«Halina ściskajecca, Jančeŭski ŭłahodžvaje siłavikoŭ». Mierkavańnie Arcioma Harbaceviča pra situacyju ŭ biełaruskim IT-siektary

Sam PVT ciapier u niałascy. Isnuje mierkavańnie, što kali narod u žniŭni vysypaŭ na vulicy, atačeńnie nie stała kazać Łukašenku, što jaho nie pryznajuć usie słai nasielnictva. Na pytańnie «Chto hetyja ludzi?» daradcy adkazali: «Ipešniki i ajcišniki».

I heta było čym «davodzić»: pa-pieršaje, rucham srodkaŭ na rachunki fondaŭ, jakija papaŭnialisia zamožnymi kołami.

Pa-druhoje, miedyja-karcina składvałasia tak, što ledź nie ŭ kožnym materyjale pra realii izalataraŭ byłyja siadzielcy raskazvali, što bavili čas u dobraj kampanii, pryvodziačy ŭ prykład ajcišnikaŭ.

Pa-treciaje, mnohija miechanizmy kantrolu i fiksavańnia chłuśni sapraŭdy stali mahčymyja dziakujučy vałancioram sa śpiecyfičnymi ŭmieńniami. 

Pavialičyć

Hetyja arhumienty dobra lahli ŭ ahulnuju kanvu vybudoŭvańnia alternatyŭnaj realnaści, zhodna ź jakoj pryčyna kryzisu ŭ Biełarusi — nie adsutnaść prazrystych vybaraŭ, a zmova ŭsich z usimi. 

Na pošuku vorahaŭ siarod ajcišnikaŭ praŭładnyja siły raźličvajuć nabrać palityčnyja bały. Ich asnoŭny tezis ahučany vusnami Andreja Savinych: «Kab vyjści z palityčnaha kryzisu, treba likvidavać dyspraporcyi, jakija da jaho pryviali».

Adpaviedna, kab nie było paŭtareńnia pratestaŭ, treba likvidavać varožy biełaruskamu «ŭkładu žyćcia» płast, što vyjšaŭ z-pad kantrolu dziaržavy. 

Hetaja hrupa vorahaŭ PVT padbadziorvajecca i prostymi ideałahičnymi zajzdrośnikami i pustamielami, jakija chočuć naviazać IT niejkuju madel palityčnaha kantrolu na manier KNR i vinavaciać prahramistaŭ u tym, što jany nibyta nie intehrujucca ŭ inšyja siektary biełaruskaj ekanomiki. 

Naadvarot, Jančeŭski i kampanija pryvodziać arhumienty, što nastroi prahramistaŭ nie bolš apazicyjnyja, čym u rabočych ci miedykaŭ. Akramia taho jość pamiać pra časy da 2020 hoda, kali ajcišniki praz ułasny dabrabyt zastavalisia adnymi z najmienš pratesnych słajoŭ i amal nijak siabie nie prajavili ŭ časy «darmajedskich» vystupleńniaŭ. 

Hrupa siabroŭ PVT siarod čynoŭnikaŭ (z mocnaj padtrymkaj z boku Viktara Łukašenki) spadziajecca vyjści na etap post-reakcyi, zachavaŭšy ŭ krainie park. Jany źviazvajuć ź IT nadziei na roskvit paśla pačatku adbudovy zapužanaj krainy, ich ułasnyja dzieci pracujuć prahramistami. 

Pakul što ŭstanoŭleny krochki bałans i zachavańnie parku ŭ abmien na naviazvańnie «našych ujaŭleńniaŭ ab pryhožym» — uzmacnieńnia palityčnaha kantrolu praź instytut «pałkoŭnikaŭ» u dyrekcyi.

Imavierna, nie varta ździŭlacca, kali vyśvietlicca, što ciapier Jančeŭski biare ŭ ruki levy telefon i załazić z hałavoj pad koŭdru, kab pahavaryć z tymi, kaho jašče zusim niadaŭna prezientavaŭ zamiežnym delehacyjam u jakaści ŭzoru. Bo zusim nie čuvać, kab asoby kštałtu Mielnička, Prakapieni ci Dobkina śpiašalisia pakazvacca ŭ Biełarusi. 

Pavialičyć

Ale toje, što PVT jašče nie źniščany, nie aznačaje, što prablem nie isnuje. Dziaržava parušaje dadzienyja abiacańni i mianiaje praviły hulni na chadu: pavyšaje niedatykalnyja padatki, zadniaj dataj vykidaje kampanii z parku i puskaje pa śledzie sabak.

Chacia, z adnaho boku, u halinie niama adčuvańnia, što represii suprać IT majuć sistemny charaktar, miescy mahčymych udaraŭ usio adno nielha pradkazać.

Usio jašče siadzić u turmie, naprykład, Darja Daniłava — SIEO Rocketdata, kampanii, jakaja ŭziała hrošy inviestaraŭ, a ciapier pracuje biez dyrektara. Da 2,6 hoda chatniaj chimii prysudzili aktyŭnaha inviestara Valeryja Astrynskaha.

Niekali pravaachoŭnyja struktury praciahvajuć kašmaryć udzielnikaŭ pratestaŭ, siarod jakich traplajucca jakasnyja śpiecyjalisty. Słovy Łukašenki navat pra «Dobkina-drobkina» napružvajuć mieniedžaraŭ inšych kampanij, jany prymiarajuć hetuju leksiku na siabie.

