«Miortvyja dušy» Łaŭnikieviča: biełaruski žurnalist prydumaŭ sietku fejkavych ekśpiertaŭ i 10 hadoŭ padmanvaje hramadstva
Mnohija ŚMI jak u Biełarusi, tak i za miežami krainy 15 kastryčnika kupilisia na fejk sajta «Adkrytyja miedyja» (resurs, jaki finansujecca Michaiłam Chadarkoŭskim) pra toje, što łukašenkaŭcy nibyta prapanoŭvali Śviatłanie Cichanoŭskaj vyzvalić palitviaźniaŭ u abmien na spynieńnie pratestaŭ. Štab Cichanoŭskaj rašuča abvierhnuŭ hetuju infarmacyju.
Tym nie mienš heta była nahoda zirnuć na teksty na biełaruskuju tematyku, jakija rehularna źjaŭlajucca ŭ hetym ŚMI. Jany vychodziać pad dvuma imionami — Dzianis Łaŭnikievič i Viktar Dziamidaŭ.
Łaŭnikievič — heta dastatkova viadomaja ŭ biełaruskim miedyjnym poli asoba. Jon vypusknik bijafaka BDU, pracavaŭ u «BDH», pisaŭ dla «Biełhaziety». Byŭ ułasnym karespandentam Gazeta.ru ŭ Biełarusi.
Urešcie Łaŭnikievič trapiŭ u skandał z zapuskam «pieršaj biełaruskaj kryptavaluty Taler» i źjechaŭ u Kijeŭ, choć pa-raniejšamu praciahvaje aśviatlać biełaruskuju tematyku. Viadzie telehram-kanał, a taksama padkast pra biełarusaŭ va Ukrainie.
Što tyčycca Viktara Dziamidava, to pra isnavańnie takoha čałavieka nichto nie viedaje. Žurnalisckaja supolnaść nie takaja vialikaja, chtości b ź im pierasiakaŭsia, niechta vučyŭsia b, bačyŭsia na mierapryjemstvach. Ale tut poŭnaja cišynia. Pošuk u huhle pakazvaje, što Viktar Dziamidaŭ niaredka vystupaje ŭ jakaści ekśpierta ŭ artykułach… Dzianisa Łaŭnikieviča. Heta praktyka pačałasia jašče ŭ pačatku 2010-ch — amal 10 hadoŭ tamu.
Što jašče abjadnoŭvaje Łaŭnikieviča i «Dziamidava» — heta vykarystańnie ŭ jakaści ekśpiertaŭ adnych i tych ža ludziej. Havorka pra lidarku arhanizacyi «Naš Dom» Volhu Karač, a taksama pra palitołahaŭ Śviatłanu Hračulinu i Antona Płatava. Kali Karač — dastatkova viadomaja piersona, to z dvuma astatnimi ŭźnikajuć pytańni.
Nivodzin realna isnujučy žurnalist nikoli nie braŭ kamientar ni ŭ Hračulinaj, ni ŭ Płatava. Choć jany hatovyja kamientavać usio, što zaŭhodna, — i paharšeńnie ŭ biełaruska-rasijskich adnosinach, i zajavy Śviatłany Cichanoŭskaj, i kurs rubla. Redkija znaŭcy lubych temaŭ — udača dla luboha žurnalista.
«Naša Niva» źviarnułasia da samoha Dzianisa Łaŭnikieviča z pytańniami, ci pad imieniem «Viktar Dziamidaŭ» chavajecca jon sam, a taksama, ci isnujuć takija ekśpierty, jak Śviatłana Hračulina i Anton Płataŭ.
«Nie, ja nie Viktar Dziamidaŭ. Ja na sajcie «Adkrytyja miedyja» publikujusia pad ułasnym proźviščam, što vielmi lohka praviarajecca praz pošuk», — adkazaŭ Łaŭnikievič.
Što tyčycca ekśpiertaŭ, to adkaz žurnalista byŭ taki: «Heta realnyja asoby. Roźnica tolki ŭ tym, što Hračulina kamientuje pad svaim proźviščam, Płataŭ — psieŭdanim daśviedčanaha čałavieka, jaki pracuje ŭ dziaržstrukturach, tamu paprasiŭ dać jamu taki psieŭdanim».
