Jahor Lebiadok: Da 2026-2028 hadoŭ vierahodnaść vajny ŭ našym rehijonie składzie dva z troch
Napiaredadni pačatku biełaruska-rasijskich vučeńniaŭ vajenny analityk Jahor Lebiadok padzialiŭsia nazirańniami i razvahami nakont napružanaści vakoł Ukrainy, ryzyki pačatku vajny i roli Biełarusi.
«Vymusiać i NATA, i Ukrainu pradprymać dadatkovyja miery pablizu biełaruskich miežaŭ»
«Naša Niva»: Choć vy zaŭsiody aściarožny ŭ prahnozach, ale ŭ adnym z apošnich kamientaryjaŭ vykazalisia davoli dakładna, maŭlaŭ, Biełaruś šturchajuć u varonku eskałacyi z vychadam na vajnu. Jakaja ryzyka? Dadzicie acenku vierahodnaści pačatku vajennych dziejańniaŭ? Što moža pasłužyć tryhieram?
Jahor Lebiadok: Tryhier nie važny, važnyja pracesy, jakija farmujuć umovy dla pačatku vajny. I hetyja pracesy — ad palityčnaj rytoryki da pieramiaščeńnia vojskaŭ — usio bolš pavialičvajuć jaje vierahodnaść.
Taksama hetamu spryjajuć ŭnutrypalityčnyja pracesy ŭ krainach našaha rehijona, pierš za ŭsio ŭ Rasii i Biełarusi. Ja b skazaŭ, što da 2026-2028 hadoŭ vierahodnaść vajny ŭ našym rehijonie składzie dva z troch.
«NN»: Vy adznačajecie nastupnyja markiery napružanaści situacyi: pieramiaščeńnie S-400 na poŭdzień Biełarusi, užyvańnie inžyniernych sił. Ciapier jość prykmiety hetaha?
JAŁ: Hetaja napružanaść — vučeńni «Sajuznaja rašučaść-2022» — łakalnaja pa časie i charaktary, ale źjaŭlajecca adnym z krokaŭ, jakija zaciahvajuć Biełaruś u takuju varonku.
Pytańnie ŭ tym, jakija siły RF zastanucca na terytoryi Biełarusi. Naturalna, što pakidańnie ŭ našaj krainie dadatkovaha dyvizijona S-400 da ŭžo najaŭnaha, a tym bolš, znachodžańnie ŭ RB paśla vučeńniaŭ rasijskich rakietnych kompleksaŭ «Iskander-M», prykmietna ŭzmocniać napružanaść.
Vymusiać i NATA, i Ukrainu pradprymać dadatkovyja miery pablizu biełaruskich miežaŭ, što ŭ svaju čarhu Rasijaj i Biełaruśsiu budzie vykarystana dla abhruntavańnia dalejšaha naroščvańnia sił. Heta i jość taja varonka, jakuju spynić na fonie palityčnaj kanfrantacyi składana.
«NN»: Vykazvajecca mierkavańnie, što takija vialikija vajennyja siły z Rasii niemahčyma było chutka pierakinuć u Biełaruś, a značyć, maštabnyja vučeńni płanavalisia daŭno. Atrymlivajecca, pravał pieramovaŭ pamiž RF i ZŠA byŭ pieradvyznačany?
JAŁ: Rašeńnie ab praviadzieńni vučeńniaŭ ahučvałasia 2 śniežnia 2021 hoda. Termin dla pierakidvańnia, nasamreč, dastatkovy, možna paraŭnać ź pierakidkaj rasijskich sił u lutym-sakaviku minułaha hoda ŭ Paŭdniovuju vajskovuju akruhu Rasii da miežaŭ Ukrainy. Tym bolš, što rasijskija vojski jašče praciahvajuć tam znachodzicca.
Pieramovy praciahvajucca, i składana kazać ab pravale, dakładna nie viedajučy sapraŭdnych metaŭ bakoŭ. Heta budzie viadoma praź niekatory čas, jak i ŭ minułym hodzie. Praŭda, ciapier u paraŭnańni z sakavikom 2021 hoda, Rasija istotna padniała staŭki.
