«Heta nieprafiesijanalizm i niepavaha». Jaŭhien Liviant pra «cichija» źmieny praviłaŭ CT pa fizicy i matematycy
Miarkujučy pa śpiecyfikacyi centralizavanaha testavańnia, jakuju niadaŭna apublikavaŭ Respublikanski instytut kantrolu viedaŭ (RIKV), padrychtavacca da CT pa fizicy i matematycy ŭ hetym hodzie budzie składaniej, čym u minułym, a bližej da samoha CT mohuć źjavicca i novyja siurpryzy.
Niadaŭna my ŭžo pisali pra toje, što z 2023 hoda ŭ Biełarusi chočuć abjadnać vypusknyja i ŭstupnyja ispyty, maŭlaŭ, pry pastupleńni abituryjentam zastaniecca dazdać tolki profilnyja pradmiety. Tady ž my raźbiralisia ŭ plusach i minusach mahčymych novaŭviadzieńniaŭ ź viadomym repietytaram Jaŭhienam Liviantam.
Minadukacyi choča sumiaścić školnyja ekzamieny z CT. Viadomy piedahoh Jaŭhien Liviant: «Ideja syraja»
Ale na hetym naviny pra CT nie skončylisia. Dniami stała viadoma pra novyja źmieny. Moc jany nabuduć vielmi chutka — užo z 2022 hoda. Miarkujučy pa śpiecyfikacyi CT-2022, najbolšyja źmieny buduć u testavańni pa fizicy i matematycy.
Z nastupnaha hoda zadańni pa hetych pradmietach abituryjenty zmohuć vykonvać na pałovu hadziny daŭžej: 210 chvilin zamiest raniejšych 180.
Užo viadoma, što novaŭviadzieńni buduć dziejničać na druhim etapie repietycyjnaha teściravańnia, jaki startuje na pačatku studzienia 2022 hoda. Rehistravacca na jaho školniki mohuć užo z 27 śniežnia 2021-ha. Taksama ŭ Respublikanskim instytucie kantrolu viedaŭ nie vyklučajuć, što bližej da CT vypusknikoŭ mohuć čakać i inšyja pieramieny.
Navinu pra novaŭviadzieńni na svajoj staroncy ŭ Fejsbuku prakamientavaŭ Jaŭhien Liviant. Tak skłałasia, što siońnia na jaho mierkavańnie i aŭtarytet abapirajucca mnohija nastaŭniki i baćki školnikaŭ u krainie. Da prykładu, heta ad Jaŭhiena Livianta, a nie ad Ministerstva adukacyi niadaŭna tysiačy biełarusaŭ daviedalisia, što, akazvajecca, u Minsku vyrašyli začynić dva paśpiachovyja licei.
Spačatku ŭ praŭładnych telehram-čatach za hetuju navinu Livianta nazvali «fejkamiotam», ale potym samo ž Ministerstva adukacyi paćvierdziła navinu pra zakryćcio licejaŭ.
«Vielmi dziŭna, što znoŭ pra novaŭviadzieńni biełaruskija abituryjenty i vykładčyki daviedajucca ad mianie, a nie ad supracoŭnikaŭ Minadukacyi ci RIKV», — napisaŭ Jaŭhien Barysavič.
Kali było pryniataje novaŭviadzieńnie, darečy, nichto nie viedaje.
«Na hetych dakumientach (majecca na ŭvazie śpiecyfikacyja testaŭ CT, — «NN»), na moj pohlad, śviadoma nie pakazanaja abo schavanaja piačatkaj data padpisańnia, — miarkuje piedahoh. — U čarhovy raz Ministerstva adukacyi značna źmianiła prahramu i praviły CT u razhar navučalnaha hoda, što, na moj pohlad, śviedčyć ab nieprafiesijanaliźmie čynoŭnikaŭ Minadukacyi i ich niepavažlivym staŭleńni da vypusknikoŭ škoł.
Liču, i šmat razoŭ pisaŭ i kazaŭ pra heta, što ŭsie źmieny ŭ prahramie i praviłach CT pavinny rabicca da pačatku navučalnaha hoda. Da prykładu, u Rasii jašče da 1 vieraśnia stanoviacca viadomyja ŭsie novaŭviadzieńni ŭ ADE. Darečy, i raskład ekzamienaŭ ADE tam ŭžo viadomy, a my daviedajemsia raskład CT, u lepšym vypadku, u krasaviku».
