Hajdukievič, Dźmitryjeŭ, Dzierman: top-25 ekśpiertaŭ, jakich zaprašajuć na dziaržaŭnaje telebačańnie
Apošniuju piacihodku na dziaržaŭnaje telebačańnie ŭ palityčnyja tok-šou stali zaprašać nie tolki tych ekśpiertaŭ, jakija całkam zhodnyja z pazicyjaj «partyi», ale i pradstaŭnikoŭ niezaležnaha hramadstva. Praŭda, apošnija zastajucca ŭ zaŭvažnaj mienšaści. Niadaŭna Andrej Jahoraŭ apisaŭ, što ludziam z alternatyŭnymi pohladami adrazu stavicca taŭro «apazicyjanier», «libierał», «radykał», i hetamu ciažka supraćstajać.
Na telekanale ANT užo dva siezony prachodzić palityčnaje tok-šou «Naša žyćcio», jakoje viadzie Dźmitryj Bačkoŭ. Jon zamianiŭ u hetym ampłua Vadzima Hihina. My prahladzieli ŭsie vypuski pieradačy i padličyli, kaho ž čaściej za ŭsio kliča da siabie ŭ studyju Bačkoŭ.
25. Vadzim Jałfimaŭ, vykładčyk BDU, palitołah — 4 pieradačy
Vykładčyk žurfaka BDU Vadzim Jałfimaŭ redka vykazvajecca na ŭnutrybiełaruskija temy. Jaho zaprašajuć u jakaści ekśpierta pa «mižnarodcy». Takoje ampłua isnavała jašče ŭ savieckich hazietach, kali ŭ krytyčna-iraničnaj formie vyśmiejvalisia pracesy, što adbyvajucca ŭ kapitalistyčnym śviecie. Jałfimaŭ vydatna praciahnuŭ hetuju tradycyju. U jakaści publicysta jon vystupaje ŭ čarnasocienskich vydańniach — «Teleskop», «Zachodniaja Ruś».
24. Iryna Novikava, vykładčyca BDTU, ekanamist — 4 pieradačy
Naturalna, što spadaryniu Novikavu zaprašajuć u pieradačy, jakija źviazanyja z ekanomikaj. Jana aściarožna prasoŭvaje idei rynku, ale pry hetym absalutna nikoli nie krytykuje palityku dziaržavy. Naprykład, pra Vieniesuełu jana kazała, što «sacyjalizm — heta dobraja ideja, ale treba być hnutkimi i adkryvać krainu dla pryvatnaha biznesu». Apošnim časam Novikava adznačała, što kazachskaja nafta budzie dla Biełarusi daražejšaj za rasijskuju.
23. Alaksiej Bialajeŭ, vykładčyk BDEU, palitołah — 4 pieradačy
Uradženiec Rasii Bialajeŭ zapomniŭsia adyjoznym vykazvańniem pra biełaruskuju movu: «Davajcie zychodzić z realnaści. Na siońnia ŭ Biełarusi pieravažnaja bolšaść vykarystoŭvaje ruskuju ŭ jakaści movy štodzionnych znosin. U škołach vučać biełaruskuju movu, ale pry hetym u nas jość rodnaja mova — heta ruskaja», — skazaŭ Bialajeŭ.
Jon zaŭsiody padtrymlivaje dziejańni ŭładaŭ, Bialajeva i Vadzima Baravika časta vykarystoŭvajuć dla taho, kab pierabić niedziaržaŭnych ekśpiertaŭ.
22. Siarhiej Vaźniak, «Havary praŭdu», «Spraviadlivy śviet» — 4 pieradačy
Kamunist Vaźniak, jak i adpaviadaje jaho palityčnym pohladam, vystupaje za sacyjalnuju roŭnaść i ahulnyja mahčymaści. Vielmi časta viadučy pa-majstersku vykarystoŭvaje pohlady Vaźniaka, kab padmacavać niejkija svaje tezy. Sapraŭdy, chto budzie vystupać u Biełarusi suprać biaspłatnaj adukacyi ci miedycyny? Pry hetym usio ž adznačym, što Vaźniak dastatkova rezka moža vykazacca i ab uładach. U sacyjalizm kiraŭnictva krainy ekśpiert nie vieryć.