Možna śćviardžać, što vučeńni sapraŭdy zahadzia płanavalisia mienavita pad hety čas — ultymatumu i pieramoŭ.
«Kolkaść vajskoŭcaŭ z Rasii nie abviaščajuć naŭmysna»
«NN»: Čym ciapierašnija biełaruska-rasijskija vučeńni na terytoryi našaj krainy adroźnivajucca ad raniejšych?
JAŁ: Kolkaściu rasijskich vajskoŭcaŭ na našaj terytoryi, a taksama tym, što hetaja kolkaść nie abviaščajecca.
Navat pa fota, videa i aficyjnaj infarmacyi vidać, što rasijskich vojskaŭ na terytoryi Biełarusi vidavočna bolš, čym na minułych vučeńniach «Zachad-2021» (tady było 2,5 tysiačy čałaviek) i va ŭsich inšych vučeńniach pačynajučy z 2000-ch hadoŭ.
Na vučeńniach minułaha hoda, jak i na vučeńniach «Słavianskaje braterstva-2020», kolkaść rasijskich udzielnikaŭ zahadzia paviedamlałasia. Ciapier kolkaść vajskoŭcaŭ z RF nie abviaščajuć naŭmysna.
Taksama vučeńni adroźnivajucca prybyćciom u Biełaruś surjoznych rasijskich uzbrajeńniaŭ.
«NN»: Miarkujučy pa paviedamleńniach Minabarony RF, u vučeńniach zadziejničali dva dyvizijony S-400 i dvanaccać Su-35. Pra što heta śviedčyć?
JAŁ: Prybyli nie tolki S-400 i Su-35, ale i rakietnyja kompleksy «Iskander-M», kompleksy REB «Krasucha-4», i inšyja sistemy.
Aficyjna heta adpracoŭka ŭzmacnieńnia rehijanalnaj hrupoŭki vojskaŭ (sił) Sajuznaj dziaržavy na vypadak vajny adnačasova i z NATA, i z Ukrainaj.
To-bok hetyja ŭzbrajeńni, pryznačanyja dla prykryćcia pavietranaj prastory Biełarusi ad rakietna-avijacyjnych udaraŭ z boku Ukrainy i paražeńnia punktaŭ kiravańnia vojskami na terytoryi Ukrainy dla spynieńnia ahresii.
Ale ŭ toj ža čas heta dadatkovaje zastrašvańnie ŭładaŭ Ukrainy i NATA ŭ biahučych pieramovach.
«NN»: Źviartaje na siabie ŭvahu stan techniki, jakaja nakiroŭvałasia praź Biełaruś. Zdałosia, što vykarystoŭvajucca staryja savieckija resursy. Ci tak heta?
JAŁ: Heta tyčycca, chutčej, techniki tyłavoha zabieśpiačeńnia.
Adno z pytańniaŭ, jakija adpracoŭvajucca na vučeńniach, heta jakraz pravierka łahistyčnych mahčymaściaŭ i vajennaj infrastruktury Biełarusi pa pryjomie i zabieśpiačeńni dziejnaści dadatkovaj hrupoŭki vojskaŭ.
Pa rasijskich mierkach technika standartnaja, jana adnosicca da Uschodniaj vajskovaj akruhi. Jana ŭzbrojenaja nie tak dobra, jak vojski Zachodniaj vajennaj akruhi, ale znachodzicca na siarednim rasijskim uzroŭni.
«Farmalnaści možna abyści, jak rabiłasia šmat razoŭ u historyi, z dapamohaj toj ža pravakacyi»
«NN»: Asnoŭnaja pahroza skancentravanaja vakoł Ukrainy. Ci mahčymy napad na jaje z boku Biełarusi praz Paleśsie? Nakolki imaviernym vam padajecca hety varyjant raźvićcia padziej?
