cikavaje pytańnie. Ja ŭžo taksama čuŭ takija pytańni, pryčym u prafiesijnym asiarodździ psichołahaŭ. Ukrainskija psichołahi ładzili pamiž saboj niejkija sprečki ab tym, čamu tak adbyłosia, nie zhadžalisia adzin z adnym.
Arastovič — biezumoŭna, źjava. Jon tak padaje zvodki Ministerstva abarony, što hetyja zvodki ŭžo nichto asabliva nie słuchaje, usie słuchajuć začaravalny hołas Alaksieja.
Heta nie durny čałaviek. U jaho adna historyja: usio, što robić Alaksiej Arastovič, jon robić dla Alaksieja Arastoviča. Usio, što treba dla taho, kab słuchali, hladzieli, cytavali Alaksieja Arastoviča, zachaplalisia Alaksiejem Arastovičam albo aburalisia Alaksiejem Arastovičam, — heta robić Alaksiej Arastovič. Takaja historyja hetaha čałavieka.
Prafiesijnyja psichołahi kažuć: heta narcys, pryčym u hetym vypadku heta nie mietafara, a charaktarystyka psichatypu. Heta narcys, čałaviek biez asablivych pryncypaŭ i pohladaŭ, zadača jakoha — jarka śviacicca ŭ vačach aŭdytoryi.
Alena Rykaŭcava: Sprava ŭ tym, što aŭdytoryja vielmi dobra adčuvaje, kali čałaviek ź joj razmaŭlaje dla taho, kab śviacicca ŭ jaje vačach. Heta vyklikaje imhniennaje abureńnie, kali jana heta razumieje.
Leanid Šviec: Kali čałaviek talenavity … a Alaksiej, biezumoŭna, talenavity čałaviek, u rešcie rešt, u jaho jość i artystyčnaja praktyka, jon sapraŭdy vystupaŭ na scenie, jon vielmi dobry artyst, jon vydatna siabie padaje, vydatna pracuje intanacyjami, hołasam.
Jon ža praktyčna nie chłusić, pa-mastacku padaje zvodki Ministerstva abarony. Jon tak ich padaje, što ŭžo nichto asabliva nie słuchaje zvodki Ministerstva abarony, usie słuchajuć začaravalny hołas Alaksieja abo jaho vielmi vostryja ŭdałyja žarty. Heta ŭjaŭleńnie Arastoviča.
Ja vam skažu adnu takuju reč, jakaja mianie samoha biantežyć. Ja b nie ŭziaŭsia admaŭlać hetym ludziam u zadavalnieńni, u ščaści, u mahčymaści supakoić siabie, pahladzieŭšy i pasłuchaŭšy Alaksieja Arastoviča.
My sapraŭdy znachodzimsia ŭ davoli strašnaj realnaści, i kamuści treba pastajanna prykładvać taki tryputnik da svaich chvorych miescaŭ.
Nakolki heta etyčna ź jaho boku — heta vialikaje pytańnie. Na moj pohlad, pakul jon bolš karysny, čym škodny.
Alena Rykaŭcava: Ja dumaju, vam budzie cikava daviedacca, čamu Alaksandr Mielman słuchaje Alaksieja Arastoviča, čym jon cikavy?
Alaksandr Mielman: Ja słuchaju roznych ludziej, ale Arastoviča sapraŭdy vyłučaju siarod mnohich. Navat kali paraŭnać Arastoviča sa spadarom Kanašenkavym, usio stanovicca jasna. Adzin prosta havoryć, jak robat, i my razumiejem, nakolki niedakładnuju i niasłušnuju infarmacyju ahučvaje Kanašenkaŭ, choć u Rasii, ja viedaju, jon taksama mnohim simpatyčny.
Ź inšaha boku, heta vielmi sučasnaja padača, sučasnaja reakcyja, heta značyć vidać, što heta mienavita 2022 hod. I naohuł, atrymlivajecca tak (choć, moža być, bluźnierska tak kazać), što vajna zrabiła jaho zorkaj.
Ja viedaju, što takija davoli viadomyja rasijanie, jak Maksim Šaŭčenka i Alaksiej Vieniadziktaŭ, davoli niehatyŭna havaryli pra Alaksieja Arastoviča. Heta značyć, hetyja ludzi, jakija taksama majuć dačynieńnie da pijaru, moža być, u čymści zajzdrościać takoj umiełaj padačy i ŭmiełaj razmovie z masami, umiełaj psichadelicy Arastoviča.
Arastoviča možna nazvać Kašpiroŭskim našaha času.