21. Siarhiej Kručynin, psichołah — 4 pieradačy
Ciažka skazać, ci Siarhiej Kručynin samy aŭtarytetny ajčynny psichołah, a voś toje, što jon adzin z samych raskručanych, — heta dakładna. Kručynin ź vialikaj achvotaj chodzić na ŭsie telekanały. Jon havoryć na samyja roznyja temy: pavodziny padletkaŭ u sacyjalnych sietkach, roźnica va ŭzroście miž sužencami, vychavańnie dziaciej, siamiejnyja kryzisy. Karaciej, taki ŭniviersalny ekśpiert na ŭniviersalnyja temy.
20. Alaksandr Alesin, vajskovy ekśpiert — 4 pieradačy
Intelihient Alesin adzin z tych ludziej, za kaho na telebačańni nie soramna. Alesin sapraŭdy nazavie kiepskaje kiepskim, a dobraje — dobrym. Jon nie skatvajecca ŭ apazicyjanizm, kali havoryć pra biełaruskuju abaronku, ale pry hetym zusim nie starajecca zamaŭčać prablemnyja temy. Praŭda, prablema Alesina ŭ tym, što jon nie zdolny pierakrykvać bolš nachabnych haściej i jahonyja słovy časta banalna hublajucca.
19. Viačasłaŭ Daniłovič, dyrektar Instytuta historyi NAN — 4 pieradačy
Daniłovič — adzin z samych aściarožnych haściej pieradač. Zdajecca, u svaich acenkach jon zaŭsiody bałansuje i staranna ŭzvažvaje skazanaje. Kaniečnie, jon nie pahadžajecca z mnohim marazmam, jaki niasuć Dzierman ci Jeranasian, pry hetym stać całkam na abaronu, skažam, BNR jon taksama nie śpiašajecca. Mabyć, kali b Daniłovič mieŭ inšuju pazicyju, to dyrektaram takoj ustanovy, dzie poŭna «nacyjanalistaŭ», jaho b nichto nie pastaviŭ.
18. Anton Dzianisaŭ, publicyst, historyk — 4 pieradačy
Dzianisava kličuć na temy, źviazanyja z historyjaj. Kaliści jon pačynaŭ jak aŭtar «Imchakłaba», šmat krytykavaŭ nacyjanalistaŭ i apazicyju. Ale ź ciaham času pohlady Dzianisava transfarmavalisia i addalilisia ad Dziermanavych. Dzianisaŭ vielmi cikava piša pra BSSR 1920-ch i 1930-ch. Na tyja padziei jon hladzić bieź ideałahičnych akularaŭ luboj afarboŭki. Zrešty, nazvać spadara Dzianisava jarkim udzielnikam dyskusij nie atrymajecca.
17. Ryhor Kastusioŭ, staršynia Partyi BNF — 4 pieradačy
Jašče z 2010 hoda, kali Łukašenka pachvaliŭ Kastusiova za pryncypovaść, lidara BNF stali klikać na telebačańnie. Zaprašaŭ jaho da siabie i Hihin, i Davydźka.
Kastusioŭ — sumlenny prabiełaruski čałaviek, ale nie samy mocny palityčny lidar. Jon chodzić na pieradačy, bo ličyć, što treba karystać kožnuju mahčymaść, kab danieści svoj punkt hledžańnia. Na efiry jon niaźmienna prychodzić ź bieł-čyrvona-biełym značkom.