JAŁ: Hety varyjant całkam vierahodny. Ale havorka nie pra biahučyja vučeńni, a ŭ pryncypie, kali Rasija vyrašyć maštabna pačać vajnu suprać Ukrainy. Taki varyjant mahčymy ŭ vypadku napadu ŭkrainskich vajskoŭcaŭ na našu terytoryju abo pravakacyi takich dziejańniaŭ. A kali Biełaruś prosta pradastavić svaju terytoryju dla napadu rasijskich vojskaŭ na Ukrainu — heta źjaŭlajecca ahresijaj u dačynieńni da Ukrainy.
U płanavanych źmienach u Kanstytucyju, darečy, jość taki punkt «Respublika Biełaruś vyklučaje vajennuju ahresiju sa svajoj terytoryi ŭ dačynieńni da inšych dziaržaŭ». To-bok farmalna heta budzie zabaroniena. Ale ŭsie farmalnaści možna abyści, jak rabiłasia šmat razoŭ u historyi, z dapamohaj toj ža pravakacyi. Dy i «časam nie da zakonaŭ».
«NN»: Ci nie źjaŭlajucca vučeńni adciahnieńniem uvahi ad inšych napramkaŭ, jakija pahražajuć Ukrainie, naprykład, ad akvatoryi Čornaha mora? A biełaruski faktar patrebny dla stvareńnia napružanaści. Hruba kažučy, naša kraina niepasredna ŭ vajennych dziejańniach nie budzie ŭdzielničać, ale vymusić reahavać ŭkrainskija siły?
JAŁ: Biełaruski faktar — heta ŭ tym liku i stvareńnie napružanaści dla pieraraźmierkavańnia ŭkrainskich sił abarony i, značyć, dla pasłableńnia na inšych kirunkach mahčymaha ŭdaru.
Napad Rasii budzie, chutčej za ŭsio, z usich bakoŭ, u tym liku i znutry Ukrainy (SSA, śpiačyja jačejki i h.d.). Mienavita padrychtoŭkaj maštabnaha napadu z usich bakoŭ Rasija i zajmajecca apošnija try hady.
«NN»: Jakaja rola palitykaŭ i jakaja vajskoŭcaŭ u hetym napružańni?
JAŁ: Kali kazać pra rehijanalnuju biaśpieku, to, viadoma, asnoŭnymi daradcami palitykaŭ, jakija prymajuć rašeńni, pavinny stać adekvatnaje kiraŭnictva ŭzbrojenych sił i hienieralnyja štaby (nie abaviazkova ŭ publičnych zajavach, chutčej, navat biez publičnych zajaŭ).
Pakolki vajennyja vałodajuć viedami ab svaich uzbrojenych siłach i raźviedvalnaj infarmacyjaj ab patencyjnym supierniku, to mohuć adekvatna ŭsprymać pieramiaščeńnie roznych vojskaŭ i sił. Jany razumiejuć na što treba reahavać surjozna i rašuča, a na što naohuł možna nie reahavać, choć dla inšaha naziralnika niejkaje dziejańnie moža vyhladać jak vialikaja pahroza.
Palityki ž pa niaviedańni, dla zarablańnia ačkoŭ, utrymańnia ŭłady mohuć nieadekvatna reahavać na roznyja vajennyja pieramiaščeńni i tym samym tolki padsiłkoŭvać eskałacyju. Heta tyčycca ŭsich krain našaha rehijonu.
Čytajcie jašče:
Čaho choča Rasija i jakim budzie vialikaje ŭvarvańnie RF va Ukrainu. Apublikavanyja scenary
«Łukašenka pačaŭ apošniuju hulniu ŭ svaim palityčnym žyćci». Vialikaja hutarka z historykam i palityčnym ahladalnikam Alaksandram Frydmanam
Polšča, Brytanija i Ukraina stvarajuć novy vajenna-palityčny sajuz. Što pra jaho viadoma?
Na zimu zapłanavanyja masavyja zatrymańni, składzienyja «pieršy i druhi śpisy»19
Kamientary