Biełaruskaja kastynh-dyrektarka: Jość puł nievynosnych ludziej, jakich kličuć na zdymki ŭ apošniuju čarhu
Jakija pamyłki dapuskajuć biełaruskija akciory, kali pretendujuć na roli? Na što ŭpłyvajuć «čornyja śpisy» i jak tudy traplajuć ludzi tvorčych prafiesij? Pra ŭsio heta na ŭmovach ananimnaści «Našaj Nivie» raspaviadaje kastynh-dyrektar adnoj z ajčynnych kampanij.
— Patłumač, z čym ty jak kastynh-dyrektar sutykaješsia kožny dzień u prafiesii.
— Z antydepresantami (śmiajecca)! Pa sutnaści ž, zajmajusia padboram akcioraŭ pad roznyja prajekty dla luboha videakantentu — rekłama, klipy, kino, sieryjały, jutub-šoŭ. Zadača nie prosta znajści ludziej, zdolnych vykanać rolu, ale i raźličyć, kab jany adpaviadali pohladam režysiora dy arhanična dałučylisia da astatniaj supołki vykanaŭcaŭ. Pracuju ŭ asnoŭnym ź ziemlakami, a taksama hieahrafičynymi susiedziami: rasijanami, ukraincami, prybałtami.
— Ty pracuješ vyklučna z prafiesijanałami albo źviartaješ uvahu i na ludziej z vulicy?
— Zaležyć ad prajekta. Viadoma, kali patrabujecca virtuoznaja ihra, to i vyšejšaj adukacyi, byvaje, nie chapaje. Chacia bolš lublu pracavać z akciorami-prafiesijanałami. Najlepšyja ź ich — fiłosafy, što imknucca ŭśviadomić nutro piersanaža, zrazumieć matyvacyju navat samych drobnych jaho ŭčynkaŭ, adšukać suviazi miž pryčynaj dy nastupstvam transfarmacyj u charaktary. Kali bačyš takija mietamarfozy na svaje vočy, byccam robišsia śviedkaj mahii.
Zrazumieła, što dla rekłamnych prajektaŭ albo klipaŭ maštabnyja pieraŭvasableńni nie patrebnyja. Tamu lohka zaprašaju ludziej z vulicy, kali baču, što jany adpaviadajuć typažam dy ŭzrostavym abmiežavańniam pad tuju ci inšuju aŭdytoryju.
— Kolki b pastaviła ajčynnym akcioram pa škale ad adnaho da dziesiaci?
— Siaredniaha bała tut nie vyvieści. Chacia b tamu, što jość prafiesijanały, dla jakich i 15 ačkoŭ — mała, kab spraviadliva acanić uzrovień talentu.
Na vialiki žal, šmat kamu ź biełarusaŭ siońnia nie chapaje mahčymaściaŭ dla samarealizacyi, prajektaŭ, kab raskrycca. Viedaju chłopcaŭ i dziaŭčat, što mahli b jarka zaźziać užo siońnia-zaŭtra, adnak za ich plačyma adna-dźvie pracy maksimum. Dalej ža ich karjera nie rušyła, bo deficyt vopytu i niejkija drobnyja adukacyjnyja niedachopy pieraškadžali atrymańniu rolej.
Jak vynik, akciory byccam by ŭ zamkniony kruh traplali — i vyciahnuć ich adtul navat u samych upłyvovych kastynh-dyrektaraŭ pakul nie atrymlivajecca. Bo režysiory ci pradziusary addajuć pieravahu pravieranym, bolš nadziejnym varyjantam.
Takija nie da kanca realizavanyja talenty, na maju dumku, — Ihar Šuhalejeŭ, Anžalika Barčan, Maksim Duboŭski, Siarhiej Tołkač, Andrej Novik, Maryna Paddubnaja.
Jość jašče prablema z tym, što adzinki zdolnyja razam «ciahnuć» i teatr, i kino. Atrymlivajecca, ty pahružany ŭ adno asiarodździe 355 dzion na hod, a paśla na tydzień całkam mianiaješ śfieru dy hulaješ zusim pa inšych praviłach — heta adbivajecca na jakaści. Jak minimum tamu, što technika, pryjomy, kanony istotna adroźnivajucca.