16. Vadzim Hihin, dekan fakulteta fiłasofii i sacyjalnych navuk BDU — 5 pieradač
Hihin — adzin z samych daśviedčanych udzielnikaŭ dyskusij, što biaruć udzieł na TB. U jaho mocny intelektualny bahaž, što dazvalaje jamu ŭmieła apieryravać i vykarystoŭvać dziela svaich metaŭ samyja roznyja fakty. Hihin načytany, jon šmat usiaho viedaje, tamu dyskutavać ź im niaprosta. Cikava, što jon ciaham adnoj pieradačy moža i asudžać, naprykład, Stalina i rabić jamu kamplimienty. Pry hetym Hihin zastajecca na pazicyjach zachodnierusizmu i samadziaržaŭja.
15. Hienadź Davydźka, staršynia «Biełaj Rusi» — 5 pieradač
Akcior Davydźka — idealny ŭdzielnik palityčnych tok-šou. Jak Cerbier, jon zdolny abaraniać intaresy biełaruskaj dziaržavy ŭ praŭładnym razumieńni. Davydźka rezki, jon časam nie vybiraje frazaŭ, kab pakpić sa svaich apanientaŭ. Praŭda, najčaściej abiraje achviaru z tych, kaho ŭ zale niama i chto nie zdolny adkazać. Kali słuchaješ Davydźku, to moža skłaścisia ŭražańnie, što jon sapraŭdy žyvie ŭ toj samaj Biełarusi, jakuju pakazvajuć na telebačańni.
14. Roza Turarbiekava, vykładčyca BDU, palitołah — 5 pieradač
Akademičnuju karjeru Turarbiekava pačynała ŭ Kazachstanie, ale potym pierajechała ŭ Biełaruś. Ciapier pracuje ŭ BDU. Jana taksama vystupaje ŭ jakaści ekśpierta ŭ pieradačach na mižnarodnuju tematyku. Jana prytrymlivajecca bolš libieralnych pohladaŭ, čym Jałfimaŭ. Turarbiekava — aktyŭnaja aŭtarka sajta «Našie mnienije», dzie piša ŭ asnoŭnym pra postsavieckija intehracyjnyja abjadnańni, a taksama pra siarednieazijacki rehijon.
13. Ihar Marzaluk, deputat Pałaty pradstaŭnikoŭ, historyk — 5 pieradač
Ciapier Marzaluk sa svaim šou «U abstanoŭcy miru» — kankurent Bačkova. I nie fakt, što jaho buduć zaprašać dalej u «Naša žyćcio». Na prykładzie Marzaluka ludziam pakazvajuć, što i biełaruskamoŭnyja, i intelihiencyja padtrymlivajuć mudruju palityku kiraŭnictva krainy. Šmat u čym ampłua i pavodziny Marzaluka supadajuć z Davydźkam. Jon nastolki vieryć Łukašenku, što zdolny zapłakać padčas jaho pramovy.
12. Vadzim Mažejka, kulturołah, «Libieralny kłub» — 5 pieradač
Kali karystacca toj samaj terminałohijaj Andreja Jahorava, to Vadzim Mažejka hraje rolu štatnaha libierała. I viadučyja ŭžo nałaŭčylisia abychodzicca z pohladami Mažejki. Kali ekśpiert kaža, što ŭ Druhoj suśvietnaj vajnie byŭ nie tolki hieraizm ludziej, ale i mienš pryvabnyja momanty, to hości nakidvajucca na jaho prykładna z nastupnym pasyłam: «Ty suprać našaj vialikaj Pieramohi?» U takim klučy rola Mažejki nie samaja zajzdrosnaja.
11. Alaksiej Dzierman, redaktar prarasijskaha sajta «Imchakłab» — 6 pieradač
Kaliści Dzierman byŭ prychilnikam idejaŭ bałctva i nieapahanstva, vydavaŭ časopis «Kryŭja», prytrymlivaŭsia krajnie pravych pohladaŭ. Ale vialikaha pryznańnia nie znajšoŭ, a praź niejki čas pierafarmatavaŭsia ŭ intehratara i vialikaha prychilnika Rasii. Dzierman z achvotaj razmaŭlaje nie tolki ź dziaržaŭnymi biełaruskimi ŚMI, ale daje intervju i dla vydańniaŭ «DNR» i «ŁNR». Zadača Dziermana ŭ takich šou — ckavać apazicyju i libierałaŭ.