U jaho sapraŭdy vielmi dobraja reakcyja, i ironija, i humar. Kali treba, jon moža maciuknucca, pryčym robić heta absalutna naturalna. Heta značyć usio, što my bačym čysta vonkava, heta vielmi aktualna i vysokaprafiesijna.
Tak, u jaho bahataja bijahrafija, niekalki bijahrafij Astapa Bendera. Akramia taho, što jon byŭ artystam, jon jašče byŭ u partyi Dźmitryja Karčynskaha, z adnaho boku, ale i niejak źviazany sa spadarom Duhinym (heta prasłavutaje jeŭrazijstva), z druhoha. Da taho ž jašče, kali łaska, vyviednik.
Jašče raz kažu, što takim čynam adbyvajecca pijaraŭskaja vajna.
U tym, jak heta robić Arastovič, jon, mnie zdajecca, vyjhraje ŭ rasijskich pijarščykaŭ, choć bolšaść rasijan, naturalna, sa mnoj nie pahodziacca, tamu što jany naohuł, chutčej za ŭsio, nie słuchajuć Arastoviča, a słuchajuć tolki svaich Skabiejevych i Sałaŭjovych.
Ciapier było skazana, što jon praktyčna nie chłusić, ale interpretuje, i interpretuje vielmi ŭmieła. Naohuł, tut prapahanda hulaje na pieramohu Ukrainy, i dla pieramohi ŭsie srodki dobryja.
Ja zaŭsiody kazaŭ i pisaŭ, što ŭ čas Vialikaj Ajčynnaj vajny 28 panfiłaŭcaŭ nie było, jany byli prydumanyja, ale Miadzinski śćviardžaje, što hetyja mify taksama hulali na pieramohu. Dumaju, jon maje racyju. Navat kali hetaha nie było, ale heta było napisana ŭ «Krasnoj źviezdie», ludzi natchnialisia hetym podźviham, moža być, navat nie isnujučym, tamu što padobnych podźvihaŭ usio roŭna było mnostva.
Tym, što kaža Alaksiej Arastovič, jon natchniaje i supakojvaje ludziej — heta vielmi važnaja misija i funkcyja.
Alena Rykaŭcava: Prablema z hetymi podźvihami ŭ tym, što kali źjaŭlajecca taki čałaviek, jak, naprykład, Siarhiej Mironienka, kiraŭnik rasijskaha archiva, i ŭsio ž taki sprabuje rastłumačyć ludziam, što heta było prydumana (28 panfiłaŭcaŭ), ludzi źviarejuć, kiraŭnictva krainy źviareje i prosta vykidaje jaho z hetaj pasady, tamu što nie treba psavać ludziam lehiendu. Alaksandr, čym vy tłumačycie hetuju cikavaść da jaho, hety pijetet, hetuju ciahu?
Alaksandr Kavalenka: Ja vajenna-palityčny ahladalnik i zajmajusia mienavita padobnymi rečami, a nie abmierkavańniem inšych ekśpiertaŭ i ahladalnikaŭ. Adnosna Alaksieja Arastoviča ja skažu tolki adno: u patrebny čas apynuŭsia ŭ patrebnym miescy.
Tut prapahanda hulaje na pieramohu Ukrainy, i dla pieramohi ŭsie srodki dobryja.
Alena Rykaŭcava: Voś jon ciapier apynuŭsia ŭ patrebny čas u patrebnym miescy, a kolki času praciahniecca hetaja jaho patrebnaść dla hetaj vialikaj kolkaści ludziej? Heta źviazana tolki z vajnoj abo paśla vajny taksama? Miarkujučy pa jaho intervju, u jaho vialikija płany pierabudovy krainy. Vy dumajecie, u novaj krainie jon praciahnie rost u častcy narodnaha pryznańnia?
Leanid Šviec: Jon zaraz nabiŭ sabie sapraŭdy vielmi vialikuju aŭdytoryju.
Ja heta adčuŭ na sabie: dazvoliŭ sabie niekalki žartaŭ u Fejsbuku z nahody Arastoviča — pryjšli vielmi viernyja prychilniki, i mnie było niesałodka, skažam tak.
Hetaja aŭdytoryja nikudy nie dzieniecca, ambitnaść Alaksieja taksama nikudy nie dzieniecca — heta budzie faktar. Nakolki jon spracuje paśla vajny? Ščyra kažučy, u ekśpiertnych kołach, u palityčnaj tusoŭcy niama niejkich vialikich sumnievaŭ adnosna Alaksieja i jaho zdolnaści mianiać pazicyju i łahier, heta značyć jon dosyć viadomaja fihura.
Ale kali jon abrastaje viernaj, addanaj publikaj, to tak, jon, mahčyma, stanovicca niejkim hulcom.
Kamientary