— Biełaruski pašpart siońnia — heta čornaja admiecina dla akciora?
— Jak paščaścić. Viedaju vypadki, što navat dzieci-madeli z hetym sutykalisia padčas pracy ŭ Kitai — paśla 24 lutaha ich zdymali z prajektaŭ i razryvali kantrakty. Adnak masavaści hetaja źjava nie nabyła, bo ŭsio ž taki ŭ praces z usich bakoŭ uciahnutyja pieravažna razumnyja dy ŭdumlivyja ludzi. Tamu jany zdolnyja raźmiažoŭvać dziaržaŭnuju palityku dy piersanalnyja pazicyi ludziej, a nie hrebci ŭsich adnym hrebieniem.
Uvohule siońnia situacyja kudy bolš pazityŭnaja ŭ paraŭnańni z 2020-m. Tady vielizarnaja kolkaść prafiesijanałaŭ zhubiła pracu, skaraciłasia kolkaść prajektaŭ, katastrafična źnizilisia zarobki. Da taho ž nie znajšłosia dziejnaha orhana, kab abaranić pravy akcioraŭ — navat chacia b na rynkavy dempinh paŭpłyvać. Tamu nie dziŭnymi byli situacyi, kali miehatalenty kidali ŭsio dy išli pracavać u dastaŭku.
Adnosna palityčnaha raskołu… Luby kastynh-dyrektar albo pradziusar niasie adkaznaść za ludziej, jakich jon zaprasiŭ. I tut niama roźnicy, «jabaćka» dałučajecca da prajekta albo nie — adekvatna pavodzić siabie pavinny ŭsie. Kali asoba ahresiŭnaja, nie hatovaja čuć inšy bok ci pracavać u kalektyvie, nie zvažajučy pierš za ŭsio na ahulnuju metu, to ad jaje buduć admiažoŭvacca niezaležna ad palityčnych pohladaŭ. Tamu ŭ kožnaha adkaznaha za piersanał isnujuć pryjarytety pry vybary vykanaŭcaŭ — i, adpaviedna, sfarmavany puł ludziej, jakich kličuć na zdymki ŭ apošniuju čarhu (ich imiony z etyčnych mierkavańniaŭ surazmoŭca nie stała raskryvać. — «NN»).
Pry hetym, naprykład, u «Biełaruśfilma» ŭvohule jość «čorny śpis», dzie prapisanyja proźviščy akcioraŭ, supracoŭnictva ź jakimi niemahčymaje. I tut užo, kaniečnie, palityka na pieršym płanie. Jak i ŭ teatrach, dzie adbyłasia šalonaja «čystka» — i praciahvaje iści navat siońnia. Darečy, z hetym źviazana šmat kurjoznych historyj: to tam, to tut čuju pra admieny śpiektaklaŭ z-za kadravaha niedachopu. Bo, razumiejecie, zdarajucca fors-mažory: niechta chvareje, u inšaha dzicia ŭ biadu patrapiła — nie da pracy. A zamianić čałavieka niama kim: u druhim składzie i paŭdziasiatka akcioraŭ nie nabiarecca.
Kalehi raspaviadali, što niadaŭna admianili imprezu niepasredna pierad jaje pačatkam. Poŭnaja zała hledačoŭ, anšłah, premjera — i tut abjava: vybačajcie, ničoha nie budzie, zachvareŭ klučavy akcior, a zamieny my nie majem.
— Try hałoŭnyja pamyłki, jakija dapuskajuć biełaruskija akciory pry supracoŭnictvie z kastynh-dyrektaram?
— Ja b, kaniečnie, nazvała pierš za ŭsio adsutnaść hodnaha partfolia. Adnak paprakać hetym nie mahu, bo daloka nie ŭva ŭsich jość hrošy, kab jaho jakasna zrabić. Da taho ž sami kastynh-dyrektary panižajuć płanku dy zhadžajucca pracavać z tym, što jość — vybar prafiesijanałaŭ nie taki ŭžo i vielizarny, kali ščyra. Adpaviedna: navošta rabić niejkija vysiłki i zamaročvacca nad reziume, kali i tak pakličuć?
