«Tut Belarus ci Byelorussia?» — intervju z aŭstryjskim padarožnikam, jaki vandruje pa Biełarusi ŭ kabryjalecie
Jozefu Hafłu (Josef Gaffl) 49 hadoŭ, jon nazyvaje siabie «daśviedčanym turystam» z Aŭstryi, jaki na svaim kabryjalecie katajecca pa śviecie ŭ pošuku novych uražańniaŭ i znajomstvaŭ. U Biełarusi Jozef vośmy raz. Jon sustreŭsia z žurnalistam «Našaj Nivy», kab pahutaryć pra našuju krainu.
«Pieršy raz ja byŭ tut dziesiać hadoŭ tamu. I pieršaje, z čym ja sutyknuŭsia, heta piacihadzinnaje stajańnie na miažy. Piać hadzin, Karł! I kali pieršy raz mianie zajmała pytańnie «čamu», to sioleta ja dumaŭ, čamu ničoha nie mianiajecca? Za 5 hadzin možna dalacieć ź Vieny da Minska, naprykład. Ale niachaj z hetym. Usio ž ja pryjechaŭ, kab pabačycca sa svaimi siabrami i jašče bolš daśledvać Biełaruś», — raskazvaje Jozef i adznačaje, što fotki ź Minska ŭ jahonym fejsbuku łajkaje asabliva šmat ludziej.
«Pierad tym, jak sioleta pryjechać da vas, ja byŭ u Makiedonii, Sierbii, Charvatyi i Ałbanii. Heta maleńkija krainy, ale ŭ płanie turyzmu i staŭleńnia ŭsie jany lepšyja za Biełaruś. Tam u vas užo na miažy buduć pytacca «Jak vy?», «Čym dapamahčy?». A tut spyniać dzieści pad Minskam, kab skazać, što vy «zalacieli» na tysiaču jeŭra praz adsutnaść «Biełtoła».
Ja viedaju niekalki papularnych u Jeŭropie turystyčnych błohieraŭ, jakim chapiła adnaho niehatyŭnaha dośviedu vandroŭki pa Biełarusi. U vyniku jany napisali pra heta ŭ internet, i tyja dziasiatki tysiač čałaviek, što ich čytajuć, užo nikoli nie pryjeduć da vas. Jany pajeduć da vašych susiedziaŭ, pakinuć svaje hrošy tam», — škaduje Jozef i kaža, što ŭvažaje za pamyłku pryciahnieńnie turystaŭ tolki ŭ Minsk.
Minsk možna pahladzieć za 2 dni, a voś usiu Biełaruś nie pahladziš i za 10 hod.
«Ja chaču padzialicca z vami nastupnym nazirańniem — biełarusy nie mohuć vyznačycca, chto jany jość. Sioleta ja pieršy raz byŭ u Biełaviežskaj Puščy i bačyŭ nadpis pa-anhlijsku «The Residence of the Byelorussian Grandfather Frost». Dyk tut Belarus ci Byelorussia? Kali anhłamoŭny čałaviek bačyć taki nadpis, to jon dumaje, što vy sami chočacie być ruskimi. Adsiul i błytanina, kali vas i ruskich nie adroźnivajuć u Jeŭropie. I heta vielmi dziŭna. Bo mnie, aŭstryjcu, nie treba nasić kiepku ci majku z fłaham Aŭstryi, kab u Hiermanii zrazumieli, što ja nie niemiec. Choć i havorym my na adnoj movie», — adznačaje Jozef.
«Uvohule, mnie zdajecca, što biełarusy pavinny intehravacca ŭ anhłamoŭny śviet. Navat kali vy robicie štości vielmi krutoje i vykładajecie heta ŭ internecie, to vašuju tvorčaść ubačyć mizernaja kolkaść ludziej, bo ruskamoŭnaja prastora — heta abmiežavanaja i vielmi maleńkaja častka ad suśvietnaj. Nichto nie viedaje pra Biełaruś u Francyi, Brytanii dy Aŭstryi nie tamu, što Biełaruś nikomu nie cikavaja, a tamu, što biełarusy nie mohuć sami pra siabie raskazać. Pra vas viedajuć tolki vašyja susiedzi, dy i to nie vielmi dobra, mnie padajecca. Biełarusam varta adkrycca dla kamunikacyi»,— raić Jozef.
Darečy, pavodle mužčyny, praces «intehracyi» užo zapuščany — dziesiać hadoŭ tamu, maŭlaŭ, mała chto ź minakoŭ moh pahavaryć ź im pa-anhlijsku. A siońnia biełaruskaja moładź nie tolki razumieje, ale moža i padtrymać dyjałoh z zamiežnikam.
Što ž da paraŭnańnia Aŭstryii Biełarusi, to mužčyna adkazvaje davoli ŭzvažana.
«Biełaruś i Aŭstryja roŭnyja: my sastupili Kanadzie 1:10, a vy 0:9. Cha-cha! Kali surjozna, to Aŭstryja vielmi raźvitaja kraina, ale pytańnie, «dzie i ŭ čym lepš», nie zusim karektnaje. Treba paraŭnoŭvać kožnaha paasobku, tady budzie plon. Voś vy, žurnalisty, robicie svaju rabotu lepš, čym žurnalisty ŭ Aŭstryi? A vy, inžyniery, nastaŭniki? Kali kožny budzie imknucca być prafiesijanałam u svajoj halinie, tady i kraina budzie ŭ topie. Mnie tak padajecca», — skazaŭ Jozef i dadaŭ, što
kali paraŭnoŭvać sistemy kiravańnia, to ŭ Biełarusi jana nahadvaje «Vołhu», a ŭ Aŭstryi — «Mersedes».
Tamu, maŭlaŭ, my tak marudna jedziem i nie možam dahnać jeŭrapiejskija krainy pa ŭzroŭniu žyćcia.
Jašče adzin momant, jaki cikavić aŭstryjca ŭ jahonych padarožžach, heta muzyka. Jozef sam niekali hraŭ u šmatlikich hurtach i nazyvaje siabie miełamanam. U novych krainach jon šukaje vybitnych artystaŭ.
«Muzyčnaja kultura Biełarusi adstaje ad ahulnasuśvietnych tendencyj hadoŭ na 10, — heta ja vam jak muzykant kažu.
Ale zrušeńni ŭsio ž jość i ja dumaju, što
nieŭzabavie Biełaruś narodzić zorku suśvietnaj vieličyni. Kandydat — «Shuma».
Hety hurt mnie vielmi padabajecca tym, što jany chočuć začapić słuchača biełaruskaj identyčnaściu. Siońnia recept «falkłor plus elektra-muzyka» źjaŭlajecca załoham pośpiechu. Jak prykład — śpiavačka Bjonse. Jana miksuje nacyjanalnyja kampanienty z sučasnaj elektronnaj muzykaj, i heta dazvalaje ludziam adroźnić jaje ad tysiač inšych vykanaŭcaŭ. «Shuma» moža stać biełaruskaj Biejonse, kali chočacie», — pierakanany Jozef.
Paśla Minska aŭstryjec pajedzie na ŭschod i poŭnač Biełarusi.
«Budźcie adkrytymi, — raić jon biełarusam, — i zaprašajcie da siabie takich, jak ja. My pijarym vašuju krainu ŭ internecie!»
«A što ŭ vas za prablemy? Daloka da Minska ci niekamu padvieźci?» Publičnaja pikiroŭka Łukašenki i Pašyniana5
Kamientary