Jaŭhien Liviant pilna pačytaŭ dakumienty i praanalizavaŭ, ź jakimi jašče źmienami, akramia pavieličeńnia času na vykanańnie zadańniaŭ, pa fizicy i matematycy na CT pryjdziecca sutyknucca vypusknikam u 2022 hodzie.
U CT pa matematycy viarnuli vialikuju i važnuju temu «Vytvornyja», jakoj na testavańni nie było bolš za dziesiać hadoŭ. Viarnuli i temu «Biaskonca spadajučyja hieamietryčnyja prahresii». Jaje vypusknikam na CT nie davali ŭžo bolš za piać hadoŭ.
U ekzamien pa fizicy ŭpieršyniu ŭviali temu «Śfieryčnyja lusterki». Ciapier abituryjentam i vykładčykam pryjdziecca terminova šukać adekvatny tearetyčny materyjał i padborku zadač pa hetaj temie. Taksama ŭ CT pa fizicy viarnuli «Statyku», «Defiekt mas jadra atama», «Enierhiju suviazi jadra atama» i «Pieramienny tok».
«Pry hetym pa śpiecyfikacyi niezrazumieła, što z hetaj temy (majecca na ŭvazie «Pieramienny tok», — zaŭv. «NN») abituryjent pavinien viedać i ŭmieć, — kamientuje Jaŭhien Liviant. — Hetaj temy na CT nie było piać hadoŭ.
I niezrazumieła, ciapier dastatkova prosta mieć ujaŭleńnie ab dziejučych značeńniach siły toku i napružańnia albo treba ŭmieć analizavać hrafiki zaležnaści siły toku, vieličyni zaradu i napružańnia ad času, umieć raźličyć aktyŭnaje, reaktyŭnaje i ahulnaje supraciŭleńnie łancuha, viedać ustrojstva transfarmatara i ŭmieć raźličyć kaeficyjent transfarmacyi. Pa inšych temach śpiecyfikacyja dastatkova padrabiaznaja i apisvaje, jakija viedy i ŭmieńni pavinny być u abituryjenta.
Što tyčycca viartańnia ŭ CT-2022 tem «Vytvornyja» i «Statyka», jakich na testavańni nie było bolš za dziesiać hadoŭ, to z nahody hetaha novaŭviadzieńnia Jaŭhien Liviant vykazaŭ svaje i «za» i «suprać» adnačasova.
«Mierkavańnie «za»: viernutyja temy — nieadjemnaja častka kłasičnaha školnaha kursa matematyki i fiziki, ich vydaleńnie sa školnaha kursa i prahram CT było vialikim hłupstvam. Hetyja temy, a taksama «Viektar», «Paramietry», «Elemienty kambinatoryki i teoryi vierahodnaści», «Intehrały» jość u školnych kursach mnohich krain, uklučajučy Polšču i Rasiju, — kaža Jaŭhien Barysavič. — Mierkavańnie «suprać»: abituryjenty-2022 vučacca va ŭmovach pandemii ŭžo treci navučalny hod. Druhaja pałova treciaj čverci i čaćviortaja čverć 2019/20 navučalnaha hoda byli prapuščanyja, pa sutnaści, całkam.
I ŭ 2020/21, i ŭ biahučym navučalnym hodzie z-za pandemii navučalny praces idzie ź vialikimi ciažkaściami i častymi zbojami.
U hety čas RIKV uletku 2020 hoda pavialičvaje kolkaść zadańniaŭ u CT pa matematycy i fizicy z 30 da 32, a uletku 2021-ha značna ŭskładniaje testy, pavialičyŭšy kolkaść zadańniaŭ u častcy V z 12 da 14, uskładniŭšy zadańni 1-3 u častcy V, i ŭvioŭšy zadańni z častkova pravilnymi adkazami ŭ dvuch zadačach častki A.
Na moj pohlad, biesčałaviečna štohod ŭskładniać CT pa matematycy i fizicy va ŭmovach pandemii».
Što tyčycca pavieličeńnia praciahłaści centralizavanaha testavańnia, to pa hetym punkcie piedahoh padtrymlivaje Ministerstva abiedźviuma rukami.
«Heta, biezumoŭna, pravilny krok. Bo raniej CT pa matematycy i fizicy možna było pierajmienavać u CT pa «spartyŭnaj matematycy» i «spartyŭnaj fizicy». Abituryjenty, kab paśpieć svoječasova zdać pracy, pavinny byli rašać zadačy na vielmi vysokaj chutkaści», — adznačyŭ piedahoh.
Kamientary