Tamu kali prychodzić zapyt ad zamiežnych režysioraŭ, davodzicca pieraryvać uvieś Fejsbuk čałavieka dy rabić skrynšoty sa stop-kadraŭ, jakija tam vykładvalisia — chočacca ž pakazać akciora z roznych i najbolš vyhadnych dla jaho bakoŭ.
Jašče šaleju ad «viaskovaha panibractva». Na proby ludzi mohuć pryjechać napramki ź leciščaŭ u adzieńni, pryhodnym dla adpačynku ci sielskahaspadarčych prac, ale nie dla surjoznych zdymkaŭ. Maŭlaŭ, nu čaho ty, adno adnaho i tak viedajem. I jaho nie biantežyć, što kastynh na rolu biznesmiena ci ŭpłyvovaha palityka.
Niepryjemna ździŭlaje i źniavaha prafiesijanalnaj etyki, kali sumiesnaja praca pa zmaŭčańni ŭsprymajecca jak siabroŭstva. Heta nie nachabnaść, nie. Chutčej, pavodziny nie da miesca, ad jakich niajomka stanovicca i samomu kastynh-dyrektaru, i jaho kaleham.
— Ci nadaralisia ŭ ciabie kazusnyja situacyi pry supracoŭnictvie z akciorami?
— Na pieršy hod pracy pryviała na prajekt davoli viadomaha čałavieka — siońnia, na žal, užo niabožčyka — i vielmi chvalavałasia, kab nie «napartačyć». Tamu ŭziała za zvyčku kožny ranak dasyłać akcioru SMS dy ŭdakładniać, ci narmalna ŭsio. Zvyčajna tekst byŭ standartny: «Vitańni! Spadziavajusia, vy vyspalisia i ŭ dobrym humory budziecie siońnia na zdymačnaj placoŭcy». Kab paźbiehnuć niedarečnaściaŭ, adklučyła T9 dy nabirała kožnaje paviedamleńnie rukami.
Dyk voś jedu adnym dniom užo na pracu i atrymlivaju ad surazmoŭcy adkaz: «Vitaju. Rad vas čytać. Nie chvalujciesia, anijakich kanfuzaŭ na placoŭcy nie budzie». Ja nie vielmi razumieju, u čym sutnaść adkazu i da čaho tut kanfuz. Pieračytvaju svajo paviedamleńnie dy baču pamyłku: u słovie «vyspalisia» źjaviłasia litara «r» zamiest «p»… Dziakavać bohu, u čałavieka było vydatnaje pačućcio humaru — i hetuju pamyłku paśla razam zhadvali z uśmieškaj.
Uvohule, prafiesija kastynh-dyrektara takaja, što albo ty jedzieš z hłuzdu ad stresu, albo ŭsio ŭsprymaješ z humaram dy ironijaj. I tady ŭvohule staŭleńnie da žyćcia mianiajecca ŭ lepšy bok.
— Što čakaje biełaruskuju kinaindustryju ŭ najbližejšy čas, kali aceńvać jaje kadravy patencyjał?
— Usio tarmazicca, heta vidavočna. Ale navat niahledziačy na toje, što vialikaja kolkaść śpiecyjalistaŭ źjazdžaje, šmat chto zastajecca pryncypova. Apošnim, biezumoŭna, składana siabie realizavać. Adnak jany bjucca — i navat časam damahajucca pośpiechu.
Uvohule ž ciažkija časy naradžajuć hodnych ludziej. Tamu nie sumniavajusia, što nasupierak składanaściam u sapraŭdy talenavitych akcioraŭ my rehularna budziem bačyć i tvorčyja paryvy, i praryvy — chaj sabie pry samych strohich zabaronach dy abmiežavańniach.
«Naša Niva» — bastyjon biełaruščyny
PADTRYMAĆ
Kamientary