Pra IT-univiersitet nichto ŭžo daŭno nie ŭspaminaje. Raniej ideju adfutbolvaŭ ministr adukacyi Karpienka, jakomu, jak arhanizataru techničnaha boku vybaraŭ, Łukašenka vielmi daviaraŭ. Ale choć ty i prybiary ciapier ścianu ŭ vyhladzie Karpienki — heta ŭžo nikomu nie treba. 

Zadača biznesu ŭ luboj krainie — zajmacca pytańniami rostu, a nie ŭłasnaj biaśpieki. Niamnohija donary ciapier pahadžajucca davać hrošy biełaruskamu startapu na ŭmovach znachodžańnia prajekta ŭ Biełarusi. Ciažka zrušyć ź miesca hihantaŭ, ale drobnyja kampanii nie tak mocna pryviazanyja da miesca i šukajuć mahčymaści realizacyi za miažoj i praz teror, i praz sankcyi.

IT-kampanii vielmi chvaluje ruch płaciažoŭ praz skalečanyja biełaruskija banki, bo praterminoŭka na niekalki tydniaŭ moža pastavić kampaniju sa ścipłaj abarotkaj na kaleni — jana nie zapłacić zarobki i stracić kaštoŭnyja kadry. 

Uvohule, ludzi biahuć ź Biełarusi. Heta nie tak vidavočna abyvacielam, jak ucioki daktaroŭ, ale ŭsio heta ŭdar pa budučyni.

Niama dakładnych danych. Niekatoryja surazmoŭcy kažuć, što Biełaruś ź minułaha hoda ŭžo straciła 20% ad zaniatych u IT-halinie.

Tak, EPAM užo staŭ samaj vialikaj kampanijaj va Ukrainie, dziasiatki prahramistaŭ iTransition ź biełaruskimi pašpartami zajmajuć elitnyja kijeŭskija kavorkinhi. Biełaruskija IT-uciekačy ŭ Lvovie ŭžo patrabujuć biełaruskamoŭnych kłasaŭ dla dziaciej. 

Mnohija ludzi ŭ kułuarnych razmovach pryznajucca, što da kanca hetaha ci nastupnaha hoda (u kožnaha svoj haryzont) jany płanujuć zakryć u Biełarusi ŭsie jurydyčnyja asoby i vyvieźci ludziej.

Navat kolišnija favaryty ŭładaŭ, jakija cisnuli ruki Łukašenku, cichieńka zhortvajuć dziejnaść.

Tolki maładyja supracoŭniki nie zaŭsiody chočuć jechać za miažu — vierać u pieramieny. 

Pavialičyć

Darečy, pytańnie pavyšanych padatkaŭ dla PVT pakul nie vyhladaje krytyčnym. Kampanii adreahavali na heta pa-roznamu, u zaležnaści ad finansavych mahčymaściaŭ.

Niechta skazaŭ kalektyvu, što heta Radzima stała brać z vas bolš padatkaŭ, a kampanija tolki padatkovy ahient: nu, značyć, prosta budziem z vas vyličvać bolš.

Inšyja damovilisia kampiensavać pałovu ad pavyšanych padatkaŭ, jašče inšyja — kampiensavać pavyšeńniem zarobku rost padatkaŭ całkam. 

Ale, kali hlanuć navokał, to niečakana akažacca, što PVT nie takoje ŭžo i Eldarada dla prahramistaŭ: susiedniaja Ukraina, naprykład, prapanuje ŭmovy kudy bolš pryvabnyja i biez asobnych padatkovych zon.

PVT vyhadna kampanii, ale kali asobny daśviedčany prahramist va Ukrainie adkryje FOP (anałah IP), to jon budzie płacić 5% padatku z abarotu (u niekatorych vypadkach — 3%) i ekvivalentna 50 dalaram štomiesiac u sacyjalny fond. Na fonie hetych ličbaŭ pieravahi PVT dla adzinočak nie takija ŭžo vidavočnyja.

Možna navat zastacca pracavać na biełaruskuju kampaniju, ale pieravieści adnosiny z farmatu «najmalnik-pracaŭładkavany» ŭ farmat adnosin dźviuch jurydyčnych asob. Mnohija tak i robiać, zastajučysia pracavać na biełaruskuju kampaniju, ale ŭžo z-za miažy.

Pandemija ŭvohule navučyła i najmalnikaŭ, i rabotnikaŭ pracavać addalena. Heta mocna mianiaje rynak. Kali raniej jany brali na pracu tolki tych, chto hatovy pierajechać u horad z ofisam, to ciapier hetaja ŭmova nieabaviazkovaja. Zona naboru piersanału pašyryłasia da pary hadzinnych pajasoŭ u abodva baki.

Heta naradžaje jak plusy, tak i niazručnaści: biełaruskim kadram adkryłasia ŭsia Jeŭropa. A tutejšyja, minskija, pracadaŭcy narakajuć, što ŭžo amal niemahčyma znajści «sieńjoraŭ», ale i nieabstralanych «džunijaraŭ» taksama brać nie chočuć — niama kamu ź imi zajmacca addalena. 

Faktyčna, reziume takoje. Pakul va ŭsim śviecie IT-halina raście, biełaruskim kampanijam vielmi ciažka skarystacca hetym rostam na terytoryi radzimy praz palityčnuju situacyju i ŭcioki supracoŭnikaŭ. Va ŭmovach niavyznačanaści halina budzie ściskacca nadalej. 

***

Mierkavańnie aŭtara moža nie supadać z pazicyjaj redakcyi

• 0
• 0
• 0
• 0
• 0
• 0