My ŭdakładnili, ci havorka pra aktyvistku Śviatłanu Hračulinu z «Našaha doma», jakaja zajmajecca prablemami dziaciej-sirot. «Tak, heta jana», — adkazaŭ Łaŭnikievič.
Znachodzim Hračulinu, jana žyvie ŭ miastečku Barań Aršanskaha rajona. «Ci možna z vami supracoŭničać jak palitołaham i palityčnym ekśpiertam?» — pytajemsia ŭ Hrečulinaj. «Nie, reč u tym, što ŭ mianie ŭ minułym hodzie byŭ insult, ja vielmi surjozna pierachvareła i amal nikudy nie vychodžu».
Ale jak tak atrymlivajecca, što kamientary Hračulinaj na biahučuju tematyku źjaŭlajucca ledźvie nie štodzionna ŭ samych roznych ŚMI? «Sprava ŭ tym, što ŭ mianie spytaŭ Dzianis Łaŭnikievič, ci možna vykarystoŭvać majo imia, ja skazała — radzi boha».
Heta značyć, što ŭsie dadzienyja kamientary daje nie sama Hračulina, a pišuć zamiest jaje? «Mabyć, tak».
Pytajemsia, ci davała jana napiaredadni kamientar pa Cichanoŭskaj? «Nie, ja hetaha nie davała», — kaža Hračulina. «Vy palitołah?» — udakładniajem. «Nie, ja zajmałasia prablemaj dziaciej-sirot, jeździła to ŭ Ministerstva, to ŭ Administracyju prezidenta, ale ciapier praz stan zdaroŭja hetym nie zajmajusia».
Vychodzić, što Dzianis Łaŭnikievič, a razam ź im i niechta «Viktar Dziamidaŭ» prosta z hałavy prydumlali kamientary ad imia hetaj žančyny. Što tyčycca Dziamidava, to pra isnavańnie takoha čałavieka spadarynia Hračulina ŭvohule nikoli nie čuła.
Na praciahu mnohich hadoŭ Dzianis Łaŭnikievič u jakaści ekśpiertnych mierkavańniaŭ vydavaŭ dla čytačoŭ i pracadaŭcaŭ vydumanyja ŭ svajoj hałavie kanatacyi, ale padpisanyja inšymi ludźmi.
Pa tym, jak Hračulina i Płataŭ źjaŭlajucca ŭ roznych ŚMI, možna prasačyć, ź jakimi jašče vydańniami supracoŭničaŭ Dzianis Łaŭnikievič. Naprykład, hetyja ekśpierty fihurujuć u publikacyjach na sajcie Russia Today ad imia «Vadzima Dalinina». Mabyć, adzin ź psieŭdanimaŭ Łaŭnikieviča.
«Dalinin» išoŭ jašče dalej, jon prydumaŭ cełaha «doktara ekanamičnych navuk, vykładčyka BDU Uładzimira Samujleviča». U BDU «Našaj Nivie» paćvierdzili, što takoj piersony nie isnuje. Bolš za toje, pres-słužba praviała svajo mini-rasśledavańnie, apytała viadomych ekanamistaŭ, ale nichto nie čuŭ pra isnavańnie takoha čałavieka.
Telehram-kanał «Biełaruski paradak» adznačaje, što «Dziamidaŭ» vychitrajecca pisać repartažnyja ŭstaŭki ź Biełarusi — naprykład, repartaž z sustrečy apazicyjnych narodnych družyn u Baranovičach.
«U cełym, ja ničoha nie maju suprać maleńkaha hiešeftu pa akučvańniu redakcyj, jakija nie nadta raźbirajucca ŭ našych realijach. Urešcie, heta prablema redaktaraŭ. Ale kali čyjaści asabistaja chłuśnia ŭpłyvaje na praces, kali na našych vulicach ljecca realnaja kroŭ, heta pryvodzić u šalenstva», — piša «Biełaruski paradak».
Toj samy kanał pryvodzić śpis redakcyj, jakija stali apošnim časam «achviarami» Łaŭnikieviča-«Dziamidava»: Rosbałt, New Times, Open Media, Republic. Chutčej za ŭsio, što śpis daloka nie poŭny.
«NN» pacikaviłasia ŭ Dzianisa Łaŭnikieviča, ci nie soramna jamu za ŭsio heta? Adnak žurnalist paśla hetaha prosta źnik i pierastaŭ adkazvać na pytańni.
Kamientary