10. Uładzimir Jeranasian, rasijski piśmieńnik — 6 pieradač
Jeranasian navat nie maje biełaruskaha hramadzianstva. Uradženiec rasijskaha Batajska pierajechaŭ u Minsk, kali ažaniŭsia ź biełaruskaj. Jon z tych ludziej, chto nazyvaje ŭkraincaŭ «ukropami» i «banderaŭcami». Śviata vieryć u vialikaść i moc Rasii, a taksama ŭ suśvietnyja zmovy, jakija platuć ZŠA. Prezientacyju knihi Jeranasiana, dzie jon apisaŭ usio hetaje tryźnieńnie, navat admianili ŭ Minsku. A voś na telebačańnie jaho pa-raniejšamu kličuć.
9. Uładzimir Niasmašny, juryst, kansultant — 6 pieradač
Niasmašny (cikava, što jon bałharyn pa pachodžańni) udzielničaje ŭ pieradačach nie na palityčnyja temy. Naprykład, pra aŭtamabili albo pra žyllo. U asnoŭnym ad jaho možna pačuć jurydyčnyja parady. Źjaŭlajecca časta, ale nie duža zapaminajecca.
8. Alaksandr Špakoŭski, palitołah — 7 pieradač
U svoj čas Špakoŭski pačynaŭ z «Pravaha aljansu» i achovy kandydata ŭ prezidenty Alaksandra Milinkieviča. Ciapier jon adzin z samych aktyŭnych abaroncaŭ palityki Alaksandra Łukašenki. Zrešty, palityčnuju scenu Biełarusi Špakoŭski nazyvaje sumnaj, tamu časta kamientuje padziei va Ukrainie ci Małdovie. Špakoŭski nie skatvajecca da adyjoznaści Dziermana, ale pry hetym letaś jany razam pryjšli na «Nieśmiarotny połk» u Minsku, pryčapiŭšy da pinžakoŭ hieorhijeŭskija stužki.
7. Piatro Piatroŭski, fiłosaf — 7 pieradač
U adroźnieńnie ad mnohich inšych ekśpiertaŭ, Piatroŭski pačaŭ budavać dziaržaŭnuju karjeru. Jon trapiŭ u kadravy rezierv krainy. Piatroŭski aktyŭničaje ŭ «Biełaj Rusi» Hienadzia Davydźki, tam jon uznačalvaje Kłub junych analitykaŭ. Časta katajecca ŭ kamandziroŭki ŭ Rasiju, zredku karystajecca biełaruskaj movaj. Adnojčy Piatroŭski vykazaŭsia, što palitviaźni — heta darmajedy, pohlady jakich nie adpaviadajuć intaresam hramadstva.
6. Hieorhij Hryc, ekanamist — 8 pieradač
Hryca zaprašajuć časta na telebačańnie, a voś, skažam, Siarhieja Čałaha — redka, amal nikoli. Hryc bačyć prablemy ŭ ekanomicy krainy, ale nie zaŭsiody pra ich kaža. A kali i kaža, to, jak praviła, u iraničnaj maniery, z charakternym pryščuram. Nie ŭsie hledačy i zrazumiejuć, pra što ž havorka.
5. Vadzim Baravik, palitołah — 9 pieradač
Udzielnik pieradač niapeŭnaj prafiesii. Pra Baravika možna skazać, što jon prafiesijny demahoh. Moža pierakanaŭča raskazvać, jak chakieisty hańbiać pracoŭny lud, havaryć ad imia rabočych zavodaŭ, ale čym sam Baravik zarablaje na žyćcio — niajasna. U pieradačach Baravik nie saromiejecca adkryta chamić apanientam, pierabivać ich. Jašče varta adznačyć, što Baravik hatovy vystupać ekśpiertam va ŭsich temach.
4. Dźmitryj Šaŭcoŭ, deputat Pałaty pradstaŭnikoŭ — 9 pieradač
Były doktar u minskaj paliklinicy, ciapier Šaŭcoŭ staŭ deputatam Pałaty pradstaŭnikoŭ. Adznačyć jaho možna ŭžo tym, što jon paźbiahaje kamier i niazručnych pytańniaŭ. Šaŭcoŭ u efiry vyhladaje vielmi pavažna i spakojna. Jon nie imkniecca pieratvaracca ŭ harłapana, a naadvarot, sprabuje ŭrazić usich svajoj vytrymanaściu. Zdajecca, jaho navat vykarystoŭvajuć u roli hołasa ŭ apošniaj instancyi. Maŭlaŭ, z Šaŭcovym nie treba spračacca, jon maje racyju.
3. Hieorhij Atamanaŭ, lidar praŭładnych kamunistaŭ — 9 pieradač
Atamanaŭ admietny tym, što nie klajmić svaich apanientaŭ. Jon zdolny havaryć i ź Dźmitryjevym, i z Kastusiovym. Vorahaŭ u ich jon nie bačyć. Ale ŭ astatnim hety čałaviek praciahvaje žyć ideałami SSSR. Jon nie lubić kapitalistaŭ, libierałaŭ i amierykancaŭ. Zatoje abažaje Łukašenku i biełaruskuju madel raźvićcia.
2. Andrej Dźmitryjeŭ, «Havary praŭdu» — 12 pieradač
Dźmitryjeŭ abraŭ šlach nie krytykavać rezka ŭładu. Kaniečnie, jon kaža pra nieabchodnaść mirnych pieramienaŭ, ale ŭ hledača moža skłaścisia ŭražańnie, što jamu patrebnyja źmieny ŭ ramkach hetaj sistemy. Dźmitryjeŭ — idealny apazicyjanier dla TB. Nie radykał, nie charyzmatyčny, nie bje pa balučych miescach sistemy. Takoha da efiru dapuskać možna spakojna. A voś Taćcianu Karatkievič kličuć radziej. Za apošni čas jana istotna ŭzmužnieła ŭ padobnym farmacie, tamu stała nie duža zručnym surazmoŭcam.
1. Aleh Hajdukievič, ŁDPB — 15 pieradač
Hajdukievič z tych haściej, jakija zdolnyja zakryčać luboha apanienta. Jon redka słuchaje, što kažuć jamu, zatoje budzie hučna pierakrykvać luboha. Pavodzić siabie ahresiŭna, chacia da ŭzroŭniu ahresii na rasijskim TB nie daciahvaje. Hajdukieviča pradstaŭlajuć jak apazicyjnaha palityka, ale nasamreč kiraŭnictva ŁDPB pieršym vinšuje Łukašenku ź pieraabrańniem.
Kaho zaprašajuć jašče?
U efir prychodziać staršynia TBM Alena Anisim i jaje paplečnik Aleh Trusaŭ. Havorać pa-biełarusku, vystupajuć za nacyjanalnyja idei, ale taksama nie krytykujuć Łukašenku. Prychodzić ekanamist Jarasłaŭ Ramančuk, deputaty Hujvik i Dzieviatoŭski, komik Kryžanoŭski.
Zatoje nie byvaje ŭ efiry TB nobieleŭskaj łaŭreatki Śviatłany Aleksijevič, pravaabaroncy Alesia Bialackaha, palitykaŭ Mikałaja Statkieviča, Anatola Labiedźki, Paŭła Sieviarynca, mieniedžara kultury Paŭła Biełavusa, błohiera Eduarda Palčysa, piśmieńnika Uładzimira Arłova.
Što aznačaje zahadkavy kod R99 u pryčynach śmierci Uładzimira Makieja i Vitolda Ašurka?5
Kamientary